2019_VVB_00004 - Voorstel tot beslissing van raadsleden Mathijs Post, Elke Van Severen: Grondwaterpeil omgeving Boekenbergpark

Grondwater is één van de voornaamste peilers van het ecosysteem. De Morgen (11/02) meldde dat volgens cijfers van de Vlaamse Milieumaatschappij het grondwaterpeil in Vlaanderen nog altijd zeer laag is, terwijl dat normaal in deze tijd van het jaar op z’n hoogst staat. Dit voorspelt niet veel goeds voor de lente en de zomer, wanneer er meer water gebruikt wordt. Een goede duurzame waterhuishouding is daarom uiterst belangrijk, maar helaas wordt er weinig actief beleid rond gevoerd en is er amper controle op de bestaande wetgeving. De gevolgen zijn en worden voor de Deurnenaar voelbaar.

We herinneren ons allemaal de lege vijver in het Boekenbergpark van afgelopen twee zomers. Een verhuizing van de vissen in het ene jaar en dode vissen het jaar erop. Lage grondwaterstanden en specifiek een lege vijver brengen gevolgen met zich mee die dikwijls onomkeerbaar zijn en ook kosten met zich meebrengen.

Denk bijvoorbeeld aan beukenbomen (waarvan er een aantal staan in het Boekenbergpark). Zij zijn heel gevoelig aan een verlaging van het grondwaterpeil omdat hun wortelgestel zeer ondiep is. Zij onttrekken het water uit de bovenste laag, rond de 30 cm onder het maaiveld. Als die laag onbedekt raakt (door het verwijderen van de kruidlaag/humuslaag/bladlaag) droogt die nog sneller uit, valt zo'n droogte een paar keer voor, dan verzwakt de boom, wordt die vatbaarder voor ziektes (te merken aan de bladkruin die minder dicht wordt). Takken sterven af en kunnen gevaar opleveren. Er moet opgetreden worden, zeker bij stormen, die bij klimaatwijziging vaker optreden (parken dienen afgesloten te worden, wat extra kosten met zich meebrengt). Op de duur, na 25 à 30 jaar, zijn er zoveel zieke bomen geveld, dat een totale heraanleg van een dreef noodzakelijk wordt, zoals bv. in het Rivierenhof duidelijk werd met de vervanging van de beuken in de zone rond de Jezuïtendreef. Daar zijn in heel dat gebied gebied ten noorden van de Parkweg tientallen beuken gesneuveld als gevolg van de droogte van 1976 (en 2003). En dit waren bomen met een uniek genetisch materiaal.

We moeten waken voor het verlies van dit natuurlijk erfgoed.

De oorzaak van de lege vijver moeten we niet alleen zoeken in de droge periode van toen. De aanvoer van water via ondergrondse beken is verstoord/ onderbroken. Bijvoorbeeld door het afpompen van grondwater in het riool bij bouwwerven, o.a. nu bij de bouw van de Albert Heijn aan de Herentalsebaan, de werf op Eksterlaar, en afvoeren van hemelwater bij gebouwen en, in het geval van de vijver in het Boekenbergpark, het vliegveld.

Met betrekking tot bouwwerken in de buurt (met impact op het grondwater voor het Boekenbergpark): is er ooit toezicht geweest op het maximale debiet dat hier geloosd werd, gedurende jaren?

Maar ook op andere terreinen gaat het waterbeheer nog niet goed. De speelweide op het nieuw ontwikkelde Eksterlaar staat na een bui vol plassen. Inmiddel zijn drainagewerken gestart, maar dit is niet de correcte oplossing. Zeker niet in het licht van de klimaatwijziging en de droogteproblematiek. Hier wordt het overtollige water via de drainage afgeleid naar de kunstmatige gracht die dient om bij zware regenval regenwater te bufferen vooraleer het naar de riolering wordt afgevoerd. De overloop is hier de riolering. Beter zou zijn een diepte op het terrein te realiseren waar het water mag blijven staan (waar je dan geen speeltuigen in plaatst !) en het water traag de grond in kan sijpelen.

De oorzaak van de tijdelijke wateroverlast is de verstoring van de bodem door de grootschalige bodemwerken met zware machines. Het water kan de eerstkomende jaren niet meer in de bodem indringen, omdat de grond is aangereden en verdicht. Dat heeft tijd nodig. Wat men nu doet is window dressing om de verkoop van de nieuwe woningen te stimuleren, in de zomer zal het hopelijk weer niet nodig zijn om de nieuwe bomen water te gaan geven omdat het te droog is.

Een goede duurzame waterhuishouding is dus uiterst belangrijk en het district kan daar zijn steentje aan bijdragen. Voor de vijver in het Boekenbergpark kan bijvoorbeeld gekeken worden naar een samenwerking met omwonenende en bewoners nabij één van de ondergrondse waterlopen om hun hemelwater te laten afvloeien naar de vijver.