2019_CBS_07459 - De Grote Verbinding - Taskforce Maatschappelijke Meerwaarde - Stedelijke ambitie en propositie domein Werk, sociale economie en onderwijs - Principebeslissing - Goedkeuring

Met ‘De Grote Verbinding’ bouwt Antwerpen/Vlaanderen aan zijn internationale reputatie als stad/regio waar het goed is om te wonen, te werken, te ondernemen en op bezoek te komen. 
De Oosterweelverbinding maakt de Antwerpse Ring rond en de overkapping stuurt de auto’s onder de grond. Zo zorgen we voor een betere mobiliteit voor Vlaanderen, en maken we van de stad Antwerpen weer één geheel met meer groen en schonere lucht.

De afgelopen jaren hebben de stad Antwerpen, Vlaanderen, de haven, de burgerbewegingen en andere Vlaamse partners samen met de intendant voor de Oosterweelverbinding de plannen vormgegeven. Tijdens de uitvoering zetten we samen zoveel mogelijk lokaal talent aan het werk.

In het Bestuursakkoord 2019-2024 is volgende paragraaf opgenomen:

De stad Antwerpen en BAM doen er alles aan om de grote nood aan arbeidskrachten voor de Grote Verbinding in te vullen met talent uit Antwerpen en de Antwerpse regio. Op 5 juli 2019 (jaarnummer 5602) gaf het college opdracht om een actieplan uit te werken om werkgevers aan meer gekwalificeerde  lokale werkkrachten te helpen en te voorzien in ondersteunende diensten.

Op 10 juli en op 4 september 2019 kwam de Taskforce Maatschappelijke Meerwaarde samen en nam  kennis van de voortgangsrapportage binnen het deeldomein werk/sociale economie en onderwijs. Tevens gaf de Taskforce groen licht om het ontwerp van stedelijke ambitie en propositie aan de werkgevers en uitvoerders van de werven van De Grote Verbinding aan het college als principebeslissing voor te leggen.
Uit de gesprekken met stakeholders is duidelijk geworden dat De Grote Verbinding een belangrijke rol kan spelen als hefboom om structurele problematieken in de bouwsector aan te pakken zoals het tekort aan arbeidskrachten. Ook kunnen we De Grote Verbinding inzetten als vliegwiel om een nieuwe lokaal verankerde aanpak, die inspeelt op de specifieke problematiek van de grootstedelijke arbeidsmarkt, te lanceren.

Enkele vaststellingen:

• op basis van ramingen van Lantis krijgen we een beter inzicht in de benodigde capaciteit aan VTE’s op de diverse werven (Linkeroever, Scheldetunnel, Rechteroever (twee afzonderlijke werven) en verkeers- en tunneltechnische installaties (VTTI)). De door Lantis opgemaakte voorlopige minimale raming ligt op 2150 VTE voor taken van arbeiders;
• een voorlopige inschatting van het aandeel buitenlandse arbeidsmigranten in de groep van arbeiders wordt op 60% ingeschat;
• binnen de groep van arbeiders zal de VTE-inzet vooral gaan naar de beroepsgroepen ijzervlechter-bekister, baggeraar, wegenwerker, kraanmachinist en elektromonteur. Binnen de groep van bedienden zijn ontwerpers voor diverse vakgebieden en tekenaars CAD goed vertegenwoordigd. Enkele van deze beroepsgroepen staan sinds jaren gerapporteerd als knelpuntberoepen;
• de jaarlijkse uitstroom vanuit de diverse bouwrichtingen toont al meer dan een decennium een dalende trend en beperkt zich tot hooguit 30 leerlingen per jaar van de in Antwerpen gevestigde scholen Dit aantal bevat de potentiële uitstroom uit  het deeltijds beroepsonderwijs, het beroepsonderwijs en het technisch onderwijs;
• het kortst bijgelegen VDAB opleidingscentrum situeert zich in Herentals waar diverse vaste opleidingen worden gegeven.

Stedelijke ambitie 
In het bestuursakkoord heeft de stad Antwerpen zich geëngageerd om de Oosterweelwerven te gebruiken om maximaal Antwerpse werkzoekenden aan de slag te krijgen. Op basis van analyse en overleg met Lantis, VDAB en Talentenwerf is dit een redelijke ambitie. 

