Art. 8 van het besluit van de gemeenteraad van 25 maart 2019 (jaarnummer 154): het college is bevoegd om namens de stad Antwerpen in te tekenen op projectoproepen die worden georganiseerd door een hogere overheid en om met diezelfde overheid daarover overeenkomsten te sluiten.
De dienst Personeel & Organisatie/Fondsen ondersteunt en begeleidt de indiening van voorstellen. De oproep werd aan de betrokken diensten binnen de groep stad Antwerpen verspreid, met de vraag om voorstellen voor projectsubsidie en conceptsubsidie aan te melden.
Er werden twee voorstellen voor projectsubsidie en één voorstel voor conceptsubsidie voorgelegd. Deze voorstellen worden uiteengezet in projectfiches. Op basis van de informatie in deze fiches werden de projecten door de dienst Personeel & Organisatie/Fondsen getoetst aan de oproepcriteria.
1. projectsubsidie
Op basis van een toetsing aan de oproepcriteria wordt voorgesteld om volgende voorstellen te weerhouden voor een aanvraag tot projectsubsidie:
Stuivenbergsite (AG VESPA) - aangevraagd bedrag 3.730.661,00 euro
De Stuivenbergsite komt grotendeels vrij aangezien het ziekenhuisnetwerk Antwerpen (ZNA) beslist heeft om de site te verlaten in 2022. Met behulp van een eerdere conceptsubsidie stadsvernieuwing werd de toekomstige bestemming onderzocht door het team Stramien en partners en verder uitgewerkt door AG VESPA en de stad Antwerpen. Bij alle projectpartners is consensus gegroeid om van de plek een groene ruimte te maken in de dichtbebouwde 2060-wijk. Het project zal ruimte bieden aan stedelijke publieke functies op het gelijkvloers omringd door botanisch publiek groen, sociale en commerciële economie, en een kwalitatief en innovatief woonproject rond een private binnentuin.
Om dit te kunnen realiseren zijn afbraak- en renovatiewerken nodig, waarvoor stedelijk budget is vrijgemaakt voor een eerste fase. Als de site vrijkomt kan dus bijna aansluitend gestart worden met de nieuwe ontwikkeling. De middelen van het stadsvernieuwingsproject zullen de afbraakwerken mee financieren en zo bijdragen tot een snelle start en een ontwikkeling met een meer grootschalig, zichtbaar en effectief resultaat. Als na de afbraakfase de nieuwe contouren, potenties en charme van de plek zichtbaar zijn, is het wellicht makkelijker om investeerders te vinden en naadloos te volgen met de volgende fases. Ook ZNA kan na de sloop de uitbreiding van het psychiatrisch ziekenhuis realiseren in de nieuwbouw op de hoek Pothoekstraat – Langebeeldekensstraat. Voor de buurt betekent dit van in het begin een grote winst aan groene en publieke tuinen, al dan niet definitief of tijdelijk ingericht.
Herontwikkeling site Sint Maria (Zorgbedrijf Antwerpen) - aangevraagd bedrag 3.500.000,00 euro
Vanuit de vaststelling dat de site Sint Maria momenteel een onbenut volume biedt met een groot ontwikkelingspotentieel en aansluitend bij zijn Zorgstrategisch Plan, wenst Zorgbedrijf Antwerpen de site te herontwikkelen. Twee uitgangspunten staan daarbij centraal: het behoud van het voormalige Sint-Mariagasthuis en het opwaarderen van de omringende gronden door er wijkgerichte en wijkondersteunende functies te creëren.
