2020_CBS_05620 - Touringcarparkings. Locatieonderzoek - Voorstel tijdelijke en definitieve locaties - Goedkeuring

Omwille van het verdwijnen van de touringcarparking op Kaai 19, kreeg de dienst Stadsontwikkeling/Omgeving de opdracht tot opmaak van een locatieonderzoek voor een nieuwe definitieve touringcarparking met volgende parameters:

- twee touringcarparkings: een in het noorden en een in het zuiden, binnen de perimeter van het Ring-Singelsysteem;

- telkens voor 25 touringcars;

- noodzakelijke oppervlakte per parking 2.500 m².

Het parkeerbeleid van de stad Antwerpen streeft ernaar om langparkeren, zowel voor auto’s als touringcars, zoveel mogelijk aan de stadsrand te organiseren. Een vlotte aansluiting met de binnenstad is belangrijk, alsook een aanrijroute van en naar de touringcarroutes die niet te lang is en niet te congestiegevoelig. Op de touringcarparkings moeten de plaatsen zowel overdag als 's nachts en in de week als in het weekend beschikbaar zijn. Het nachtelijk parkeren van touringcars blijkt eerder beperkt.

Al snel bleek dat verschillende locaties binnen het Ring-Singelsysteem op korte termijn zijn voorbehouden als werfzone in kader van Oosterweel, of deel uitmaken van de visie Over De Ring waarvoor ontwerpopdrachten in opstart zijn. De inrichting van een definitieve touringcarparking op korte termijn bleek niet realistisch. Daarom werd de onderzoeksvraag uitgebreid met mogelijke alternatieven voor de d’Herbouvillekaai als tijdelijke touringcarparking.

Definitieve locaties

1. Parking Vaart (Sportpaleis) telt momenteel 444 autoparkeerplaatsen die bijna uitsluitend worden gebruikt voor het Sportpaleis. Autocars gebruiken een ‘drop off’ onder het viaduct van de Ring, maar met het ondertunnelen van de Ring moeten de autocars wijken voor de werfzone. Een tijdelijke locatie in de buurt wordt gezocht. De autocars parkeren nadien op de andere beschikbare parkings. Het Sportpaleis genereert tijdens piekmomenten ongeveer 100 autocars. Daarom is het aangewezen om in de omgeving van het Sportpaleis ook de nodige parkeeraccommodatie voor autocars te voorzien. Aangezien de tijdsvensters voor activiteiten in het Sportpaleis en stadsbezoeken grotendeels complementair zijn, kan de autocarinfrastructuur voor het Sportpaleis deels aangewend worden als ‘toeristische’ touringcarparking, of vice versa.

Het voorzien van een touringcarparking op Parking Vaart past binnen de visie van het evenementenvervoerplan mits opgenomen in een nieuwbouw parkeergebouw dat de verschillende parkeervragen voor de verschillende doelgroepen kan huisvesten. 

Voor deze locatie dient een apart ontwerptraject opgezet te worden. Binnen de lopende ontwerpopdrachten van de omliggende ontsluitingswegen mag een nieuw parkeergebouw ook niet gehypothekeerd worden.

2. In de "Zone voor stedelijke activiteiten d’Herbouvillekaai" is in de zone ten oosten van de Russell Ohlstraat, tussen het blauwe  gebouw en de Russell Ohlstraat,  c.a. 4.500 m² beschikbaar en in eigendom van de stad Antwerpen.  Wel komt deze site ook in beeld als mogelijke aanlanding van de Scheldebrug (lopend locatieonderzoek), maar beide programma’s kunnen complementair worden voorzien binnen 1 constructie of gebouw. Bij  inrichting dient ook rekening gehouden te worden met de randvoorwaarden en ambities van de herstructurering Knoop Zuid en de voorziene brede, ecologische corridor. Gedeeld ruimtegebruik van een parking, ook voor toekomstige ontwikkelingen, moet mogelijk blijven.

Voor deze locatie wordt een ontwerpopdracht best meegenomen in de opdracht voor ontwerp van de aanlanding van de Scheldebrug zodat de toekomstige mogelijkheden van de site niet gehypothekeerd worden.

De zone ten noorden van de Russell Ohlstraat komt niet in aanmerking. Deze zone is voorzien voor een grootstedelijke functie, bijhorend plein en de organisatie van een mogelijke aanlanding van de nieuwe Scheldebrug (lopend locatieonderzoek). Ook een eventuele herlocalisatie van de Sinksenfoor naar de kaaien mag hier niet gehypothekeerd worden.

