Dit besluit heeft in principe geen gevolgen voor de stad Antwerpen. Alle investeringsbudgetten zijn voorzien binnen de samenwerkingsovereenkomsten tussen de stad Antwerpen en AG VESPA. Het investeringsbudget voor de realisatie van het project New Yorkkaai-Zuid is geraamd op 1.379.500,21 EUR inclusief btw, voorzien in de cashflow CADIX en zal worden bekostigd door AG VESPA via het commercieel patrimonium op de kostenplaats Cadix.
Met de collegebeslissing van 12 mei 2017 (jaarnummer 4460) werden de bevoegdheden van de districtsraden gecoördineerd. Artikel 11 bepaalt dat het districtsraad bevoegd is voor openbaar domein. In het gemeenteraadsbesluit van 29 mei 2017 (jaarnummer 305) werd de lijst met bovenlokale locaties goedgekeurd. De New Yorkkaai en Talinnstraat betreffen lokaal openbaar domein met een bovenlokale investering in het kader van het stadsproject Cadixwijk. Het district Antwerpen heeft advies bevoegdheid.
Op 10 september 2019 werd op het 'buurtmoment' Cadix een bevraging georganiseerd door AG VESPA, de stad Antwerpen en het district Antwerpen in samenwerking met het ontwerpteam 'Pt-architecten - Sweco'. Hierbij werden volgende onderwerpen aangeboden ter bevraging van de bewoners:
De belangrijkste elementen uit deze bevraging betreffen:
Masterplan Eilandje
Op 20 maart 2002 (jaarnummer 3278) keurde het college het Masterplan Eilandje goed. Dit plan vormt de basis voor de ontwikkeling van het Eilandje. Het Masterplan Eilandje werd verder vertaald in een reeks plannen, waaronder het Beeldkwaliteitplan Buitenruimte Eilandje (goedgekeurd door de gemeenteraad op 16 december 2002, jaarnummer 2615) en het Groenplan Eilandje (goedgekeurd door het college op 15 juli 2005, jaarnummer 7902).
Samenwerkingsprotocol Eilandje tussen stad Antwerpen en Havenbedrijf Antwerpen
Op 16 februari 2009 (jaarnummer 197) keurde de gemeenteraad het samenwerkingsprotocol goed tussen de stad Antwerpen en het Havenbedrijf Antwerpen.
Samenwerkingsovereenkomst Cadix
Het college en de gemeenteraad keurden respectievelijk op 5 februari 2010 (jaarnummer 1624) en op 1 maart 2010 (jaarnummer 271) de samenwerkingsovereenkomst Cadix tussen AG VESPA, AG Stadsplanning en de stad Antwerpen goed. Hierin wordt de wijkontwikkeling van de Cadixwijk, inclusief de heraanleg van het openbaar domein goedgekeurd.
Concept- en procesnota openbaar domein Cadixwijk
Het college en het district Antwerpren keurden respectievelijk op 13 februari 2009 (jaarnummer 1697) en op 9 maart 2009 (jaarnummer 776) de concept- en procesnota openbaar domein Cadixwijk goed. Hierin worden de krijtlijnen van de heraanleg van het openbaar domein in de Cadixwijk vastgelegd op basis van het goedgekeurde Beeldkwaliteitplan voor de Buitenruimte Eilandje en het goedgekeurde Groenplan Eilandje.
Waterplan+ Eilandje
Op 25 maart 2011 (jaarnummer 3191) keurde het college het Waterplan+ Eilandje goed (in herziening).
RUP Eilandje
Op 27 juni 2011 (jaarnummer 846) keurde de gemeenteraad het ruimtelijk uitvoeringsplan Eilandje goed.
Voorontwerp New Yorkkaai-Zuid en Talinnstraat
Op 24 april 2020 (jaarnummer 3628) keurde het college het voorontwerp voor de New Yorkkaai-Zuid en Talinnstraat goed.
