2019_CBS_04704 - Omgevingsvergunning - OMV_2019034760. Moretusstraat 150-152 en Paul Henri Spaaklaan 1-3. District Hoboken - Goedkeuring

Er werd een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend bij het college van burgemeester en schepenen, die behandeld wordt volgens de vereenvoudigde procedure van het Omgevingsvergunningendecreet.

Omschrijving stedenbouwkundige handelingen

Relevante voorgeschiedenis

-          30/05/1962: weigering (1055#111) voor het bouwen van 1 appartementsblok;

-          12/01/1966: vergunning (1006#14018) voor het oprichten van 3 appartementsblokken met 249 woongelegenheden.

-          07/03/2014: vergunning (20136341) voor het renoveren van twee sociale woontorens.

Vergunde en huidige toestand

-          Moretusstraat 150

-          woontoren met 60 woonentiteiten;

-          kruisvormig gebouw

-          16 bouwlagen en een plat dak;

-          op elke verdieping telkens 4 wooneenheden;

-          Moretusstraat 152

-          woontoren met 60 woonentiteiten;

-          kruisvormig gebouw

-          16 bouwlagen en een plat dak;

-          op elke verdieping telkens 4 wooneenheden;

-          Paul Henri Spaaklaan 1

-          woontoren met 81 woonentiteiten;

-          kruisvormig gebouw

-          17 bouwlagen en een plat dak;

-          op het gelijkvloers zijn er twee woonentiteiten en op de verdiepingen telkens 4 woonentiteiten;

-          Paul Henri Spaaklaan 3

-          woontoren met 81 woonentiteiten;

-          kruisvormig gebouw

-          17 bouwlagen en een plat dak;

-          op het gelijkvloers zijn er twee woonentiteiten en op de verdiepingen telkens 4 woonentiteiten;

Gewenste toestand

-          Moretusstraat 150

-          woontoren met 60 woonentiteiten;

-          16 bouwlagen en een plat dak;

-          op elke verdieping telkens 4 wooneenheden;

-          bruinkleurig metselwerk en wit schrijnwerk;

-          Moretusstraat 152

-          woontoren met 60 woonentiteiten;

-          16 bouwlagen en een plat dak;

-          op elke verdieping telkens 4 wooneenheden;

-          bruinkleurig metselwerk en wit schrijnwerk;

-          Paul Henri Spaaklaan 1

-          woontoren met 64 woonentiteiten;

-          17 bouwlagen en een plat dak;

-          op elke verdieping telkens 4 wooneenheden;

-          bruinkleurig metselwerk en wit schrijnwerk;

-          Paul Henri Spaaklaan 3

-          woontoren met 64 woonentiteiten;

-          17 bouwlagen en een plat dak;

-          op elke verdieping telkens 4 wooneenheden;

-          bruinkleurig metselwerk en wit schrijnwerk.

Inhoud van de aanvraag

-        de renovatie van 4 woontorens. Deze renovatie maakt deel uit van de totaalrenovatie van de 6 bestaande woontorens. Een vergunning voor de renovatie van de eerste 2 woontorens gelegen aan de Moretusstraat 154 en 156 (Fase 1 en 2) werd verleend op 7 maart 2014;

-        deze aanvraag betreft de renovatie van 4 woontorens gelegen aan de Moretusstraat 150 (Fase 5), Moretusstraat 152 (Fase 6), Paul Henri Spaaklaan 1 (Fase 4) en Paul Henri Spaaklaan 3 (Fase 3);

-        het aantal woongelegenheden wijzigen van de 4 woontorens van 282 naar 248;

-        de volgende werken zullen bij de 4 woontorens uitgevoerd worden:

-          vernieuwen van de volledig kern van de torens met nieuwe trappen en liften;

-          vernieuwen van de appartementen op de verdiepingen binnen het bestaande bouwvolume;

-          vernieuwen en uitbreiden van het gelijkvloers met een inkomgeheel gemeenschappelijke fietsenbergingen en gemeenschappelijke technische ruimtes in de oksels van de kruisvormige woontorens en het vernieuwen van de toegangspadjes;

-          vernieuwen van de buitenschil met een spouwisolatie, aluminium buitenschrijnwerk en gevelmetselwerk om het gebouw voldoende te kunnen isoleren;

-          vernieuwen van technische ruimte op het dak;

-        op het gelijkvloers van de Moretusstraat 150 blijft de bestaande middenspanningscabine behouden, het lokaal wordt aan de buitenzijde bekleed met baksteenmetselwerk en voorzien van een nieuwe toegangsdeur.