In het stadsvernieuwingsproject wil het Zorgbedrijf het historisch pand en het plein als vertrekpunt en toegangspoort gebruiken voor de ontwikkeling van het volledige gedeelte tussen de Vredestraat en de Binnensingel. Dat gebeurt door twee ingrepen:
Op die manier wordt een verbinding gecreëerd tussen het plein aan de Vredestraat en de gronden aan de Uitbreidingsstraat. Dat gedeelte, op dit moment in gebruik als parkeerruimte, wordt omgevormd tot een groenzone waarin ook een van de oorspronkelijke rotondes wordt geïntegreerd. Fiets- en wandelpaden in de groenzone sluiten aan op de zachte doorgangen naast het historisch gebouw en geven verder toegang tot en ontsluiting van de achterliggende gronden tussen de Uitbreidingstraat en de Binnensingel enerzijds en het De Villegaspark anderzijds. Cores Development, eigenaar van de gronden tussen Uitbreidingsstraat en Binnensingel, wenst die site een nieuwe bestemming te geven en te ontwikkelen.
Beide projecten, Stuivenbergsite en de herontwikkeling van de site Sint Maria, beantwoorden aan de criteria van de oproep stadsvernieuwing. Er worden in de twee projecten ruimtelijke ingrepen voorgesteld, van voldoende grote schaal, die een impact zullen hebben op de omliggende buurt en een hefboom kunnen zijn voor de ontwikkeling van de wijk. Daarbij is er aandacht voor ruimtelijke, maatschappelijke en economische ontwikkelingen en samenwerking met andere overheden en private partners. Er wordt voorgesteld om voor beide projecten een aanvraagdossier in te dienen voor de oproep stadsvernieuwing.
2. conceptsubsidie
Op basis van een toetsing aan de oproepcriteria wordt voorgesteld om volgend voorstel te weerhouden voor een aanvraag tot conceptsubsidie:
Fort van Merksem (AG VESPA) - maximale toekenning van 90.000,00 euro
Het fort van Merksem wordt momenteel voornamelijk gebruikt door een 20-tal culturele, sociale, jeugd-, en sportverenigingen. De stad wil afstappen van één locatie voor één vereniging en wil maximaal inzetten op het delen van ruimten om zo het stedelijk patrimonium optimaler te gebruiken voor de diverse noden binnen de stad en het district.
Het fort van Merksem heeft nood aan een ruimtelijk (her)ontwikkelingskader, dat enerzijds vertrekt van de bestaande historische militaire fortgebouwen, maar anderzijds ruimte schept voor nieuwe ontwikkelingen binnen het fort. Een perspectief op korte en lange termijn moet richting geven en zal meegroeien met de bestaande en toekomstige invulling van het fort van Merksem. Door de stad Antwerpen wordt er gestreefd naar een overkoepelende strategische visie over de beleidsdomeinen heen.
Met de conceptsubsidie kan een concreet strategisch plan ontwikkeld worden dat de bestaande en toekomstige invulling van het fort van Merksem bepaalt. De strategische visievorming voor het fort van Merksem en het te doorlopen proces kunnen als voorbeeld fungeren voor andere forten binnen Vlaanderen. Een conceptstudie biedt de mogelijkheid om een strategisch groeiplan uit te werken en expertise te bundelen rond erfgoed, beheer, gedeeld gebruik, (her)bestemming, ruimtelijke herontwikkeling en juridische context.
Het college bevestigt de selectie van de in te dienen projecten voor project- en conceptsubsidie voor de oproep stadsvernieuwing 2020.
De betrokken bedrijven worden verzocht om voor de weerhouden projecten het volledige aanvraagdossier voor subsidiëring tegen ten laatste 6 juli 2020 aan de dienst Personeel & Organisatie/Fondsen te bezorgen, voor een finale screening en de indiening bij de Vlaamse overheid tegen de deadline van 15 juli 2020. De sjablonen zijn beschikbaar op de website van het Stedenbeleid Vlaanderen. De handtekeningpagina's van de aanvraagdossiers worden vooraf ter ondertekening voorgelegd aan burgemeester en algemeen directeur.
Op 22 april 2020 publiceerde Stedenbeleid Vlaanderen (Agentschap Binnenlands Bestuur) de oproep stadsvernieuwing 2020 op haar website. Met stadsvernieuwingsprojecten wil de Vlaamse overheid de aantrekkelijkheid, duurzaamheid en leefbaarheid van steden verhogen. Deze stadsprojecten streven allemaal een ingrijpende vernieuwing van een stadsdeel na. Ze passen in een brede stedelijke visie en vormen een hefboom voor een geïntegreerde stadsontwikkeling.