Project kader
In het kader van de ontwikkeling van de westelijke zone van de Cadixwijk (bouwblok A5 tot en met A1) is het noodzakelijk het aangrenzende openbaar domein heraan te leggen. De uitvoering zal gefaseerd gebeuren volgend op de realisatie van de verschillende bouwprojecten in deze zone.
Vanuit ruimtelijk oogpunt werd de volledig zone van de New Yorkkaai, inclusief de nieuwe Talinnstraat, Calcuttastraat en een nieuw deel Madrasstraat integraal ontworpen, rekening houdend met het definitief ontwerp voor het Schengenplein. Naar definitief ontwerp en uitvoering zal enkel het gedeelte van de New Yorkkaai ten zuiden van het Schengenplein opgenomen worden. De New Yorkkaai-Zuid en de Talinnstraat werden uitgewerkt als voorontwerp en zullen gerealiseerd worden in combinatie met het Schengenplein. De New Yorkkaai-Noord, de Calcuttastraat en het verlengende van de Madrasstraat werden enkel uitgewerkt als schetsontwerp. Deze maken geen deel uit van de voorliggende beslissing en zullen bij de verdere ontwikkeling van de betreffende bouwblokken na 2025 verder uitgewerkt worden naar een voorontwerp, rekening houdend met de opmerkingen van de COD, zoals opgenomen in het verslag in bijlage.
Ambities en programma van eisen
De basisprincipes voor de inrichting van de publieke ruimte in de Cadixwijk zijn opgenomen in de ‘proces- en conceptnota openbaar domein Cadixwijk’ waarbij deze dokrand voorzien is als een autovrije voetgangerszone ingericht volgens de principes van het Beeldkwaliteitsplan en Groenplan Eilandje. Het Schengenplein vormt op deze dokrand een unieke ruimte als parkplein. De Talinnstraat, Calcuttastraat en Madrasstraat worden als woonstraat en/of woonerf ingericht. Het voorziene circulatieschema wordt aangehouden rekening houdend met de noodzakelijke laad- en losbewegingen naar de gebouwen en het maritieme programma aan het Kattendijkdok, met onder andere een kiss & ride voor tourbussen aan het noordelijke deel van de kade.
Op basis van een bevraging bij de stedelijke diensten (projectgroep) en de buurtbewoners werd het programma van eisen aangevuld met volgende thema’s:
Ontwerp New Yorkkaai – Talinnstraat – Calcuttastraat – Madrasstraat
New Yorkkaai
Het ontwerp voor de New Yorkkaai is opgebouwd in drie langse zoneringen:
De wandelzone wordt ingericht conform het beeldkwaliteitsplan met een ‘loper’ in blauwe hardsteen aangelegd tussen de te behouden sporen. De zone tussen deze wandelloper en de kademuur wordt aangelegd als buffer ten aanzien van het dok, met alle noodzakelijke walvoorzieningen en zal aangelegd worden in bolle kassei met doorlatende voeg. Deze zone richt zich hoofdzakelijk op voetgangers en 'maritieme'-bezoekers, waarbij de fietsers een comfortabel alternatief aangeboden wordt in de circulatiezone langs de gebouwen of de fietspaden op de Kattendijkdok-Oostkaai.
De centrale groenzone wordt aangelegd met een variatie van ontoegankelijke groenzones ‘wild en water’ en groene verblijfsruimten ‘relax’. De voorziene boomgroepen volgen het principe van het ‘coulissenlandschap’ van het Beeldkwaliteitsplan Eilandje en krijgen een variabele invulling in relatie tot de onderliggende groenzone. De groenzones ‘wild en water’ worden ingericht als ontoegankelijke groenmassa in het kader van de vergroening en ontharding van de stedelijke publieke ruimte, waarbij ze tevens dienst doen als regentuin met infiltratievoorzieningen voor hemelwater. De groenzones ‘relax’ worden voorzien van een toegankelijke inrichting waarbij de te behouden sporen worden aangewend voor een verrolbaar zitmeubilair. Kleinschalige speel- en zitelementen in combinatie met lagere groenelementen ondersteunen de verblijfswaarde van deze groenzones naar bewoners, bootreizigers en passanten. De kaaivlakten tussen deze groenstructuur zijn voorzien om eventuele evenementen te kunnen ondersteunen en bieden de hulpdiensten de mogelijke doorgang naar de kaderand.
