2021_CBS_00831 - Duurzame stad - Projectenfonds. Toelichtingsdocumenten voor de thematische projectoproepen en samenstelling adviescommissie - Goedkeuring

Er worden 3 toelichtingsdocumenten ter goedkeuring aan het college voorgelegd.

Het toelichtingsdocument voor de algemene projectoproep
De stad wil samen met bewoners, organisaties en bedrijven werk maken van een duurzame stad. Via deze oproep ondersteunt ze vernieuwende en veranderingsgerichte projecten met een sterke voorbeeldfunctie. Met deze oproep houdt de stad de vinger aan de pols voor sterke ideeën die klaar zijn voor ontwikkeling en projecten die uit de startblokken willen schieten. Er wordt kennis ontwikkeld rond nieuwe thema’s, een vernieuwende aanpak of meer samenwerking binnen en buiten de stad en stakeholders kunnen elkaar vinden.
Indieners krijgen kansen om hun projectidee te verfijnen en kunnen een netwerk en een doelgroep aansnijden die zonder de ondersteuning moeilijk te bereiken zouden zijn. De thema’s onder het vaandel van duurzame stad worden via de projecten op de agenda geplaatst van een brede groep belanghebbenden zoals bewoners van de stad en verenigingen. Voor sommige belanghebbenden is het een eerste aanraking met de thematiek, voor anderen is het een verdieping of een verbreding.
Door het gelopen traject groeit er diepere kennis bij een brede groep actoren rond het thema. Projecten moeten daarom ook aandacht hebben voor leren, communiceren en duurzame verankering van het project (van de activiteit, het aanbod, de manier van (samen)werken) of de resultaten. Hierbij zal het projectenfonds zelf ondersteuning bieden.
Burgers, burgercollectieven, ondernemingen, verenigingen, overheidsinstellingen behoren tot de brede doelgroep.
Deze oproep heeft geen oproep-specifieke beoordelingscriteria.

Het toelichtingsdocument klimaatneutrale bedrijventerreinen
Met deze oproep wil de stad Antwerpen (financiële) ondersteuning geven aan personen, organisaties, bedrijven en onderzoeksinstellingen die met hun innovatief project een (deel van de) oplossing aanreiken voor het klimaatneutraal maken van bedrijventerreinen. De projecten dienen te passen binnen de doelstelling van het Klimaatplan 2030 en richten zich tot integrale, multidisciplinaire oplossingen vanuit de creatieve, digitale en/of circulaire economie en spoort bedrijven aan om samen te werken.
De projecten zijn (technologische) innovatieve experimenten, oplossingen en samenwerkingen die implementeerbaar zijn in de huidige setting van de bedrijventerreinen en die meer specifiek inzetten op het verbeteren van de energie-efficiëntie van bedrijventerreinen of het opwekken van hernieuwbare energie. Dit kan gaan van sensibilisering of ontwikkeling van platformen over actieve vernieuwing tot haalbaarheidsstudies en proofs-of-concept van verbeterprojecten op de bedrijventerreinen. De projecten moeten stappen zetten richting klimaatneutraliteit van een bedrijventerrein. Er wordt gefocust op projecten in de studie- en ontdekkingsfase al komen vernieuwende projecten in de implementatiefase ook in aanmerking.
De oproep heeft een generiek karakter en richt zich op alle bestaande bedrijventerreinen in Antwerpen.
Drie thema’s worden in het bijzonder naar voor geschoven: uitwisseling van warmte/koude/restenergie, lokaal opgewekte hernieuwbare energie en het gebruik van slimme energiebeheersystemen.
De oproep richt zich tot start-ups, bedrijven gericht op start-ups, KMO’s, grote bedrijven alsook natuurlijke personen, feitelijke verenigingen, verenigingen zonder winstoogmerk en onderzoeks- of kennisinstellingen met een innovatieve oplossing voor klimaatneutrale bedrijventerreinen.
De afdeling Business & Innovatie (B&I) van de stad Antwerpen is de trekker van de oproep en zal het volledige proces begeleiden. Business & Innovatie ontwierp de voorliggende thematische oproep, staat mee in voor de verspreiding van de oproep via diverse communicatiekanalen, begeleidt het voorbereidend traject in de selectiefase via een netwerkmoment en ondersteunt de adviescommissie bij selectie via het aanleveren van thematische expertise.
Naast de beoordelingscriteria vastgelegd in het algemeen reglement, worden indieners nog beoordeeld op twee oproep-specifieke criteria: reikwijdte van de oplossing en implementeerbaarheid.

