In het gemeenteraadsbesluit van 29 mei 2017 (jaarnummer 305) werden de bovenlokale straten en pleinen vastgelegd. Ontwikkelingen (nieuw openbaar domein) en mobiliteit en verkeersmaatregelen blijven een bevoegdheid van het college.
Artikel 56 §3, 4° van het Decreet Lokaal Bestuur bepaalt dat het college bevoegd is voor het voeren van de plaatsingsprocedure, de gunning en de uitvoering van overheidsopdrachten.
Op 25 november 2019 (jaarnummer 652) keurde de gemeenteraad de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen de stad Antwerpen en AG VESPA goed. Artikel 6 - 4.4 bepaalt dat AG VESPA publiek domein kan (laten) realiseren. De opdracht aan AG VESPA betreft het plaatsen en uitvoeren van de overheidsopdrachten eigen naam en voor rekening van de stad Antwerpen. De beleidsbeslissing omtrent het realiseren van het publiek domein ligt bij de stad Antwerpen. De stad Antwerpen legt hierbij tevens het projectbudget vast.
Artikel 138 Decreet Lokaal Bestuur: naast de beslissingsbevoegdheden waarover de districtsraad beschikt op grond van dit decreet, heeft de districtsraad een algemene adviesbevoegdheid voor alle aangelegenheden die betrekking hebben op het district. De districtsraad kan bij reglement die algemene adviesbevoegdheid of delen ervan overdragen aan het districtscollege.
Kenmerken van het definitief ontwerp:
Verhoogd pleingedeelte
Bij het wedstrijdontwerp werd een verhoogd pleindeel ingetekend vanuit de wens om bomen op het plein te zetten. De verhoging is nodig om voldoende grondpakket te creëren voor het wortelen van de bomen, het Mediaplein bevindt zich namelijk bovenop een ondergrondse parking (in eigendom van NMBS). Er werd een uitgebreide studie gedaan naar de technische haalbaarheid hiervan (gewicht bomen, draagvermogen van het dak van de parking). De draagkracht van het dak is beperkt en kan maximum 10 bomen dragen.
Het verhoogde plein is langs alle zijden te betreden via de traptreden. De integrale toegankelijkheid van het verhoogde plein werd uitgewerkt door aan de zuidzijde een lange helling te voorzien. Bovenop het verhoogde plein zijn meerdere banken aanwezig. Als speelaanleiding is er in de as van het verhoogde plein een waterkanaaltje voorzien. Dit waterkanaaltje is ondiep en werkt op basis van borrel punten; het heeft een verkoelend effect en zorgt tegelijkertijd voor de watergift aan de bomen.
Verkeerscirculatie
Het huidige Mediaplein beschikt over een grote keerlus voor gemotoriseerd verkeer. Deze wordt nu gecomprimeerd en onder de spoorwegbrug geschoven, mét behoud van een gelijk aantal opstelplaatsen. Door deze ingreep omstaat meer kwalitatieve verblijfsruimte in open lucht. Er wordt op de keerlus een oplaadzuil voorzien voor elektrische taxi’s. Het gemotoriseerd verkeer zal weggehouden worden van het plein in open lucht door middel van paaltjes en het slim positioneren van banken en ander straatmeubilair.
Ook de verplaatsingen en looplijnen van voetgangers en fietsers werden onderzocht. Er werd geconstateerd dat verkeerstromen werkelijk uit alle richtingen komen, vanuit de dienst mobiliteit kwam het advies om de bewegingen van voetgangers en fietsers te sturen in een gewenste patroon. Hierbij werd de as Lange Kievitstraat als hoofdas voor functionele verplaatsingen aangeduid. De aanwezigheid van het verhoogde plein werkt als een element om deze oost-west beweging te stroomlijnen.
Verlichting
De bomen op het verhoogde pleindeel zullen voorzien worden van grondspots die de kruinen van de bomen aanlichten. Naast deze sfeerverlichting is er de functionele verlichting door middel van een centrale hoge verlichtingsmast met spots die zorgt voor het algemeen aanlichten van de omgeving.