De circulatiezone langsheen de gebouwen betreft een autovrije zone die enkel toegankelijk is voor laden en lossen tijdens venstertijden. De toegang tot deze zone wordt beperkt door verdwijnpalen aan de Talinnstraat, Calcuttastraat en Madrasstraat en uitgangen op het Schengenplein en Mexicoplein. De circulatiezone wordt verdeeld in een ontsluitingszone langsheen de gebouwen, met toegangen naar de aangrenzende woongebouwen, wandelmogelijkheden langs de voorziene kleinhandel en biedt tevens de ruimte voor gevelterrassen. De circulatiezone langsheen de groenzone wordt uitgevoerd in gezaagde kasseien waardoor deze als fietscomfortzone kan functioneren als alternatief voor het wandelpad in blauwe hardsteen en de fietsas op de Kattendijkdok-Oostkaai.
In het noordelijke deel van de New Yorkkaai wordt een beperkt gedeelte van de circulatiezone ingericht als woonstraat in functie van de ontsluiting van de Calcuttastraat/Madrasstraat en de bijhorende verkeersbewegingen van tourbussen voor de ontsluiting van de voorziene riviercruises. De circulatiezone wordt hier bijkomend voorzien van een begrenzing met haaientanden en ontoegankelijke groenstructuren.
De materialisatie voor de New Yorkkaai wordt afgestemd op de richtlijnen van het beeldkwaliteitsplan Eilandje en aangepast aan de functionele vereisten van de verschillende zones.
De aanwezige erfgoed elementen, zoals meerpalen, stoomperskranen en sporen, worden maximaal geïntegreerd in het nieuwe openbaar domein. De beschermde kaaimuur wordt bijkomend voorzien van een afwatering voor hemelwater zodat deze structuur bijkomend beschermd is tegen erosie.
De infrastructuur ten behoeve van walstroomvoorzieningen zullen in overleg met de dienst Stadshaven uitgewerkt worden bij aanbesteding van de werken, conform het Waterplan+ (in herziening).
De openbare verlichting wordt voorzien in de centrale groenzone zodat met een lage opstelling voldoende lichtkwaliteit kan gegarandeerd worden zonder lichtpollutie in de aangrenzende woningen of op het watervlak.
Woonstraten/erven
De verbindingen tussen de New Yorkkaai en de Kattendijkdok-Oostkaai worden ingericht als woonstraat of woonerf, waarbij deze de ondergrondse parkings van de gebouwen ontsluiten en gecontroleerd toegang geven tot de autovrije kade voor laad- en losbewegingen tijdens venstertijden door middel van verdwijnpalen.
De Talinnstraat wordt, ten gevolge de doodlopende situatie, ingericht als woonerf waardoor keerbeweging in deze straat reglementair kunnen verlopen in combinatie met de twee toegangen naar ondergrondse parkings. De straat wordt voorzien van een gelijkgrondse aanleg in platines met boomvakken conform het Beeldkwaliteitsplan Eilandje. In dit woonerf zonder specifiek afgebakende rijweg wordt een sorteerstraat voorzien waarbij de ontsluiting van de ophaalwagens voorzien wordt met een doorgaande verkeersbeweging over de New Yorkkaai. De zone tussen de boomvakken en de sorteerstraat wordt niet bijkomend afgebakend, zodat er voldoende mogelijkheden zijn voor korte laad- en losbewegingen voor de aangrenzende woningen en kleinhandelszaken. De openbare verlichting wordt, door de beperktere straatbreedte, voorzien als gevelarmaturen, conform het beeldkwaliteitsplan.
