2021_CBS_04988 - Onderwijs - A'REA UP. Programma A'REA UP inclusief actienota - Goedkeuring

De goedkeuring van de procesnota door het college en de gezamenlijke engagementsverklaring tussen stad Antwerpen en de Onderwijsraad Antwerpen, betekende de start van de planningsfase. Een programmaleider werd aangesteld en van februari tot mei 2021 werkten vijf werkgroepen, op basis van de vijf actieterreinen zoals uitgeschreven in de procesnota, aan de planning van het A'REA UP programma:

1. Onderwijskwaliteit;
2. Toekomstperspectief;
3. Begeleidingsnetwerk;
4. Gezin en opvang;
5. Vrijetijdscontext.

A’REA UP staat voor een duurzame aanpak en gezamenlijke doelgerichtheid bij alle betrokken partners. Om dit te kunnen realiseren en behouden, en gezien het belang van monitoring in het programma, is er nood aan een duidelijke programmastructuur:

• met een onderscheid in voorwaarden, doorlopende lijnen en concrete acties;
• gebaseerd op een wetenschappelijk onderbouwd kader om het Antwerps programma aan op te hangen.

Voorwaarden, doorlopende lijnen en concrete acties

Het A’REA UP programma werd door de vijf werkgroepen uitgewerkt op basis van trajecten, domeinen en acties. Deze onderverdeling geeft structuur aan korte en lange termijn opvolging van het programma.

• Trajecten zijn voorwaarden om de (acties binnen de) domeinen te realiseren. Ze zijn niet gekoppeld aan een bepaald domein, maar overkoepelen alle domeinen van het programma. Kwantitatieve en kwalitatieve data en een gerichte communicatie naar alle betrokken partners zijn noodzakelijk om het gehele programma efficiënt en effectief vorm te geven.
• De domeinen geven de doorlopende lijnen weer van het programma A’REA UP. De motivatie om een bepaald domein naar voor te brengen, is de link met voorspellers van (on)gekwalificeerde uitstroom. Domeinen zijn geen ‘kokers’. Er is (een noodzakelijke) onderlinge verwevenheid en verbinding.
• Acties zijn gekoppeld aan domeinen en trajecten. In de afzonderlijke actienota vermelden we de acties die in september 2021 zullen starten. Meten, evalueren en bijsturen van acties is cruciaal in het programma.

De acties worden, samen met de aanpassing meerjarenplanning, twee keer per jaar geüpdatet met lopende, startende, bijgestuurde of beëindigde acties.

Wetenschappelijk onderbouwd kader

Het Antwerpse programma werd opgehangen aan een wetenschappelijk onderbouwd kader, het referentiekader van de Europese Commissie. Het referentiekader zet in op identificatie, analyse en monitoring van vroegtijdig schoolverlaten en het belang van coördinatie van de verschillende initiatieven. De concrete aanpak vertaalt zich in drie pijlers in het schema:

• het verlagen van het aantal vroegtijdige schoolverlaters vraagt een preventieve aanpak (voorkomen is het hoofddoel) = instroom;
• gevolgd door interventies die worden gestart en snel worden aangepakt op het moment dat een leerling het leerplichtonderwijs dreigt te verlaten = doorstroom;
• aangevuld met compenserende acties voor die jongeren die ongekwalificeerd uitstromen = uitstroom.

De derde pijler (compensatie/uitstroom) vormt de grens met de doelstellingen van het programma A’REA UP en de start van de aanpak jeugdwerkloosheidsplan.

Als bijlage van dit besluit is de nota met het A'REA UP programma opgenomen en de nota met de eerste acties met start in september 2021. In de korte samenvatting van het A'REA UP programma vooraan in de bijlage, is een schematisch overzicht opgenomen waarbij de trajecten en de domeinen van het A'REA UP programma in het Europees kader in één oogopslag visueel worden weergegeven.

Het college van 10 mei 2019 (jaarnummer 3912) besliste principieel om stadsbreed én met de stakeholders (zowel binnen als buiten onderwijs) vanuit een urgentieplan in te zetten op het verhogen van gekwalificeerde uitstroom. De ongekwalificeerde uitstroom uit het Antwerpse onderwijs bedraagt 20%, het dubbel van het Vlaamse gemiddelde. Hiervoor is geen éénduidige oorzaak. In het collegebesluit van 29 november 2019 (jaarnummer 9782) werden de uitgangspunten van het A'REA UP programma vastgelegd. Er werd een coördinatiegroep opgericht en drie taskforces. In de zomer 2020 werd de werkwijze aanpast aan de coronamaatregelen. Via individuele interviews met de deelnemers uit de drie taskforces en de coördinatiegroep kreeg het A'REA UP plan verder vorm.  

De vaststellingen uit de gesprekken werden gebundeld in de procesnota, goedgekeurd door de Onderwijsraad Antwerpen en door het college op 5 februari 2021 (jaarnummer 960). Samen met de goedkeuring van de procesnota gingen stad Antwerpen, het onderwijs, verenigd in de Onderwijsraad Antwerpen (ORA), en hun partners het gezamenlijke engagement aan met het uiteindelijke streefdoel dat ieder kind/jongere in Antwerpen het onderwijs verlaat met kwalificaties die toegang geven tot de arbeidsmarkt, het hoger onderwijs of beide.

De acties van het A'REA UP programma worden twee keer per jaar, samen met de aanpassing meerjarenplanning, geüpdatet met lopende, startende, bijgestuurde of beëindigde acties. De benodigde budgetten worden dan ingeschreven.