In het overdekte deel waar de keerlus komt, was reeds verlichting aanwezig die zorgt voor de basisverlichting (een lichtopbrengst die vandaag al voldoet aan de normen). De fietsas Lange Kievitstraat wordt extra aangelicht door spots die gemonteerd worden tegen de kolommen. Dit zorgt voor een verhoogd fietscomfort en meer veiligheid.
Rookuitlaatpijpen en trapconstructie
Tussen schetsontwerp en definitief ontwerp werden diverse oplossingen bedacht om de grote rookuitlaatpijpen midden op het plein te integreren in het pleinontwerp, zodanig dat ze onzichtbaar werden. Een kwalitatief omhulsel met zitbanken eromheen bleek esthetisch een mooie oplossing, maar na dieper onderzoek met bijhorende technische randvoorwaarden van de NMBS, bleek dit geen evidente ingreep. Dit zal in een volgende fase verder uitgewerkt worden, maar wordt voorlopig uit het definitief ontwerp gehouden.
Een tweede solitair element op het huidige plein is de trapconstructie die toegang geeft tot de ondergrondse parking van de NMBS. Hier werd wel een eenvoudige oplossing voor gevonden, het trapelement wordt opgenomen in de rechthoekige vorm van het verhoogde plein. De trapconstructie is daarbij op de rand van het verhoogde plein gepositioneerd. Nog slechts een lage omranding (borstwering in de vorm van een natuursteen muurtje) is daarbij nodig om een veilige afscherming te voorzien.
Materialisatie
Het Mediaplein wordt voorzien van een verharding in natuursteen. Dit is hetzelfde materiaal als elders gebruikt in de stationsomgeving en werd ook gebruikt in de voorgaande fasen van project Kievit II. Er worden granieten tegels voorzien die wisselen in formaat, gelegd in een strak patroon. Graniet is een materiaal dat als erg duurzaam wordt aanzien in een intensief gebruikte omgeving. Er zal voor gezorgd worden dat het verkeer en de voorziene pleinbelasting (onder andere evenementen van middelgrote schaal die er occasioneel zullen plaatsvinden) zonder problemen opgevangen kan worden.
Het materiaal op het verhoogde plein is een halfverharding, in een zandkleur (zoals beige dolomiet), korrelig maar in een speciale samenstelling zodat het materiaal samen blijft plakken. De specifieke samenstelling van het mengsel zal er voor zorgen dat er geen stofwolken ontstaan bij droogte en de steentjes niet worden rondgeslingerd over de lagergelegen pleindelen. De trappen rondom het verhoogde plein zijn ook in graniet, zoals de tegels van het plein eromheen. De treden worden bovenaan opgeruwd (een behandeling die werkt als antislip). Deze oppervlaktebehandeling zorgt tevens voor een kleurschakering, het contrast is gunstig voor slechtzienden.
Het ontwerp van een verhoogd pleindeel met trappen op de contour kan aanleiding geven tot skaten. Skaten op het Mediaplein zou leiden tot conflicten met voetgangers en fietsers, om die reden werd beslist om skaten te ontmoedigen. Als maatregel worden V-groefjes in de traptreden gemaakt, deze verhindert het glijden(of grinden) wat skaters doen op traptreden. Skaten is wel nog mogelijk binnen het stadsproject bovenop de Plantin Moretusbrug.
De materialisatie toegepast op de keerlus zal gelijk blijven aan de huidige materialisatie. In het rijvlak wordt asfalt voorzien. Het rijvlak en de “shared space” eromheen worden van elkaar gescheiden door boordstenen. De boordstenen zijn lager dan in de huidige vormgeving van de keerlus; dit bevordert een vlotte doorgang voor fietsers. Op de grens tussen het overdekte pleindeel (onder de spoorwegbrug) en het pleindeel in open lucht is op de Lange Kievitstraat een boordsteen voorzien met een lange flauwe helling. Deze toegangshelling is weliswaar niet aangelegd voor gemotoriseerd vervoer, ze dient voor een vlotte toegang van fietsers die zicht op de oost-west verbinding verplaatsen.