Omschrijving ingedeelde inrichtingen of activiteiten

Aangevraagde rubrieken

Voorafgaand aan zijn beslissing neemt het college kennis van het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar.

Het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar luidt:

Adviezen

Externe adviezen

Interne adviezen

Toetsing voorschriften

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen, goedgekeurd op 19 juni 2009.

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een woongebied. De woongebieden zijn bestemd voor wonen, alsmede voor handel, dienstverlening, ambacht en kleinbedrijf voor zover deze taken van bedrijf om redenen van goede ruimtelijke ordening niet in een daartoe aangewezen gebied moeten worden afgezonderd, voor groene ruimten, voor sociaal-culturele inrichtingen, voor openbare nutsvoorzieningen, voor toeristische voorzieningen, voor agrarische bedrijven. Deze bedrijven, voorzieningen en inrichtingen mogen echter maar worden toegestaan voor zover ze verenigbaar zijn met de onmiddellijke omgeving. (Artikel 5 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen.)

(Ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP) kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘goedgekeurde BPA’s en RUP’s'. Het gewestplan kan u raadplegen via www.ruimtelijkeordening.be, ga naar PLANNING > Plannen > Bestemmingsplan > Gewestplan.)

De aanvraag ligt niet in een verkaveling.

De aanvraag is in overeenstemming met de bepalingen van het gewestplan.

Gewestelijke stedenbouwkundige verordeningen

-        Hemelwater: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juli 2013 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater (verder genoemd verordening hemelwater).
(De verordening hemelwater kan u raadplegen via www.ruimtelijkeordening.be, ga naar WETGEVING > Verordeningen > Hemelwater)
De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de verordening hemelwater op volgend punt:

-          artikel 10: voor het gebouw Paul Henri Spaaklaan 1 zijn er geen infiltratievoorzieningen voorzien.

-        Toegankelijkheid: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juni 2009 tot vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake toegankelijkheid (verder genoemd verordening toegankelijkheid).
(De verordening toegankelijkheid kan u raadplegen via www.ruimtelijkeordening.be, ga naar WETGEVING > Verordeningen > Toegankelijkheid publieke gebouwen)

De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de verordening toegankelijkheid op volgende punten:

-          artikel 20: de trappen zijn circa 85 centimeter waar dat minstens een breedte van 100 centimeter breed vereist is;

-          artikel 25: de toegangsdeuren hebben niet overal een vrije- en vlakke wandbreedte van minstens 50 centimeter waar dat dit vereist is.

Algemene bouwverordeningen

-        Voetgangersverkeer: het besluit van de Vlaamse regering van 29 april 1997 houdende de vaststelling van algemene bouwverordeningen inzake wegen voor voetgangersverkeer (verder genoemd verordening voetgangersverkeer), en de omzendbrief RO/98/2 van 23 maart 1998 betreffende de algemene bouwverordening inzake wegen voor voetgangersverkeer.
(De verordening voetgangersverkeer kan u raadplegen via www.ruimtelijkeordening.be, ga naar WETGEVING > Verordeningen)
De verordening voetgangersverkeer is niet van toepassing op de aanvraag.
 

Gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen

-        Overwelven waterlopen: de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening inzake het overwelven of inbuizen van niet geklasseerde waterlopen en waterlopen van 3de categorie (verder genoemd verordening overwelven waterlopen), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 26 januari 2009 en goedgekeurd bij besluit van de deputatie van de provincie Antwerpen van 4 juni 2009.
(De verordening overwelven waterlopen kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘overwelven waterlopen’)
De verordening overwelven waterlopen is niet van toepassing op de aanvraag.
 

-        Bouwcode: de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening (verder genoemd bouwcode), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 28 april 2014 en goedgekeurd bij besluit van de deputatie van de provincie Antwerpen van 9 oktober 2014.
(De bouwcode kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘bouwcode’)
De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de bouwcode op volgend punt:

-          artikel 43 Septische putten: voor het gebouw Paul Henri Spaaklaan 1 is er geen septische put voorzien.

