Sinds het gewestplan van 1979 is het hele grondgebied van Merksem tussen de E19, de reservatiestrook en het Albertkanaal ingetekend als woongebied (of woonuitbreidingsgebied), met uitzondering van de bestaande parken en de industriezone aan het Albertkanaal.
In de loop der jaren werd deze ruimte ook effectief bebouwd, om een antwoord te bieden op de grote vraag naar betaalbare woningen. Vele jonge gezinnen vonden die woning ook, in bijvoorbeeld in nieuwe straten en buurten tussen Lambrechtshoekenlaan en E19 of in de laatste uitbreidingen van de Vogeltjeswijk.
Op die manier kreeg de Merksemse agglomeratie haar vorm en kreeg de stad een duidelijke rand tussen bebouwing en groene rand, op een half ingesloten weiland tussen de Zwaantjeslei en de Laaglandlaan na.
In 2007 werd het Bijzonder Plan van Aanleg Kwade Velden goedgekeurd per ministerieel besluit. Dit BPA, dat een groter stuk aan de noordrand van Merksem beslaat, voorzag in de bebouwing van dit stuk weiland.
Nu, 13 jaar later, wordt de grond door AG Vespa te koop aangeboden. Ontwikkelaars worden gevraagd om een voorstel te doen.
Op 41 jaar tijd is er veel veranderd.
De woningnood is enorm gestegen. De stad is aan het groeien. Jonge gezinnen zijn op zoek naar een plek om te wonen en hun kinderen te laten opgroeien. De stad en het district mag niet blind zijn voor die verlangens. Het is met een stad net zoals met de natuur: wanneer de groei stopt, start het afsterven. Nieuwe gezinnen een plek geven in die stad is essentieel om onze stad te laten groeien. Tegelijkertijd versterkt het de fiscale basis van de stad, wat toelaat om talrijke maatschappelijke projecten te financieren. Onderwijs, infrastructuur, sociaal weefsel en ga zo maar door.
Dat groeien moet op een intelligente manier gebeuren. We zullen de komende jaren en decennia in de hoogte moeten gaan. Tegelijkertijd moet er ook gekeken worden naar slimme inbreidingsprojecten.
Maar de verhoogde woningnood is niet het enige dat veranderd is. Ook de relatie tussen overheid en burger is veranderd. Ons democratisch model is veranderd. 40 jaar geleden werden beslissingen nog zelfstandig genomen door parlementen en regeringen. Vandaag vraagt de burger directe inspraak.
Na het breed maatschappelijk debat over Oosterweel is het duidelijk dat de directe democratie niet meer aan de voordeur staat te kloppen, maar dat de directe democratie over de drempel is gestapt. Oosterweel heeft ons ook geleerd dat burgerinspraak geen rem is, maar net de sleutel is om tot betere oplossingen te komen. Blind primaat van de politiek daarentegen is de beste garantie op polarisatie.
Die polarisatie dreigt nu ook te ontstaan over de projectgrond Kwade Velden. Buurtbewoners maken zich terecht zorgen over de impact die het project zal hebben op hun levenskwaliteit, het milieu, de waterhuishouding, …
Hoewel er wettelijk geen enkel beletsel is dat de beslissing van 40 jaar geleden wordt uitgevoerd, is het in het belang van de overheid zelf om te luisteren naar die bezorgdheden en te zoeken naar manieren om daarin tegemoet te komen.
Het Toekomstverbond rond Oosterweel heeft dat wederom aangetoond. Burgers zijn perfect in staat om mee na te denken in het algemeen belang. Een overheid die op haar beurt rekening houdt met buurt- en burenbelangen zal merken dat ten eerste de kwaliteit van het voorstel verbetert en ten tweede meer draagvlak een vlotte uitvoering helpt.
Los van het openbaar onderzoek dat zal plaatsvinden bij de toekenning van een omgevingsvergunning, is het aangewezen om daarom nu al buurtbewoners te betrekken.
Dat kan ook. Het district Merksem wordt door de districtssecretaris vertegenwoordigd in de beoordelingscommissie van het project. Het district is ook bevoegd voor wijkoverleg en is als laagste bestuursniveau bijzonder goed geplaatst om te luisteren naar de buurtbewoners en hun bezorgdheden zoveel mogelijk mee te nemen naar de beoordelingscommissie.
Daarom leg ik graag volgende motie voor aan de raad:
Overwegende het koninklijk besluit 3 oktober 1979 houdende de goedkeuring van het gewestplan Antwerpen dat het gebied ten zuiden van de reservatiestrook in Merksem intekent als woongebied,
Overwegende het bijzonder plan van aanleg “Kwade Velden” genaamd, van de gemeente Antwerpen, bestaande uit een plan bestaand toestand, een bestemmingsplan en stedenbouwkundige voorschriften dat de mogelijke bebouwing van het weiland tussen de Laaglandlaan en de Zwaantjeslei mogelijk maakt,
Overwegende de beslissing van de raad van bestuur van AG Vespa van 28 augustus 2020 dat de verkoop van projectgrond Kwade Velden goedkeurt,
Overwegende de nood aan bijkomende woningen zodat onder meer jonge gezinnen een betaalbare woning kunnen vinden in onze stad en ons district,
Overwegende de bezorgdheden die verschillende burgers in de pers en op sociale media hebben geuit,
Overwegende de vele voordelen die burgerinspraak heeft voor de kwaliteit van besluitvorming en het draagvlak,
Overwegende dat het district Merksem bevoegd is voor wijkoverleg en het meest geschikte beleidsniveau is om inspraak te organiseren,
Vraagt de districtsraad aan het districtscollege om binnen het kader van de projectgrond Kwade Velde inspraak te organiseren voor de buurtbewoners zodat die bezorgdheden maximaal kunnen meegenomen worden naar de beoordelingscommissie waarin het district vertegenwoordigd is.
Het voorstel tot motie wordt samen behandeld met de interpellatie van districtsraadslid Karin Staes en het voorstel tot motie van districtsraadslid Karin Staes.
De districtsraad keurt bij monde van fractie voorzitters het voorstel tot motie niet goed met 15 stemmen tegen, 8 stemmen voor en 1 onthouding.
Tegen: fracties N-VA, sp.a, CD&V
Voor: fracties Groen, open Vld, Vlaams Belang
Onthouding: fractie PVDA
Het volledig debat is opgenomen en digitaal raadpleegbaar via de website.
ma 09/11/2020 - 10:57