Art. 8 van het besluit van de gemeenteraad van 25 maart 2019 (jaarnummer 154): het college is bevoegd om namens de stad Antwerpen in te tekenen op projectoproepen die worden georganiseerd door een hogere overheid en om met diezelfde overheid daarover overeenkomsten te sluiten.
De stad zet in op klimaatadaptatie of klimaatrobuustheid. Het bestendig maken van de stad tegen de impact van de klimaatverandering en het reduceren van deze impact op de stedelijke bevolking, staan hoog op de agenda. Dit projectvoorstel sluit nauw aan bij de doelstelling van de stad om manieren te onderzoeken om oppervlakte- en grondwater nuttig te hergebruiken, zoals goedgekeurd door de gemeenteraad op 28 januari 2019 (jaarnummer 42).
De bedrijfseenheid Stadsontwikkeling – Energie en Milieu Antwerpen bevestigt ook dat het voorliggende projectvoorstel op belangrijke wijze verder bouwt op de resultaten van de droogtestudie, waarvan het college kennis nam op 6 maart 2020 (jaarnummer 1752) en het waterplan, dat door het college werd goedgekeurd op 20 september 2019 (jaarnummer 7650). De droogtestudie beveelt de uitwerking van een bemalingsstrategie aan om de negatieve effecten van de klimaatwijziging op het grondwaterpeil te milderen. Ze toont ook aan dat alternatieve waterbronnen zoals hemelwater een oplossing kunnen zijn om aan de vraag naar drinkwater te voldoen, wanneer de beschikbaarheid van drinkwater door de klimaatwijziging onder druk komt te staan. Verder wordt ook de organisatie van een alternatieve cyclus van water van mindere kwaliteit dan drinkwater aanbevolen om de vraag naar drinkwater te doen dalen. Het waterplan biedt een kader voor de uitvoering van toekomstige projecten om de stad voor te bereiden op neerslagextremen. Het wijst op de noodzaak om hemelwater zoveel mogelijk te hergebruiken, te laten infiltreren, of te bufferen in waterinfrastructuren, om de stad beter te wapenen tegen toenemende wateroverlast.
Rol stad Antwerpen
De stad neemt zelf geen rechtstreekse rol op in volgende 2 demonstratieprojecten:
De stad is rechtstreeks betrokken in deze 4 demonstratieprojecten:
De stad treedt in deze demonstratieprojecten op als projectleider, zorgt voor de nodige aanbestedingen, en volgt de metingen van de waterkwaliteit mee op. De stad zal ook een strategie uittekenen om de resultaten van alle demonstratieprojecten op te schalen naar andere contexten in de stad. Binnen het reSOURCE project maken we ook werk van een haalbaarheidsstudie voor een effluentleiding Schijnpoort-binnenstad, waarvan het bestek door het college werd goedgekeurd op 19 juni 2020 (jaarnummer 5393). Deze studie moet de relevantie van dergelijke leiding - desgevallend als onderdeel van een breder stadswaternetwerk - onderzoeken. De resultaten van de studie worden voorgelegd aan het college vooraleer verdere stappen worden genomen. Ten slotte zal de stad ook meewerken aan het verspreiden van de projectresultaten naar geïnteresseerde nationale en internationale stakeholders.
De bedrijfseenheid Stadsontwikkeling – Energie en Milieu Antwerpen treedt op als projectverantwoordelijke en stemt nauw af met de betrokken diensten, waaronder de bedrijfseenheid Stadsontwikkeling afdeling Publieke Ruimte, en de bedrijfseenheid stadsbeheer afdeling Groen en Begraafplaatsen.
Indien het college de deelname aan het projectvoorstel goedkeurt, dient de stad een verklaring als geassocieerde begunstigde te ondertekenen waardoor VLAKWA/VITO het mandaat krijgt om het projectvoorstel in te dienen en - indien het project geselecteerd wordt voor financiering - de subsidieovereenkomst met de Europese overheid te ondertekenen. Deze verklaring dient ondertekend toegevoegd te worden bij de on-line indiening van het projectvoorstel. Indien het projectvoorstel goedgekeurd wordt, zal er eveneens een partnerschapsovereenkomst tussen VLAKWA/VITO en de stad Antwerpen ondertekend worden.