Sectorale wetgeving

-        MER-screening: de overheid die beslist over de ontvankelijkheid en volledigheid van de vergunningsaanvraag, beslist of er een project-MER moet worden opgesteld. De betrokken overheid doet dat op het ogenblik van de beslissing over de ontvankelijk- en volledigheid van de vergunningsaanvraag of, bij gebreke daaraan, binnen 90 dagen na de datum van ontvankelijk- en volledigheid.
Rekening houdend met de kenmerken van de aanvraag en zijn omgeving wordt geoordeeld dat de mogelijke milieueffecten van het project niet aanzienlijk zijn.
 

-        Watertoets: overeenkomstig artikel 8 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het algemeen waterbeleid dient een vergunningsaanvraag onderworpen te worden aan de zogenaamde watertoets.
Het voorliggende project heeft een beperkte oppervlakte en ligt niet in een overstromingsgevoelig gebied, zodat in alle redelijkheid dient geoordeeld dat geen schadelijk effect wordt veroorzaakt.
 

-        Vlaamse Wooncode: het decreet van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode.
(De kwaliteitsnormen voor woningen, die in uitvoering van de Vlaamse Wooncode zijn opgemaakt, kan u raadplegen via www.wonenvlaanderen.be, zoek op ‘kwaliteitsbesluit’)
De aanvraag valt onder het toepassingsgebied van de Vlaamse Wooncode.

-        Rooilijndecreet: het decreet van 8 mei 2009 houdende vaststelling en realisatie van de rooilijnen
(Het Rooilijndecreet kan u raadplegen via www.ruimtelijkeordening.be, ga naar WETGEVING > OVERIGE REGELGEVING)
Het Rooilijndecreet is niet van toepassing op de aanvraag.

Omgevingstoets

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening

Beoordeling afwijkingen van de voorschriften

De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de bouwcode op volgend punt:

-        artikel 43 Septische putten: voor het gebouw Paul Henri Spaaklaan 1 is er geen septische put voorzien. Als voorwaarde wordt opgelegd dat voor ook voor deze woontoren een septische put moet worden voorzien.

De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de verordening toegankelijkheid op volgende punten:

-        artikel 20: de trappen zijn circa 85 centimeter waar dat minstens een breedte van 100 centimeter breed vereist is. Aangezien de buitenafmetingen van de woontorens niet mogen wijzigen om stabiliteitstechnische redenen, wordt de renovatie intern uitgewerkt wat een beperking oplegt aan de interne maatvoering van de gemeenschappelijke delen. Om die reden kan een afwijking gemotiveerd worden;

-        artikel 25: de toegangsdeuren hebben niet overal een vrije- en vlakke wandbreedte van minstens 50 centimeter waar dat dit vereist is. Aangezien gezien de buitenafmetingen van de woontorens niet mogen wijzigen om stabiliteitstechnische redenen, wordt de renovatie intern uitgewerkt wat een beperking oplegt aan de interne maatvoering van de gemeenschappelijke delen. Om die reden kan een afwijking gemotiveerd worden.

Mits het naleven van de voorwaarde is de aanvraag in overeenstemming met de geldende voorschriften.

Functionele inpasbaarheid

De aanvraag betreft de renovatie van vier woontorens die deel uitmaken van de totaalrenovatie van zes bestaande woontorens voor sociale huisvesting. De bestaande functie als woontorens blijft behouden. Het aantal wooneenheden gespreid over de 4 woontorens daalt met 34 wooneenheden. Op de gelijkvloerse verdieping van de woontoren gelegen aan de Paul Henri Spaaklaan 3 wordt een wijkkantoor toegevoegd waar huurders op bepaalde tijdstippen kunnen langsgaan met vragen. De aanvraag blijft verenigbaar met de omgeving.

Mobiliteitsimpact (onder andere toetsing parkeerbehoefte)

Het algemene principe is dat elke bouwaanvraag een parkeerbehoefte genereert. Om te vermijden dat de parkeerbehoefte (geheel of gedeeltelijk) wordt afgewenteld op het openbaar domein, is het de bedoeling om parkeren maximaal op eigen terrein te voorzien, het zogenaamde POET principe (Parkeren Op Eigen Terrein).

De parkeerparagraaf is niet van toepassing gezien de aanvraag geen vermeerdering van het aantal woongelegenheden ten opzichte van de bestaande en vergunde of vergund geachte situatie inhoudt.

De aanvraag werd voorgelegd aan de stedelijke dienst mobiliteit die opmerkt dat er een grote uitbreiding is van het aantal fietsenstallingen wat zeer positief is.

