2016_GR_00103 - District Antwerpen. Kop Spoor Noord - Realisatie ondergrondse parking en publieke ruimte. Samenwerkingsovereenkomst - Goedkeuring

Zowel de overdracht van de eigendom van de stad aan ZNA als de overdracht van het bovengronds perceel van ZNA aan de stad, zoals beschreven in huidig besluit vindt kosteloos plaats. De kosten van notaris en landmeter worden gedeeld tussen de stad en ZNA.

Volgens artikel 43 §2, 12° van het Gemeentedecreet is de gemeenteraad bevoegd voor het stellen van daden van beschikking met betrekking tot onroerende goederen.

Artikel 4 §2.2 van de samenwerkingsovereenkomst met AG VESPA zoals goedgekeurd door de gemeenteraad op 26 mei 2015 (jaarnummer 284) dat bepaalt dat AG VESPA bevoegd is voor de verkoop en aankoop van stedelijk vastgoed.

Volgens artikel 4 §2.1 van de beheersovereenkomst 2015-2019 tussen de stad Antwerpen en AG VESPA staat AG VESPA als vastgoedbedrijf van de stad in voor de financieel-administratieve afhandeling van alle in- en uitgaande eigendomsoverdrachten en dit op voorwaarde dat en voor zover deze vastgoedtransacties kaderen binnen goedgekeurd beleid door de stad. De beslissing tot de vastgoedtransactie ligt bij de stad (college van burgemeester en schepenen of gemeenteraad, conform de bevoegdheidsverdeling in het gemeentedecreet, artikel 43 en artikel 57).

Bij gemeenteraadsbesluiten van 24 juni 1996 en 9 september 1996 werd het Autonoom Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen (verder genoemd het Havenbedrijf) opgericht en werden de statuten respectievelijk goedgekeurd en gewijzigd. De artikelen 49 en 50 van de voormelde statuten regelden de overdracht van de goederen van de stad Antwerpen aan het Havenbedrijf. Deze overdracht had betrekking op alle goederen, roerende en onroerende, inclusief het openbaar domein, goederen van infrastructurele en suprastructurele aard, alsook de intellectuele rechten en erfdienstbaarheden.
De overdracht van de goederen van de stad Antwerpen aan het Havenbedrijf werd verder geformaliseerd door middel van een authentieke akte, houdende opgave van de beschrijving en van de eigendomstitels van de onroerende goederen, verleden voor het aankoopcomité Antwerpen op 10 juli 1998, en verbeterd bij akte van 12 december 2003, eveneens verleden voor het Aankoopcomité Antwerpen.

In de daaropvolgende jaren werden diverse beleidsmatige stappen gezet met betrekking tot de ontwikkeling van het Eilandje.

Het samenwerkingsprotocol tussen de stad en het Havenbedrijf werd in zitting van 16 februari 2009 (jaarnummer 197) door de gemeenteraad goedgekeurd. In dit protocol worden tussen de stad en het Havenbedrijf nieuwe afspraken gemaakt over de gebiedsafbakening van het Eilandje, over de herbestemming en ontwikkeling van het gebied, over de aansturing van de ontwikkeling, over de wijze en de timing dat de overdracht van het gebied zal geschieden, over het concessiebeleid op het gebied, over de baten en lasten die met de overdracht en de herontwikkeling gepaard gaan en tenslotte over de overdracht en het beheer van de dokken en de bijbehorende infrastructuur.

De gemeenteraad besliste op 18 oktober 2004 (jaarnummer 1938) om het bijzonder plan van aanleg ‘Stedelijk Park Spoor Noord’ definitief te aanvaarden. Op 15 mei 2012 besliste de raad van bestuur van Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA) om een nieuw ziekenhuis te bouwen op de Kop Spoor Noord. ZNA wees de uitvoering van dit project toe aan het consortium “Kairos – Euro Immo Star (EIS)” en koos hiermee voor een locatie ter hoogte van de Kempenstraat, meer specifiek de bouwvelden W1 en W2 zoals aangeduid in het bijzonder plan van aanleg ‘Stedelijk Park Spoor Noord’.

Op 13 juli 2012 (jaarnummer 7419) besliste het college om het bijzonder plan van aanleg ‘Stedelijk Park Spoor Noord’ (goedgekeurd door de minister op 29 juni 2005) gedeeltelijk te herzien via de opmaak van een gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan in functie van de realisatie van het nieuwe ziekenhuis.

Het college keurde op 25 januari 2013 (jaarnummer 13029) de richtnota, als eerste stap in de opmaak van het ruimtelijk uitvoeringsplan goed. Het college nam op 28 maart 2014 (jaarnummer 3440) kennis van het voorontwerp ruimtelijk uitvoeringsplan zorgsite Kempenstraat.

