De inzet van slim cameratoezicht is relevant voor politie met het oog op een verbeterde verkeersveiligheid, crowd control en binnen de context van criminaliteits- en overlastbestrijding. Slimme camera’s (bijvoorbeeld door het inbouwen van sensoren of dankzij software) moeten zelf camerabeelden kunnen monitoren en analyseren, incidenten registreren en dienen afwijkend gedrag te detecteren en signaleren. De stad Antwerpen en Lokale Politie Antwerpen ondersteunen binnen die context reeds het Crossroads2 project ' waarbij op basis van visuele en auditieve triggers welbepaalde gebeurtenissen worden gedetecteerd, alsook de personen die hierbij betrokken zijn.
In een ‘smart city’-gegeven is het louter installeren van slimme camera’s evenwel niet afdoende. De ontwikkeling van innovatieve en slimme cameratechnologieën, de mogelijkheid tot het uitwisselen van data, het onderling communiceren met sensoren en mogelijk nog andere slimme toepassingen van camera's, openen ook een waaier aan mogelijkheden om andere stedelijke problemen aan te pakken.
De analyse van beeldstromen kan bijvoorbeeld worden gebruikt in het kader van slimme mobiliteit op het vlak van het geleiden van verkeersstromen, parkeren of aansturen van verkeerslichten. Camera’s zoals nummerplaatlezers kunnen aan verschillende databanken worden gekoppeld waardoor meerdere gegevens geanalyseerd kunnen worden, bijvoorbeeld ter ondersteuning van intelligente transportsystemen en laad- en loszones. Crowd management waarbij personen worden geteld, oorsprong en bestemming van passanten in beeld komt, de bezoekersdichtheid wordt gemeten, enzovoort laat een slimme vorm van publieke dienstverlening toe, die aansluit op de noden van bezoekers. Een slimme en gedeelde toepassing van camera's kan aldus een extra impuls geven aan het genereren en analyseren van stedelijke informatie en de opstap naar smart city-toepassingen ondersteunen.
De camerawetgeving verbiedt niet dat een camera meerdere finaliteiten heeft. Ook de Commissie voor de bescherming van de Private Levenssfeer erkent dat één camera meerdere doelen kan nastreven. Het is wat dat betreft aan de verschillende partners om de finaliteit te bepalen en ervoor te zorgen dat de juiste wetgeving toepassing krijgt.
Voor de verwerking van de data en de beelden van camera’s voor politioneel gebruikt, geldt de Camerawet. Voor de verwerking van de data en de beelden van camera’s om mobiliteitsstromen in beeld te brengen, bepaalt de Privacywet de voorwaarden ter bescherming van de privacy. Iedere partner is ertoe gehouden om aan de nodige verplichtingen te voldoen. De streams van de camera’s worden niet alleen via rechten en rollen afgeschermd. Zowel de Lokale Politie Antwerpen als Digipolis krijgen een eigen backoffice, die fysiek van elkaar gescheiden is en die eigen softwareontwikkelingen heeft. Op geen enkele manier zal de dienst die belast is binnen de stad voor de smartzone toegang krijgen tot de beelden van de Lokale Politie Antwerpen.
Aan de gemeenteraad wordt gevraagd om gunstig advies te verlenen gelet op het feit dat:
Wet tot regeling van de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera’s van 21 maart 2007 (Belgisch Staatsblad 31 mei 2007), zoals gewijzigd door de wet van 12 november 2009 (Belgisch Staatsblad 18 december 2009).
Ministeriële omzendbrief betreffende de wet van 21 maart 2007 tot regeling van de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera’s, zoals gewijzigd door de wet van 12 november 2009 (Belgisch Staatsblad van 18 december 2009).
Op 24 januari 2017 (jaarnummer 33) keurde de gemeenteraad een convenant goed waarin de samenwerking tussen de stad Antwerpen en interuniversitair micro-elektronica-centrum (imec) beschreven staat omtrent het living- en technologie lab City of Things.
Op 17 februari 2017 (jaarnummer 1466) keurde het college de visienota Smart City goed met daarin centraal vijf prioriteiten: slim bestuur, slimme mobiliteit, slim energie- en materialenbeheer, slimme veiligheid en slimme burgers.
