Het zorg- en welzijnslandschap is in Antwerpen momenteel op een erg gefragmenteerde wijze georganiseerd en vanuit te veel verschillende structuren. De stad Antwerpen wil het Vlaamse beleid om de eerstelijnszorg te optimaliseren onder andere met de vorming van eerstelijnszones en hun zorgraden, ondersteunen. Het bestuursakkoord 2019-2024 (resolutie 223) en de doelstellingenboom met de actie zorg- en welzijnsactoren in de nieuwe eerstelijnszones (2HMS040401) benadrukken dit.
In de voorlopige zorgraad is betrokkenheid van de stad Antwerpen en het Zorgbedrijf Antwerpen noodzakelijk. Rekening houdende met de richtlijnen van de Vlaamse overheid, met een zo efficiënt mogelijke vertegenwoordiging en met vertegenwoordigers met een goed overzicht over en brede kennis van het Antwerps gezondheids- en welzijnslandschap, wordt het volgende voorgesteld:
Vertegenwoordigers zetelen in de voorlopige zorgraad namens hun organisatie (stad Antwerpen of Zorgbedrijf Antwerpen). De vertegenwoordigers worden ter goedkeuring voorgelegd op de platformvergaderingen van de vier Antwerpse eerstelijnszones, conform de richtlijnen van de Vlaamse overheid.
Andere afdelingen of diensten van de stad Antwerpen en haar districten die geïnteresseerd zijn in de hervorming van de eerste lijn via eerstelijnszones zetelen niet in de voorlopige zorgraad. Ze kunnen wel betrokken worden bij diverse werkgroepen van de voorlopige zorgraad van één of meerdere van de vier Antwerpse eerstelijnszones.
Overkoepelend aan de vier zorgraden van de eerstelijnszones waarvan de stad Antwerpen deel van uitmaakt, wordt een stedelijke stuurgroep eerstelijnszones opgestart. De stuurgroep heeft als opdracht een uniform stedelijk beleid te bewaken in de vier zorgraden, gemeenschappelijke stedelijke standpunten te bepalen en te zorgen voor afstemming van de eerstelijnszones met het stedelijk sociaal beleid. De stuurgroep bestaat uit vaste vertegenwoordigers van de bevoegde kabinetten voor het gezondheids- en sociaal beleid en de afdeling Welzijn en Maatschappelijke Hulp van het bedrijf Sociale Dienstverlening.
Het Vlaams decreet betreffende de organisatie van de eerstelijnszorg, de regionale zorgplatformen en de ondersteuning van de eerstelijnszorgaanbieders, aangenomen door het Vlaams Parlement op 3 april 2019.
Het college keurde op 8 december 2017 (jaarnummer 10688) de aanvraagdossiers voor afbakening van de vier eerstelijnszones (Antwerpen-Centrum, Antwerpen-Oost, Antwerpen-Zuid en Noord-Antwerpen), waarvan de stad Antwerpen deel van uitmaakt, goed. De Vlaamse overheid keurde op 5 maart 2018 deze afbakening goed. In 2018 en 2019 voorziet de Vlaamse overheid een transitieperiode waarin de werking en structuur van de eerstelijnszones verder geconcretiseerd worden.
Tijdens de transitiefase vraagt de Vlaamse overheid via richtlijnen en een procedure om voorlopige zorgraden samen te stellen uiterlijk tegen 31 oktober 2019. De voorlopige zorgraden zijn een voorbode van de samenstelling van de definitieve zorgraden die het bestuursorgaan worden van elke eerstelijnszone. De voorlopige zorgraden bereiden de organisatiestructuur van de definitieve zorgraad (een vzw-structuur) vanaf 2020 voor en hebben vooralsnog geen juridische entiteit. Ze maken ook het beleidsplan 2020-2021 voor de eerstelijnszone op.
De richtlijnen voor de samenstelling van de voorlopige zorgraad van de Vlaamse overheid stelt een hanteerbare groepsgrootte voor van maximaal 24 leden en is opgedeeld in verschillende clusters met maximum aantal zetels:
| Clusters | Vertegenwoordiging van partners binnen clusters | Zetels |
| Cluster lokale besturen | lokale besturen vanuit hun regierol zoals gedefinieerd in het decreet lokaal sociaal beleid; Huizen van het Kind | Maximum 6 |
| Cluster gezondheidszorg |
medische en paramedische beroepen zijnde huisartsen, thuisverpleegkundigen, kinesitherapeuten, tandartsen, apothekers, podologen, vroedvrouwen, ergotherapeuten en diëtisten eerstelijns geestelijke gezondheid: de klinisch psychologen, de eerstelijnspsychologische functies en de partners actief in de functie 1 van de netwerken volwassenen artikel 107 en activiteitenprogramma 1 van de netwerken geestelijke gezondheid kinderen en jongeren |
Maximum 6 |
| Cluster welzijn | de woonzorgcentra, de diensten gezinszorg en aanvullende thuiszorg, de lokale dienstencentra, de diensten maatschappelijk werk van de ziekenfondsen, de centra voor algemeen welzijnswerk en de sociale dienst van de openbare centra voor maatschappelijk werk | Maximum 6 |
| Persoon met een zorg- en ondersteuningsvraag | verenigingen van gebruikers (personen met een zorg- en ondersteuningsnood) en mantelzorgers, vrijwilligers waaronder de diensten oppashulp, enzovoort | 2 |
| Optionele partners | Maximum 4 | |
| Totaal | Maximum 24 |
De samenstelling van de voorlopige zorgraad moet goedgekeurd worden op een brede platformvergadering waar meer dan 50% van de partners vertegenwoordigd zijn. Deze platformvergaderingen worden in de vier Antwerpse eerstelijnszones georganiseerd gedurende het tweede deel van mei en het eerste deel van juni. Aansluitend wordt een dossier met de samenstelling van de voorlopige zorgraden van de vier Antwerpse eerstelijnszones ter goedkeuring voorgelegd aan de Vlaamse overheid.
Het college keurt de vertegenwoordiging vanuit de stad Antwerpen en het Zorgbedrijf Antwerpen in de voorlopige zorgraden van de eerstelijnszones Antwerpen-Centrum, Antwerpen-Oost, Antwerpen-Zuid en Noord-Antwerpen principeel goed.