Op 28 mei 2014 (jaarnummer 5733) legde het college het onderhandelingskader met oog op de overeenkomst 'stedenbouwkundige lasten' vast. Het college gaf in dit besluit de opdracht aan AG VESPA om op basis van deze uitgangspunten en in overleg met de projectontwikkelaars een ontwerpovereenkomst 'stedenbouwkundige lasten' ter goedkeuring voor te leggen aan de gemeenteraad, ten laatste voor de definitieve vaststelling van het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan zorgsite Kempenstraat.

Op 23 juni 2014 (jaarnummer 577) keurde de gemeenteraad de overeenkomst stedenbouwkundige lasten goed.

De gemeenteraad keurde op 2 maart 2015 (jaarnummer 106) de definitieve vaststelling goed van het Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan 'Zorgsite Kempenstraat' goed.

De algemene doelstelling van het RUP is het mogelijk maken van de realisatie van het nieuwe ziekenhuis met flankerende woontorens en dit binnen de ‘geest’ van stedelijkheid (densiteit, functiemix) van het BPA Stedelijk Park Spoor Noord. Het BPA wordt hiervoor gedeeltelijk herzien. Daarnaast wil het RUP de realisatie van de tramlijn naar de Havanasite - in kader van het project Brabo 2 - faciliteren door de afbakening van de zone van het stedelijk plein in overeenstemming te brengen met het geplande tramtracé.

Als laatste wil het RUP een bebouwing op de zone van het stedelijk plein mogelijk maken teneinde de stedenbouwkundige kwaliteit van deze plek te verbeteren. Deze bebouwing wordt geïntegreerd in de volumetrische opzet van het ziekenhuis met woontorens en draagt bij in de integratie ervan in de bebouwing van het Eilandje. Hiervoor werd bijkomend ruimtelijk onderzoek uitgevoerd.

Op 12 juni 2015 (jaarnummer 5063) stemde het college in om de overdracht van de eigendommen van het Gemeentelijk Havenbedrijf tussen de Kempenstraat en het Kempisch Dok / Aziëdok zo spoedig mogelijk ter goedkeuring voor te leggen aan college en gemeenteraad en te formaliseren in samenspraak met het Gemeentelijk Havenbedrijf. In hetzelfde besluit stemde het college in om het zakelijk recht uit te werken en ter goedkeuring van de gemeenteraard voor te leggen waarbij de ondergrond die noodzakelijk is voor de geplande ondergrondse parking, om niet ter beschikking te stellen. De vestiging van deze zakelijke rechten maakt voorwerp uit van een huidig besluit. 

Op 29 juni 2015 keurde de gemeenteraad (jaarnummer 349) het addendum aan de overeenkomst stedenbouwkundige lasten goed.

Sinds 1 januari 2016 is het gemeentelijk havenbedrijf omgevormd tot een naamloze vennootschap van publiek recht.

De overdracht van het gebied Eilandje dient zo snel mogelijk gerealiseerd te worden, maar houdt wel rekening met lopende concessies, met nog aanwezige havenactiviteiten, met eventuele nieuwe stedelijke ontwikkelingen, met de mogelijkheden tot subsidiëring van bepaalde werken, met de bodemproblematiek, het bekomen van noodzakelijke OVAM attesten en met andere factoren die een rol kunnen spelen bij de timing van een herontwikkeling. De overdracht zal daardoor in fasen uitgevoerd worden, in stappen van logisch afgebakende ‘deelgebieden’ nl. Oude Dokken, Montevideowijk, Cadixwijk, het Droogdokkeneiland, het Mexicoeiland, het Kempeneiland en het gebied Noorderlaan.

De stad en het Gemeentelijk Havenbedrijf stemmen in met de overdracht met oog op de realisatie van de doelstellingen van het RUP 'Zorgsite Kempenstraat' betreft: Antwerpen, kadastraal afdeling 7, Sectie G, nrs. 161/8D, 161/23 en 167/12A, en de niet-kadastrale percelen die deel uitmaken van het openbaar domein, waaronder de straatbeddingen en kaaivlakten inclusief straatmeubilair, straatverlichting, enz.. De totale oppervlakte van de over te dragen eigendommen bedraagt circa 23.945,20 m², zoals opgemeten door landmeter Emiel Van Vaerenbergh op 25 augustus 2015. Op 14 december 2015 stemde de gemeenteraad in met deze overdracht van de gronden van het Havenbedrijf aan de stad (jaarnummer 718). De raad van bestuur van het Gemeentelijk Havenbedrijf stemde hiermee in bij besluit van 14 december 2015 (nr. 153029).

AG VESPA zal de aanleg van het openbaar domein in dit project realiseren als gedelegeerd bouwheer van de stad. Na de heraanleg van dit openbaar domein worden deze gronden toegevoegd aan het openbaar domein van de stad.

