De Vlaamse Regering selecteerde achttien uit te voeren leefbaarheidsprojecten om naar aanleiding van de Oosterweelverbinding de leefbaarheid rond de Antwerpse Ring te verhogen. Samen vormen deze projecten zeven Ringparken en een Scheldebrug. In Ringpark West gaat het om de projectenonderdelen ‘Voltooien fietsnetwerk’, ‘Stille bermen Zwijndrecht’ en ‘Stille bermen Linkeroever’ verdeeld over het grondgebied van de gemeente Zwijndrecht en de stad Antwerpen.
Het voornaamste uitgangspunt voor de ontwerpen voor de verschillende projectonderdelen vormt de projectdefinitie (Infrastructuurwerken Linkeroever – Projectcluster Ringpark West – Projectdefinitie), opgemaakt in oktober 2019 door Lantis. De projectdefinitie geeft het algemeen kader en de scope van ieder projectonderdeel weer.
Het leefbaarheidsproject ‘Voltooien fietsnetwerk’ is onderverdeeld in 14 projectonderdelen, de leefbaarheidsprojecten ‘Stille bermen Zwijndrecht’ en ‘Stille bermen Linkeroever’ zijn samengenomen en onderverdeeld in dertien projectonderdelen.
Het geselecteerde ontwerpteam ‘Team West (OMGEVING, DE URBANISTEN, COBE)’ is in januari 2020 gestart met de opmaak van een voorontwerp voor de verschillende projectonderdelen. De stand van zaken van ieder projectonderdeel wordt in de eerste kwartaalsrapportage (oktober 2020) toegelicht.
Deze nota beschrijft een momentopname in het ontwerpproces (de status van het ontwerp in augustus 2020) en dient met enig voorbehoud bekeken te worden. Bepaalde delen van het ontwerp zullen in de loop van het project nog wijzigen en aangevuld worden. De ontwerponderdelen zoals in dit rapport besproken vormen geenszins het definitieve ontwerp. De definitieve ontwerpen van de projectonderdeel met betrekking tot het grondgebied van de stad Antwerpen worden apart voorgelegd ter goedkeuring aan het college. Zo keurde het college op 30 oktober 2020 (jaarnummer 9096) bijvoorbeeld reeds het ontwerp voor de aanleg van twee hondenzwemvijvers met omheining, een aarden wal en paden op Middenvijver goed.
Van de 14 projectonderdelen van het leefbaarheidsproject ‘Voltooien fietsnetwerk’ zijn onderstaande volledig of gedeeltelijk op het grondgebied van de stad Antwerpen gesitueerd:
Voor deelproject VF02 - ringfietspad onder de bestaande bruggen van de Blancefloerlaan heeft het voorontwerp implicaties op de bestaande openbare weg ‘Katwilgweg’, welke op dit moment niet opgenomen is binnen de scope van het leefbaarheidsproject. Het ringfietspad tussen de Blancefloerlaan en de parkpassage ‘Kennedy’ maakt deel uit van het terrassenpark, dat verder bestaat uit stille bermen SB05 en SB12. Het ontwerp van dit fietspad is dus zeer nauw verweven met het landschappelijk ontwerp. Ter hoogte van de Katwilgweg is de ruimte tussen deze weg en de snelweginfrastructuur te beperkt om een fietspad van 6 meter breed en een ecologische verbinding te integreren. Daarom dient de Katwilgweg ten westen van het perceel met nummer 1100213 N 0223 Z 2 (het bedrijf AZO) geknipt en heringericht. Ook de parking van het bedrijf dient gereorganiseerd te worden om de bereikbaarheid van de bedrijven voor publiek en hulpdiensten te garanderen. Voor de vooruitgang van het ontwerpproces dient het college te beslissen of de herinrichting (knippen) Katwilgweg, wisseling privédomein en openbaar domein, aanpassen parkeermogelijkheden (bedrijf AZO) verder onderzocht kan worden. Lantis kan vervolgens de nodige gesprekken voor de realisatie opstarten.
Voor deelproject VF11 - verbreding fietssnelweg F4 – werd tijdens het voorontwerp duidelijk dat een stuk van het fietspad niet is opgenomen binnen de scope van het project. De fietssnelweg F4 (Antwerpen – Gent) verloopt vanaf de projectgrens van het project ‘Infrastructuurwerken Linkeroever’ tot aan de aansluiting op het Ringfietspad. Een groot deel van VF11 maakt deel uit van het terrassenpark dat verder bestaat uit stille bermen SB05 en SB12.
Op grondgebied Zwijndrecht (aan de Laarbeek) zal de fietssnelweg F4 gerealiseerd worden door de provincie in samenwerking met Zwijndrecht. Op grondgebied Antwerpen (vanaf de Laarbeek maar buiten de projectgrens) tot aan het begin van de projectgrens ‘Infrastructuurwerken Linkeroever’ is op dit moment in de fietssnelweg F4 een ‘missing link’ geconstateerd. De ‘missing link’ houdt de overbrugging van de Laarbeek in, en de aanleg van een fietspad van circa 200 meter. Binnen het projectteam is men bezig met het zoeken naar alternatieven om deze ‘missing link’ zo snel mogelijk op te lossen. Lantis is momenteel gesprekken opgestart met de gemeente Zwijndrecht, stad Antwerpen, NMBS en de provincie Antwerpen om een haalbaarheidsstudie op te stellen welke voor de financiering van het deelstuk binnen het Relanceplan van de Vlaamse Regering zal worden ingediend.
