Art. 8 van het besluit van de gemeenteraad van 25 maart 2019 (jaarnummer 154): het college is bevoegd om namens de stad Antwerpen in te tekenen op projectoproepen die worden georganiseerd door een hogere overheid en om met diezelfde overheid daarover overeenkomsten te sluiten.
De bedrijfseenheid Ondernemen en Stadsmarketing is betrokken bij de voorbereiding van twee projectvoorstellen die zullen ingediend worden in het kader van de EFRO-oproep 'smart cities - versterken lokale economie'.
1. Smart Retail Area - Ondernemen en Stadsmarketing (promotor)
De unieke biotoop van Antwerpen wordt gekenmerkt door diversiteit in winkelstraten en hierin is het centrum van Antwerpen hét shoppinggebied met internationale uitstraling (Beleidsnota Detailhandel 2020). Sinds enkele jaren worden retailers geconfronteerd met vele veranderingen (toename e-commerce, omniconnected, beleveniseconomie, big data, veranderend consumentengedrag, bereikbaarheid, daling winkeltrafiek…). Al deze veranderingen hebben ook een weerslag op het stedelijk weefsel. Deze veranderingen werden nog versneld door de coronacrisis.
In deze omstandigheden kan overheidssteun een katalysator zijn om de verandering mogelijk te maken. Daarnaast heeft het stedelijke beleid sinds de coronacrisis ervaren dat er snel moet kunnen ingespeeld worden op het informeren van de burger via digitale schermen op het openbaar domein, bijvoorbeeld voor de monitoring van wachtrijen, handhaven van 1,5 meter afstand, druktemeting en omleiden van bepaalde verkeersmodi. Deze schermen zouden ook versterkend kunnen werken in het kader van de belevingseconomie. De samenwerking met de retailsector en het ontwikkelen van instore toepassingen, die inspelen op bijvoorbeeld hygiëne en afstandsmaatregelen, zijn hiervoor eveneens noodzakelijk. Retailers worden gedwongen om zichzelf opnieuw uit te vinden, nieuwe diensten en verdienmodellen te ontwikkelen en nog beter te luisteren naar de verzuchtingen van hun klanten. De digitale pijler moet meer aandacht krijgen in het businessmodel van retailers. Op die manier bieden de digitale tools extra mogelijkheden voor conversie op momenten dat de winkel fysiek niet bereikbaar is.
Dit projectvoorstel speelt in op verschillende doelgroepen: het beleid, de ondernemer/retailer en de consument. Het toepassingsgebied voor de digitale toepassingen op het openbaar domein wordt de Meir (in het kader van de heraanleg van de Via Sinjoor as). Voor de instore digitale toepassingen zal samengewerkt worden met retailers gevestigd op de Meir, Wilde Zee, Schuttershofstraat en Quartier National.
Er zal samengewerkt worden met een kennisinstelling (Thomas More Mechelen-Antwerpen). Tijdens het hele traject worden de resultaten van de toepassing van deze slimme technologieën en het onderzoek van de kennisinstelling gedeeld met de ondernemers en lokale besturen.
Het totale projectbudget voor alle partners samen wordt geschat op 568.021,97 euro. Het aandeel van de stad Antwerpen bedraagt 397.612,24 euro. Er kan maximaal 454.417,58 euro gesubsidieerd worden via EFRO (40%) en Vlaamse cofinanciering HERMES (maximaal 40%). Er zal daarnaast ook een provinciale cofinanciering aangevraagd worden voor een deel van het resterende bedrag.
2. Datagestuurde winkelgebieden - Ondernemen en Stadsmarketing (copromotor)
Detailhandel is een volatiele sector met heel wat spelers. Volatiel omdat ze voortdurend rekening moet houden met veranderende marktomstandigheden (zoals de toename van ketens, baanwinkels en e-commerce, de veranderende mobiliteit van klanten, het stijgend gebruik van data in het businessmodel en uiteraard actueel de coronacrisis). De detailhandel heeft het hierdoor moeilijk. We zien dan ook in cijfers een steeds kleiner wordend percentage van zelfstandige ondernemers en steeds meer leegstand.
Dit projectvoorstel draait om het gebruik van data. Net zoals de steden aan een datacultuur werken om betere beslissingen te nemen, willen we de handelaar overtuigen ook meer datagedreven beslissingen te nemen. We gaan voor gezonde ondernemingen in een gezond winkelgebied. Wie beschikt over data, kan deze omzetten in informatie en met deze kennis het beleid of de onderneming versterken.
