2019_RVBAGSO_00051 - Rechtspositie leerlingen - Samenstelling beroepscommissies - Beroepsprocedure - Goedkeuring

De raad van bestuur is bevoegd voor de samenstelling van de beroepscommissies die betwistingen van een definitieve uitsluiting van leerlingen behandelen. De raad van bestuur is bevoegd om de beroepsprocedure vast te leggen.

Aanleiding

AG Stedelijk Onderwijs is decretaal verplicht een beroepscommissie samen te stellen inzake evaluatie en inzake tucht. De raad van bestuur besliste op 27 april 2018 over de samenstelling van de beroepscommissie.

Naar aanleiding van een concreet dossier is de beroepscommissie in dialoog gegaan met het personeel van de instelling. De vernietiging van de definitieve uitsluiting (vanwege geweld) heeft geleid tot een vertrouwensbreuk van het personeel en de directeur in de beroepscommissie. De personeelsleden formuleerden een aantal concrete voorstellen om het vertrouwen herstellen waaronder:

• het opnemen van personeelsleden in de beroepscommissie;
• de mogelijkheid om getuigen te horen in de loop van de beroepsprocedure.

Context

Defintieve uitsluiting

Ter informatie worden volgende cijfers over betwistingen van de definitieve uitsluiting in de vorige schooljaren meegegeven.

In het schooljaar 2017-2018 gingen 13 leerlingen in beroep tegen de definitieve uitsluiting :

• 4 beroepen werden in de loop van de procedure ingetrokken
• 4 uitsluitingen werden bevestigd (4 uitsluitingen secundair onderwijs)
• 5 uitsluitingen werden vernietigd (3 secundair onderwijs, 1 basisonderwijs, 1 buitengewoon onderwijs)

Tot 1 april van het lopende schooljaar 2018-2019 gingen 6 leerlingen gingen in beroep tegen de definitieve uitsluiting:

• 3 beslissingen werden vernietigd (secundair onderwijs)
• 2 uitsluitingen werden bevestigd (1 secundair en 1 basisonderwijs)
• 1 beroepsprocedure is nog hangend (secundair onderwijs)

Huidige samenstelling

De beroepscommissie moet bestaan uit interne en externe leden. Elk lid van de beroepscommissie is stemgerechtigd maar bij een stemming moet het aantal stemgerechtigde interne en stemgerechtigde externe leden gelijk zijn. 

Voor het gesubsidieerd gemeentelijk onderwijs is een intern lid:

• een lid van de Gemeenteraad;
• een lid van het College van Burgemeester en Schepenen;
• een lid van de Raad van Bestuur van het autonoom gemeentebedrijf;
• een lid van het Directiecomité van het autonoom gemeentebedrijf.

Elk lid van de beroepscommissie dat niet aan één van de hierboven opgegeven hoedanigheden beantwoordt binnen het betrokken schoolbestuur en geen lid is van de betrokken school, is een extern lid van de beroepscommissie.

De raad van bestuur heeft eerder al beslist om de beroepscommissie tucht samen te stellen als volgt:

• Bedrijfsdirecteur of zijn vervanger (intern lid)
• Netwerkdirecteur van het onderwijsniveau (intern lid)
• Netwerkdirecteur van een ander onderwijsniveau (extern lid)
• Medewerker dienst Onderwijsbeleid Stad Antwerpen (extern lid en voorzitter)
• CLB-medewerker (adviserend lid zonder stemrecht)

1  Samenstelling beroepscommissie

De toevoeging van oud-personeelsleden in de beroepscommissie moet de betrokkenheid van het personeel bij de commissie en diens legitimiteit binnen de organisatie verhogen. Zowel uit  inhoudelijke als uit praktische overwegingen is het aangewezen dat oud-personeelsleden worden aangeduid.  Ook actieve personeelsleden van een andere instelling dan de onderwijsinstelling waar de leerling wordt uitgesloten, worden beschouwd als extern lid van de beroepscommissie maar het opnemen van actieve personeelsleden betekent dat er voldoende beschikbare leden moeten zijn om voor elke onderwijsinstelling steeds een extern lid aan te duiden.

