Tot en met 20 maart 2025 kunnen projectvoorstellen ingediend worden voor de oproep van het Vlaamse ondersteunings- en subsidieprogramma 'Programma Innovatieve Overheidsopdrachten' (PIO). Het doel van het programma is om de koopkracht van de Vlaamse overheid en de publieke sector meer strategisch in te zetten voor innovatie.
De projectvoorstellen die in aanmerking komen zijn initiatieven gericht op de aankoop of op de ontwikkeling van innovatieve oplossingen die invulling geven aan specifieke noden of uitdagingen van de overheid of van de ruimere publieke sector. Projectvoorstellen met een voldoende relevantie en potentiële innovatieve impact kunnen rekenen op begeleiding en cofinanciering. De begeleiding bestaat uit de inzet van tijd en expertise gedurende het volledige aankooptraject. PIO kan bovendien ook de aankoop die uit de voorbereiding voortvloeit cofinancieren, als die voldoende innovatie omvat en voldoende impact beoogt. De cofinanciering van PIO bedraagt in dit geval maximaal 50% van het aankoopbedrag.
In principe bedraagt de cofinanciering door PIO per project maximaal 1.000.000,00 euro voor (projecten met een totale aankoopprijs van 2.000.000,00 euro).
Het college keurde op 28 april 2023 (jaarnummer 2692) de indiening van het project 'Wijkrenovatie met fossielvrije energiehubs in Linkeroever' goed in het kader van de projectsubsidie stadsvernieuwing 2023. In december 2023 keurde de Vlaamse regering een projectsubsidie van 1.965.975,00 euro goed. In het goedkeuringsbesluit wordt de stad Antwerpen aanbevolen om bij VLAIO te informeren naar mogelijke bijkomende financiering van de ontwikkelingskosten van het technisch concept.
Art. 10 van het besluit van de gemeenteraad van 27 januari 2025 (jaarnummer 75): het college is bevoegd om namens de stad Antwerpen in te tekenen op projectoproepen die worden georganiseerd door een hogere overheid en om met diezelfde overheid daarover overeenkomsten te sluiten.
De bedrijfseenheid Stadsontwikkeling, dienst Klimaat en Leefmilieu zal het project ‘Energiehub Linkeroever’ indienen voor de PIO-oproep van maart 2025. Er wordt gezocht naar een innovatieve oplossing waar nog weinig voorbeelden van te vinden zijn. Ondersteunende externe expertise van VLAIO is zeker wenselijk. Voorliggende PIO-oproep biedt hier de mogelijkheid toe. Deze subsidieaanvraag is aanvullend op de reeds toegekende Vlaamse projectsubsidie stadsvernieuwing.
Vanuit de ambitie om collectieve woonrenovatie op te schalen en energietransitie te versnellen, zet de stad Antwerpen in op de ontwikkeling van een fossielvrije energiehub. Deze energiehub (die de vorm heeft van een warmtepomp voor collectief gebruik) kan appartementsgebouwen versneld van het gas halen door een hybride of fossielvrij tijdelijk alternatief te bieden in afwachting van de aanleg van het warmtenet. De energiehub wordt beschouwd als een innovatief antwoord op een reële uitdaging die zich stelt in steden. De hub is bedoeld om een tijdelijke oplossing te bieden voor gas/stookolie-installaties die nu uitvallen, en te voorkomen dat, in afwachting van een fossielvrij warmtenet, geïnvesteerd wordt in een nieuwe gasinstallatie.
Een energiehub moet echter aan een aantal meervoudige vereisten voldoen. Vermits het een tijdelijke installatie is die verplaatst zal worden naar andere gebouwen, moet het mogelijk zijn om de energiehub flexibel in te zetten. Bovendien mag de hub niet te veel ruimte in beslag nemen en zijn er geluidsnormen waaraan ze moet beantwoorden. Daarnaast dient de energiehub een betaalbaar alternatief aan te bieden aan de eigenaars en bewoners. De verduurzaming van de warmtevraag moet hand in hand gaan met betaalbaar wonen in een grootstedelijke context.
De aanbesteding van een pilootmodel dat tegemoet komt aan alle technische en juridische vereisten, is complex. Het PIO-programma biedt de kans om beroep te doen op de expertise van VLAIO.
Het budget voor de realisatie van de energiehub wordt geschat op 3,4 miljoen euro, waarvan 1.965.975,00 euro gefinancierd wordt vanuit de projectsubsidie stadsvernieuwing 2023. In de voorbereidingsfase ondersteunt VLAIO vanuit PIO de voorbereiding van het aanbestedingsdossier. Na afronding van deze fase bekijkt PIO welke posten innovatief bevonden worden en welke posten gecofinancierd kunnen worden (rekening houdend met de reeds toegewezen Vlaamse middelen).
De PIO-aanvraag moet ingediend worden via het VLAIO-onlineportaal. Aan het college wordt gevraagd om Sara Depauw (Stadsontwikkeling/Klimaat en Leefmilieu) te mandateren om de aanvraag online te ondertekenen.
PIO financiert de begeleidingskost en maximaal 50% van een begeleide en goedgekeurde overheidsopdracht voor een innovatieve oplossing, met een maximum subsidiebedrag van 1.000.000,00 euro.
Het budget voor de realisatie (of aankoop) van de energiehub wordt geraamd op 3,4 miljoen euro. Er werd reeds een projectsubsidie stadsvernieuwing van 1.965.975,00 euro toegekend aan het project. Deze subsidie werd gekoppeld aan subsidiefiche SBT11459.
Bij de lopende aanpassing 9 aan het meerjarenplan werden de ontvangsten en uitgaven in het kader van de goedgekeurde projectsubsidie stadsvernieuwing door de bedrijfseenheid Stadsontwikkeling voorzien op volgende boekingsadressen:
De noodzakelijke stedelijke cofinanciering is voorzien door de bedrijfseenheid Stadsontwikkeling vanuit het clusterbudget voor investeringen op volgende boekingsadressen:
Als het projectvoorstel in het kader van de PIO-oproep wordt goedgekeurd, wordt er na de voorbereiding van het aanbestedingsdossier bekeken welk bedrag er door PIO bijkomend gefinancierd kan worden en welke impact dit heeft op de stedelijke cofinanciering. De ontvangsten in het kader van het PIO-aandeel zullen in dit geval verwerkt worden bij de eerstvolgende aanpassing van het meerjarenplan in 2026.
Het college keurt de indiening van het projectvoorstel 'Energiehub Linkeroever' in het kader van de oproep Programma Innovatieve Overheidsopdrachten (maart 2025) goed.
Het college mandateert Sara Depauw (Stadsontwikkeling/Klimaat en leefmilieu) om de PIO-aanvraag voor de 'Energiehub Linkeroever' te ondertekenen in het VLAIO-onlineportaal.
Het college keurt goed dat de indiening van het projectvoorstel ‘Energiehub Linkeroever’ geen voorafname is op de daadwerkelijke uitvoering ervan. Het college beslist dat na de toekenning of weigering van de projectsubsidie een apart besluit tot principiële goedkeuring van de uitvoering aan haar zal worden voorgelegd.