Op 12 mei 2017 (jaarnummer 4303) keurde het college de oprichting van een Smart Zone goed in het gebied van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten tot vlak voor de Groenplaats. De smartzone betreft het gebied van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten tot vlak voor de Groenplaats (Volkstraat/Nationalestraat, Kloosterstraat/Graaf van Egmontstraat en de straten ertussen, met name Sint Andries). De zone fungeert als:
Op 23 juni 2017 (jaarnummer 05697) keurde het college de ondersteuning van het Crossroads2 project 'multi-modal detection of criminal events' goed. Het projectvoorstel focust op het ontwikkelen van multimodale detectie van afwijkend gedrag bij camera's op basis van visuele en auditieve triggers. Dit heeft als voordeel dat relevante beelden geselecteerd kunnen worden om met een hogere prioriteit weergegeven te worden in de controlekamer.
Op 23 juni 2017 (jaarnummer 5698) keurde het college de intentieverklaring Capital of Things goed, waarbij de stad Antwerpen, Universiteit Antwerpen, het Havenbedrijf en imec via een gemeenschappelijke visie Antwerpen op de kaart zetten als de Europese referentie voor het Internet of Things.
Het bestuursakkoord 2013-2018 bepaalt in artikel 100 en 110 dat de stad Antwerpen investeert in slimme camerasoftware. Het gebruik van technologische innovaties wordt gestimuleerd.
In de smartzone heeft de stad Antwerpen de intentie om camera's te plaatsen. Bij de uitbouw van een stadsweefsel dat gericht is op een digitale transformatie van de dienstverlening en op innovatie, kunnen (slimme) camera's een belangrijke instrumentele rol vervullen.
De camera's zullen worden geïmplementeerd in het bestaande cameranetwerk. Zo zullen de camera’s ook de veiligheid en de overlastbestrijding van de stad Antwerpen op een actieve wijze ondersteunen. De camerabeelden worden dus door zowel politie als de bevoegde stadsdiensten voor Smart City gebruikt. De camerastreams zullen van elkaar fysiek gescheiden worden en apart verwerkt in functie van de behoeftes van de verschillende partners. Het is wat dat betreft aan elke partner om de finaliteit van de verwerking te bepalen en ervoor te zorgen dat de juiste wetgeving toepassing krijgt.
Voor de verwerking van de data en de beelden van camera’s voor politioneel gebruikt, geldt de Camerawet. Overeenkomstig de camerawet van 21 maart 2007 wordt de beslissing tot het plaatsen van camera's met als doel bewaking en toezicht op het grondgebied van de gemeente, genomen door de gemeenteraad na raadpleging van de korpschef.
Concreet vraagt het college met dit besluit aan de gemeenteraad om gunstig advies te verlenen met betrekking tot locaties voor de plaatsing van camera's in de Smart Zone conform de bepalingen van de Camerawet van 21 maart 2007. Het gaat over volgende sites:
Het college keurde de vastlegging van kredieten goed voor investeringen in slimme camera's in 2017 (2017_CBS_03920) via het raamcontract CD0004, dat Digipolis op 1 september 2011 in opdracht van de stad Antwerpen heeft afgesloten met VCS International BV, Havenweg 208, Postbus 533, NL-5140 AM Waalwijk. Er is voldoende krediet ter beschikking.
Artikel 5 §2 van de wet tot regeling van de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera’s van 21 maart 2007 (Belgisch Staatsblad 31 mei 2007) bepaalt dat de beslissing tot het plaatsen van één of meer bewakingscamera's in een niet-besloten plaats wordt genomen nadat de gemeenteraad van de gemeente waar de plaats zich bevindt een positief advies heeft gegeven. De gemeenteraad verstrekt zijn advies na voorafgaandelijk de korpschef van de politiezone waar die plaats zich bevindt te hebben geraadpleegd.
De gemeenteraad verleent gunstig advies voor het plaatsen van beveiligingscamera’s in Antwerpen op volgende plaatsen: