Art. 8 van het besluit van de gemeenteraad van 25 maart 2019 (jaarnummer 154): het college is bevoegd om namens de stad Antwerpen in te tekenen op projectoproepen die worden georganiseerd door een hogeren overheid en om met diezelfde overheid daarover overeenkomsten te sluiten.
Voorliggend Horizon 2020-project sluit nauw aan bij de doelstelling van de stad om manieren te onderzoeken om oppervlakte- en grondwater nuttig te gebruiken zoals goedgekeurd door de gemeenteraad van 28 januari 2019 (jaarnummer 00042). In opdracht van de stad Antwerpen loopt momenteel een kwantitatieve droogtestudie naar laag kwalitatief water (bemalingswater of grondwater, afvalwater, hemelwater) met het oog op het uitrollen van een stadsbreed netwerk om laag kwalitatief water beschikbaar te maken voor hergebruik. Tot op heden wordt vooral drinkwater gebruikt voor irrigatie van groen of het onderhoud van huisvuilwagens. Door het opzetten van een alternatieve watercyclus van laag kwalitatief water, zou de vraag naar drinkwater aanzienlijk verkleinen. De droogtestudie zal tegen september 2019 een aantal data met betrekking tot het beschikbare water genereren. Voortbouwend op deze studie is er nood aan bijkomend studiewerk om een dergelijk distributieplan operationeel te maken. Zowel het studiewerk als een drietal pilootcases kunnen – mits goedkeuring – uitgevoerd worden in het kader van voorliggend Horizon 2020-projectvoorstel. Aquafin staat voor de stad Antwerpen in voor de zuivering van water, en is eveneens partner bij het consortium. Afhankelijk van de selectie van pilootprojecten, zullen ook andere stakeholders betrokken worden (Vlaamse Milieumaatschappij, Waterlink, Natuurpunt, het Toekomstverbond, en anderen).
Indien het project geselecteerd wordt, is de looptijd van het project maximaal 48 maanden met aanvang tussen maart – mei 2020.
Horizon 2020 is het onderzoeks- en innovatieprogramma van de Europese Unie. Binnen het luik klimaatactie staat momenteel de tweede fase van de volgende subsidieoproep CE-SC5-04-2019 open: Building a water-smart economy and society (Bouwen aan een economie en samenleving die slim omgaat het gebruik van water). Voorliggend projectvoorstel “WaterSmartHUB – Towards a Water-Smart economy and society: one holistic and customisable approach for an integrated circular water management at large scale” (Slimme Waterhub – naar een economie en samenleving die slim omgaat met het gebruik van water: een holistische en aanpasbare benadering voor een geïntegreerd waterbeheer op grote schaal) werd in fase 1 geselecteerd en wordt nu voorbereid voor indiening bij fase 2 (deadline 4 september 2019).
Het project richt zich op het hergebruik van water in het licht van een circulaire economie, klimaatadaptatie en beter waterbeheer. Concreet zet het project in op de ontwikkeling van technologische oplossingen (zoals innovatieve zuiveringstechnieken die hergebruik van water mogelijk maken), niet-technologische oplossingen (zoals de opmaak van nieuwe waterbeheermodellen) en digitale oplossingen (zoals de ontwikkeling van een IT-platform, de digitale hub). De oplossingen zullen getest worden in 8 territoria. Elk territorium heeft eigen uitdagingen op vlak van water (vervuiling, schaarste, overstromingsgevaar, etc). Binnen het project worden voor elke territorium de noden in kaart gebracht (de vraag), het aanbod aan water, en worden technische instrumenten ontwikkeld om de waterkwaliteit te meten en te verbeteren. Het IT-platform wordt ingezet voor kennisdeling omtrent innovatieve oplossingen met het oog op een kostenefficiënt waterbeheer op grote schaal.
Het consortium onder leiding van GFI Informatique (FR) omvat 31 partners uit verschillende landen en sectoren. Het gaat om ondernemingen zoals de ANTEA Group (FR) of DESAH (NL), watergerelateerde NGO’s zoals HYDREOS (Franrkijk) of Stockholm International Water Institute (Zweden) en universiteiten zoals Lulea Teknika Universitet in Zweden, Universiteit van Lille in Frankrijk en Bath University in het Verenigd Koninkrijk. Tot slot treden 8 publieke overheden toe op wiens territoria proefprojecten zullen plaatsvinden. Het gaat om Limoges (Frankrijk), Södertälje (Zweden), Urdaibai (Spanje), Straatsburg (Frankrijk), Rakovnik and Klicava regio (Tsjechië), Eilat (Israël), Lower Dniester (Oekraïne). De stad Antwerpen wenst in partnerschap met Aquafin deel te nemen aan het project als een van de territoria.
Het totale projectbudget bedraagt circa 15 miljoen euro. Het budget voor stad Antwerpen/Aquafin dient nog onderhandeld te worden, maar wordt geschat op max 1.000.000,00 euro. Het aandeel voor stad Antwerpen wordt geraamd op circa 700.000,00 euro. Indien het project geselecteerd wordt, zal de bedrijfseenheid Stadsontwikkeling – Energie en Milieu Antwerpen, in samenwerking met de bedrijfseenheid Stadsontwikkeling – Ontwerp en uitvoering en Aquafin instaan voor de uitvoering van het project. Binnen de bedrijfseenheid Stadsontwikkeling – Energie en Milieu Antwerpen zal daartoe het personeelsbestand tijdelijk uitgebreid worden met 1 extra VTE op A-niveau gedurende de looptijd van het project. Daarnaast zullen de middelen gebruikt worden voor investeringskosten die gepaard gaan met de pilootprojecten, studiekosten, reiskosten verbonden aan het project en overhead. Deze uitgaven worden in casu volledig gedekt door de verworven subsidie. Horizon 2020 wordt voor 100% gefinancierd door de EU, er is dus geen stedelijke co-financiering vereist.
Het projectvoorstel voor fase 2 wordt uitgewerkt door een consultancy bureau Euroquality (FR), hiervoor wordt een bijdrage gevraagd van 1.750,00 euro per partner (of 875,00 euro voor de stad Antwerpen). Mits goedkeuring van de uitzonderingsvraag door de Gemeenschappelijke Aankoopcentrale (GAC) wordt het bedrag conform de dienstnota aankopen en bestellingen voorzien op doelstelling 1HWN010201A00000/5152500000/1900/613. Indien het projectvoorstel geselecteerd wordt, maakt Euroquality aanspraak op 0.75% van het projectbudget ("success fee"), dit bedrag zal gefinancierd worden vanuit het projectbudget (als overheadkost).
Het projectbudget zal in het budget van de dienst Stadsontwikkeling – Energie en Milieu Antwerpen worden opgenomen, onder voorbehoud van goedkeuring door college, de gemeenteraad en de hogere overheid van het meerjarenplan 2020-2025. Door de deelname aan het Horizon 2020-project wordt er een voorafname gemaakt op de besprekingen in het kader van de opmaak van het nieuwe meerjarenplan 2020-2025.
Indien het projectvoorstel wordt goedgekeurd, zullen de ontvangsten en uitgaven die met het project gepaard gaan, met behulp van een subsidiefiche in het meerjarenbudget worden ingeschreven.
Het college keurt deelname aan het Horizon 2020-projectvoorstel WaterSmartHUB goed.