Om de congestie in de Antwerpse regio te milderen, de leefbaarheid in de stad te verbeteren en de economische aantrekkingskracht van stad en haven te waarborgen, startte de stad Antwerpen in 2015 met het verzamelen en openstellen van belangrijke stedelijke mobiliteitsgerelateerde datasets zodat eindgebruikers meteen een overzicht krijgen van het mobiliteitsaanbod in en rond de stad.
Sinds 2016 wordt ingezet op de ontwikkeling van een routeplanner op basis van de algoritmes achter het stedelijke mobiliteitsplan. De routeplanner wordt ontsloten via de website www.slimnaarantwerpen.be. In de loop van 2017 werd de routeplanner geüpgraded van een unimodale naar een echt multimodale of intermodale applicatie die reizigers slimme combinaties van deur-tot-deur voorstelt en die rekening houdt met de lage-emissiezone, wegenwerken en omleidingen. Medio 2018 werd het multimodale reisadvies ook in app-vorm beschikbaar, een eerste stap richting de integratie van profielgegevens of persoonlijke voorkeuren. Deze laatste toepassing is nu ook beschikbaar, waardoor gebruikers kunnen aangeven of ze graag een fietsadvies krijgen, dan wel liever wandelen. Het reisadvies kan ook rekening houden met de abonnementen waar de gebruiker over beschikt. Het gaat hier meer bepaald om abonnementen van De Lijn, de NMBS, DeWaterbus en de stadsdeelfiets Velo. Het routeadvies bevat nu ook ticketinformatie, zodat de gebruikers hun ticket rechtstreeks bij de voorgestelde aanbieder kunnen bestellen. Daarnaast krijgen de gebruikers op basis van hun locatie ook een beeld van alle beschikbare vervoersmogelijkheden rondom hen.
Ondertussen hebben meer dan 2 miljoen gebruikers de website bezocht. Dagelijks gebruiken gemiddeld 200 mensen de routeplanner via desktop, met piekmomenten tijdens evenementen. De app is bijna 15.000 keer gedownload.
Tegelijk zet de stad verder in op het verwerven en openstellen van de data van de verschillende mobiliteitsaanbieders in Antwerpen. Samen met de verschillende stakeholders wordt gekeken op welke manier data het best ontsloten kunnen worden en kunnen worden gedeeld met respect voor privacy en met het oog op business intelligence en besluitvorming. Momenteel zijn de data van de volgende mobiliteitsaanbieders geïmplementeerd in de slimme kaart en routeplanner: Velo, NMBS, De Lijn, BlueBike, Cambio, BlueCorner (e-laadpalen), DeWaterbus, DAB Vloot, de publieke parkings en de taxi’s.
Daarnaast werkt de stad ook nauw samen met de opkomende aanbieders van Mobility-as-a-Service (MaaS). Zij blijken voor de introductie van hun mobiliteitsaanbod sterk afhankelijk te zijn van real-time gegevens over de beschikbaarheid van publiek en gedeeld transport en van een betrouwbaar intermodaal reisadvies. Het resultaat van deze aanpak is dat er ondertussen vier MaaS-aanbieders actief zijn in de Antwerpse regio: Olympus Mobility, Skipr, MaaS Global en Mobiflow. Daarnaast zijn er ook tal van deelmobiliteitsaanbieders geïnteresseerd om hun aanbod in Antwerpen uit te rollen.
Deze stakeholderwerking en technologische ontwikkelingen, samen met een diepgaande communicatiestrategie en campagnewerking, actieve bewonersaanpak en samenwerkingen met de bedrijfswereld tonen dat Slim naar Antwerpen een unieke geïntegreerde aanpak heeft uitgewerkt om de mobiliteit in de Antwerpse regio verder te ontwikkelen en te verbeteren.
Op basis van deze succesvolle werking wordt voorgesteld om vanuit de stad de werking van Slim naar Antwerpen, met name de geïntegreerde aanpak, het digitale platform, en de bijbehorende stakeholderwerking , in te dienen voor de World Smart City Awards 2019 binnen de categorie 'mobiliteit'. De award zou een mooie en prestigieuze erkenning zijn op internationaal vlak, en de voortrekkersrol van Antwerpen op vlak van mobiliteit en innovatie nogmaals benadrukken.