Het toelichtingsdocument sociale innovatie in de energietransitie
Energie is een belangrijk thema in de werking van sociale organisaties die de armoedeproblematiek in de stad aanpakken. Daarnaast hebben organisaties actief in de energiesector interesse om sociale doelstellingen te incorporeren. Ze ontbreken hiertoe een momentum, middelen, kennis of een netwerk. Om aan te sluiten bij de inclusieve energietransitie zullen (nieuwe) initiatieven een inclusieve of energiedimensie moeten toevoegen aan hun werking. De verbinding maken tussen sociale- en duurzame energiedoelstellingen zorgt echter voor een complex samenspel van technische, beleids-, sociale en financiële maatregelen. Met deze oproep wil de stad Antwerpen concrete sociaal-innovatieve initiatieven ondersteunen die de ontbrekende schakels in kaart brengen en oplossingen formuleren.
Deze oproep draagt bij aan het versterken van het netwerk van actoren rond de thema’s energie, wonen en armoede en helpt deze thema’s te integreren zodat kennis beter gedeeld kan worden. De oproep zoekt goede praktijkvoorbeelden die aantonen dat een nieuw systeem kan werken. Ze moeten richting geven aan het energiesysteem van de toekomst. Deze oproep wil concrete sociaal-innovatieve oplossingen de kans geven om te experimenteren of breder uit te rollen. Dat kan gaan om een innovatief businessmodel, een piloot testen of een demonstratieproject uitrollen in Antwerpen.
Via goede communicatie is breder leren in de stadsgemeenschap (stedelijke diensten, sociale organisaties en bedrijven) mogelijk. Dit alles leidt tot een vergroot draagvlak voor de langetermijnstrategie van de stad in haar Klimaatplan 2030. De projecten uit deze oproep zorgen voor diepere kennis bij een brede groep actoren rond het potentieel van sociale innovatie als hefboom voor een eerlijke energietransitie en de rol en mogelijke samenwerking van de stad Antwerpen en betrokken partners.
De oproep richt zich tot actoren uit de energiesector, het middenveld, energiecoöperatieven, sociale organisaties of bedrijven en partners in opstartende en lopende sociaal-innovatieve energieprojecten in Antwerpen. De afdeling Energie en Milieu Antwerpen van de bedrijfseenheid Stadsontwikkeling is trekker van de oproep. Deze oproep kadert binnen de werking van de stad Antwerpen in het Europees onderzoekproject SONNET waarbij in vijf steden (waaronder Antwerpen) pilootprojecten zijn opgezet onder de vorm van experimenteerruimtes die sociale innovaties in de energiesector in de praktijk brengen.
Naast de beoordelingscriteria vastgelegd in het algemeen reglement, worden indieners nog beoordeeld op twee oproep-specifieke criteria: sociaal-innovatief karakter en inclusieve transitie.

De wet van 14 november 1983 betreffende de controle op de toekenning en op de aanwending van sommige toelagen is van toepassing.

In de zitting van 26 oktober 2020 (jaarnummer 595) heeft de gemeenteraad het kaderbesluit basisprincipes ondersteuningsbeleid goedgekeurd. Hierin wordt o.a. bepaald dat bij wijze van overgangsmaatregel, het algemeen reglement op de toelagen van 18 december 2006 (jaarnummer 2730) van toepassing blijft op de lopende toelagereglementen, waarbij de looptijd ten laatste op 31 december 2022 afloopt.

De gemeenteraad keurde op 28 september 2020 (jaarnummer 471)  de vernieuwing van het subsidiereglement van het projectenfonds "Duurzame stad" goed met inwerkingtreding op 1 januari 2021.
Met een nieuwe focus op strategische, veranderingsgerichte projecten zal dit nieuwe projectenfonds nog meer een instrument worden om de stedelijke duurzaamheidsambities te realiseren.
Het reglement bepaalt dat elke oproep voor kandidaten vanuit het nieuwe Projectenfonds wordt opgedeeld in enerzijds een algemene open oproep voor projecten in kader van de doelstelling Duurzame Stad en anderzijds thematische oproepen waarin naar oplossingen wordt gezocht voor een specifieke uitdaging. Elke oproep wordt samen met interne en externe partners uitgewerkt in een apart toelichtingsdocument.
Het toelichtingsdocument beschrijft de grootte van de oproep, de rollen en verantwoordelijkheden van de partners, de voorbereiding van de oproep en de nazorg die vanuit de stad en partners wordt verleend aan indieners. Dit toelichtingsdocument geldt als een fundamentele, oproep-specifieke aanvulling op het algemeen reglement. De toelichtingsdocumenten worden voorgelegd aan het college.
De beoordeling van de ingediende projectvoorstellen gebeurt door onpartijdige adviescommissies aan de hand van een objectief selectiekader zoals vastgesteld in het toelichtingsdocument van de betrokken thematische oproep. De adviescommissies bestaan uit vaste leden en experts op afroep. Het gaat om medewerkers van de stad Antwerpen en externen. Het college is bevoegd voor de samenstelling en het vaststellen van de werking van de adviescommissies van de thematische oproepen.