Schaal - ruimtegebruik - bouwdichtheid

De kruisvorm en massiviteit van de bestaande woontorens blijven behouden en vormen één van de uitgangspunten van het renovatieconcept. In de ‘oksels’ van de woontorens worden op het gelijkvloers bergruimten, fietsenstalplaatsen en een wijkkantoor (enkel bij de woontoren aan de Paul Henri Spaaklaan 3) toegevoegd. De buitenruimtes van de woontorens zijn vandaag hoofdzakelijk onbestemde lege hoeken. Door deze hoeken in te vullen, krijgen de torens een hedendaagse basis op het maaiveld. De renovatie is verenigbaar met de goede ruimtelijke ordening.

Visueel-vormelijke elementen

Om de typische kruisvorm tot op het maaiveld zichtbaar en voelbaar te houden moeten de sokkeluitbreidingen visueel losgekoppeld worden van het bestaande gebouw. Daarom worden de sokkeluitbreidingen teruggetrokken ten opzichte van de vier vleugels van de torens. De gevelbekleding wordt aangebracht tot op het maaiveld. Door het gevelmateriaal op bepaalde plaatsen ook door te trekken in het interieur, wordt ook in het gebouw de originele vorm van de toren ervaren. De nieuwe gevels van de sokkel bestaan uit dezelfde gevelsteen als de bestaande kruisvorm, afgewisseld met beglaasde delen. Om te voldoen aan de geldende EPB-normen en de hedendaagse comforteisen is het noodzakelijk de buitenschil van de gebouwen volledig te isoleren. De gevelpanelen van de torens worden verwijderd, de gevels worden volledig geïsoleerd en van een nieuwe huid in gevelmetselwerk voorzien. Gevelmetselwerk in een lichte en warme bruintint die de gewassen-betonkleur van de huidige gevelpanelen benadert zodat het gevelbeeld van de woontorens grotendeels behouden blijft. Het buitenschrijnwerk wordt uitgevoerd in wit aluminium. Het schrijnwerk wordt hierbij schuin afgewerkt aan de dagkanten waardoor de raamopeningen vergroot worden. Het ontwerp respecteert de vorm van het oorspronkelijk gebouw en is qua materiaalgebruik identiek aan de reeds gerenoveerde woontorens en bijgevolg in harmonie met de omgeving.

Het project werd in voorontwerp in de welstandscommissie besproken op 9 november 2018 en op 18 januari 2019 en werd gunstig geadviseerd mits voorwaarden. De aanvraag komt tegemoet aan de gestelde voorwaarden.

Cultuurhistorische aspecten

De aanvraag werd voorgelegd aan de stedelijke dienst Monumentenzorg. Zij geven volgend advies:

“De woontorens aan de Paul Henri Spaaklaan en de Moretusstraat, bekend als de sociale woonwijk Vinkevelden, is opgenomen op de inventaris van het bouwkundig erfgoed, vastgesteld bij ministerieel besluit van 14 maart 2019. Tussen 1961 en 1971 bouwde de sociale huisvestingsmaatschappij Beter Wonen hier een wijk van zes appartementsgebouwen, naar ontwerp van Marc Denkens, Marc Appel en Jan Welslau. In 1966 werden aan de Moretusstraat 150-152 de eerste twee appartementsgebouwen opgeleverd met in totaal 120 appartementen. In 1970 volgden nog drie appartementsgebouwen naar plannen uit 1965 met 243 appartementen, aan de Paul Henri Spaaklaan 1 en de Moretusstraat 154-156. Een jaar later werd nog een zesde appartementsgebouw met 81 appartementen opgetrokken, ook naar plannen uit 1965, aan de Paul Henri Spaaklaan 3.

De wijk Vinkevelden in Hoboken is een voor Vlaanderen relatief grote hoogbouw parkwijk in de vorm van zes appartementsgebouwen met in totaal 444 woningen. Daarnaast zijn er collectieve uitrustingen zoals een dienstencentrum voor bejaarden, sport- en speelpleinen, parkeerplaatsen en garages, en in elk gebouw gemeenschappelijke bergplaatsen voor fietsen en kinderwagens. De zes appartementsgebouwen zijn kruisvormige torengebouwen van vijftien tot zeventien verdiepingen met blinde kopgevels en een constructie van geprefabriceerde betonelementen. Twee van de torens werden later bekleed met kunststof panelen. De erfgoedwaarde van de wijk Vinkevelden in Hoboken is vooral gelegen in de doorgedreven rationalisatie en prefabricage van het bouwproces (technische waarde) en in het glas in beton (artistieke waarde). Daarnaast is het een voor Vlaanderen vrij zeldzame toepassing van kruisvormige hoogbouw in de sociale huisvesting (architecturale waarde) en van een hoogbouw parkwijk (stedenbouwkundige waarde).

