2021_CBS_05810 - Omgevingsvergunning - OMV_2021065860. Aalscholverlaan, Hugues C. Pernathlaan, Pluvierstraat, Meerkoetstraat zonder nummer (zn). District Antwerpen - Goedkeuring

Conform artikel 15 van het Omgevingsvergunningsdecreet is het college van burgemeester en schepenen voor zijn ambtsgebied in eerste administratieve aanleg bevoegd voor volgende aanvragen van:

1. de gemeentelijke projecten;
2. andere gevallen dan deze waarvoor de Vlaamse regering of de deputatie bevoegd is.

Er werd een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend bij het college van burgemeester en schepenen, die behandeld wordt volgens de vereenvoudigde procedure van het Omgevingsvergunningendecreet.

Omschrijving ingedeelde inrichtingen of activiteiten

Voorgeschiedenis

Op 11 september 2020 verleende het college een omgevingsvergunning voor de bouw van twee gebouwen met 38 appartementen met een  ondergrondse parking en het exploiteren van twee transformatoren (OMG_2020029782).

Inhoud van de aanvraag

De aanvraag betreft een tijdelijke grondwaterverlaging technisch noodzakelijk voor het bouwen van een ondergrondse parkeerverdieping bij een nieuwbouwproject.

Aangevraagde rubrieken

Voorafgaand aan zijn beslissing neemt het college kennis van het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar.

Het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar luidt:

Adviezen

Externe adviezen

Interne adviezen

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen, goedgekeurd op 19 juni 2009.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Oosterweelverbinding-Wijziging, goedgekeurd op 20 maart 2015.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP Galgenweel Oost, goedgekeurd op 9 augustus 2012. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zone: artikel 1 zone voor wonen - (wo).

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP FAB 181, goedgekeurd op 22 oktober 2018. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zone: artikel 1: zone voor centrumfuncties (ce).

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een bufferzone. De bufferzones dienen in hun staat bewaard te worden of als groene ruimte ingericht te worden, om te dienen als overgangsgebied tussen gebieden waarvan de bestemmingen niet met elkaar te verenigen zijn of die ten behoeve van de goede plaatselijke ordening van elkaar moeten gescheiden worden. (Artikel 14 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen.)

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een gebied voor ambachtelijke bedrijven of gebieden voor kleine en middelgrote ondernemingen. Deze gebieden zijn mede bestemd voor kleine opslagplaatsen van goederen, gebruikte voertuigen en schroot, met uitzondering van afvalproducten van schadelijke aard. (Artikel 8 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen.)

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen).Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een gebied voor stedelijke ontwikkeling. Dit gebied is bestemd voor industriële, ambachtelijke en agrarische activiteiten, kantoren, kleinhandel, dienstverlening, recreatie, wonen, verkeer en vervoer, openbaar nut en gemeenschapsvoorzieningen, en dit voor zover deze functies verenigbaar zijn met hun onmiddellijke multifunctionele stedelijke omgeving. De stedenbouwkundige aanleg van het gebied, de bijhorende voorschriften betreffende terreinbezetting, vloeroppervlakte, hoogte, aard en inplanting van de gebouwen met bijhorende voorzieningen, en de verkeersorganisatie in relatie met de omringende gebieden, worden vastgesteld in een bijzonder plan van aanleg vooraleer het gebied kan ontwikkeld worden. Ook het wijzigen van de functie van bestaande gebouwen kan pas na goedkeuring van een bijzonder plan van aanleg.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het bijzonder plan van aanleg BPA Galgenweel-Borgerweert, goedgekeurd bij ministerieel besluit van 2 mei 2007. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zones: zone voor wonen w (bestemmingszone wijk), zone voor groen met bufferfunctie bu, zone voor park pa (bestemmingszone galgenweelpark), zone voor park pc (bestemmingszone park midden), zone voor openbare wegenis ow, zone voor gemengde bestemming gc (bestemmingszone rand insteekdok), zone voor wonen en groen  w/gra (bestemmingszone parkrand west), zone voor wonen en groen w/grb (bestemmingszone parkrand oost), zone voor gemengde bestemming gc (bestemmingszone rand insteekdok) en zone voor wonen en gemeenschapsvoorzieningen w/gm (bestemmingszone parkrand midden).

(Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (GRUP's) kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/grup. Gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP's) en bijzondere plannen van aanleg (BPA's) kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘goedgekeurde BPA’s en RUP’s'. Het gewestplan kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/gewestplan.)

De aanvraag ligt niet in een verkaveling.

Omgevingstoets

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening

De aangevraagde ingedeelde inrichtingen of activiteiten zijn verenigbaar met de goede ruimtelijke ordening. Bijgevolg is er geen bezwaar tegen dit project.