3. In de visie van Over De Ring wordt de verharde ruimte tussen de nieuwe Oosterweelknoop (op- en afrittencomplex nieuwe snelwegtunnel onder de Schelde) en de Royersluis voorzien als levendige publieke ruimte. Echter blijkt het volgens de Seveso richtlijnen wellicht onmogelijk om hier een grote publiekstrekkende functie te realiseren. Verdere studie moet uitwijzen hoe deze plek wordt ingericht. Een ontwerpopdracht van een touringcarparking, in combinatie met de wens om de site in te zetten als energiehub, is als optie voorzien in de projectdefinitie van Ringpark Noordkasteel. 

Conclusie

Zowel parking Vaart als de zone ter hoogte van de Russell Ohlstraat bieden het grote voordeel van medegebruik. De aanwezigheid van grootstedelijke activiteiten maakt immers dat er sowieso parkeercapaciteit en -faciliteiten voor autocars nodig zijn in de onmiddellijke omgeving van deze locaties. Dit is niet het geval voor de omgeving van de Oosterweelknoop/ Royersluis. Hier is echter het voordeel dat er voorlopig geen claims rusten op de ruimte en de touringcars waarschijnlijk niet zullen moeten wijken voor tijdelijke evenementen.

Daarom stelt de bedrijfseenheid Stadsontwikkeling voor te starten met een prijselasticiteitsonderzoek voor de 3 locaties. De inrichting van deze locaties zal voorzien worden binnen de lopende of op te starten trajecten op deze locaties:

• Parking Vaart (Sportpaleis):  er is geen onderzoek lopende en dit zal ook niet op korte termijn worden opgestart door een andere overheid. De stad Antwerpen heeft reeds onderzoek gedaan en zal dit aansluitend aan dit besluit verderzetten.
• Oosterweelknoop/ Royersluis: de programma-eisen voor een touringcarparking worden overgemaakt aan het ontwerpteam dat momenteel is opgestart om de zone rondom de Oosterweelknoop te ontwerpen (ontwerpopdracht Ringpark Noordkasteel).
• Ten oosten van Russell Ohlstraat: afhankelijk van het traject van de fietsbrug over de Schelde worden ofwel de programma-eisen meegegeven, ofwel wordt een losstaand uitvoeringstraject opgestart wanneer blijkt dat de brug hier niet zal landen.

Tijdelijke locaties

Aangezien de 3 definitieve locaties op korte termijn niet beschikbaar zijn, is er in het locatieonderzoek bijkomend studiewerk verricht om in tussentijd voldoende touringcarplaatsen te voorzien. Hieruit kwamen volgende locaties naar voor:

1. Locatie Schippersdok op de Gedempte Zuiderdokken, tegen werf Steendok. Najaar 2020 gaat de ondergrondse parking Q-park in het gedeelte Steendok op de Gedempte Zuiderdokken open. Bovengronds kan een gedeelte van de autoparkeerplaatsen worden hertekend tot ongeveer 20 touringcarplaatsen (betalend). De locatie is beschikbaar tot eind 2022, begin 2023 start de heraanleg van Schippersdok. De werfplanning moet nog opgemaakt worden waardoor een langer gebruik voor de touringcarparking mogelijks kan bekomen worden.

 2. Rotatieparking Rijnkaai stelt momenteel 314 parkeerplaatsen ter beschikking. De parking wordt beheerd door Mobiliteit en Parkeren Antwerpen (MPA). De bezettingsgraad is afhankelijk van een aantal factoren:

 - Rotatieparkeren: tijdens weekdagen wordt de parking voornamelijk gebruikt door werknemers uit de nabije omgeving, de bezetting is ± 230 parkeerplaatsen. Tijdens het weekend (voornamelijk ‘s avonds) is de parking volzet.

- Evenementen: de parking kan geheel of voor de helft afgehuurd worden als evenemententerrein of parking. De aanwezigheid van de evenementenlocatie Waagnatie (concessie tot einde 2021) maakt dat de parking ook vaak gebruikt wordt door bezoekers van Waagnatie. Voor 2019 betekende dit bv uitgerekend in dagen: 20 dagen een volledige parking verhuurd, 35 dagen een halve parking verhuurd.

De concessie aan MPA wordt midden 2020 vernieuwd, een mogelijkheid is om ook hier een aantal touringcarplaatsen (betalend) te voorzien. Bij verhuur door evenementen zullen deze parkeerplaatsen evenwel niet beschikbaar zijn. Verder dient opgemerkt dat de bestaande parking zal verkleinen wanneer de concessiehouder van Hangar 26/27 de uitbreiding realiseert die mogelijk is conform RUP Rijnkaai. De timing van deze uitbreiding is niet gekend.

3. Op de d'Herbouvillekaai kunnen de 32 touringcarplaatsen (aanvullend en als niet betalend alternatief) behouden blijven. 