Om de torens aan te passen aan de huidige woon- en comforteisen is het noodzakelijk om een ingrijpende renovatie door te voeren. De huidige aanvraag is analoog aan een eerdere aanvraag voor de renovatie van twee van deze torens, die ondertussen uitgevoerd is of in uitvoering zijn. In de huidige aanvraag worden dezelfde uitgangspunten gehanteerd als bij de eerste aanvraag. De torens worden volledig gestript, het interieur van de torens verwijderd en een nieuwe huid in baksteen wordt voorzien. Naar inplanting en volumewerking blijft de oorspronkelijke toestand behouden. Naar materiaalgebruik en detaillering wordt voor vernieuwing gekozen. De bestaande dragende structuur van de woontorens worden maximaal gerespecteerd en behouden. De nieuwe gevels van de sokkel bestaan uit dezelfde gevelsteen als de bestaande kruisvorm, afgewisseld

met beglaasde delen. De sokkel van het gebouw wordt aangepast, onder meer om er een grote hoeveelheid fietsenstallingen in te creëren.

Naar analogie met de reeds gerenoveerde torens dienen de typerende glas-in-beton elementen op de gelijkvloerse verdieping bewaard te blijven en in de gerenoveerde situatie opnieuw geïntegreerd te worden.”

Door het gebruik van glaspartijen van vloer tot plafond, afgewisseld met geveldelen in baksteen op de gelijkvloerse verdieping kan gesteld worden dat aan deze voorwaarde is voldaan.

Hinderaspecten – gezondheid – gebruiksgenot – veiligheid in het algemeen

De vrije plafondhoogte in de appartementen van 2,40 meter is beperkt. Om dezelfde reden dat het niet opportuun is om de lage verdiepingshoogte verder te bestendigen is ook resoluut gekozen om het bestaande volume niet uit te breiden maar de renovatie binnen de bestaande omtrek van de gebouwen te organiseren. Aangezien de aanvraag een verbouwing van een bestaande vergunde toestand betreft en aangezien de renovatie binnen de bestaande omtrek van de gebouwen wordt georganiseerd, is de vrije plafondhoogte aanvaardbaar.

Aangezien in de bestaande situatie onvoldoende privacy en dus ook woonkwaliteit kan gegeven worden aan de wooneenheden op de gelijkvloerse verdieping, wordt het gelijkvloers in de nieuwe situatie ingericht met bergruimte en fietsenstalplaatsen. Deze omvorming verhoogt het gebruikscomfort van het gebouw en wordt gunstig geadviseerd.

Toetsing van aanvaardbaarheid van de ingedeelde inrichtingen of activiteiten op het vlak van hinder en risico's voor de mens en het milieu

De aanvraag betreft de renovatie van de woontorens aan de Paul Henri Spaaklaan en de Moretusstraat, bekend als de sociale woonwijk Vinkenvelden. Om de torens aan te passen aan de huidige woon- en comforteisen worden de vier torens volledig gestript, het interieur verwijderd en een nieuwe huid in baksteen wordt voorzien. Milieutechnisch omvat de aanvraag een gasstookplaats met twee condensatieketels met een totaal vermogen van 400 kW. De activiteit is enkel meldingsplichtig. De Vlarem-rubriek betreft eerder 43.1.1.b in plaats van 43.1.1.c. zoals aangevraagd.

Advies aan het college

Advies over de stedenbouwkundige handelingen

Aan het college wordt voorgesteld om voor de stedenbouwkundige handelingen de omgevingsvergunning te verlenen onder voorwaarden.

Geadviseerde stedenbouwkundige voorwaarden

1.      Er dient een septische put voorzien te worden voor Paul Henri Spaaklaan 1 overeenkomstig artikel 43 van de bouwcode.

Advies over de ingedeelde inrichtingen of activiteiten

Mits voldaan wordt aan de algemene en sectorale vergunningsvoorwaarden kan de exploitatie plaatsvinden met een aanvaardbaar risico voor milieu en leefomgeving. Vanuit milieutechnisch oogpunt wordt gunstig advies gegeven de melding van de stookinstallaties te akteren.

Geadviseerde rubrieken