Artikel 2.2.18. § 1. van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) zegt dat het college belast is met de opmaak van gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen en de nodige maatregelen neemt voor de samenstelling van het planteam en voor het voeren van het geïntegreerde planningsproces.
Met de beslissing van de gemeenteraad om een voorwaardelijk gunstig planologisch attest af te leveren voor de uitbreiding van Antwerp Expo met een expositiehal '5', heeft de stad Antwerpen zich geëngageerd tot het opmaken van een RUP binnen het jaar na het afleveren van het planologisch attest. De plancontour van dit RUP kan in principe beperkt blijven tot de contour van het planologisch attest. De beperkte contour van het planologisch attest staat echter niet in verhouding tot de beleidsinspanningen en het intensieve planningstraject.
Er wordt daarom een verruiming van de plancontour tot het volledige bouwblok afgebakend door Gérard Le Grellelaan, Vogelzanglaan, Jan Van Rijswijcklaan en de ring voorgesteld. Deze verruimde plancontour biedt een aantal duidelijke bijkomende voordelen.
Het planproces wordt georganiseerd door AG VESPA in samenwerking met de dienst Stadsontwikkeling/Ruimte.
De algemene timing van het planproces is als volgt :
AG VESPA en de stad Antwerpen zijn gezamenlijk eigenaar van de terreinen van het 'Cultuurpark'. Voor de terreinen van Antwerp Expo werd een erfpachtovereenkomst afgesloten met Artexis (nu : Easyfairs Belgium nv). Voor de terreinen langs de Gerard le Grellelaan (site Crown Plaza en Esso) werd een erfpachtovereenkomst afgesloten met Holcro nv. Beide erfpachtovereenkomsten werden afgesloten in 1972 voor een duur van 70 jaar en verstrijken dus in 2042.
Op 17 mei 2013 (jaarnummer 4864) nam het college kennis van het ontwerp masterplan Cultuurpark voor de site Expo van Artexis en werd aan Artexis gevraagd om, op basis van een businessplan, de haalbaarheid aan te tonen van voorliggend project.
Op 7 november 2014 (jaarnummer 11284) bevestigde het college de locatie voor de vernieuwing van Antwerp Expo tot een hedendaags en multifunctioneel complex en besliste een task force in te richten voor de bepaling van een projectdefinitie en een plan van aanpak in het kader van de vernieuwing van Antwerp Expo en de inpassing ervan in het ruimer kader van het Cultuurpark. De task force werd voorbereid door AG VESPA.
Voor de terreinen gelegen tussen deze beide sites (de voormalige stadscamping) is een jaarlijks verlengbare concessieovereenkomst afgesloten.
Gewestplan
De site Cultuurpark ligt volgens het gewestplan in drie verschillende bestemmingsgebieden: (1) gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut, (2) parkgebieden en (3) gebieden voor verblijfsrecreatie.
Ruimtelijke visievorming
De ontwikkeling van de site speelt zich af binnen enkele bestaande beleidskaders zoals het strategisch Ruimtelijk structuurplan Antwerpen (hierna: sRSA) uit 2006 en de visie Groene Singel. Voor het Cultuurpark is de ambitie geformuleerd om het gebied uit te bouwen tot een samenhangende en kwalitatieve cultuur-recreatieve toplocatie met de uitbreiding en vernieuwing van Antwerp Expo als belangrijkste hefboom.
Beide beleidskaders werden, in opdracht van AG VESPA, in een ontwerp van TV MAKH (Maxwan, Karres & Brands, Hub, Universiteit Antwerpen, Goudappel Coffeng) verder uitgewerkt.
sRSA : 'Cultuurpark' en 'Groene Singel'
De site is benoemd als het project 'Cultuurpark' en als onderdeel van het programma ‘Zuiderpark’ binnen de zachte ruggengraat en als onderdeel van het programma 'Singel-Zuid' binnen de Groene Singel. Er dient een totaalconcept opgemaakt te worden voor de gehele site als toplocatie in de stad. De continuïteit van het aanwezige parksysteem en de creatie van een groot park is binnen dit concept voorgesteld. Er wordt een leesbare nieuwe parkstructuur voorgesteld met verbindingen voor langzaam verkeer waarbij de relatie tussen de verschillende objecten en functies in het Cultuurpark versterkt wordt.
