Terug
Gepubliceerd op 27/05/2020

2020_DRBO_00034 - Spoorpark tussen Draakplaats en Luitenant Naeyaertplein - Projectdefinitie - Advies - Goedkeuring

districtsraad Borgerhout
ma 25/05/2020 - 20:00 Districtshuis Borgerhout
Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Olivier Elias, voorzitter districtsraad; Luc Moerkerke, districtsschepen; Marc De Meyer, districtsraadslid; Patrick Paredaens, districtsraadslid; Marij Preneel, districtsburgemeester; Kristine Matheussen, districtsraadslid; Omar Al Jattari, districtsschepen; Fatima Talhaoui, districtsraadslid; Hans Gooris, districtsraadslid; Koen Van Roey, districtsraadslid; Ben Van Duppen, districtsschepen; Sharmin Shayla, districtsraadslid; Said Boussacouq, districtsraadslid; Jos D'Haese, districtsraadslid; Hans Maes, districtsraadslid; Mariam El Osri, districtsraadslid; Abdullah Ibrahim, districtsraadslid; Anneleen Lauwers, districtsraadslid; Julie De Weerdt, districtsraadslid; Pieter Vissers, districtsraadslid; Eva Van Keer, districtsraadslid; Homa Amin, districtsraadslid; Aïssatou Cissé, districtsraadslid; Ben Segers; Betty Van de Wauwer, ; Katleen Vanderstappen, plaatsvervangend districtssecretaris; Linda Snoeys, districtssecretaris

Secretaris

Linda Snoeys, districtssecretaris

Voorzitter

Olivier Elias, voorzitter districtsraad
2020_DRBO_00034 - Spoorpark tussen Draakplaats en Luitenant Naeyaertplein - Projectdefinitie - Advies - Goedkeuring 2020_DRBO_00034 - Spoorpark tussen Draakplaats en Luitenant Naeyaertplein - Projectdefinitie - Advies - Goedkeuring

Motivering

Regelgeving: bevoegdheid

Met de collegebeslissing van 12 mei 2017 (jaarnummer 4463) werden de bevoegdheden van de districtscolleges gecoördineerd. Artikel 11 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor lokale straten en pleinen.

In het gemeenteraadsbesluit van 29 mei 2017 (jaarnummer 305) werden de bovenlokale straten en pleinen vastgelegd. Ontwikkelingen (nieuw openbaar domein) en mobiliteit en verkeersmaatregelen blijven een bevoegdheid van het college.

Op 25 november 2019 (jaarnummer 652) keurde de gemeenteraad de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen de stad Antwerpen en AG VESPA goed. Artikel 6 - 4.4 bepaalt dat AG VESPA publiek domein kan (laten) realiseren. De opdracht aan AG VESPA betreft het plaatsen en uitvoeren van de overheidsopdrachten in eigen naam en voor rekening van de stad Antwerpen. De beleidsbeslissing omtrent het realiseren van het publiek domein ligt bij de stad Antwerpen. De stad Antwerpen legt hierbij tevens het projectbudget vast.

Argumentatie

AG VESPA maakt de projectdefinitie op voor het aanstellen van een ontwerpteam.

De herontwikkeling van het spoorpark tussen Draakplaats en Luitenant Naeyaertplein omvat verschillende onderdelen, op vlak van openbaar domein, infrastructuur en vastgoed aan de randen om het park te verankeren in haar omgeving:

  • Openbaar domein
    • Park inclusief voetgangers- en fietsverbinding
    • Plein aan Ooststation (deel van SOK Zurenborgpoort)
    • Publieke ruimte aan zwembad/sporthal
  • Infrastructuur
    • Hergebruik bestaande helling Zuid (als deel van beschermd stadsgezicht)
    • Lange termijnvisie voor nieuwe spoortunnel
    • Hergebruik spoorbrug Plantin Moretuslei via perron 1
    • Nieuwe helling Noord binnen bestaand spoorlichaam
  • Vastgoed
    • Uitbreiding private tuinen
    • Herbestemming tramloods als deel van beschermd stadsgezicht en in functie van nteractie naar publieke ruimte
    • Herbestemming en/of vervanging treinloodsen
    • Herbestemming Ooststation en/of nieuwe ontwikkeling Plantin Moretuslei Zuid
    • Nieuwe ontwikkeling Plantin Moretuslei Noord
    • Reorganisatie sporthal/zwembad in functie van openwerken gesloten gevel en interactie naar publieke ruimte

Het voorliggende schetsontwerp uit 2009 blijft het uitgangspunt, maar is te verfijnen en/of te actualiseren. De opdracht voor dit spoorpark zet in op twee eindproducten:

  • Een ontwerp publieke ruimte tot en met begeleiding van uitvoering van de onderdelen openbaar domein en infrastructuur;
  • Een stedenbouwkundig kader in schetsontwerp, inclusief het ontwerpend onderzoek naar het vastgoed (volumestudies, programmascenario’s, faseringsvoorstellen, morfologisch en typologisch onderzoek).