Op 2 april 2020 werd door het LIFE-programma, het financieringsinstrument van de Europese Unie voor klimaat en milieu, een nieuwe projectoproep gelanceerd binnen het subthema klimaatactie (traditionele projecten). Ingediende projectvoorstellen moeten via demonstratieprojecten oplossingen aanreiken op gebied van klimaatmitigatie, klimaatadaptatie, of innovatieve bestuurlijke modellen voor het aanpakken van de klimaatverandering.
Goedgekeurde projecten krijgen via het programma 55% subsidiëring. De indieningsdeadline voor projecten in het domein klimaatadaptatie is 6 oktober.
Stad Antwerpen, bedrijfseenheid Stadsontwikkeling afdeling Energie en Milieu, drinkwaterleverancier Water-link, waterzuiveraar Aquafin, en VLAKWA, het Vlaams Kenniscentrum Water (een onafhankelijke afdeling binnen VITO), willen als consortium het projectvoorstel reSOURCE indienen binnen deze oproep. VLAKWA/VITO zal daarbij optreden als hoofdpartner.
In reSOURCE willen de projectpartners demonstratieprojecten uitvoeren rond het hergebruik van verschillende waterbronnen (hemelwater, wegwater, grijswater, effluent water, bemalingswater). Een efficiënt waterbeheer en het aansnijden van alternatieve waterbronnen teneinde de droogte en wateroverlast aan te pakken, staan centraal. Concreet gaat het om 6 demonstratieprojecten die bij de verschillende partners gebudgetteerd zijn:
Indien het projectvoorstel goedgekeurd wordt, zal het project van start gaan op 1 juli 2021 voor een duur van 5 jaar.
Het projectbudget voor stad Antwerpen wordt nog onderhandeld, maar wordt geraamd op 885.000,00 euro, bestaande uit personeel (circa 425.000,00 euro), investeringen (circa 300.000,00 euro), externe expertise (circa 80.000,00 euro), communicatie (circa 17.500,00 euro), reisbudget (circa 2.500,00 euro) en overhead (circa 60.000,00 euro). LIFE voorziet 55% financiering. Van de stad wordt 45% cofinanciering verwacht. Om aan haar verantwoordelijkheden in het project te kunnen voldoen, zal de dienst Stadsontwikkeling/energie en milieu Antwerpen met de subsidie 1 VTE financieren die reeds in dienst is op een aflopend extern gefinancierd project.
De uitgaven voor investeringen (raming 300.000,00 euro) zijn beschikbaar op 2LMS040201A00000/221/5153000000/2100 (250.000,00 euro) en op 2LMS020201A00000/231/ 5152500000/2100 (50.000,00 euro). De uitgaven voor externe expertise (raming 80.000,00 euro) zijn beschikbaar op 2LMS020201A00000/613/ 5152500000/2100.
Indien het project wordt goedgekeurd, zullen de ontvangsten als volgt worden ingeschreven. De verwachte subsidie ontvangsten voor personeel (circa 234.000,00 euro) worden ingeschreven op 2LMS020201A00000/7409/5152500000/2100. De verwachte subsidieontvangsten voor investeringen (circa 165.000 euro) worden ingeschreven op 2LMS020201A00000/150900/5152500000/2100. De verwachte subsidie-ontvangsten voor werking, externe expertise en overhead (circa 115.000,00 euro) worden ingeschreven op 2LMS020201A00000/7405/5152500000/2100. De subsidie-ontvangsten voor investeringen, externe expertise en overhead zullen gedeeltelijk worden ingezet als stedelijke cofinanciering voor personeel en werking (circa 200.000,00 euro benodigd).
Indien het projectvoorstel wordt goedgekeurd voor financiering, zal het finale projectbudget samen met de goedkeuring van de partnerschapsovereenkomst, opnieuw aan het college worden voorgelegd. Na deze goedkeuring op Europees niveau, zullen de eventuele ontvangsten en uitgaven die met het project gepaard gaan in het reguliere budget van de dienst Stadsontwikkeling – Energie en Milieu Antwerpen worden opgenomen en zal een subsidiefiche worden opgemaakt.