Van de 13 projectonderdelen van het leefbaarheidsproject ‘Stille bermen’ zijn onderstaande volledig of gedeeltelijk gesitueerd op het grondgebied van de stad Antwerpen:
De Grote Verbinding
Met ‘De Grote Verbinding’ bouwt Antwerpen/Vlaanderen aan zijn internationale reputatie als stad/regio waar het goed is om te wonen, te werken, te ondernemen en op bezoek te komen. De Oosterweelverbinding maakt de Antwerpse Ring rond en de overkapping stuurt de auto’s onder de grond. Zo zorgen we voor een betere mobiliteit voor Vlaanderen, en maken we van de stad weer één geheel met meer groen en schonere lucht.
De afgelopen jaren hebben de stad, de haven, de burgerbewegingen, Lantis en andere Vlaamse partners samen met de intendant voor de Oosterweelverbinding de plannen vormgegeven. Tijdens de uitvoering zetten we samen zoveel mogelijk lokaal talent aan het werk.
Aanleiding
Op 22 november 2016 (jaarnummer 749) keurde de gemeenteraad de overeenkomst tussen het Vlaams Gewest, Lantis (BAM), het Havenbedrijf Antwerpen nv van publiek recht en de stad Antwerpen over de heroriëntering van de Oosterweelmiddelen naar flankerende maatregelen en stedelijke leefbaarheidsprojecten goed.
Van januari 2016 tot juni 2018 werd, onder leiding van intendant Alexander D’Hooghe, een traject doorlopen om te komen tot concrete en realiseerbare overkappingen en leefbaarheidsprojecten voor de Antwerpse Ring met als ambitie een overkapping van de volledige ring. In maart 2017 is het “Toekomstverbond voor de bereikbaarheid en leefbaarheid – Een ring rond de stad en een ring voor de stad” tussen het Vlaamse Gewest, de stad Antwerpen en de burgerbewegingen stRaten-generaal, Ademloos en Ringland tot stand gekomen. In het kader van de eerste grote fase in de leefbaarheidsmaatregelen voorzien de Vlaamse regering, de stad Antwerpen en het Havenbedrijf Antwerpen NV een bedrag van 1,250 miljard euro dat ingezet wordt op basis van de uitkomst van het selectiedossier van de intendant.
In 2017 werd door het Vlaamse Gewest een raamovereenkomst gesloten met vijf ontwerpteams voor ontwerpen over de Ring:
De vijf ontwerpteams blijven via een raamovereenkomst gedurende minimaal vier en maximaal acht jaar beschikbaar voor bijkomende ontwerpopdrachten. Het Vlaamse Gewest treedt daarbij op als opdrachtencentrale. De stad Antwerpen (met inbegrip van haar verzelfstandigde bedrijven) en Lantis kunnen bestellingen plaatsen in het kader van de raamovereenkomst (zonder daartoe verplicht te zijn).
Op 29 juni 2018 (jaarnummer 6145) bekrachtigde het college de selectie van 18 projecten en vier reserveprojecten als eindresultaat van het proces “Over de Ring” onder leiding van intendant Alexander D’Hooghe. Naast deze Ringprojecten is 10,5 miljoen euro voorzien voor verder studiewerk rond onder andere het verkeerskundig systeem op de zuidoostelijke ring, tunnelveiligheid, multimodale knopen en overkappingskansen voor de volgende fasen.
Sinds 9 november 2018 is Alexander D’Hooghe door de Vlaamse regering opnieuw aangesteld als intendant voor de coördinatie en kwaliteitsborging van de verdere uitwerking van de ringprojecten en studies. De intendant staat voor een periode van maximaal acht jaar in voor de organisatie van de overlegstructuur (onder andere in werkbanken) zowel van het geheel als van de deelopdrachten, voor de organisatie van de communicatie en participatie over het geheel en voor de afstemming tussen de communicatie en participatie over de verschillende deelopdrachten.
Op 11 oktober 2019 (jaarnummer 8385) keurde het college goed dat Lantis, op basis van de raamovereenkomst "ontwerpen over de Ring (JD/A/015399)", een minicompetitie uit schrijft voor de deelopdracht 'Ringpark West' tussen de vijf ontwerpteams uit de gesloten raamovereenkomst door het Vlaamse gewest. Eveneens keurde het college de bijhorende projectdefinitie voor de 'deelopdracht op basis van de raamovereenkomst ontwerpen over de ring: Ringpark West' goed.
Op 29 november 2019 (jaarnummer 9944) keurde het college het advies van de project MER Oosterweelverbinding goedgekeurd door het college. De definitieve beslissing door de hogere overheid werd genomen op 19 december 2019.
Op 30 oktober 2020 (jaarnummer 9096) keurde het college het ontwerp voor de aanleg van twee hondenzwemvijvers met omheining, een aarden wal en paden op Middenvijver goed. De realisatie van dit deelproject kadert in het pakket van milderende maatregelen uit de project-MER Oosterweelverbinding.
Het college neemt kennis van het kwartaalrapport 1 “Leefbaarheidsproject Ringpark West” van Lantis met betrekking tot een momentopname in het ontwerpproces.
Het college keurt de uitbreiding van de scope van het voorontwerp voor het deelproject ‘VF02 - ringfietspad onder de bestaande bruggen van de Blancefloerlaan’ goed. Zo kan Lantis dit voor de bestaande openbare weg ‘Katwilgweg verder onderzoeken en de gesprekken opstarten met de eigenaar van perceel met nummer 1100213 N 0223 Z 2.