2021_CBS_01541 - Omgevingsvergunning. Advies hogere overheid. Voorwaardelijk gunstig advies - OMV_2020076835. Scheldelaan zonder nummer. District Antwerpen - Goedkeuring

Conform artikel 24 en 42 van het Omgevingsvergunningsdecreet heeft het college of de gemeentelijke omgevingsambtenaar de bevoegdheid advies uit te brengen voor de vergunningsaanvragen op haar grondgebied waarvoor de deputatie, de Vlaamse regering of de gewestelijke omgevingsambtenaar de bevoegde overheid is, tenzij:

1.      de aanvraag ingediend is door het betrokken college;

2.      de aanvraag louter betrekking heeft op mobiele of verplaatsbare ingedeelde inrichtingen of activiteiten.

Het college heeft op 17 november 2017 (jaarnummer 2017_CBS_08858) beslist om de adviesbevoegdheid op te nemen.

Er werd bij de Vlaamse Regering of de gewestelijke omgevingsambtenaar een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend. De aanvraag wordt behandeld volgens de gewone procedure van het Omgevingsvergunningendecreet.

De gewestelijke omgevingsvergunningscommissie verzoekt het college of de gemeentelijke omgevingsambtenaar om:

- een openbaar onderzoek te houden;

- advies uit te brengen.

Omschrijving stedenbouwkundige handelingen

Relevante voorgeschiedenis

-     Op 14 juli 2020 verleende de gewestelijk omgevingsambtenaar een omgevingsvergunning (2020009181) voor de verbouwing en uitbreiding van het onderstation te Lillo; 

-     Op 16 december 2016 verleende de gewestelijk stedenbouwkundig ambtenaar een stedenbouwkundige vergunning (8.00/11002/395572.10) voor werken aan het onderstation 380/150/36kV te Lillo;

-     Op 13 december 2016 verleende de gewestelijke stedenbouwkundig ambtenaar een stedenbouwkundige vergunning (8.00/11002/11513.1) voor de aanleg van een dubbele verbinding 150kV;

-     Op 19 december 2014 verleende de gewestelijk stedenbouwkundig ambtenaar een stedenbouwkundige vergunning (8.00/00004/1005.2) voor het aanleggen van een ondergrondse 150kV kabelverbinding van Lillo naar Ketenisse;

-     Op 29 oktober 2008 verleende de gewestelijk stedenbouwkundig ambtenaar een stedenbouwkundige vergunning (8.00/11002/395572.7) voor het onderstation 380/150/36 kV te Lillo.

Inhoud van de aanvraag

Aanleg van een bijkomende kabelverbinding 150kV tussen onderstation Lillo en onderstation Ketenisse.

Adviezen

Externe adviezen

Interne adviezen

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

Voor wat betreft het grondgebied van de stad Antwerpen, is het goed gelegen binnen de omschrijving van een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Hoogspanningslijn Lillo - Zandvliet, goedgekeurd op 2 oktober 2009 door de Vlaamse regering. In het arrest van 29 juni 2011, nr. 214.254 vernietigt de Raad van State deels het ruimtelijk uitvoeringsplan. De conclusie van het Arrest: De Raad van State vernietigt het besluit van 2 oktober 2009 van de Vlaamse regering houdende definitieve vaststelling van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Hoogspanningslijn Lillo-Zandvliet” in zoverre het tracé van de hoogspanningslijn wordt vastgesteld. De Raad van State verwerpt het beroep voor het overige.

Het goed is volgens dit ruimtelijk uitvoeringsplan bestemd als gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen, meer bepaald voor constructies en installaties voor transport van elektriciteit.

Alle werken, handelingen en wijzigingen die nodig of nuttig zijn voor het aanbieden van deze

specifieke gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen zijn toegelaten.

Rond de constructies en installaties wordt een groene buffer aangebracht, in functie van visuele afscherming.

