2017_CBS_10358 - Scheldekaaien. Gebiedsontwikkeling Loodswezen - Gebiedsontwikkeling Loodswezensite. Financiële gevolgen beëindiging marktbevraging - Goedkeuring

Verwerving Loodswezensite

Binnen het gebiedsgerichte programma Stad aan het Water zit de regie van het Masterplan Scheldekaaien (van initiatie tot realisatie) bij AG VESPA.
De realisatie van de gebiedsontwikkeling op de Loodswezensite is voor de stad een essentieel onderdeel van het Masterplan Scheldekaaien. 

Door de verhuis van de Vlaamse diensten naar de Imalso-site staan loodsengebouw, boeienloods en aanhorigheden leeg vanaf eind september 2017. 
Om toch tot een kwalitatieve, haalbare en gegarandeerde gebiedsontwikkeling op de Loodswezensite te kunnen overgaan in functie van de realisatie van het Masterplan Scheldekaaien, onderzocht AG VESPA of een verwerving van de site door AG VESPA mogelijk zou zijn na beëindiging van de marktbevraging. AG VESPA voerde onderhandelingen met Agentschap Facilitair Bedrijf (AFB) Vlaanderen op basis van onder meer de volgende voorwaarden, met een gunstig verloop.

• Het voorwerp van de overeenkomst is het Terrein A of ‘Loodswezensite’ zoals aangeduid op het plan gehecht aan huidig besluit.
• AG VESPA kan ermee akkoord gaan dat haar rechten op de Loodswezensite van tijdelijke aard zijn, namelijk dat de duur van deze rechten beperkt is tot 31 december 2096 (conform Concessie Antwerpse Scheldekaaien tussen Vlaams Gewest en Stad Antwerpen/Havenbedrijf Antwerpen)

Huidige verwerving vindt plaats onder de opschortende voorwaarde van finale regeling tussen de stad Antwerpen, AG VESPA, de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) en het Facilitair Bedrijf van Vlaanderen omtrent de vergoedingen die voortvloeien uit de eerdere samenwerkingsovereenkomst in verband met de gebiedsontwikkeling van het Loodswezen. Deze finale regeling maakt voorwerp uit van voorliggend besluit. De betaling van deze bijkomende kosten is vreemd aan AG VESPA. 

Met dit besluit keurt de gemeenteraad de financiële gevolgen goed voortvloeiend uit de beëindiging van de marktbevraging en de samenwerkingsovereenkomst. 

Volgende stappen
AG VESPA zal, mede op vraag van en in overleg met AFB, onderzoeken welke initiatieven kunnen worden genomen om aan leegstandsbeheer te doen en alzo leegstand van Loodsengebouw, boeienloods en aanhorigheden te vermijden vanaf verwerving. 

AG VESPA zal, na verwerving, in samenspraak met bevoegde stadsdiensten herbekijken wat de ruimtelijke visie op een haalbare gebiedsontwikkeling op deze plek kan zijn. Dit zal onderdeel vormen van verdere besluitvorming.

De timing voor de herontwikkeling van de Loodswezensite dient daarnaast te worden afgestemd met W&Z in functie van de realisatie van de verhoogde waterkering en de kaaimuurstabilisatie en de beschikbare middelen.

Masterplan Scheldekaaien
In 2005 keurde de Vlaamse regering het geactualiseerde Sigmaplan goed, waarin bepaald wordt dat de waterkering ter hoogte van Antwerpen van 8,35 meter TAW (Tweede Algemene Waterpassing) tot 9,25 meter TAW wordt opgehoogd om de stad in de toekomst te blijven beschermen tegen overstromingen.

Op 9 juli 2010 (jaarnummer 8556) keurde het college het Masterplan Scheldekaaien goed. Het Masterplan Scheldekaaien vormt het richtinggevend document voor alle uitvoeringsprojecten bij de heraanleg van de Scheldekaaien. In het Masterplan Scheldekaaien wordt de zone van het Bonapartedok en het Loodswezen beschouwd als scharnierpunt tussen de centrale kaaizone en het Eilandje. 