Het samenstellen van de pool van mogelijke leden gebeurt in samenspraak met "Onder-wijzen" de vereniging van oud-personeelsleden van het Stedelijk Onderwijs Antwerpen. Deze personeelsleden kennen het Stedelijk Onderwijs en zijn door hun engagement in Onder-Wijzen ook nog steeds actief betrokken bij en in de werking van de stedelijk scholen. 

Stedelijk Onderwijs zal een oproep lanceren waarbij oud-personeelsleden die hierin geïnteresseerd zijn, wordt gevraagd om zich kandidaat te stellen om te worden opgenomen in een pool van mogelijke leden. Zij moeten bereid zijn zich te engageren voor een volledig schooljaar en moeten in staat zijn om zich op korte termijn vrij te (laten) maken voor deelname aan een beroepscommissie. Zij moeten het intern reglement van de beroepscommissie onderschrijven. De voorzitter en de bedrijfsdirecteur (of zijn vervanger) zullen per dossier een oud-personeelslid uit de pool aanduiden.

Om te vermijden dat de beroepscommissie met gewogen stemmen moet gaan werken, is het belangrijk dat ze evenveel interne al externe leden zou tellen. De samenstelling van een commissie uit 4 leden heeft in het verleden uitgewezen voldoende ruim te zijn, om uiteenlopende standpunten aan bod te laten komen. Om die reden is het aangewezen dat de commissie niet wordt uitgebreid maar dat een extern lid wordt vervangen. Omdat de Medewerker van de dienst Onderwijsbeleid Stad Antwerpen ook voorzitter is, zal de Netwerkdirecteur van een ander onderwijsniveau worden geschrapt.

De raad van bestuur geeft de bedrijfsdirecteur, of in zijn afwezigheid een ander lid van het directiecomité, de bevoegdheid om per dossier de beroepscommissie samen te stellen, rekening houdend met de bovenstaande principes.

De aanpassing moet worden opgenomen in het schoolreglement. 

2  Getuigen horen

De Codex Secundair Onderwijs bepaalt dat de beroepscommissie autonoom beslist over de stappen die ze zet om tot een gefundeerde beslissing te komen.  Ze kan bijvoorbeeld leden van de klassenraad, die een advies over de definitieve uitsluiting hebben gegeven, horen. In gevallen van geweld, kan eventueel ook een slachtoffer worden gehoord indien dit uit het dossier nodig blijkt. Dit alles moet steeds gebeuren met respect voor het recht van verdediging van de leerling, die steeds het volledige tuchtdossier moet kennen.

Opdat de beroepscommissie in de praktijk per dossier kan beslissen om al dan niet bijkomend getuigen te horen, is het noodzakelijk dat de termijn om het beroep te behandelen wordt uitgebreid. Momenteel bedraagt de termijn 5 werkdagen na ontvangst van het beroep. Deze korte termijn is ingegeven vanuit de bezorgdheid de leerling zo snel als mogelijk uitsluitsel te geven en zo het recht op onderwijs zo weinig mogelijk te schaden (en de eventuele zoektocht naar een andere school te bespoedigen). Binnen deze termijn moet het dossier worden opgevraagd bij en samengesteld door de school, moet de beroepscommissie worden samengesteld en bijeengeroepen, moeten ouders en leerlingen worden verwittigd en uitgenodigd en moeten zij ook nog de kans krijgen het tuchtdossier in te kijken. Dat laatste gebeurt meestal via toesturen van een digitale kopie.

Een verlenging van de termijn tot 8 werkdagen, maakt het mogelijk dat de leden van de beroepscommissie vooraf het dossier kunnen bestuderen en desgevallend kunnen beslissen om andere betrokkenen (dan leerling/ouders en directeur) uit te nodigen voor een verhoor. Hiertoe moet het schoolreglement worden aangepast.

Artikel 123/12 en 123/13 van de Codex Secundair Onderwijs van 17 december 2010.
Omzendbrief SO 64

Art. 37/4 en volgende van het Decreet Basisonderwijs van 25 februari 1997
Omzendbrief BaO/2014/04

Decreet Volwassenenonderwijs van 15 juni 2007