DGV-pool
150 VTE per jaar tewerkgesteld in de bouwsector vanaf 2022

VCA-impuls
200 VTE per jaar behalen VCA Basiscertificaat vanaf 2021

Platform sociale tewerkstelling DGV
30 VTE per jaar gedurende de looptijd van de werf productief in taken voorbehouden voor sociale tewerkstelling/sociale economie vanaf 2022.

Dit betekent dat de stad Antwerpen zich engageert om gemotiveerde, kwaliteitsvol opgeleide medewerkers met VCA-basiscertificaat en woonachtig in de regio af te leveren aan de werkgevers.  In ruil vraagt de stad Antwerpen aan diezelfde werkgevers dat zij zich engageren om stage- en opleidingsplaatsen en ruimte voor een tijdelijke opleidingsvloer te voorzien, alsook een startgarantie. Dat betekent dat de nieuwe werknemers, eventueel via Vlaamse tewerkstellingsmaatregelen, een volwaardig  contract wordt aangeboden om op de werf te kunnen werken. Dit kan onder meer in de vorm van een IBO of een duurzaam arbeidscontract.

Propositie
Op basis van de analyse en gesprekken met de partners komen we tot volgende propositie, een voorstel van maatregelen waarop we zullen inzetten om de ambitie te realiseren :

De Grote Verbinding – pool (DGV-pool):
Centraal in de aanpak staat de werkgeverszijde. De DGV-pool vertrekt immers vanuit de verwachtingen aan de werkgeverskant, tracht deze op een realistisch niveau te brengen en remedieert vervolgens de lacunes aan de aanbodzijde. Dit doen we door een potentiële werknemer trapsgewijs via vindplaatsgerichte werking en het brede Antwerpse toeleidingsnetwerk te screenen en te oriënteren, een basisopleiding aan te bieden, eventueel gevolgd door een vervolgopleiding in de bouw en via werfplekleren in contact te brengen met de werven en vervolgens te bemiddelen naar werk in de bouw en duurzaam tewerk te stellen. Elk traject dat start bij ‘vinden’ en eindigt bij ‘tewerkstellen’ wordt op maat van een potentiële werknemer uitgezet. Om elk jaar 150 gemotiveerde en opgeleide mensen naar werk te kunnen leiden, dienen er minstens vijf maal meer personen 'gevonden' te worden. Als vanzelfsprekend zal de stad Antwerpen een belangrijke focus leggen op deze stap in het traject. Kenmerkend voor de aanpak is dat de stappen elk van korte duur zijn en snel na elkaar zullen doorlopen worden. De stad Antwerpen, VDAB, Talentenwerf, bedrijven, uitzendbedrijven en Constructiv dienen elkaar te vinden in deze gecoördineerde aanpak. Na proefdraaien kan deze methodiek als nieuw model voor een lokaal verankerde aanpak van de arbeidsmarktparadox ook naar andere sectoren uitgerold worden.
Cruciaal in deze aanpak is de beeldvorming over de bouwsector in grote mate in positieve zin bij te stellen door De Grote Verbinding als uithangbord in marketing en communicatieacties te gebruiken. En door de bouwsector voor te stellen als een sector waar zich heel wat innovaties voordoen zowel op vlak van technieken, materialen als op het vlak van de inzet van werkkrachten. In het kader hiervan keurde het college op 23 augustus 2019 de gunning goed voor de overkoepelende stijl en campagne voor De Grote Verbinding (jaarnummer 6908).

Platform sociale tewerkstelling DGV:
Lantis zal een clausule of contractuele voorwaarde over sociale tewerkstelling toevoegen aan de bestekken in opmaak voor de werven op de Rechteroever. Sociale economiebedrijven kunnen diverse taken zoals logistieke ondersteuning, schoonmaak en catering op de werf uitvoeren. Via samenwerkingsvormen zoals enclavewerking of een maatwerkafdeling bij een werkgever uit het normaal economisch circuit ontzorgen en ontlasten ze werkgevers van deze specifieke taken. Indien blijkt dat de VTE-capaciteit van de Antwerpse sociaal-economiebedrijven ontoereikend is, kan een coöperatieve of tijdelijke vennootschap van sociaal-economiebedrijven opgezet worden. 

De stad Antwerpen heeft de ambitie om de regie te nemen, en zal met de belangrijkste betrokken partners (VDAB,...) onderhandelen om deze propositie in detail uit te werken. Het resultaat zal in een apart besluit ter goedkeuring voorgelegd worden aan het college.