Principeovereenkomst Scheldekaaien
Op 20 september 2010 (jaarnummer 1134) en op 20 december 2010 (jaarnummer 1713) keurde de gemeenteraad de principeovereenkomst Scheldekaaien goed. De principeovereenkomst regelt de samenwerking tussen stad Antwerpen en Waterwegen en Zeekanaal nv (W&Z) met het oog op de inrichting van de Scheldekaaien conform het Masterplan Scheldekaaien. De partijen maken onder meer afspraken met betrekking tot de verdeling van kosten en nieuwe opbrengsten.

Loodswezensite
Het Vlaams Gewest kende in 1997 aan de stad Antwerpen een concessie toe op de Scheldekaaien voor een periode van 100 jaar. Deze concessie heeft echter geen betrekking op het kaaigedeelte ter hoogte van het Loodswezen.
Dezelfde concessie bepaalde dat de Loodswezensite door de stad Antwerpen aan Vlaanderen zou verkocht worden. De Loodswezensite is sinds 2004 eigendom van het Vlaams Gewest. De Vlaamse diensten die hier gehuisvest waren, verhuisden in september 2017 naar de Imalso-site op Linkeroever. In het kader van deze geplande verhuisbeweging kreeg Participatiemaatschappij Vlaanderen ("PMV")  van de Vlaamse Regering de opdracht om de Loodswezensite te valoriseren.

Samenwerkingsovereenkomst Loodswezensite
In april 2014 ondertekenden enerzijds het Vlaams Gewest, medeondertekend door het Agentschap voor Facilitair Management (AFM), ParticipatieMaatschappij Vlaanderen (PMV) en Waterwegen en Zeekanaal NV (W&Z) en anderzijds de stad Antwerpen en AG VESPA, het samenwerkingskader voor de gebiedsontwikkeling van de Loodswezensite. Het samenwerkingskader beoogt de kwalitatieve herontwikkeling van de Loodswezensite te Antwerpen op een financieel haalbare wijze (jaarnummer 363).

De stad Antwerpen maakt de gebiedsontwikkeling daarbij mogelijk door een Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) op te maken voor de site. De proces- en richtnota, als eerste stap bij de opmaak van het RUP, werd goedgekeurd door het college op 1 oktober 2014 (jaarnummer 9887). Het college nam kennis van het voorontwerp RUP op 13 mei 2016 (jaarnummer 4219).

Vermarkting
PMV stond in voor de organisatie van een marktbevraging voor het aantrekken van een private partner voor de ontwikkeling van de Loodswezensite, conform de vigerende wetgeving inzake overheidsopdrachten. 

De doelstelling van de marktbevraging was de aanstelling van een private actor die de volledige site inricht, het project realiseert conform de krachtlijnen van het ‘Ruimtelijk kader Loodswezensite’ en het parallel opgestelde ruimtelijk uitvoeringsplan, en de exploitatie opneemt.
De af te sluiten overeenkomsten zouden na gunning van de opdracht aan de gekozen deelnemer rechtstreeks tot stand komen met de betrokken overheden en opdrachtgevers. Optioneel was in de samenwerkingsovereenkomst de mogelijkheid voorzien om het plangebied uit te breiden richting zuiden in functie van een optionele realisatie van een rotatieparking. In het bestek met de opdrachtomschrijving en het ruimtelijk kader voor de site, die goedgekeurd werden door de gemeenteraad op 21 september 2015 (jaarnummer 451) werd de rotatieparking als vast onderdeel opgenomen. Bijkomende afspraken over de rotatieparking (taken- en kostenverdeling tussen partners) werden goedgekeurd in een addendum bij de samenwerkingsovereenkomst door de gemeenteraad van 27 juni 2016.