Toetsing van aanvaardbaarheid van de ingedeelde inrichtingen of activiteiten op het vlak van hinder en risico's voor de mens en het milieu

Op de projectsite worden twee appartementsgebouwen met een ondergrondse parkeergarage gebouwd. Het project situeert zich in de nieuwe Regattawijk op Linkeroever en is gekend als ‘Azur’. Volgende ingedeelde inrichtingen of activiteiten worden gevraagd:

-          het lozen van afvalwater met één of meer gevaarlijke stoffen met een debiet van 22,7 m³/uur;

-          het lozen van afvalwater via een waterzuiveringsinstallatie met een debiet van 22,7 m³/uur;

-          het oppompen van 143.600 m³ grondwater voor het uitvoeren van stedenbouwkundige werken.

Als bijzondere lozingsvoorwaarde wordt een norm voor arseen 50 µg/liter gevraagd of tienmaal het indelingscriterium.

Bemaling

Voor de ondergrondse constructies dient een bouwput uitgegraven te worden tot op een maximale diepte van 1,97 mTAW of 4,15 m-mv. Voor de lift- en pompputten dient tot op een diepte van 0,77 mTAW gegraven te worden. Het grondwater wordt verlaagd tot respectievelijk 1,47 mTAW en 0,27 mTAW.
Verticaal van ondiep naar diep bevinden zich op de projectlocatie de grondwatersystemen ‘Centraal Kempisch systeem’, de ‘Boomse klei’ en het ‘Centraal Vlaams Systeem’. De Boomse klei zou zich op basis van sonderingen bevinden vanaf 17,8 m-mv of 11,7 m-mTAW. Op een diepte van circa 5,3 m-mv of 0,8 mTAW bevindt er zich een weinig doorlatende laag veenhoudende klei.
De gemiddelde grondwaterstand op basis van metingen in oktober 2019 bedraagt 4,66 mTAW. Rekening houdende met grondwaterfluctuatie (natte/droge periode) wordt 5,46 mTAW als uitgangspunt genomen in de bemalingsnota. Het grondwaterniveau moet derhalve met 4 meter verlaagd worden.
Als bemalingsconcept wordt een verticale filterbemaling voorgesteld met filters tot op de ondiepe kleilaag in de geroerde en zandige laag. Rondom de bouwput worden 62 filters geplaatst, circa 5 meter van elkaar. Extra filters op de bodem van de bouwput zullen geplaatst worden voor de aanleg van de vijf liftputten en drie pompputten. Om opbarstgevaar te beperken dient er waarschijnlijk grondwater uit de zandige laag onder de klei-veenlaag gepompt te worden. Hiertoe kunnen rondom de bouwput bijkomende filters worden geplaatst tot op een diepte van circa 3,88 m-mTAW of 10 m-mv. De VMM merkt op dat indien bemaling onder klei-veenlaag nodig is, het grondwaterpeil dient opgevolgd te worden in minstens één peilbuis met aparte filterstelling onder de klei-veenlaag. Dit wordt opgenomen als bijzondere voorwaarde.
In de nota is eveneens sprake van een alternatief bemalingsconcept wanneer de klei-veenlaag zich ondieper zou bevinden. In dat geval zal naast een verticale bijkomend een horizontale bemaling of diepdrainage nodig zijn. De bemalingsexpert raadt aan bijkomende boringen uit te voeren om de precieze diepte en dikte van de sliblaag te bepalen, zodat het bemalingsconcept kan bijgestuurd en geoptimaliseerd worden.
Enkel met een juist bemalingsconcept kan het opgepompte debiet tot het noodzakelijk minimum beperkt worden. Het nader onderzoek om de kleilaag in beeld te brengen is dan ook noodzakelijk en wordt opgelegd als bijzondere voorwaarde. Indien nodig zal de vergunning aangepast moeten worden aan een gewijzigd bemalingsconcept.

Debieten

Het debiet om de noodzakelijke verlaging te bekomen is afhankelijk van de fase van het project en de uitgevoerde werken. Daarnaast wordt een onderscheid gemaakt tussen de watervoerende laag waaruit het water gepompt wordt.

De stationaire fase wordt al na enkele dagen bereikt. De bemaling zal in totaal negen maanden duren waarin 143.600 m³ grondwater opgepompt zal worden.
De contourlijn met een grondwaterstandsdaling van 10 cm bevindt zich tot 650 meter van de bouwsite. De resultaten voor de bouwputten tonen risico voor zettingen hoger dan 20 mm voor de omgeving van 40 tot 75 meter vanaf de rand van de bouwput, afhankelijk van de locatie van sondering. Om potentieel risico van zettingen nabij de Aalscholverlaan ten noorden van de bouwput te minimaliseren, wordt langs deze weg een berlinerwand geplaatst. Ten zuiden, oosten en westen bevinden er zich geen constructies zodat er geen risico’s zijn. De VMM merkt in haar advies op dat een berlinerwand niet waterremmend is en dus het risico op schade door zettingen die optreden ten gevolge van de grondwaterverlaging niet mildert. Om de risico’s op te grote zettingen te beperken, dienen zettingsbakens te worden voorzien en moet een terugvalscenario uitgewerkt worden.