Met oog op de realisatie van een ondergrondse parking aan het toekomstig ziekenhuis en zorgboulevard, is de stad bereid om een samenwerkingsovereenkomst met ZNA te sluiten onder de volgende voorwaarden:

1. Met oog op de realisatie van een ondergrondse parking van het toekomstig ziekenhuis en zorgboulevard, draagt de stad de volgende eigendom kosteloos over aan ZNA: Kempenstraat zn., kadastraal bekend als Antwerpen, Afdeling 7, Sectie G, deel van nrs. 161/8D, 161/23, 161/6B en 167/12A en de niet-kadastrale percelen die deel uitmaken van het openbaar domein, waaronder de straatbeddingen en kaaivlakten inclusief straatmeubilair, straatverlichting, enz.. De oppervlakte van het terrein dat ter beschikking wordt gesteld, bedraagt circa 23.945,20 m². Voor de bouw van deze ondergrondse parking werd inmiddels een stedenbouwkundige vergunning aangevraagd. De contouren van het over te dragen gebied zullen geënt worden op de plannen van de aangevraagde stedenbouwkundige vergunning.

2. Uiterlijk na realisatie van de ondergrondse parking en constructies, draagt ZNA dezelfde eigendom over aan de stad Antwerpen. Deze laatste kosteloze eigendomsoverdracht heeft echter geen betrekking op de ondergrond van de publieke ruimte buiten projectgebied ZNA, die dieper gelegen is dan het niveau van de beschermlaag bovenop de waterkering van de ondergrondse parking of andere constructies.

De over te dragen eigendom aan de stad, betreft een privatieve en uitsluitende eigendom zonder eenheden in de mede-eigendom van het complex en bijgevolg zonder enige verbintenis naar de mede-eigendom toe. ZNA verleent op de te behouden eigendom een optie aan de stad tot kosteloze verwerving te lichten wanneer blijkt dat er constructieve werken nodig zijn ter garantie van het bovenliggend openbaar domein van de stad.

Partijen verwijzen hierbij tevens naar de overeenkomst stedenbouwkundige lasten en addendum en de stedenbouwkundige vergunning die hierop betrekking heeft.

3. De Stad zal op de bovengrond en de opstallen van de publieke ruimte eeuwigdurende en kosteloze erfdienstbaarheden verlenen op datzelde ogenblik ten voordele van ZNA en Kairos/EIS (of een met haar verbonden vennootschap in de zin van artikel 11 van de wetboek van Vennootschappen en haar rechtsopvolgers) zodoende dat deze laatste(n):

3.1. toegang hebben en kunnen verlenen tot de ondergrondse parking en constructies.

3.2. alle werken kunnen (doen) uitvoeren die noodzakelijk of nuttig kunnen zijn voor de instandhouding en de veiligheid van de ondergrondse constructies onder voorwaarde dat deze geïntegreerd worden in de nieuwe publieke ruimte, conform de stedenbouwkundige voorschriften en zo dat ze geen hinder voor de omgeving met zich meebrengen.

3.3. meer algemeen al het nodige (laten) doen om de ondergrondse parking en constructies uit te baten en duurzaam te onderhouden.

De bovenvermelde erfdienstbaarheden zullen toegekend worden met respect voor het openbaar karakter van de publieke ruimte en zonder afbreuk te doen aan het recht van de stad Antwerpen om het openbare gebruik te regelen conform de noden en het belang van de gemeenschap.

De stad Antwerpen wordt gevrijwaard van aansprakelijkheid bij eventuele schade aan de ondergrondse parking en constructies ten gevolge van een normaal gebruik en onderhoud van de publieke ruimte, zoals beschreven in de overeenkomst stedenbouwkundige lasten en addendum. Anderzijds vrijwaart de stad Antwerpen ZNA van aansprakelijkheid bij eventuele schade aan de bovengrond en constructies ten gevolge van een normaal gebruik en onderhoud van de parking.

4. De eigendomsoverdracht en de vestiging van de erfdienstbaarheden en rechten zoals hierboven beschreven, zal worden uitgewerkt in een authentieke akte.

5. Binnen één maand na de voorlopige aanvaarding van de parking en de ondergrondse constructies, zal ZNA een schriftelijk verzoek richten aan de stad Antwerpen met de vraag de procedure tot eigendomsoverdracht van de bovengrond aan te vatten. Bij dit schriftelijk verzoek zal ZNA alle nodige en nuttige documenten en inlichtingen waar de stad Antwerpen redelijkerwijs om verzoekt om tot eigendomsoverdracht te kunnen overgaan, kosteloos aan de stad Antwerpen bezorgen. Partijen streven ernaar om binnen drie maanden na de voorlopige aanvaarding de eigendomsoverdracht te hebben gerealiseerd en de authentieke akte te hebben verleden.

Deze samenwerkingsovereenkomst doet geen afbreuk op de eerdere overeenkomsten tussen partijen inzake de timing van de realisatie van de respectieve werven op deze site.

6. Vanaf de datum van de eigendomsoverdracht van de publieke ruimte aan de stad Antwerpen, zal deze het statuut krijgen van openbare ruimte van de stad Antwerpen en zal de stad Antwerpen alle verantwoordelijkheden met betrekking tot deze openbare ruimte ten laste nemen.