Het goed is gelegen binnen de omschrijving van een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Hoogspanningslijn Zandvliet - Lillo - Liefkenshoek, goedgekeurd 1 juli 2016 door de Vlaamse regering. Over het goed loopt volgens dit ruimtelijk uitvoeringsplan een overdruk als ‘hoogspanningsleiding’, en is tevens een ‘gebied met overdruk gebruiksbeperkingen’ aangegeven. Het gebied met de overdruk gebruiksbeperking is 60 meter breed: 30 meter langs weerszijden van de as van de hoogspanningslijn. Binnen het overdrukgebied gelden er belangrijke beperkingen naar bouwhoogte van gebouwen en constructies en het gebruik op de gronden:

-      Het oprichten van nieuwe constructies en gebouwen van gelijk welke aard is slechts

toegestaan mits, in een zone voor openbaar nut, de hoogte beperkt is tot 11 meter. Het verhogen door verbouwen of herbouwen van bestaande constructies en gebouwen hoger dan de 11-meter hoogtebeperking is niet toegestaan.

-      Er gelden ook gebruiksbeperkingen, waaronder een verbod op het aanplanten van bomen en andere beplantingen die een hoogte kunnen bereiken die groter is dan de toegestane hoogte voor nieuwe constructies en gebouwen in de desbetreffende bestemming.

-      Het uitvoeren van werken die als rechtstreeks of onrechtstreeks gevolg een verhoging van het niveau van de grondoppervlakte hebben zijn eveneens niet toegestaan in de overdrukzone met gebruiksbeperking.

-      Het gebruiken van bouwkranen met een hoogte groter dan de vermelde maximale bouwhoogte is niet toegestaan.

Het goed is gelegen binnen de afbakeningslijn van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Afbakening zeehavengebied Antwerpen (Besluit van de Vlaamse regering van 30 april 2013). De gebieden binnen de afbakeningslijn behoren tot het zeehavengebied Antwerpen.

Met uitzondering van de deelgebieden waarvoor in dit plan voorschriften werden vastgelegd, blijven de op het ogenblik van de vaststelling van dit plan bestaande bestemmings- en inrichtingsvoorschriften onverminderd van toepassing.

Het goed is volgens voornoemd gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan bestemd als Gebied voor verkeers- en vervoersinfrastructuur. Dit gebied is bestemd voor verkeers- en vervoersinfrastructuur en aanhorigheden. In dit gebied zijn alle handelingen toegelaten voor de aanleg, het functioneren of aanpassing van die verkeers- en vervoersinfrastructuur en

aanhorigheden. Daarnaast zijn alle handelingen met het oog op de ruimtelijke inpassing, buffers, ecologische verbindingen, kruisende infrastructuren, leidingen, telecommunicatie infrastructuur, lokaal openbaar vervoer, lokale dienstwegen en paden voor niet-gemotoriseerd verkeer toegelaten.

Het goed is volgens voornoemd gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan bestemd als Zone voor permanente ecologische infrastructuur ‘met medegebruik’. Het gebied is bestemd voor de instandhouding, de ontwikkeling en het herstel van ecologische waarden.

Alle handelingen die nodig zijn of nuttig zijn voor de instandhouding, het herstel en de ontwikkeling van de natuur, het ecologisch milieu en van landschapswaarden zijn toegelaten.

De volgende handelingen zijn eveneens toegelaten:

- het herstellen,(her)aanleggen of verplaatsen van wegen, spoorlijnen, leidingen, aardgasinstallaties, pompgemalen en waterzuiveringsstations;

- het aanbrengen van windturbines en windturbineparken, alsook andere installaties voor de productie van (hernieuwbare) energie of energierecuperatie. De mogelijke effecten van de inplanting ten aanzien van efficiënt bodemgebruik, eventuele verstoring van de uitbating(smogelijkheden) en landschappelijke kwaliteiten dienen in een lokalisatienota te worden beschreven en geëvalueerd;

- het verbouwen, uitbreiden of herbouwen van de bestaande brandweerkazerne voor zover de bestemming van het gebied niet in het gedrang wordt gebracht. De uitbreiding van de kazerne is beperkt tot de percelen in gebruik door de brandweer op het moment van definitieve

vaststelling van dit gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan.

Over deze zone loopt een overdruk met als aanduiding Leidingstraat.

Buiten de afbakeningslijn is het gewestplan Antwerpen nog van toepassing, met bestemmingen Natuurgebieden en -voor de Schelde- Bestaande waterwegen.

De aanvraag dient beoordeeld te worden aan de hand van de voorschriften van de ruimtelijk uitvoeringsplannen en het gewestplan.

