Feiten en context
In Vlaanderen werd gekozen voor de ontwikkeling van een nieuwe openbaar vervoernet in het kader van basisbereikbaarheid. De kern is het decreet basisbereikbaarheid dat op 22 juni 2019 in werking trad. De effectieve invoering werd voorzien vanaf december 2020. Deze implementatie bleek voor verschillende vervoerregio’s en om verschillende redenen niet haalbaar en werd voorlopig een jaar verschoven.
De timing voor het uittekenen en goedkeuren van het openbaar vervoerplan, met kernnet, aanvullend net en het vervoer op maat , bleef wel behouden. Dit OV-plan moest uiterlijk voor juni 2020 worden goedgekeurd.
Een efficiënt openbaar vervoer is een belangrijke pijler binnen basisbereikbaarheid. Het nieuwe vraaggestuurde openbaarvervoernet bestaat uit vier lagen. Elke laag binnen het openbaar vervoer heeft een specifieke rol en de vervoerlagen worden optimaal op elkaar afgestemd.
Het treinnet wordt de ruggengraat van het openbaar vervoer in Vlaanderen.
Dan volgt het kernnet. Deze vervoerslaag speelt in op de vervoersvraag op grote assen. De bussen en trams van het kernnet rijden tussen de grote woonkernen en centraal gelegen attractiepolen zoals bijvoorbeeld scholen, sport- en recreatiecentra, ziekenhuizen en handelscentra. Het kernnet wordt afgestemd op het treinnet.
De Lijn bereidt hiervoor per vervoerregio een voorstel voor. De Lijn baseert zich daarvoor op de aangetoonde vervoersvraag, gekende plannen en vragen maar ook op het huidig net en tellingen. Deze voorstellen worden in de vervoerregioraden voorgelegd en besproken. De Vlaamse Regering beslist over het netwerk en de minimaal te bedienen attractiepolen van het kernnet, na het advies van de vervoerregioraad.
De volgende laag is het aanvullend net dat bestaat uit de bussen tussen kleinere steden en gemeenten. Het zorgt voor de aanvoer naar het kernnet en het treinnet. Ook het woon-werkverkeer en het woon-schoolvervoer die alleen tijdens de spitsuren bestaan, kunnen deel uitmaken van dit net.
Ook voor het aanvullend net bereidt De Lijn een voorstel voor. De Lijn legt dit voor aan de vervoerregioraad die finaal bepaalt hoe dit netwerk er zal uitzien en welke de minimaal te bedienen attractiepolen zijn.
Als laatste volgt het vervoer op maat. Dat is de vervoerslaag die inspeelt op specifieke individuele mobiliteitsvragen van personen die geen toegang hebben tot de andere vervoerslagen wegens doelgroep, locatie of tijdstip. Concreet gaat het om een buurtbus of een collectieve taxi die reizigers vervoert op afroep. Ook het aanbod aan verschillende deelsystemen (deelfietsen, deelauto's) maakt deel uit van het vervoer op maat.
De plannen worden uitgewerkt in de vervoerregioraad. Zij geven advies over het kernnet en staan in voor de opmaak van een geïntegreerd regionaal mobiliteitsplan. Zij werken het aanvullend net en het vervoer op maat uit.Eens het kernnet en het aanvullend net vastliggen, kan de vervoerregioraad - in overleg - het vervoer op maat uittekenen om zo de lokale noden efficiënt te kunnen invullen.
Het regionaal mobiliteitsplan legt de globale mobiliteitsvisie voor een langere termijn vast voor de vervoerregio, en dat voor alle vervoersmodi. Dat plan doet onder andere uitspraken over de belangrijke mobiliteitsuitdagingen van de regio. Niet alleen over het openbaar of het collectieve vervoer, ook de voor- en natrajecten met (deel)fiets, (deel)auto en alle andere vervoersmodi alsook de infrastructuur (wegen, fietswegen, …), de verkeersveiligheid en het goederenvervoer binnen de regio.
Zo is de vervoerregioraad "de cockpit voor het mobiliteitsbeleid" in de vervoerregio, want de vervoerregioraad zal niet enkel het regionaal mobiliteitsplan opstellen maar dat plan ook opvolgen en evalueren, het vervoer op maat organiseren en andere strategische projecten adviseren en opvolgen.
Routeplan 2030 is de naam voor het regionaal mobiliteitsplan van de 32 gemeenten van de Antwerpse vervoerregio.
Binnen de visienota wordt een programma uitgewerkt met maatregelen en projecten, met het oog op een (multimodale) bereikbaarheid van de gehele regio. Daarbij willen we het gebruik van het openbaar vervoer en de fiets verder bevorderen tot een modal split van 50/50 (maximum 50% van de verplaatsingen per wagen, 50% te voet, per fiets of met openbaar vervoer). In de volgende stappen zullen de maatregelen concreter worden uitgewerkt.
