Via het openbaar gerucht vernemen we dat de projectontwikkelaar die het kasteel Zwarte Arend in eigendom heeft, ernstig in zou willen grijpen op het oorspronkelijke volume om er een intensief woonprogramma te realiseren. Daarmee worden de erfgoedwaarden van zowel het kasteel als dat van de beschermde landschappelijke context bedreigd.
Van het laat-18de-eeuwse classicistische kasteel, met minstens tot de 17de eeuw opklimmende kern, zijn de gevels, het volume, diverse interieurelementen en ook de bijgebouwen gaaf bewaard. Het is opgenomen in de Inventaris Onroerend Erfgoed en sinds 29 maart 2019 vastgesteld als bouwkundig erfgoed. Het maakt bovendien deel uit van het cultuurhistorische landschap Domein Ertbrugge – Zwarte Arend, dat sinds 16 september 1985 beschermd is omwille van de historische, natuurwetenschappelijke en esthetische waarde. Het kasteel is ingeplant in een rechthoekig omgracht park, waar onder meer de vijver, lovergangen en andere erfgoedelementen bewaard bleven, en is toegankelijk langsheen een monumentale historische beukendreef (Ertbruggedreef). Het landschap vormt bovendien een belangrijke recreatieve openbare wandelzone.
Het district Deurne zet al langer in op de kennis, het behoud en de promotie van zijn erfgoed, dat mee de identiteit van Deurne en zijn openbare ruimte bepaalt en daarnaast een belangrijk toeristisch potentieel vertegenwoordigt. In 2017 liet het een herinventarisatie uitvoeren van het bouwkundige erfgoed. Leegstand en onaangepaste wijzigingen hebben reeds verschillende waardevolle erfgoedrelicten onherroepelijk aangetast, zoals het landhuis Drakenhof en het kasteel Boterlaarhof. Een gepaste herbestemming, bij voorkeur met een semi-publiek karakter, is noodzakelijk om een goede instandhouding van het gebouw te garanderen. De nieuwe functie moet echter in overeenstemming zijn met de erfgoedwaarden van zowel het kasteel als het omliggende landschap.
Daarom leggen we aan het college van burgemeester en schepenen volgende motie voor:
Art. 1: De districtsraad vraagt aan het CBS om in de stedelijke vergunningsprocedure maximaal toe te zien op het respecteren van de erfgoedwaarden en -elementen van het kasteel Zwarte Arend te Deurne en van het beschermde cultuurhistorische landschap waar het deel van uitmaakt. Het bouwprogramma mag het draagvlak van het monument, de bijgebouwen en zijn omgeving niet overschrijden en grijpt zo min mogelijk in op de bestaande volumes en de omgeving. De voorgestelde verbouwings- en restauratieopties worden geformuleerd en verantwoord op basis van een onafhankelijke bouwhistorische studie van het kasteel en van het landschap, die de bestaande toestand gedetailleerd in kaart brengen en kunnen opgelegd worden door de stedelijke administratie.
Art. 2: Dit besluit heeft geen financiële gevolgen.
De districtsraad Deurne keurt eenparig het volgende besluit goed.