De Calcuttastraat en Madrasstraat worden ingericht als een enkelrichting woonstraat met zone 30 km per uur, conform de andere woonstraten in de Cadixwijk, met een gelijkgrondse aanleg met centrale rijweg in gezaagde kassei ten behoeve van het fietscomfort. Binnen de ritmiek van boomvakken wordt, afhankelijk van de straatbreedte voorzien in langs- of dwarsparkeren met een waterdoorlatende opbouw, waarbij in de Calcuttastraat twee parkeerplaatsen voor tourbussen voor maximum 30 minuten worden voorzien, afgestemd op de voorziene ligplaatsen voor riviercruises aan de kade. In de Calcuttastraat worden naast de inritten van de bouwblokken A3 en A2, tevens de sorteerstraat ten behoeve van deze bouwblokken voorzien. In de Madrasstraat zal in de toekomst verder moeten onderzocht worden hoe de ontsluiting van bouwblok A1 geïntegreerd kan worden.
Na de goedkeuring van het voorontwerp zal een bijkomende inspraak/adviesronde georganiseerd worden (publieksmoment/hoorzitting, jeugdraad, seniorenraad). De goedkeuring van het definitief ontwerp is voorzien in de zomer 2020.
De uitvoering van de werken New Yorkkaai-Zuid wordt voorzien in twee fasen, rekening houdend met de werken aan bouwblok A5 en de realisatie van het Schengenplein fase 2. Volgende fasering van de uitvoering is voorzien:
De districtsraad Antwerpen keurt met 29 stemmen voor en 3 onthoudingen het besluit goed.
Voor: Cordy Paul, Van Leuffel Charlie, Demeyer Annemie, Delmas Laura, Bogaert Tannicka, Boeckmans Adrjen, Dehaen Babette, Niesten Freek, Wuyts Marita, Steyaert Bart, Van den Borne Tom, Meeusen Femke, Poppe Anne, Touré Nana, Paris Amber, Vrelust Marie, Verreet Simon, Verstraeten Regina, Wuyts Christophe, Vansummeren Stella, Markowitz Samuel, Thoelen Annelies, Braeckmans Jan
Onthouden: Peeters Nadine, Gulhan Sah, Darmach Farrid, Cornelissen Cedric, Dewinter Veroniek, Luyckx Sascha, Talhaoui Fauzaya, Detiège Maya, Dogan Ebubekir
De districtsraad Antwerpen adviseert het voorontwerp voor de New Yorkkaai-Zuid en de Talinnsstraat gunstig op voorwaarde dat:
Voor de bomen wordt er voluit ingezet op "blijvers" of "toekomstbomen" die vanaf het begin veel ruimte krijgen, het systeem met "wijkers" of "aanvullende" bomen is duidelijk geen goed en ook geen gewenst systeem . We zien dit vooral als het doortrekken van de inplanting van bomen zoals op het Schengenplein.
Groenvakken worden vanaf het eerste moment zo aangelegd dat ze op lange termijn beeldkwaliteit A blijven halen. Enkel bij bewezen duurzame beeldkwaliteit A kunnen ze in beheer van het district komen
In het ontwerp worden ook hedendaagse kunst en/of kunstwerken geïntegreerd.
De integrale toegankelijkheid en vlotte fietstoegankelijkheid wordt ruim voorzien zodat fietsers en voetgangers niet in elkaars weg lopen/fietsen
Er wordt een duurzame oplossing gezocht voor de bussen die passagiers naar de aangemeerde boten brengen. Die worden zoveel mogelijk van de kaai geweerd.
Beoefenaars van de roeisport moeten een vlotte toegang tot het voorziene ponton aan het Schengenplein krijgen.
Er wordt onderzocht of er op een andere manier dan met verdwijnpalen wordt gewerkt om het niet toegelaten verkeer te weren
De gebruikte materialen voldoen aan de comfortnormen voor voetgangers en fietsers en aan de normen voor intensief gebruik (beleveringen met zware vrachtwagens, evenementen) duurzaamheid en milieuvriendelijkheid inzake productie en vervoersafstand.
Er infrastructuur voorzien wordt om ambulante voedselstandjes mogelijk te maken.