Net zoals bij de vorige oproepen kunnen er voorstellen worden ingediend voor projectsubsidies en conceptsubsidies. De projectsubsidie betreft een financiële bijdrage in de concrete realisatie van stadsvernieuwingsprojecten (een investeringssubsidie van maximum 5.000.000,00 euro), terwijl de conceptsubsidie (maximum 90.000,00 euro) bedoeld is voor de begeleiding bij het ontwerp van een stadsvernieuwingsproject.
De indieningsperiode voor projectsubsidies en conceptsubsidies loopt tot 15 juli 2020.
Een multidisciplinaire jury adviseert bij de beoordeling van de dossiers en toetst de ingediende projecten op een aantal criteria. Voor de projectsubsidie zijn dit zowel kwaliteitscriteria (projectinzet, integrale duurzaamheid, coproductie, kwaliteitsvolle ruimtelijke planning en ontwerp, realiseerbaarheid/haalbaarheid) als het uitsluitingscriterium van een minimum investeringsvolume van 3.000.000,00 euro. Een goede PPS-constructie is geen noodzakelijke voorwaarde, maar blijft een belangrijk kwalitatief criterium. Voorstellen voor conceptsubsidie worden beoordeeld op de inzet, de onderzoeksvragen en de realiseerbaarheid.
Daarnaast wordt er door Stedenbeleid Vlaanderen ook dit jaar een thematische oproep gelanceerd. Met deze oproep wordt gemikt op kleinschalige, vernieuwende stadsprojecten die inspelen op specifieke stedelijke uitdagingen en waarvan de realisatietijd beperkt is tot drie jaar. De thematische oproep 2020 staat in het teken van de verbinding tussen stadsvernieuwing en data-gedreven digitalisering en transformatie in de steden. De deadline voor deze oproep is 10 september 2020. Thematische projectvoorstellen zullen in een apart besluit voorgelegd worden aan het college.
Aangezien het hier gaat over de indiening van projectvoorstellen die in het kader van de subsidieoproep stadsvernieuwing 2020 al dan niet zullen worden goedgekeurd, zijn er op dit moment nog geen financiële gevolgen. Indien in een latere fase projectvoorstellen worden goedgekeurd, zullen de subsidieontvangsten en -uitgaven via een subsidiefiche opgenomen worden in de eerstvolgende aanpassing van het meerjarenplan.
Met de indiening in het kader van deze oproep stadsvernieuwing verbindt de stad Antwerpen zich niet tot de eigen financiering van een deel van de uitvoering van deze projecten. Er wordt geen cofinancieringspercentage (eigen financiering door de projectuitvoerders) opgelegd voor de projecten waarvoor een aanvraag wordt ingediend voor projectsubsidie. De maximale subsidie is 5.000.000,00 euro per project. Projecten moeten een minimaal investeringsbedrag van 3.000.000,00 euro hebben, dus 100% subsidiëring is mogelijk. Bij een eventuele goedkeuring wordt door de Vlaamse overheid het definitieve subsidiebedrag bepaald. Hierna kan onderzocht worden wat de financiële implicaties voor de stad Antwerpen zijn. Voor de conceptsubsidie wordt maximaal een subsidie toegekend van 90.000,00 euro voor de (externe) begeleiding van het ontwerp van stadsvernieuwingsprojecten. De kosten van deze begeleiding kunnen volledig gefinancierd worden met deze conceptsubsidie, dus stedelijke cofinanciering is niet noodzakelijk.
Het college keurt de indiening van het voorstel voor projectsubsidie 'Stuivenbergsite' goed en ondertekent daartoe het aanvraagformulier.
Het college keurt de indiening van het voorstel voor projectsubsidie 'Herontwikkeling site Sint Maria' goed en ondertekent daartoe het aanvraagformulier.
Het college keurt de indiening van het voorstel voor conceptsubsidie 'Fort van Merksem' goed en ondertekent daartoe het aanvraagformulier.