De opmaak van de visienota is tot stand gekomen door de inbreng van verschillende stakeholders. Dit zijn de betrokken steden, gemeenten en mobiliteitsactoren. Ook de burgerbewegingen hebben een bijdrage geleverd. Al vanaf juli 2018 wordt deze visie verder uitgewerkt in concrete maatregelen.
Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan het Vervoersplan 2021 dat een eerste stap is in het Routeplan 2030.
Argumentatie
In maart werd op de gemeenteraad al een tip van de sluier opgelicht over het kernnet en het aanvullend net:
Voor Ekeren ziet dit er niet zo goed uit:
Wat het "vervoer op maat" betreft blijft het stil.
Gezien Ekeren naast vele initiatieven grijpt (die het gebruik van openbaar vervoer voor de Ekerenaar aanzienlijk duurder maakt dan voor Antwerpenaren), vraag ik dan ook een krachtig signaal vanuit ons district. Ekerenaren hebben 2 deelfietsabbonementen nodig. Velo's mogen niet naar Ekeren en Mobitfietsen mogen maar beperkt in Antwerpen. De markt lijkt een permanente parking voor Poppydeelwagens. Zaterdag is er geen bus op de Veltwijcklaan voor 08.53 uur naar de P+R Havana. Geen trein terug na 23.50 uur op zaterdag en in het weekend enkel beperkte verbindingen.
In de vervoerregioraad heeft elk district een politiek gemandateerde als vertegenwoordiger en zou er ook binnen onze administratie een contactpersoon zijn voor praktische afspraken over de vervoerregio en de opmaak van het Routeplan 2030. Echter vind ik weinig informatie terug over de inhoudelijke bijdrage vanuit ons district in deze belangrijke materie. Op mijn vraag om de verslagen van de werkbank Routeplan 2030 kreeg ik als antwoord : "De verslagen van de werkbanken zijn niet openbaar. De daar besproken informatie wordt vertrouwelijk behandeld zodat elke aanwezige in een vertrouwelijke omgeving voluit zijn rol als deskundige kan spelen. De verschillende werkbanken worden georganiseerd door de Vlaamse Overheid en zijn een relatief nieuwe werkvorm in Antwerpen. Deze fora werden gecreëerd om in een vrije en vertrouwelijke omgeving samen te werken met alle stakeholders, met als doel om gezamenlijk stappen vooruit te zetten. De documenten worden openbaar van zodra ze besproken zijn op de vervoerregioraad en daar goedgekeurd zijn. Om die reden kunnen de verslagen van de werkbanken niet bezorgd worden."
Het verbaasde mij dat een raadslid geen inzage heeft in verslagen van vergaderingen - waarin ons district is vertegenwoordigd - over de voorbereiding van zo een belangrijk plan.
Ondertussen zou er een uitgebreide commissie worden gehouden met alle districten in juni om de plannen voor te stellen. Begin najaar zou het advies uitgebracht worden. Er blijft dus bitter weinig tijd voor een degelijk inspraaktraject. Het vervoerplan 2021 is ook budgetneutraal, m.a.w. als er voor Ekeren iets inzit zal dit ten koste moeten gaan van een ander initiatief.
Uiteindelijk zal voor onze vervoersregio het Vlaamse niveau de knopen doorhakken gezien in Antwerpen bijna alles onder het kernnet valt. En over het kernnet brengt de vervoersregioraad enkel advies uit. Reden temeer om een advies uit te brengen vanuit ons district.
Vragen
Gezien de timing vermoeden we dat ondertussen reeds het één en ander besproken én goedgekeurd is. Wij verzoeken dan ook om de districtsraad in te lichten omtrent de stand van zaken voor ons district.
- welke uitbreidingen en modi zijn er ondertussen voorzien om de basisbereikbaarheid in ons district te verbeteren?
- welke adviezen zijn er reeds vertrokken vanuit ons district ? Kan U ons een toelichting geven bij de voorziene timing en de procedure voor het vervoersplan 2021?
- kan er nog een participatietraject worden opgezet?
- ondertussen heeft de reizigersbeweging TreinTramBus een platformtekst naar voor geschoven. Kunnen wij vanuit ons district gehoor geven aan hun oproep of minstens deze tekst meenemen in de opmaak van een advies vanuit ons district betreffende het "vervoer op maat"?
Dank bij voorbaat
Toelichting door Guido Staes (Groen).
Antwoord van Koen Palinckx (N-VA) en Marc Elseviers (N-VA).
Wederwoord door Guido Staes (Groen).
Antwoord van Koen Palinckx (N-VA).
di 26/05/2020 - 09:24