Dit totaalconcept zal de verruiming van Antwerp Expo mogelijk maken als motor voor de verdere ontwikkeling van het Cultuurpark. Bij de verdere ontwikkeling dient aandacht uit te gaan naar ontsluiting, parkeren en ondersteunende functies.
Ruimtelijk kader TV MAKH (2015 - 2016)
De aanzet voor het totaalconcept werd gegeven door TV MAKH in 2016. TV MAKH stond in voor de opmaak van een ruimtelijk raamwerk voor het Cultuurpark. De opdracht werd opgedeeld in gefaseerde deelopdrachten. Een eerste deelopdracht omvatte een ruimtelijk en haalbaarheidsonderzoek naar de inpassing van het verruimd programma voor Antwerp Expo. Een tweede deelopdracht was gericht op het verhogen van de samenhang en ruimtelijke kwaliteit van het Cultuurpark als geheel, rekening houdend met de randvoorwaarden gekoppeld met een verruimde Exposite. Bovendien werden, op niveau van het Cultuurpark als geheel, de verdichtingsmogelijkheden en open ruimteverbindingen verder onderzocht. Tot slot werd ook een doorgroeiscenario bij een (volledige) overkapping van de Ring uitgewerkt.
Het resultaat is een omvattend ruimtelijk kader dat de randvoorwaarden vastlegt voor de verdere ontwikkeling van het Cultuurpark gericht op het verhogen van de ruimtelijke kwaliteit. De ontwikkeling van het Cultuurpark wordt daarbij opgehangen aan een verruiming van de Antwerp Expo en een aantal bijkomende verdichtingslocaties waarbij een versterking van de publieke en groene open ruimte het verbindende element zal vormen tussen de verschillende programma's binnen het Cultuurpark. Daarnaast worden ook het parkeer- en ontsluitingsvraagstuk uitgebreid behandeld.
Planologische attest uitbreiding EXPO
Op 25 juni 2018 (jaarnummer 456) werd door de gemeenteraad een voorwaardelijk gunstig planologisch attest afgeleverd voor de uitbreiding van de Antwerp Expo met 2.100 m². Op 1 maart 2019 (jaarnummer 1702) leverde het college een omgevingsvergunning af voor het bouwen en exploiteren van een nieuwe expositiehal ‘5’ met toegangszone en technische ruimten en voor bijhorende werken zoals de beperkte verbouwing van de bestaande hal ‘4’, het verwijderen en uitbreiden van de bestaande verharding en het vellen van hoogstammige bomen met bijhorende groencompensatie.
Planologisch attest uitbreiding Esso tankstation
In juni 2020 werd door G&V Energy Group een aanvraagdossier planologisch attest ingediend voor de uitbreiding van het huidige tankstation gelegen ter hoogte van het kruispunt Vogelzanglaan en Gerard Le Grellelaan. Dit planologisch attest voorziet een renovatie en vernieuwing van het huidige servicestation met behoud van het pompstation en de winkel en de vervanging van de bestaande carwash door een nieuw fastfood-restaurant met een drive-in ruimte.
Het aanvraagdossier is in openbaar onderzoek geweest van 26 juni tot 26 juli 2020. De GECORO behandelde dit dossier in haar zitting in oktober 2020. De GECORO adviseerde negatief over het dossier over de impact ten aanzien van de ruimere context en aangezien de stad Antwerpen in 2021 start met het RUP (dit besluit) adviseert de GECORO dat het ontwerp van planologisch attest Esso mee opgenomen wordt binnen de procedure. De besluitvormingsflow met oog op een beslissing door de gemeenteraad van de stad Antwerpen met betrekking tot deze aanvraag planologisch attest wordt momenteel doorlopen.
In de stedelijke meerjarenplanning is budget voorzien op boekingsadres: SUB_NR/INTERN/5291630000/214/2WNS020201P07216/2SA050610.
Het college bevestigt de intentie tot opmaak van een RUP voor de site 'Cultuurpark'.
Het college legt de plancontour voor het op te maken RUP 'Cultuurpark' vast als volgt: het bouwblok dat wordt begrensd door Gérard Le Grellelaan, Vogelzanglaan, Jan Van Rijswijcklaan en de ring.