De aanvraag is in overeenstemming met de voorschriften van de ruimtelijk uitvoeringsplannen maar wijkt af van de voorschriften van de bestemming Natuurgebied volgens het gewestplan Antwerpen. Volgens artikel 4.4.7 §2 tweede lid VCRO kan er voor handelingen van algemeen belang die een ruimtelijk beperkte impact hebben wel afgeweken worden van de geldende voorschriften. Het toepassingsgebied van artikel 4.4.7 §2 wordt geregeld in het “Besluit van de Vlaamse Regering tot aanwijzing van de handelingen in de zin van artikel 4.1.1. 5°, artikel 4.4.7 §2 en artikel 4.7.1 §2, tweede lid, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening”.

Hoofdstuk III van het uitvoeringsbesluit lijst de handelingen van algemeen belang op die een ruimtelijk beperkte impact hebben of als dergelijke handelingen beschouwd kunnen worden.

Voor het kabeltracé is artikel 3, §2 relevant:

5° de aanleg van de volgende elektriciteitsleidingen die bedoeld zijn voor het openbaarvervoersnet, en hun aanhorigheden, zoals omvormingsstations :

a) ondergrondse leidingen;

6° de wijziging of uitbreiding van bestaande of geplande onder- of bovengrondse elektriciteitsleidingen die bedoeld zijn voor het openbaarvervoersnet, en hun aanhorigheden, zoals omvormingsstations, met inbegrip van aftakkingen die over een lengte van maximaal vijf kilometer afwijken van de stedenbouwkundige voorschriften;

14° werfzones en tijdelijke (grond)stockages met het oog op de uitvoering van de handelingen, vermeld in punt 1° tot en met 13°;

De ruimtelijk beperkte impact wordt verder concreet afgetoetst (zie deel “toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening”)

Voor een straal van 500 meter rond de aanvraag is tevens het GRUP Afbakening Zeehavengebied Antwerpen van toepassing. Binnen dit GRUP gelden de bestemmingsvoorschriften Gebied voor zeehaven- en watergebonden bedrijven, Zone voor permanente ecologische infrastructuur ‘met medegebruik’ en -voor de omliggende wegenis- Gebied voor verkeers -en vervoersinfrastructuur. Over het gebied lopen overdrukken met als aanduiding Hoogspanningsleiding, Leidingstraat, Gebied voor ongelijkvloerse verkeers- en vervoersinfrastructuur en Verbinding voor fietsers.

In de straal van 500 meter is tevens het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Liefkenshoekspoortunnel, goedgekeurd op 9 mei 2008 door de Vlaamse regering, van toepassing.

Volgens dit ruimtelijk uitvoeringsplan loopt er op circa 470 meter ten westen van de aanvraag een overdruk met als aanduiding Gebied voor ongelijkvloerse verkeers- en vervoersinfrastructuur.

Ten zuiden van de aanvraag bevindt zich de grens van het afgebakende zeehavengebied. Buiten de afbakeningslijn is het gewestplan Antwerpen nog van toepassing met bestemmingen Natuurgebieden, Natuurgebieden met wetenschappelijke waarde of natuurreservaten, Reservatiegebieden (in overdruk), Bestaande hoogspanningsleiding (in overdruk) en Bestaande waterweg (voor de Schelde).

Gewestelijke stedenbouwkundige verordeningen

Hemelwater: Het besluit van de Vlaamse regering van 5 juli 2013 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater.

De gewestelijke verordening hemelwater is niet van toepassing op de aanvraag.

Toegankelijkheid: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juni 2009 tot vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake toegankelijkheid.

De gewestelijke verordening toegankelijkheid is niet van toepassing op de aanvraag.

Sectorale wetgeving

Archeologienota: Overeenkomstig artikel 5.4.1 wordt bij bepaalde aanvragen van een omgevingsvergunning met ingreep in de bodem een archeologienota gevoegd.