Conclusie

Omwille van een grote impact op het huidige gebruik van parking Rijnkaai en de onzekerheid over het toekomstig gebruik bij het wijzigen van de concessie, wordt parking Rijnkaai niet weerhouden. De locaties Schippersdok, met 20 betalende parkeerplaatsen en parking d’Herbouvillekaai, met 32 niet betalende parkeerplaatsen, worden voorgesteld als tijdelijke touringcarparking. 

Aan de d’Herbouvillekaai worden minimale noodzakelijke voorzieningen zoals een sanitair blok en/of mogelijkheden tot natransport (deelvervoer via fiets, step, …) geplaatst.

Park & Rides bieden aanvullende opportuniteiten

De mogelijkheid tot natransport via openbaar vervoer of overzet van de Schelde per veer of voetgangerstunnel vanaf een P&R kan een meerwaarde bieden voor toeristen en de chauffeur zelf. Een overstap maakt het immers mogelijk dat touringcars niet per se door moeten rijden tot aan de binnenstad of een andere plaats van bestemming. Op die manier kunnen toeristen zich heel wat oponthoud in het verkeer besparen waardoor ze meer netto-bezoektijd overhouden. Ook geeft dit de chauffeurs de mogelijkheid de stad Antwerpen te bezoeken. Wanneer natransport naar de stad Antwerpen moeilijk is, zijn chauffeurs quasi genoodzaakt permanent op de touringcarparking te verblijven.

Het aanbieden van parkeercapaciteit voor touringcars op P&R’s moet gezien worden als een ‘surplus’, bovenop het andere parkeeraanbod dichter bij het stadscentrum gelegen. De voorgestelde capaciteit op P&R’s is daarom eerder beperkt. De bedrijfseenheid Stadsontwikkeling stelt voor om c.a. 3 touringcarplaatsen, inpandig of op het maaiveld, te integreren. Opportuniteiten die zich aandienen zijn:

• P&R Linkeroever
• P&R Havana
• P&R Keizershoek
• P&R Wommelgem
• P&R Olympiade

Plan van aanpak

Voor de 3 definitieve locaties:

• Prijselasticiteitsonderzoek: Of en hoeveel is de sector bereid te betalen aan dagprijs voor een parkeerplaats en hoe verhoudt zich dat tot de kosten die de stad Antwerpen maakt voor aanleg en beheer?
• Ontwerpopdracht: het ontwerpen van de parkings en het opstellen van een kostenraming.
• Indien noodzakelijk, het opstarten van de onderhandelingen met betrokken grondeigenaars of concessiehouders.

Voor de tijdelijke locaties en P&R’s:

• Ontwerpopdracht.
• Uitvoering.

Door de heraanleg van de Scheldekaaien verdwijnt de enige touringcarparking van de stad Antwerpen aan Kaai 19. Deze parking stelde 50 touringcarplaatsen (gratis) ter beschikking.

Ter voorbereiding hiervan besloot het college op 23 maart 2012 (jaarnummer 2994) om binnen de stedenbouwkundige programma's voor “omgeving Sportpaleis” en “nieuw voetbalstadion” een touringcarprogramma op te nemen dat voldoet aan de vraag vanuit de toerismemarkt. Het college besloot eveneens om een beperkt aantal parkeerplaatsen voor touringcars te onderzoeken binnen de programma's van nieuwe en bestaande Park en Rides (P&R's) en stadsrandparkings.

Op 25 maart 2016 (jaarnummer 2637) herbevestigde het college de zone voor stedelijke activiteiten aan d’Herbouvillekaai (“nieuw voetbalstadion”) als mogelijke en te onderzoeken locatie voor een definitieve touringcarparking.

Begin 2020 startte de Vlaamse Waterweg nv met de stabilisatiewerken van de tweede fase van de heraanleg van de Scheldekaaien, van Sint-Andries en Zuid tussen de Goedehoopstraat en de Vlaanderenstraat. Op basis van het werfplan werd door AG VESPA een aangepaste inrichting van de bestaande auto- en touringcarparking uitgewerkt. Op 19 juli 2019 (jaarnummer 5987) keurde het college dit goed.

- De touringcars worden sinds januari 2020  doorverwezen naar de D ‘Herbouvillekaai, een tijdelijk alternatief met een capaciteit van 32 touringcars.

- Er blijft ruimte voor een ‘drop off’ zone ter hoogte van het Zuiderterras voor 5 touringcars.

- De autoparking verschuift mee met de heraanleg van de kaaien en realisatie van ondergrondse parkeergarages.

Vanuit de touringcarfederatie is er weinig enthousiasme voor de locatie aan de d’Herbouvillekaai omwille van weinig sociale controle, afwezigheid van voorzieningen en een slechte bereikbaarheid van en naar de binnenstad omwille van wegwerkzaamheden.