In deze opdracht voor het spoorpark zijn zes werksporen met elkaar verweven, welke verder uitgewerkt worden in de projectdefinitie:

  • Het ontwerp van de publieke ruimte en het stedenbouwkundig kader, inclusief faseringsvoorstellen;
  • De coördinatie van de opmeting en technische studies die parallel met het ontwerp verlopen;
  • Ontwerpend onderzoek ter ondersteuning van het ontwerpend onderhandelen door de opdrachtgever met Infrabel, AWV, bewoners en/of eigenaars Tweelingenstraat, erfgoeddiensten, …
  • Ontwerpend onderzoek ter ondersteuning van de programmastrategie door de opdrachtgever voor de (eventueel tijdelijke) invulling van het vastgoed;
  • Ontwerpend onderzoek ter ondersteuning van de financiële haalbaarheidsstudies op vlak van vastgoed door de opdrachtgever;
  • Het aanleveren van inhoud leveren voor de communicatie en participatie en de aanwezigheid bij publieksmomenten georganiseerd door de opdrachtgever.

Omwille van de complexiteit van de opdracht wordt een multidisciplinair ontwerpteam gezocht, bestaande uit volgende disciplines:

  • Publieke ruimte en landschap – in the lead voor het ontwerp publieke ruimte;
  • Ingenieurskunde – ter ondersteuning voor het ontwerp publieke ruimte;
  • Stedenbouw – in the lead voor het stedenbouwkundig kader;
  • Architectuur – ter ondersteuning van het stedenbouwkundig kader.

De randvoorwaardennota van Infrabel wordt verwacht tegen de zomer 2020. Voor de realisatie van de publieke ruimte van het spoorpark tussen Draakplaats en Luitenant Naeyaertplein wordt gestreefd naar eind 2024. Het project is dan ook gebonden aan een strakke planning en een ontwerpteam dient zo snel mogelijk aangesteld te worden.

Parallel aan het aanstellen van een ontwerper wordt een cultuurhistorisch onderzoek van het hele projectgebied gedaan, aangezien er onderdelen tot een beschermd stadsgezicht behoren. Dit cultuurhistorisch onderzoek zal de ontwerper, maar ook de opdrachtgever en de erfgoeddiensten inzicht verlenen in de bouwhistoriek en de waardenstelling op cultuurhistorisch vlak, als input naar het verdere ontwerpproces.

Aanleiding en context

AG VESPA heeft een projectsubsidie van 2.146.809 euro verkregen van het Stadsvernieuwingsfonds voor de realisatie van dit deel van het spoorpark tussen de Draakplaats en het Luitenant Naeyaertplein.

Voor dit deel van het spoorpark werd reeds door het ontwerpteam de Smet-Vermeulen – Palmboom en van den Bout een schetsontwerp in 2009 neergelegd als uitloper van de conceptsubsidie Nieuw Zurenborg.

Het project werd in 2009 niet gerealiseerd omdat Infrabel toen nog geen intentie had om haar terreinen te verlaten. Vandaag werkt Infrabel wel concreet aan een verhuisoperatie waarbij alle spooractiviteiten in het projectgebied verplaatst worden naar de spoordriehoek aan de andere zijde van de Draakplaats waar momenteel reeds het logistiek centrum gevestigd is. Daarmee komt de volledige zone tussen de Draakplaats en de Plantin Moretuslei vrij voor ontwikkeling als onderdeel van het spoorpark. Infrabel bereidt daartoe een randvoorwaardennota voor tegen de zomer 2020.

AG VESPA is momenteel in onderhandeling met De Lijn over de aankoop van de stelplaats op de site Nieuw Zurenborg. Ook de aankoop van het dienstgebouw/de tramloods aan de Draakplaats langsheen het potentiële spoorpark zit in het voorstel.

