Sedert 2007 werden in de stad Antwerpen meer dan 30.000 scans uitgevoerd. In 2017 werden er 4.483 scans uitgevoerd. Deze energiescans werden telkens uitgevoerd door een derde partij, aangeduid via een overheidsopdracht. De doorstroming van klanten van een basisscan naar een opvolgscan en begeleiding naar energiebesparende investeringen is steeds een knelpunt van deze werkwijze gebleken. Het uitbesteden van de energiescans bemoeilijkt de doorstroming en opvolging van de klanten in een geïntegreerde trajectbegeleiding van het eerste advies tot de energierenovatie van hun woning.
Gezien de taken met betrekking tot energiescans die door de Vlaamse regering bij de energiehuizen, die kansengroepen reeds energieleningen aan 0% aanbieden, gelegd worden, ontstaat een opportuniteit om dit knelpunt structureel op te lossen. Door de organisatie, uitvoering en opvolging van de energiescans in handen te nemen ontstaat een ononderbroken trajectbegeleiding gaande van een energiescan over begeleiding bij planning en uitvoering van energiebesparende investeringen tot en met het verstrekken van energiepremies en –leningen.
Het AG Energiebesparingsfonds Antwerpen (p/a EcoHuis Antwerpen) is het energiehuis voor de stad Antwerpen en zal vanaf 2019 als bijkomende basistaak de organisatie van energiescans dienen op te nemen in opdracht van de Vlaamse overheid. Zij kan daarvoor via de netbeheerder rekenen op een tussenkomst per scan. Hiermee kan het AG Energiebesparingsfonds Antwerpen als energiehuis zorgen voor de coördinatie en de uitvoering van de energiescans. De ontvangsten kunnen ingezet worden voor de financiering van volledig gesubsidieerde medewerkers, met name een administratief bediende, drie energiedeskundigen en een architect die instaat voor de renovatiebegeleiding. Zij worden ingezet na een verplichte opleiding door de netbeheerders. De tewerkstelling neemt een einde als de financiële steunverlening door de Vlaamse overheid en de netbeheerders voor energiescans wegvalt.
De energiescan werd in 2007 door de Vlaamse Regering in het leven geroepen als een algemeen sensibiliserend beleidsinstrument waarop alle Vlaamse burgers beroep konden doen. Sinds 2014 is de energiescan een instrument dat exclusief is voorbehouden voor personen met een verhoogd energiearmoederisico. Diverse wijzigingen aan de regelgeving pasten de inhoud en vereisten voor energiescans aan.
De energiescans konden tot 1 januari 2018 worden uitgevoerd door gemeentepersoneel, door personeel van de distributienetbeheerder of door derden. De stad Antwerpen koos er in het verleden voor om in samenspraak met de netbeheerders de uitvoering van de energiescans uit te besteden. De lopende raamovereenkomst voor het uitvoeren van energiescans in Antwerpen en districten werd gegund aan E20 nv in zitting van 13 november 2015 (jaarnummer 9455). Deze raamovereenkomst loopt einde 2018 af zodat de organisatie van de energiescans vanaf 2019 herbekeken moet worden.
Volgens het Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het Energiebesluit van 19 november 2010, wat betreft de energiescans kunnen de energiescans vanaf 1 januari 2018 worden uitgevoerd door gemeentepersoneel, door personeel van de elektriciteitsdistributienetbeheerder, door het energiehuis dat werkzaam is in dat gebied of door derden. De dienstverlening gericht op de begeleiding bij de uitvoering van energiebesparende werken wordt vanaf 1 januari 2019 opgenomen in het takenpakket van de energiehuizen. Voor Antwerpen is het AG Energiebesparingsfonds het energiehuis.
Een energiescan wordt in Besluit Vlaamse Regering van 1 december 2017 gedefinieerd als:
De financiering van de energiescans gebeurt door premies van de netbeheerder in kader van haar openbare dienstverplichtingen rond rationeel energiegebruik. Voor de uitvoering van deze actieverplichting geeft de Vlaamse Gemeenschap aan de elektriciteitsdistributienetbeheerder een forfaitaire vergoeding per uitgevoerd bezoek.
Bij de budgetopmaak 2019 van de stad en het AG Energiebesparingsfonds wordt (mits goedkeuring door college, gemeenteraad en hogere overheid) een eenmalige verhoging van de dotatie met 75.000,00 EUR voorzien voor de opstartkosten voorafgaand aan dit project, in hoofdzaak voor een ICT toepassing, verplaatsingskosten en werkmateriaal.
De inkomsten en uitgaven van de gesubsidieerde opdracht energiescans worden beheerd door het AG Energiebesparingsfonds Antwerpen.
Het college keurt goed dat vanaf 1 januari 2019 het AG Energiebesparingsfonds Antwerpen instaat voor coördinatie en uitvoering van energiescans in Antwerpen en districten.