2020_GR_00244 - Politieverordening 20 maart 2020 - Betreffende maatregelen tegen de verkoop van producten aan woekerprijzen op het grondgebied van de stad Antwerpen in de strijd tegen het Coronavirus (COVID-19) - Bekrachtiging

De burgemeester is bevoegd inzake de algemene administratieve politie.

Overeenkomstig artikel 134, § 1 van de Nieuwe Gemeentewet kan de burgemeester politieverordeningen maken in geval van oproer, kwaadwillige samenscholing, ernstige stoornis van de openbare orde of andere onvoorziene gebeurtenissen, waarbij het geringste uitstel gevaar of schade zou kunnen opleveren voor de inwoners. Deze verordening vervalt dadelijk, indien zij door de raad in de eerstvolgende vergadering niet wordt bekrachtigd.

Overeenkomstig artikel 63 van het Decreet Lokaal Bestuur is de burgemeester bevoegd voor dringende politieverordeningen.

Overeenkomstig artikel 133 van de Nieuwe Gemeentewet is de burgemeester belast met de uitvoering van de wetten, de decreten, de ordonnanties, de verordeningen en de besluiten van de Staat, de Gewesten, de Gemeenschappen, de Gemeenschapscommissies, de provincieraad en de bestendige deputatie van de provincieraad.

De burgemeester is verantwoordelijk voor de openbare gezondheid, veiligheid en rust in de stad Antwerpen en beroept zich op artikel 135, §2 van de Nieuwe Gemeentewet, dat onder meer zegt dat de gemeenten bevoegd zijn om de openbare gezondheid te bewaken, onder andere door het nemen van passende maatregelen om rampen en plagen, zoals brand, epidemieën en epizoötieën te voorkomen en het verstrekken van de nodige hulp om ze te doen ophouden.

COVID-19 is een nieuwe stam van het coronavirus die nog niet eerder bij de mens is vastgesteld. Het virus is van mens tot mens overdraagbaar en heeft zich ondertussen verspreid in verschillende landen, waaronder België. Het verspreidt zich van mens tot mens via kleine druppeltjes die bij hoesten en niezen vrijkomen. Via die druppeltjes komt het virus terecht in de lucht, op voorwerpen en op oppervlakken. Wie deze druppeltjes inademt of via de handen in de mond, neus of ogen binnenkrijgt, kan besmet raken met het virus. Er is geen bewijs dat de besmetting via de huid plaatsvindt. Het coronavirus COVID-19 is sinds 11 maart 2020 door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gekwalificeerd als een pandemie.   

Het risico op besmetting verkleint door meer dan een meter afstand te houden van andere personen, het gezicht zo weinig mogelijk aan te raken en aandacht te hebben voor een goede handhygiëne.

Naar aanleiding van een verdere toename van het virus werd op 13 maart 2020 reeds beslist om in België dringende maatregelen te nemen, die bij Ministerieel besluit van 18 maart 2020 reeds verstrengd werden om nog verdere verspreiding van het coronavirus COVID-19 te voorkomen. 

De maatregelen worden getroffen om de verspreiding van de epidemie tegen te gaan ter bescherming van de openbare gezondheid. De overheden van bestuurlijke politie zijn belast met de uitvoering van dit Ministerieel besluit. 

Als gevolg van deze maatregelen worden beschermingsmaterialen zoals mondmaskers en ontsmettende handgels massaal ingeslagen. 

Bijkomende maatregelen zijn dan ook dringend noodzakelijk om te vermijden (i) dat er paniekreacties zouden worden gecreëerd bij de bevolking waardoor de openbare orde zou verstoord worden, en (ii) dat de openbare gezondheid in gevaar wordt gebracht doordat de schaarse beschermingsmaterialen niet aan de juiste sectoren, de medische en zorgsector, ter beschikking kunnen worden gesteld en in feite niet voor alle geledingen van de bevolking op gelijke wijze beschikbaar zijn.

Uit de vaststellingen van de politie blijkt dat onder andere mondmaskers aan woekerprijzen worden aangeboden door handelaars op het grondgebied van de stad Antwerpen. Dit is zorgwekkend gezien de meeste zorg- en hulpverleners evenals apothekers niet langer medisch noodzakelijke producten als mondmaskers, ontsmettende handgels en thermometers kunnen aanbieden gelet op de nijpende tekorten aan deze medische producten.

Bovendien blijkt uit de vaststellingen van de politie dat de mondmaskers door de handelaars worden verkocht vanuit openstaande dozen of hangend aan de etalage waardoor ze door verschillende klanten kunnen worden aangeraakt of bevuild hetgeen bijzonder onhygiënisch is en een gevaar kan opleveren voor de openbare gezondheid.

Bijkomend gaan de handelaars die schaarse producten aan woekerprijzen aanbieden voorbij aan de talloze oproepen van ziekenhuizen, zorg en apothekers om de beschikbare medische middelen, zoals mondmaskers en ontsmettende handgels, aan hen ter beschikking te stellen om de openbare gezondheid te vrijwaren. 