Een fijnmazig monitoringsysteem kan hierin zowel voor de steden als de handelaars behulpzaam zijn. Door het meten en analyseren van data kunnen middelen efficiënter en effectiever benut worden. We bouwen een systeem waarbij de data van de ondernemers worden gedeeld met de data waarover de stad beschikt en omgekeerd. Via een persoonlijk aanpasbaar dashboard krijgen beide partijen meer inzichten en data ter beschikking om hun acties te verbeteren.
Enerzijds zal de markt actief verkend worden met het oog op kwaliteitsvolle data. Er zal samengewerkt worden met geïnteresseerde centrumsteden om hierover kennis uit te wisselen en goede afspraken te maken rond de datastandaarden. Anderzijds werken we aan de data die door de handelaars zelf gegenereerd worden. Elke detailhandelaar en horeca-ondernemer heeft data of kan dit op een zeer goedkope manier capteren (dagomzetten, bezoekerscijfers, websitebezoeken, sociale media clicks ...). Ze slagen er echter niet om deze cijfers optimaal te benutten en als basis te gebruiken om richting te geven aan hun businessplan. In dit project ondersteunen we de ondernemer bij het toepassen van deze kennis voor zijn onderneming.
Voor dit project zal er samengewerkt worden met een aantal steden. De stad Mechelen is promotor van het EFRO-project. De steden Antwerpen, Leuven en Roeselare zullen als copromotor meewerken. Er wordt een kennisinstelling betrokken om het project te begeleiden.
Het totale projectbudget voor alle partners samen wordt geschat op 937.443,95 euro. Het aandeel van de stad Antwerpen bedraagt 255.114,94 euro. Er kan maximaal 749.955,16 euro gesubsidieerd worden via EFRO (40%) en Vlaamse cofinanciering HERMES (maximaal 40%). Er zal daarnaast ook een provinciale cofinanciering aangevraagd worden voor een deel van het resterende bedrag.
De bedrijfseenheid Ondernemen en Stadsmarketing zal beide projecten uitvoeren voor de stad Antwerpen. De indiening van de projectvoorstellen gebeurt in het elektronisch EFRO-loket van VLAIO. De begeleiding gebeurt door het EFRO-contactpunt voor de stad Antwerpen (afdeling Personeel & Organisatie/fondsen).
Op 15 december 2014 keurde de Europese Commissie het ‘Operationeel programma EFRO 2014-2020' voor Vlaanderen goed. Binnen dit programma zijn middelen voorzien op 4 thematische prioriteiten. Binnen prioriteit 2: 'versterken van het concurrentievermogen van kmo's' staat momenteel een projectoproep open voor specifieke doelstelling 2: 'bevorderen van het ondernemingsvriendelijk klimaat bij lokale en provinciale besturen'. Deze projectoproep is getiteld 'smart cities - versterking lokale economie'.
Met deze projectoproep wil EFRO-Vlaanderen het ondernemingsklimaat verbeteren door het optimaliseren van het overheidsbeleid en de overheidsdienstverlening, in het bijzonder van lokale en provinciale besturen, in functie van de (toekomstige) noden van ondernemingen. De specifieke doelstelling van deze oproep richt zich op een benadering waarbij lokale besturen ondernemingen (leveranciers van slimme technologieën, start-ups, scale-ups ...) betrekken bij hun smart city projecten. Smart Economy wil de levenscyclus van ondernemingen verbeteren, de dienstverlening aan ondernemers (zowel de gevestigde als potentiële) makkelijker en sneller maken, ondernemers betrekken bij de lokale economische activiteiten en bijdragen tot een duurzame stedelijke ontwikkeling. Hierbij zijn Internet of Things (IoT) en open data belangrijke factoren, moeten innovativiteit en creativiteit gestimuleerd worden en moeten slimme technologie en wetenschappelijk onderzoek gecombineerd worden. Gelet op de zware impact van de coronacrisis op het lokaal economisch weefsel en de lokale handelaars dienen de ingediende projecten een bijdrage te leveren tot de versterking van het lokaal economisch weefsel en de versterking van de handelskern.
Projecten kunnen ingediend worden door Vlaamse steden en gemeenten, intergemeentelijke samenwerkingsverbanden, andere overheden en strategische onderzoekscentra.
Voor deze oproep wordt een budget voorzien van 2.000.000,00 euro EFRO-steun. Het EFRO-steunpercentage bedraagt 40% en er is een mogelijkheid om Vlaamse cofinanciering aan te vragen bij het HERMES-fonds. Daarnaast kan er bij de provincie Antwerpen een aanvraag ingediend worden in het kader van het reglement betreffende de cofinanciering van Europese projecten.