Aansluitend aan het projectgebied is een private ontwikkeling (Zurenborgpoort) in realisatie door projectontwikkelaar Antonissen Development Project (ADP). In het kader van de stedenbouwkundige ontwikkelingskosten (SOK) werd door de stad met de ontwikkelaar een overeenkomst gesloten waarvan de bepalingen mee opgenomen zijn in de afgeleverde omgevingsvergunning. ADP zal daarbij instaan voor een aantal investeringen in de omgeving waaronder 210.249 euro voor de heraanleg van het plein voor het Ooststation aan de Plantin Moretuslei, dat binnen de projectcontour van het spoorpark tussen Draakplaats en Luitenant Naeyaertplein valt.

Het college van burgemeester en schepenen heeft op 3 april 2020 (jaarnummer 3084), in overeenstemming met de beheersovereenkomst, de opdracht aan AG VESPA gegeven voor de begeleiding van een lijst van Stadsprojecten, waaronder het project Spoorpark Draakplaats - Luitenant Naeyaertplein.

Het project ligt deels op grondgebied van het district Antwerpen en deels op het grondgebied van district Borgerhout, waarbij de Plantin Moretuslei de grens vormt. Het betreft enerzijds nieuw openbaar domein (op de huidige gronden van Infrabel) en anderzijds de heraanleg van het openbaar domein aan weerszijden van de Plantin Moretuslei. De Plantin Moretuslei is bovenlokaal openbaar domein, de ventwegen zijn lokaal openbaar domein.

Algemene financiële opmerkingen

In het meerjarenplan 2020 2025 is een budget van 2.146.809,00 euro ingeschreven op 2WNS020201PA3715/5291630000/224.

Het project wordt gesubsidieerd door het Vlaamse Stadsvernieuwingsfonds, de subsidiefiche is SBT11100/5291630000/224/2WNS020201PA3715/2SA050610.

Beleidsdoelstellingen

5 - Woonstad
2WNS02 - Stadsontwikkeling
2WNS0202 - Projectwerking
2WNS020201 - Projecten opvolgen tot voltooiing
2WNS020201PA3693 - Spoorpark - Draakplaats tot Luitenant Naeyaertplein

Besluit

De districtsraad keurt bij monde van fractievoorzitters het besluit goed met 18 stemmen voor, 6 stemmen tegen en 1 onthouding.

Stemden Ja: Groen, Sp.a, PVDA, CDenV, Vlaams Belang  
Stemden Nee: N-VA
Hebben zich onthouden: Open VLD

De districtsraad borgerhout beslist:

Artikel 1

De districtsraad van Borgerhout geeft positief advies op de projectdefinitie voor het spoorpark tussen Draakplaats en Luitenant Naeyaertplein mits naleving van volgende voorwaarden : 

 

-        Het Spoorpark zo wordt geconcipieerd dat het geen extra autoverkeer genereert en dat er geen bijkomende autoparkeerplaatsen worden gecreëerd.

-        Er zowel aan de zijde van het district Antwerpen als aan de zijde van Borgerhout maximaal wordt onthard en wordt gezorgd voor regenwateropvang.

-        Dat de gebouwen die vrijkomen op de site een gemeenschapsfunctie krijgen of een invulling in het kader van de sociale economie.

-        Het project van een lightrail over het Ringspoor niet wordt gehypothekeerd.

-        De volledige zone rond het zwembad van Borgerhout een groene en ontharde invulling krijgt met ruimte om te spelen en te zitten.

-        Het hele traject loopt in nauw overleg met het district Borgerhout, de buurtbewoners en met lokale jeugdpartners als JES en de scouts (scoutshuis in de Wilrijkstraat).

-        De fasering van het project zo wordt voorzien dat de investering gebeurt aan beide zijden van de fiets- en voetgangersbrug. Er moet prioriteit gegeven worden aan de voetgangers- en fietsbrug zelf. Er moet absoluut vermeden worden dat het hele budget opgaat aan één zijde van het project want beide buurten hebben nood aan een boost van het publieke domein.

-        Er wordt gezorgd voor een veilige en functionele aansluiting van de fiets- en voetgangersbrug aan het Luitenant Naeyaertplein.

-        De bestaande bomen op de hele site maximaal behouden blijven.

Artikel 2

Dit besluit heeft in principe geen financiële gevolgen.

Bijlagen

  • 20200427_spoorpark_Projectdefinitie_v3_districten.pdf