2021_CBS_02249 - Onderwijs - Oproep investeringstoelage veiligheidsingrepen voor scholen - Goedkeuring

Stad Antwerpen lanceerde in de vorige legislatuur een ondersteuningsaanbod voor scholen die langs de meest verontreinigde invalswegen van de stad zijn gelegen. De publieke opinie en ook scholen werden zich meer bewust van de risico’s van onder andere CO2 of NO2. Allerlei meet-initiatieven door bewoners en organisaties in samenwerking met de Vlaamse overheid of de Antwerpse Universiteit zijn hier het bewijs van. 

Stad Antwerpen formuleerde in het huidige bestuursakkoord expliciet het thema, onder andere in de resoluties 354 en 356:

•  354. De stad investeert mee in goede, duurzame en moderne schoolgebouwen, vooral in de wijken waar de bevolking het snelst groeit. In nieuwe stadsdelen en ontwikkelingen wordt van meet af aan voldoende schoolcapaciteit voorzien. We kijken naar herbestemming van bestaande gebouwen naar scholen en bouwen nieuwe scholen op zo’n manier dat ze in de toekomst kunnen worden herbestemd naar andere functies. 
• 356. Op bestaande locaties met minder goede lucht- en/of geluidskwaliteit voorzien we mitigerende maatregelen voor onderwijsinitiatieven. Ook de luchtkwaliteit in onze scholen verdient bijzondere aandacht. Antwerpen zal een meetcampagne uitrollen voor alle scholen en het subsidieprogramma intensiveren waarmee scholen kunnen investeren in de verbetering van hun binnenluchtkwaliteit. 

Daarnaast investeert de stad in deze legislatuur ook door actieve deelname aan verschillende lokale en Europese projecten die enerzijds inzetten op bewustwording, op voorkomen, maar ook op het aanpakken van vervuilde lucht die via ramen of mechanische verluchtingssystemen in onder andere klaslokalen wordt binnengetrokken. 

In mei 2019 werd de welzijnswet aangepast. In de Codex welzijn op het werk, de afdeling ‘verluchting’ zijn strengere normen voor de binnenluchtkwaliteit op de werkplek opgenomen, ook klaslokalen vallen onder deze regelgeving. Realiteit is dat weinig schoolbesturen de middelen hebben om de binnenluchtkwaliteit vast te stellen en indien nodig aan te pakken. Naast het feit dat het om een ‘overtreding’ gaat, leert onderzoek ons dat een gebrek aan frisse lucht, verschillende effecten kan hebben op het li­chaam: hoofdpijn, misselijkheid, vermoeid­heid, concentratieproblemen en verlies van prestatievermogen. Op school zijn de verontreinigingen in de binnenlucht afkomstig van het gebouw, het onderhoud en de activiteiten die er binnen of buiten plaatsvinden. In deze context zijn de duur van de blootstelling, de aard en de concentratie van de verontreinigende stoffen belangrijke parameters.   

Sinds COVID-19 is er extra aandacht voor de binnenluchtkwaliteit in klaslokalen omdat het virus airborn is en als het lang blijft hangen in een ruimte, de concentratie van het virus verhoogt en de kans op infecteren van andere personen vergroot. Wetenschappers van uiteenlopende disciplines en de verschillende overheden in het land roepen dus al sinds mei van 2020 op om onder andere klaslokalen voldoende te ventileren. In de praktijk gaf de vage term ‘voldoende’ tijdens de nazomer geen problemen, maar in de winter was dat al minder vanzelfsprekend. Pilootprojecten leerden ons dat het meten van de luchtkwaliteit in de klas een zaak is van zowel de leerkracht als de leerlingen en dat er aan het ventileren zelf ook pedagogische activiteiten werden gekoppeld.

De wet van 14 november 1983 betreffende de controle op de toekenning en aanwending van sommige toelagen (Belgisch Staatsblad van 6 december 1983). Het nieuwe kaderbesluit basisprincipes ondersteuningsbeleid goedgekeurd door de gemeenteraad op 26 oktober 2020 (jaarnummer 595).

Op 14 december 2020 heeft de gemeenteraad (jaarnummer 771) het reglement voor een investeringstoelage voor veiligheidsingrepen in scholen in de stad Antwerpen goedgekeurd. Hiermee voorziet de stad Antwerpen een financiële ondersteuning in de investeringskost van ingrepen die noodzakelijk zijn om op een preventieve manier, de veiligheid en gezondheid van leerlingen en leerkrachten te verhogen of  te verbeteren opdat de beschikbare capaciteit (van mensen en infrastructuur) in het onderwijs zowel op korte, middellange als lange termijn behouden blijft.

Jaarlijks bepaalt het college aan de hand van een oproep het thema waarvoor de financiële ondersteuning kan worden aangevraagd. Naast het thema omvat de oproep minstens de maximale hoogte van de ondersteuning, de voorwaarden en criteria alsook de deadlines en uitvoeringstermijnen. Voor kalenderjaar 2021 heeft de stad Antwerpen met advies van PrevAnt het thema 'binnenluchtkwaliteit' bepaald. De aanleiding voor dit thema kent haar oorsprong in 3 elementen:

1. Buitenluchtkwaliteit in de stad.
2. Welzijnswet 05/2019 met vernieuwde basiseisen betreffende de arbeidsplaatsen in de Codex over het welzijn op het werk – Titel 1 afdeling verluchting. (https://werk.belgie.be/nl/nieuws/praktijkrichtlijn-binnenluchtkwaliteit-werklokalen).
3. COVID-19 advies met betrekking tot verluchten van klaslokalen.

De stad Antwerpen wil met deze oproep alle schoolbesturen financieel ondersteunen om hun gebouwen te voorzien van een integraal meetsysteem luchtkwaliteit waarbij enerzijds op meerdere meetpunten in het gebouw en anderzijds op meerdere parameters wordt gemeten.