Het overdekte midden eiland van de keerlus kan ook vlot betreden worden hiervoor zijn diverse schansen voorzien. Het geeft toegang tot de centraal geplaatste Velo-opstelling en de voorziene stalling voor deelsteps of deelscooters.
De opstelplaatsen voor automobilisten (waar onder de taxi’s) worden uitgevoerd met een kleiner tegelformaat van natuursteen. Vignetten in het bestratingsvlak van die opstelplaatsen (te samen met verkeersborden) geven het bedoelde gebruik weer.
Groenaanleg
De bomen die voorzien worden op het verhoogde plein moeten binnen uitzonderlijke omstandigheden weten te gedijen. Het vergt een goed ontworpen en technische uitgewerkte boomgroeiplaats. De boomgroeiplaats wordt opgebouwd door middel van kratten waar de wortels vlot in kunnen wortelen en waar een geautomatiseerd bevloeiingssysteem in geïntegreerd kan worden.
Als boom werd de Gleditsia gekozen, het is een uitstekende boom die in vele moeilijke omstandigheden kan groeien. Vanwege de standplaats eisen, de specifieke kroonarchitectuur en het lichte en transparante bladerdek werd de variant Gleditsia triacanthos ‘Skyline’ geselecteerd (kenmerkend zijn een doornloze stam en mooie opgaande groei).
De bomen zullen zorgen voor schaduw en creëren een plaats om tot rust te komen. Als laatste zorgen de bomen voor het breken van de wind die kan neerslaan op het plein.
Multifunctioneel gebruik
In de projectdefinitie van het Mediaplein werd gevraagd om ruimte te laten voor de organisatie van evenementen. Met het goedkeuren van het wedstrijdontwerp kozen we om volop in te zetten op vergroenen, wegens de stabiliteit en technische beperkingen werd dit groen ondergebracht in een verhoogd pleindeel. De niveauverschillen die hierdoor ontstaan hebben gevolgen voor het gebruik van het plein: de oppervlakte die zich voor evenementen leent (vlak terrein op maaiveldhoogte) is daarbij beperkt, evenementen zullen zich moeten schikken naar de mogelijkheden die nog op en naast het verhoogde plein bestaan. Het verhoogde plein kan gebruikt worden als tribune voor het bekijken van de inhoud van het LED-scherm (DPG Media gevel).
Fasering/Plan van aanpak:
Het project Mediaplein werd uitgewerkt tot het niveau van een definitief ontwerp en wordt aan het college voorgelegd. De visie en de wensen van zowel de opdrachtgever als de ontwerper zijn hierbij duidelijk uitgewerkt. De technische integratie van de rookuitlaatpijpen midden op het plein (die in eigendom zijn van de NMBS) kunnen voorlopig, na bezwaar van de NMBS, niet meegenomen worden in het definitief ontwerp. Gezien de moeilijkheden die ervaren worden bij deze deeluitwerking werd besloten om de timing van het grotere geheel niet in het gedrang te brengen, en de integratie van de rookuitlaten in een neventraject verder op te nemen. Er wordt gefaseerd gewerkt aan een mogelijke integratie van deze rookuitlaatpijpen.
Artikel 30, §1 van de wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten bepaalt dat een overheidsopdracht die door een aanbestedende overheid aan een andere rechtspersoon wordt gegund, niet valt onder het toepassingsgebied van de wetgeving overheidsopdrachten indien volgende voorwaarden zijn vervuld:
De omgeving van het Centraal Station werd in het strategisch ruimtelijk structuurplan (s-RSA) aangeduid als strategische ruimte. Dit wil zeggen dat de stad Antwerpen in dit gebied een actieve rol wil spelen door een gericht ruimtelijk beleid te voeren. Binnen deze strategische ruimte werd Diamantwijk-Kievitwijk aangeduid als strategisch project.