Tot 4 september 2019 kunnen projecten worden ingediend worden voor de negende editie van de World Smart City Awards, een initiatief van de Fira Barcelona in het kader van het Smart City Expo World Congress. Deze awards zijn bestemd voor steden, projecten en innovatieve ideeën die bijdragen aan een duurzame stadsontwikkeling. De wedstrijd vestigt de aandacht op strategieën, (piloot)projecten en ideeën die een sterke impact kunnen hebben op hun doelgroep dankzij hun grote innovatieve inslag.
Er zijn zeven categorieën waarop kan worden ingediend:
Op 23 oktober 2015 keurde het college de globale aanpak van ‘Slim naar Antwerpen’ goed (jaarnummer 8845). Onder deze koepel wordt ingezet op de vlotte bereikbaarheid van de Antwerpse regio via een nieuw digitaal platform www.slimnaarantwerpen.be dat begin 2016 werd gelanceerd. Dit platform is een belangrijk instrument in de realisatie van de minderhinderopgave die op 4 maart 2016 door het college werd gepreciseerd (jaarnummer 1862): tussen 2016 en 2019 was er een vermindering van het aantal auto’s of vrachtwagens in de spits van 10.000 voertuigen nodig om de bestaande spitssituatie te behouden, en halfweg 2017 bleek er gedurende zes maanden een bijkomende vermindering van 10.000 voertuigen nodig.
Daartoe wilde het college inzetten op een ‘mental shift’, een ‘time shift’ en een ‘modal shift’ met sterke publiekscampagnes, een betrouwbaar aanbod aan reisinformatie, maatregelen gericht op het vermijden, beperken of verschuiven van verplaatsingen tijdens de spits zoals telewerken, flexibele werkuren, verschuiven van werktijden of schooluren, en een set maatregelen gericht op alternatieven voor autogebruik tijdens de spits zoals het openbaar of collectief vervoer, carpoolen of autodelen, fietsen of e-fietsen en alle vormen van geschakelde mobiliteit.
Tegelijk legde het college de volgende strategische uitgangspunten voor deze aanpak vast:
Deze drie strategische uitgangspunten werden vervolgens verder doorvertaald in het digitale platform, de website en de routeplanner www.slimnaarantwerpen.be.
Op 17 februari 2017 keurde het college de visie en prioriteiten voor Antwerpen als een Smart City goed (jaarnummer 1466). Hierbij formuleerde het college de ambitie om Antwerpen te positioneren als topspeler in de wereld van slimme steden. Antwerpen staat immers voor een groot aantal uitdagingen op vlak van mobiliteit, energievoorziening, luchtkwaliteit, wateroverlast, ouderenzorg, armoede en uitsluiting.
Om de leefbaarheid en duurzaamheid van de stad te blijven garanderen, moet de stad zich in de toekomst intelligenter gaan organiseren. Dit veronderstelt een digitale transformatie van de huidige dienstverlening en het gebruik van innovatieve en slimme technologieën.
Het digitale platform Slim naar Antwerpen past hierbinnen en bouwt verder op de Smart City-bouwstenen die al in de stad aanwezig zijn. Zo draagt Slim naar Antwerpen bij aan het overkoepelende stedelijke digitale platform Antwerp City Platform as a Service of ACPaaS. En worden de toepassingen die binnen Slim naar Antwerpen worden ontwikkeld, getest in de 80 km² open proeftuin die de stad is. Verder bouwt Slim naar Antwerpen mee aan het breed en gevarieerd ecosysteem van innovatieve burgers, bedrijven en kennisinstellingen die focussen op mobiliteit. Ten slotte draagt Slim naar Antwerpen ook bij aan de stadsbrede datastrategie en het open data-beleid.
Slimme mobiliteit is dan ook één van de vijf prioriteiten waarop het college zijn Smart City-aanpak wil uitrollen.
Het college keurt de deelname aan de World Smart City Awards 2019 met het digitale platform, de geïntegreerde aanpak en de bijbehorende stakeholderwerking van Slim naar Antwerpen goed.