Deze hoogdringende situatie rechtvaardigt bijkomende maatregelen om te vermijden dat medisch noodzakelijke producten, zoals mondmaskers en ontsmettende handgels, verkocht worden aan woekerprijzen en aldus onttrokken worden aan de sectoren waar deze noodzakelijk zijn in het kader van openbare gezondheid. Het gevaar is bovendien reëel dat nog meer slachtoffers besmet worden door het COVID-19 virus doordat de beschikbaarheid van medische producten als ontsmettende handgels, mondmaskers en ander medisch beschermingsmateriaal werd ingeperkt.

Huidige verordening is er op gericht om gevaar of schade voor de inwoners van de stad Antwerpen te voorkomen en meer bepaald om de openbare gezondheid te vrijwaren door de verkoop van medisch en hygiënisch noodzakelijke producten aan woekerprijzen op het grondgebied van de stad Antwerpen te verbieden. Hierdoor zijn deze noodzakelijke beschermingsproducten immers niet langer evenredig beschikbaar voor iedereen.

Deze politieverordening is hoogdringend en moet zonder uitstel alleszins tot 5 april 2020 (de huidige looptijd van de aangehaalde crisismaatregelen) genomen worden aangezien de openbare gezondheid in het gedrang wordt gebracht wanneer producten die thans zeer schaars zijn, waaronder mondmaskers en ander medisch beschermingsmateriaal, zoals bijvoorbeeld ontsmettende handgels, aan de medische en zorgdiensten onttrokken worden en aan woekerprijzen worden aangeboden.

Het is om die redenen onmogelijk om de gemeenteraad nog tijdig samen te roepen.

Overeenkomstig art.135 § 2 Nieuwe Gemeentewet zijn gemeenten bevoegd om te voorzien, ten behoeve van de inwoners, in een goede politie, met name over de zindelijkheid, de gezondheid, de veiligheid en de rust op de openbare wegen en plaatsen en in openbare gebouwen.

Meer bepaald worden volgende zaken van politie aan de waakzaamheid en het gezag van de gemeenten toevertrouwd: het nemen van de nodige maatregelen, inclusief politieverordeningen voor het tegengaan van alle vormen van openbare overlast.

Deze politieverordeningen kunnen voorzien in sancties zoals bepaald door de gemeenteraad in de code van politiereglementen.

Het coronavirus behoort tot een familie van virussen die een infectie veroorzaken bij mensen en verschillende dieren. COVID-19 is een nieuwe stam van het coronavirus die nog niet eerder bij de mens is vastgesteld. Het betreft een infectieziekte die meestal de longen en luchtwegen treft. Het virus is van mens tot mens overdraagbaar en heeft zich ondertussen verspreid in verschillende landen, waaronder België.

Het coronavirus verspreidt zich van mens tot mens via kleine druppeltjes die bij hoesten en niezen vrijkomen. Via die druppeltjes komt het virus terecht in de lucht, op voorwerpen en op oppervlakken. Wie deze druppeltjes inademt of via de handen in de mond, neus of ogen binnenkrijgt, kan besmet raken met het virus. Het risico op besmetting verkleint door meer dan een meter afstand te houden van andere personen, het gezicht zo weinig mogelijk aan te raken en aandacht te hebben voor een goede handhygiëne.

Naar aanleiding van een zeer snelle evolutie van de situatie in België en de naburige landen inzake de verdere toename van het virus werd beslist om verregaande maatregelen op te leggen teneinde de veiligheid en gezondheid van iedereen in België te kunnen verzekeren en een verdere verspreiding van de epidemie tegen te gaan. De prioritaire doelstelling is daarbij de bescherming van de volksgezondheid.

Door de exponentiële evolutie van het aantal besmettingen in België is thans de bezettingsgraad van de ziekenhuizen, en in het bijzonder van de diensten van de intensieve zorg, erg hoog geworden. Dit niet alleen in België.

Tevens heeft de Belgische bevolking door deze dreiging massaal medisch noodzakelijke producten aangekocht waardoor er thans onvoldoende producten beschikbaar zijn voor de sectoren waar de nood het hoogst is, zoals de medische en zorgsector. Er is sprake van een beperkte beschikbaarheid van beschermende producten zoals mondmaskers, ontsmettende handgels en ander medisch beschermingsmateriaal.

Uit deze omstandigheden en uit de vaststellingen van politiediensten blijkt dat handelaars producten zoals mondmaskers en ontsmettende handgels aan woekerprijzen aanbieden op het grondgebied van de stad Antwerpen. Deze producten worden verkocht tegen prijzen die de marktwaarde ver overstijgen en volstrekt niet meer marktconform zijn. Niet alleen druist dit in tegen de principes van eerlijke mededinging, maar bovendien zijn deze producten hierdoor niet langer evenredig beschikbaar voor iedereen en komt aldus de openbare gezondheid in het gedrang.