De deadline voor indiening van projectvoorstellen is 30 september 2020.
Indien de projectvoorstellen worden goedgekeurd, wordt de EFRO-steun toegekend voor een vast percentage, namelijk 40%. In het kader van deze projectoproep is het ook mogelijk om bijkomend beroep te doen op Vlaamse cofinanciering uit het HERMES-fonds. 40% HERMES-steun is een realistisch percentage, maar hiervoor dient een aparte aanvraag ingediend en goedgekeurd te worden. Daarnaast is het ook mogelijk om voor het resterende deel van de financiering een aanvraag te doen bij de provincie Antwerpen in het kader van het 'reglement betreffende de cofinanciering van Europese projecten'.
Aangezien het eigen aandeel van de projectpartners in het kader van een EFRO-aanvraag minimaal op 15% ligt, zal het totaal van de toegekende subsidie tussen de 40% en de 85% liggen, met een variabel deel voor wat betreft de financiering door de Vlaamse overheid of de provincie Antwerpen. In de projectbudgetten wordt op dit moment uitgegaan van een minimale totale subsidie van 80%. Indien de projecten worden geselecteerd voor EFRO-steun, worden ze samen met een overzicht van de definitieve financiering, opnieuw voorgelegd aan het college voor akkoord.
1. Smart Retail Area
Het totale projectbudget voor alle partners samen wordt geschat op 568.021,97 euro. Hiervan kan maximaal 454.417,58 euro gesubsidieerd worden via EFRO (40%) en Vlaamse cofinanciering HERMES (maximaal 40%). Er zal daarnaast ook een provinciale cofinanciering aangevraagd worden voor een deel van het resterende bedrag.
Het aandeel van de stad Antwerpen bedraagt 397.612,24 euro. De stad Antwerpen zal hiervan minimaal 15% (59.641,84 euro) tot, naar schatting en afhankelijk van de toegekende subsidie, 79.522,45 euro zelf moeten financieren.
Voor de aanvraag van de HERMES-steun zal de stad Antwerpen, als promotor van het project, een brief versturen naar de bevoegde Vlaamse minister. Voor de aanvraag van de provinciale cofinanciering zal de stad Antwerpen een aanvraagdossier indienen bij de provincie Antwerpen in het kader van het 'reglement betreffende de cofinanciering van Europese projecten' voor cofinanciering van een deel van het eigen aandeel in het EFRO-dossier (deadline 1 oktober 2020).
2. Datagestuurde winkelgebieden
Het totale projectbudget voor alle partners samen wordt geschat op 937.443,95 euro. Hiervan kan maximaal 749.955,16 euro gesubsidieerd worden via EFRO (40%) en Vlaamse cofinanciering HERMES (maximaal 40%). Er zal daarnaast ook een provinciale cofinanciering aangevraagd worden voor een deel van het resterende bedrag.
Het aandeel van de stad Antwerpen bedraagt 255.114,94 euro. De stad Antwerpen zal hiervan minimaal 15% (38.267,24 euro) tot, naar schatting en afhankelijk van de toegekende subsidie, 51.022,99 euro zelf moeten financieren.
Voor de aanvraag van de HERMES-steun zal de stad Mechelen, als promotor van het project, een brief versturen naar de bevoegde Vlaamse minister. Voor de aanvraag van de provinciale cofinanciering zal de stad Antwerpen een aanvraagdossier indienen bij de provincie Antwerpen in het kader van het 'reglement betreffende de cofinanciering van Europese projecten' voor cofinanciering van een deel van het eigen aandeel in het EFRO-dossier (deadline 1 oktober 2020).
Na de goedkeuring van de projecten zullen de eventuele ontvangsten en uitgaven die met de projecten gepaard gaan in het reguliere budget van de dienst Ondernemen en Stadsmarketing, afdeling Business en Innovatie worden opgenomen en zal een subsidiefiche worden opgemaakt. Het aandeel van de stad Antwerpen zal worden voorzien op volgende boekingsadressen:
Het college keurt de indiening van het projectvoorstel 'Smart Retail Area' in het kader van de EFRO-oproep 'smart cities - versterking lokale economie' en de aanvraag voor Vlaamse en provinciale cofinanciering goed.
Het college keurt de deelname aan het projectvoorstel 'datagestuurde winkelgebieden' in het kader van de EFRO-oproep 'smart cities - versterking lokale economie' en de aanvraag voor provinciale cofinanciering goed.