In voorliggende aanvraag, die niet door een publiekrechtelijke instantie is ingediend, bedraagt de ingreep in de bodem meer dan 5.000 m², is het projectgebied gelegen buiten woon- en recreatiegebied, buiten beschermde archeologische sites en buiten geïnventariseerde archeologische zones, waardoor de aanvrager verplicht is een bekrachtigde archeologienota toe te voegen aan de aanvraag. Deze nota maakt deel uit van het aanvraagdossier. De nota toont gemotiveerd aan dat er geen verder archeologisch onderzoek moet plaatsvinden. Het Agentschap Onroerend Erfgoed heeft op 6 mei 2020 hiervan akte genomen

MER-screening: de overheid die beslist over de ontvankelijkheid en volledigheid van de vergunningsaanvraag, beslist of er een project-MER moet worden opgesteld. De betrokken overheid doet dat op het ogenblik van de beslissing over de ontvankelijk- en volledigheid van de vergunningsaanvraag of, bij gebreke daaraan, binnen 90 dagen na de datum van ontvankelijk- en volledigheid.

De aanvraag heeft betrekking op een project als vermeld in bijlage II van het project-MER-besluit, namelijk rubriek 3b “aanleg van ondergrondse hoogspanningsleidingen van 150kV of meer die over een ononderbroken lengte van 1 km of meer in een bijzonder beschermd gebied zijn gelegen”. De verbinding kruist namelijk op linkerscheldeoever over een lengte van meer dan 1 km het Vogelrichtlijngebied ‘Schorren en polders van de Beneden-Schelde’.

Voor projecten van bijlage II dient in principe een project-milieueffectrapport of project-MER opgesteld te worden. De initiatiefnemer heeft er echter voor gekozen om een gemotiveerd verzoek tot ontheffing van de verplichting tot het opstellen van een project-MER (ontheffingsdossier) in te dienen bij het Team MER van de afdeling Gebiedsontwikkeling, Omgevingsplanning en -projecten van het departement Omgeving van de Vlaamse overheid in toepassing van artikel 4.3.3 §3 2° van het DABM2.

Team MER heeft een ontheffing van de verplichting tot het opstellen van een project-MER toegekend voor de aanleg van een ondergrondse kabel 150kV Ketenisse-Lillo.

Passende beoordeling: bij elke vergunningsplichtige activiteit dient er te worden nagegaan of er een negatieve impact kan zijn op Speciale Beschermingszones.

Het leidingtracé doorkruist het Vogelrichtlijngebied Schorren en polders van de Beneden-Schelde’. De aanvrager onderzoekt de aspecten “verstoring van avifauna in de werffase” en de “effecten van versnippering” en motiveert waarom er geen significante effect op de instandhoudingsdoelstelling' wordt verwacht en waarom geen betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken van het gebied' wordt verwacht. Bijgevolg is er geen passende beoordeling aan de aanvraag toegevoegd.

Omgevingstoets

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening

Functionele inpasbaarheid - Visueel-vormelijke elementen

Om grote productie-eenheden een aansluitingsmogelijkheid te kunnen geven op het 380kV-net in de Antwerpse haven, dient het 380kV-net te worden aangepast door de lijn 150kV Mercator-Kallo-Liefkenshoek te vervangen door een dubbele 380kV-lijn. Omwille van de ombouw van de lijn 150/130-131 Kallo-Ketenisse is een bijkomende kabelverbinding 150kV nodig van Lillo naar Ketenisse, welke het voorwerp uitmaakt van voorliggende aanvraag.

De werken omvatten de aanleg van kabels tussen het onderstation te Lillo, gelegen op de rechteroever van de Schelde, en het onderstation Ketenisse, gelegen op de linkeroever van de Schelde. De lengte bedraagt zo circa 4,5 km. De aanleg van de kabels gebeurt zo veel mogelijk in open sleuf maar op plaatsen die niet onderbroken kunnen worden, zoals de Schelde, haar oevers en onder de Scheldelaan, zal de aanleg via een gestuurde boring gebeuren. De opgebroken infrastructuur wordt na de werken hersteld naar de bestaande toestand. De werken doen bijgevolg geen afbreuk aan het uitzicht van de omgeving en zal zeker geen blijvende hinder veroorzaken.

De aanvraag draagt bij tot de verdere exploitatie van het havengebied waardoor de aanvraag functioneel inpasbaar is.