Op 10 maart 2006 (jaarnummer 2612) besliste het college om in het gebied Kievit II een regierol op te nemen en een stadsontwerp ‘Kievit fase II’ op te maken.
Op 22 augustus 2008 (jaarnummer 9559) keurde het college het stedelijk en gedragen voorstel ter herziening van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan project Kievit fase II goed. Op 27 januari 2012 werd het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) Kievit II definitief vastgesteld door de Vlaamse Regering.
Het doel van het stadsproject Kievit II is het inrichten van een groene omgeving met aandacht voor spelen en verblijven, waarbij de Diamantwijk en Kievitwijk gekoppeld worden en het stationsgebouw een zuidelijke toegang met een nieuwe identiteit krijgt.
Situering en projectgrenzen Kievit II
Het stadsproject Kievit II kent als zuidelijke grens de Van de Nestlei en als noordelijke grens het NMBS stationsgebouw. De projectcontour van Kievit II zit vervat tussen de Van Immerseelsstraat en de sporen. De Van Immerseelsstraat valt buiten de projectcontour. Kievit II werd opgedeeld in drie fasen:
Uitvoering opdracht Kievit II
Op 26 oktober 2012 werd de ontwerpopdracht voor een nieuwe groene publieke ruimte in het projectgebied gegund aan het ontwerpteam Buur-Hosper.
Op 7 juni 2013 (jaarnummer 5749) werd het schetsontwerp voor het openbaar domein Kievit II goedgekeurd door het college.
Op 27 juni 2014 (jaarnummer 6717) keurde het college het definitief ontwerp voor Kievit II, Fase 1 (tussen Somersstraat en Van de Nestlei) goed.
Op 26 januari 2018 (jaarnummer 11131) keurde het college het definitief ontwerp voor Kievit II, Fase 2 (tussen Somersstraat en het Kievitplein) goed.
Op 9 maart 2018 (jaarnummer 2094) keurde het college de projectdefinitie voor Kievit II, Fase 3 (Mediaplein) goed.
Op 25 juni 2018 (jaarnummer 478) keurde de gemeenteraad de naamgeving Mediaplein voor het nieuw plein tussen de (achter)ingang Centraal Station en Van Spangenstraat goed.
Op 20 maart 2020 (jaarnummer 2629) keurde het college van burgemeester en schepenen het schetsontwerp van het Mediaplein (Kievit II, Fase 3) goed.
In het stedelijk meerjarenplan 2020-2025 is voor het project Mediaplein, op projectnummer PA3712, een uitgavebudget voorzien van 3.600.000 euro inclusief btw op het boekingsadres: SUB_NR/INTERN/5291620000/224/2WNS020201PA3712/2SA050610.
Op de inkomstencode SUB_NR/INTERN/5291620000/150600/2WNS020201PA3712/2SA050610 werd een bedrag van 605.000 euro inclusief btw ingeschreven. Dit is de bijdrage van DPG Media in de realisatie van het Mediaplein. De ontvangst is gespreid over twee jaren: in 2020 een bedrag van 302.500 euro inclusief btw en in 2021 een bedrag van 302.500 euro inclusief btw .
De opdracht wordt door AG VESPA in eigen naam en voor rekening van de stad Antwerpen uitgevoerd. De stad Antwerpen voorzag in 2020 alvast een bedrag van 160.000 euro inclusief btw dat werd vastgelegd ten gunste van AG VESPA op bestelbonnummer 4005394761.
De overeenkomst met DPG Media zal het voorwerp zijn van latere besluitvorming.
Het coördinatieoverleg openbaar domein geeft gunstig advies op het schetsontwerp op voorwaarde dat:
Het college van burgemeester en schepenen keurt het definitief ontwerp voor het project Mediaplein goed.
Het college van burgemeester en schepenen keurt het plan van aanpak voor de rookuitlaatpijpen goed.