2019_CBS_05707 - Principenota - Speed pedelecs in Antwerpen - Goedkeuring

De speed pedelec positioneert zich tussen twee categorieën, die van de (e-)fiets en bromfiets. De wetgever heeft de speed pedelec dus niet als een fiets beschouwd, maar evenmin als een bromfiets. Dat maakt het niet evident om deze snelle elektrische fiets een juiste en veilige plaats te geven in het verkeer binnen de stad. De snelheden liggen te laag om vlot en veilig gemengd met het auto/vrachtwagen/busverkeer mee te kunnen, en liggen hoog in vergelijking met de gewone (tragere) fietser.

Het aantal speed pedelecs in de stad Antwerpen en de Antwerpse regio is aan een snelle opmars bezig. Daarom zijn duidelijke regels nodig voor een correct gedrag bij alle weggebruikers. De bestaande verkeersregels zijn onvoldoende helder. Samen met de provincie Antwerpen streeft de stad Antwerpen naar een helderdere wetgeving en uniforme toepassing voor speed pedelecs. De speed pedelec zoveel mogelijk beschouwen als fiets is het uitgangspunt, want dit sluit aan bij de ambitieuze modal split die de stad en regio als taakstelling voor zich heeft liggen. Daartegenover staat wel dat de speed pedelec-gebruiker zich dan ook zal moeten gedragen als een fietser eerder dan als een snelfietser in de stedelijke omgeving en zich dus zal moeten aanpassen aan zijn omgeving. Dit geldt niet alleen op fietspaden, maar voor alle plekken in de stad, zoals eenrichtingsstraten, parken en voetgangersgebieden waar vandaag de fietser al wel is toegelaten met aangepaste snelheid. 

Met de principenota “Speed pedelecs in Antwerpen” heeft de stad Antwerpen een kader om mee aan de slag te gaan. De inhoud van de nota werd ook al afgestemd met andere diensten binnen de stad, zoals de verkeerspolitie, communicatie, SGVA enzovoort. Zo kan er snel gestart worden met het opmaken van reglementen en het aanpassen van de verkeersborden. En kan er ook begonnen worden met het organiseren van de nodige communicatie, nudging en handhaving zodat speed pedelec-gebruikers en alle andere verkeersdeelnemers meer duidelijkheid krijgen van wat van hen verwacht wordt.

De volgende principes over de plaats van de speed pedelec zijn opgenomen in de nota:

• speed pedelecs buiten bebouwde kom waar 70 km/u van toepassing is, zijn verplicht het fietspad te gebruiken;
• speed pedelecs in de bebouwde kom de keuze te laten om of het fietspad of de rijweg te gebruiken. De karakteristieken en intensiteiten op straten en fietspaden zijn te verscheiden om voor het één of het ander te kiezen. We vragen wel aan speed pedelecs om hun gedrag aan te passen aan de omgeving en andere weggebruikers;
• speed pedelecs in zone 30 en woonerven (max 20 km/u) vragen we om hun gedrag aan te passen aan de omgeving en andere weggebruikers;
• speed pedelecs toe te laten in straten met 'Beperkt Eenrichtingsverkeer (BEV)'. Omrijfactoren zijn te groot en de aantrekkelijkheid om een speedpedelec te gebruiken zou hierdoor drastisch dalen. Ook hier vragen we aangepast weggedrag;
• speed pedelecs toe te laten op pleinen en voetgangersgebieden. Ze moeten zich - net zoals fietsers - aanpassen aan de bepalingen van de wegcode en zich stapvoets verplaatsen;
• speed pedelecs toe te laten in parken en een maximum snelheid van 20 km/u vast te leggen zodat ook ‘nieuwe vervoermiddelen’ en gewone fietsers zich veilig in het park kunnen verplaatsen. We vragen wel aan speed pedelecs om hun gedrag aan te passen aan de omgeving en andere weggebruikers.

De nota biedt niet alleen een kader voor speed pedelecs, maar voor alle type (snelle) fietsen en voortbewegingstoestellen.

De dienst Stadsontwikkeling/Mobiliteit stelt voor om:

• de principenota “Speed pedelecs in Antwerpen” goed te keuren;
• de reglementen en verkeersborden aan te passen volgens de richtlijnen van de principenota;
• een communicatie en nudging-campagne op te starten volgens de richtlijnen van de principenota gericht op kennis van de verkeersregels en hoffelijk en verkeersveilig gedrag;
• onduidelijkheden of gewenste aanpassingen in de wetgeving cfr. de nota op te nemen met de hogere overheid.

De stad Antwerpen wil dat bewoners, bezoekers en werknemers zich zoveel mogelijk slim verplaatsen in en naar Antwerpen. Verplaatsingen met de fiets, de elektrische fiets en ook de speed pedelec (voor langere afstanden) worden aangemoedigd als alternatief voor de auto.

In het nieuwe bestuursakkoord 2019-2025 (goedgekeurd in de gemeenteraad van 28 januari 2019, jaarnummer 42) is wat er verwacht wordt van de alternatieve vervoersmodi opgenomen onder resolutie 184: “Op de website Slim naar Antwerpen worden specifiek de regels per vervoersmodus uitgelegd, ook de nieuwe zoals steps, scooters, speed-pedelecs en andere. Bezoekers van de site komen er te weten waar ze mogen rijden en parkeren, welke snelheden ze dienen te respecteren,…”

Sinds 1 oktober 2016 zijn de speed pedelecs (of snelle elektrische fietsen) opgenomen in de wegcode en vallen onder de categorie van “bromfiets”. Dit is zo bepaald in de Europese regelgeving. Omdat een snelle elektrische fiets toch meer heeft van een fiets dan een bromfiets, heeft men in België een nieuwe categorie van bromfietsen in de wegcode opgenomen, de “bromfiets klasse P” (voor “speed Pedelec”).

Om de speed pedelec een duidelijkere plaats te geven binnen het verkeer en de mobiliteit in Antwerpen en om de verwachtingen naar verkeersveilig en hoffelijk gedrag te stimuleren zijn de principes in een nota “Speed pedelecs in Antwerpen” vastgelegd.