Tijdens het verloop van de onderhandelingsprocedure werd op 17 februari 2017 door de stuurgroep vastgesteld dat een negatief advies van het Agentschap Wegen en Verkeer met betrekking tot de veiligheid van een hoogbouwvolume op de site boven de Waaslandtunnel en een te beperkt maatschappelijk draagvlak voor een hoogbouwproject noopten tot het stopzetten van de lopende gunningsprocedure.
PMV verzoekt in een brief van 9 maart 2017, gericht aan minister Homans en de stad Antwerpen om schriftelijke bevestiging van deze beslissing tot stopzetting van de gunningsprocedure. Dit teneinde over te kunnen gaan tot formele beeïndiging ervan en de kandidaten hiervan in kennis te stellen (inclusief het uitbetalen van de rekenvergoeding). Ook wenst PMV haar algemene projectkost ten aanzien van Vlaanderen en Antwerpen af te rekenen.
Het college bevestigt met haar besluit van 28 april 2017 om in een collegiale brief aan de Participatiemaatschappij Vlaanderen akkoord te gaan met de beëindiging van de lopende gunningsprocedure en de projectkost conform de samenwerkingsovereenkomst te willen betalen.

Met de formele beeindiging van de gunningsprocedure wordt ook de samenwerkingsovereenkomst als beëindigd beschouwd.

In het meerjarenplan van de stad waren de nodige budgetten opgenomen naar aanleiding van het niet-limitatief Samenwerkingskader en addendum tussen het Vlaams Gewest, PMV en de stad Antwerpen. De nog resterende projectkosten van PMV naar aanleiding van de beëindiging van de marktbevraging zullen gefactureerd worden aan AG VESPA en zullen daarop doorgefactureerd worden aan de stad. In de meerjarenbegroting voor 2017 wordt het  bedrag van 96.800,01 euro + 163.243,00 euro  beschikbaar voor de afrekening van de projectkosten van PMV. 

1. Budgetten zoals voorzien in samenwerkingskader en vastgelegd bij collegebesluit 28 april 2017 (jaarnummer 36967)  : 314.600,00 euro

Naar aanleiding van het niet-limitatief Samenwerkingskader en addendum tussen het Vlaams Gewest, PMV en de stad Antwerpen waren in het meerjarenplan van de stad de nodige budgetten opgenomen.  Op 28 april 2017 (jaarnummer 36967) werd via een collegiaal schrijven aan PMV bevestigd dat het te factureren bedrag betaald kon worden, conform de afspraken uit de samenwerkingsovereenkomst en dit bedroeg 314.600,00 euro inclusief btw (= 72.600,00 euro rekenvergoedingen + 242.000,00 euro projectkost).

2. Bijgestelde projectkosten PMV nav beeindiging marktbevraging: 22.721,82 euro

PMV gaf bij beëindiging van de marktbevraging aan dat haar effectieve projectkost hoger lag dan wat voorzien was in het samenwerkingskader en factureerde een bedrag van 264.721,19 euro inclusief btw aan de stad. Het verschil met wat voorzien was bedraagt 22.721,82 euro inclusief btw.

Van het projectbudget zoals voorzien in 2017 was nog een bedrag van 74.078,19 euro inclusief btw beschikbaar. Dit bedrag vermeerderd met het bedrag van 22.721,82 euro inclusief btw dat AG VESPA reeds prefinancierde, bedraagt  samen 96.800,01 euro.

3. Bijkomende kosten PMV nav beëindiging samenwerking en verwerving Loodswezensite: 163.243,00 euro

In het kader van de onderhandelingen over de beëindiging van de marktbevraging en de verwerving van de Loodswezensite kwam er nog een bijgestuurd voorstel omtrent de betaling van de kosten van PMV tot stand.  Dit betreft een afwijking op de initiële kostenverdeling van 50% stad – 50% Vlaanderen uit de samenwerkingsovereenkomst.
De stad neemt daarbij de bijdragen van het Vlaams Gewest in de projectkosten van PMV over ten bedrage van 163.243,00 euro inclusief btw.

Voorgenoemde bedragen samen, namelijk 96.800,01 euro en 163.243,00 euro vormen samen het budget van 260.043,01 euro inclusief btw zoals dit in dit besluit vastgelegd wordt om de projectkosten van PMV te betalen.