Schaal - ruimtegebruik - bouwdichtheid

De aanvraag is deels in strijd met de geldende voorschriften. Een stuk van het kabeltracé ligt in Natuurgebied volgens het gewestplan Antwerpen. Met toepassing van artikel 4.4.7 §2 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening en het “Besluit van de Vlaamse Regering tot aanwijzing van de handelingen in de zin van artikel 4.1.1 5°, artikel 4.4.7 §2 en artikel 4.7.1 §2, tweede lid, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening” kan in een vergunning voor handelingen van algemeen belang die ruimtelijk een beperkte impact hebben, worden afgeweken van de stedenbouwkundige voorschriften.

Deze handeling mag niet worden uitgevoerd in een ruimtelijk kwetsbaar gebied, tenzij die handeling door de aard, ligging en oppervlakte ervan geen significante impact heeft op het ruimtelijk kwetsbare gebied. De aanvrager voegt een beoordeling toe waarin de effecten op de natuur worden onderzocht.

De werken hebben geen significante impact op het ruimtelijk kwetsbaar gebied omdat:

-      Doordat de geplande hoogspanningslijn ondergronds aangelegd wordt en in de nabijheid van bestaande wegenis, zijn effecten ten aanzien van verstoring en versnippering verwaarloosbaar. In de aanlegfase zijn beperkte effecten ten gevolge van geluidsverstoring niet uitgesloten, maar gezien de reeds aanwezige geluidsbronnen in het gebied (industrie), uitwijkmogelijkheden en de tijdelijkheid van de effecten, wordt geen betekenisvolle aantasting verwacht;

-     Het tracé ter hoogte van de Schelde en de rechteroever volledig ondergronds wordt aangelegd. Er vindt dus geen versnippering van het ruimtelijk kwetsbaar gebied plaats;

-      Het ruimtelijk kwetsbaar gebied wordt doorkruist over een afstand van circa 115 meter. Ten opzichte van het totaal tracé (circa 4,5 kilometer) is dit beperkt;

-      De effecten van geluidsverstoring tijdens de aanlegfase worden als beperkt beschouwd gezien de industriële ontwikkeling en de daaraan gekoppelde geluidsbronnen ten noorden van het gebied.

Ten noorden van het ruimtelijk kwetsbaar gebied wordt een werfzone voorzien. Deze zone is circa 115 meter lang en 60 meter breed. Het is onduidelijk hoe deze werfzone zal worden ingericht (bijvoorbeeld verhard of niet). Bovendien is noch op het inplantingsplan, noch op het grondplan de terreininrichting in de nabije omgeving ingetekend. Bijgevolg is het niet duidelijk of de werfzone aanleiding zal geven tot het rooien van bomen die daar volgens de luchtfoto van 2020 (bron: geopunt.be) wel aanwezig zijn. Er wordt aangeraden om bestaande bomen in de nabijheid van de tijdelijke werfzone te behouden om zo het natuurlijk karakter van de rechter Schelde-oever te behouden.

Hinderaspecten – gezondheid – gebruiksgenot – veiligheid in het algemeen

De aanwezigheid van de ondergrondse 150kV-kabels zal op een zichtbare en duurzame wijze aangeduid worden door middel van merktekens op het niveau van het grondoppervlak volgens de voorschriften van het AREI.

Door de aanwezigheid van pijpleidingen in de nabijheid van de werken, heeft de vergunningverlenende overheid het advies ingewonnen van de beheerders van deze leidingen.

Mobiliteitsimpact (onder andere toetsing parkeerbehoefte)

De aanleg van de kabels heeft geen mobiliteitsimpact. Er is enkel een effect op de mobiliteit gedurende de werken. De bouwheer dient de nodige (organisatorische) acties te ondernemen opdat het werfverkeer geen hinder op de openbare weg veroorzaakt. Het advies van de verkeerspolitie is tevens gunstig.

Advies van het college

Gunstig advies te verlenen voor de aanvraag tot omgevingsvergunning onder voorwaarden.

Geadviseerde stedenbouwkundige voorwaarden

bestaande bomen nabij de werfzone te behouden

Het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening en hun uitvoeringsbesluiten zijn van toepassing.

De aanvraag werd onderworpen aan 1 openbaar onderzoek.

Ingediende bezwaarschriften en petitielijsten

Informatievergadering

Een informatievergadering was niet vereist en werd niet gehouden.