Verontreiniging

Binnen de verwachte invloedstraal bevinden zich meerdere percelen die bij OVAM gekend zijn in het kader van een bodemdossier. Volgens de exploitant zijn er geen verontreinigingen vastgesteld die verdere maatregelen vereisen. Verhoogde concentraties aan arseen (tot enkele honderden µg/liter) kunnen evenwel niet uitgesloten worden. In het OBO uit 2009 (OVAM dossier 92) werden in vele peilbuizen verhoogde waarden voor arseen teruggevonden. Er werd geoordeeld dat het geen verontreiniging betrof omdat het een natuurlijk verhoogd gehalte is in het grondwater door de aanwezigheid van glauconiet. De bodemdossiers worden niet verder besproken, maar naast arseen kan het bemalingswater nog andere verontreinigingen bevatten. De VMM vraagt een monitoring van het bemalingswater op alle parameters van het standaardanalysepakket zoals beschreven in bijlage 3 van de standaardprocedure voor oriënterend bodemonderzoek (OVAM, 1 april 2020).

De projectsite ligt in de nabijheid van het bedrijf 3M waar recent PFAS-verontreiniging werd aangetroffen. Gelet op de onzekerheid over de aard en omvang van de verontreiniging is het aangewezen het bemalingswater eveneens te monitoren op de PFAS-parameters, zoals opgenomen in WAC_IV_A_025 (Compendium voor analyse van water, bepalen van perfluorverbindingen).

Cumulatieve effecten

Ongeveer gelijktijdig met de uitvoering van het project Azur start een bemaling in het kader van het project ‘Castor’. Door de grondwatermodellen van Castor en Azur samen te brengen werd de cumulatieve verlaging van de grondwatertafel berekend voor twee scenario’s: gedeeltelijke lozing op de wadi en geen lozing op de wadi.
Indien niet geloosd wordt op de wadi, wordt het onttrokken water via de RWA-leiding in de Middenvijver geloosd. In deze situatie reikt de invloedzone tot net in het habitatrichtlijngebied. Het cumulatieve, stationaire debiet blijft evenwel net onder 1.000 m³/dag, tenzij Castor en Azur gelijktijdig opstarten. Wanneer wel een deel van het bemalingswater geloosd wordt op de wadi, stijgt het stationair debiet tot boven de 1.000 m³/dag, maar reikt de invloedzone niet tot in het habitatrichtlijngebied.

In de opstartfase wordt een gevoelig hoger debiet opgepompt. Als beide werven gelijktijdig zouden opstarten bestaat het risico op overbelasting van de RWA naar de Middenvijver. Daarom moet volgens een code van goede praktijk in onderlinge afspraak tussen de aannemers een periode van enkele weken verschil worden ingebouwd bij de opstart van beide bemalingen, deze periode omvat ten minste de initiële bemalingsperiode (tot het stationaire debiet is bereikt) waarbij de hoogste debieten worden gehaald.

Bestemming van bemalingswater

Volgens de aanvrager zal op basis van de resultaten van de monitoring gekeken worden of het opgepompte grondwater behandeld moet worden in een waterzuiveringsinstallatie, zodat steeds voldaan kan worden aan de lozingsvoorwaarden. De samenstelling van het opgepompte grondwater is nog niet gekend. Een verhoogde lozingsnorm van 50 µg/liter wordt gevraagd voor arseen, zowel voor lozing met, als voor lozing zonder waterzuiveringsinstallatie. De lozing zou plaatsvinden via twee lozingspunten naar het gescheiden RWA-stelsel nabij de Blancefloerlaan. Deze RWA-leiding komt uit in de Middenvijver.

De bemalingsnota noch het aanvraagdossier bevatten analyses waaruit moet blijken hoeveel arseen zich in het grondwater bevindt. Over andere potentiële verontreinigingen wordt niet gesproken. Voor de start van de bemaling moet hier duidelijkheid over bestaan. De aanvrager doet zelf geen voorstel voor de monitoring. Het voorstel van de VMM wordt als bijzondere voorwaarde overgenomen.

De exploitant geeft niet aan hoe het arseen uit het grondwater verwijderd zal worden en vraagt een lozingsnorm van 50 µg/liter. In addendum R3 wordt gesteld dat steeds zal voldaan worden aan de milieukwaliteitsnormen voor grondwater (20 µg/l). Het is niet duidelijk waarom nog een lozingsnorm van 50 µg/liter gevraagd wordt, temeer omdat van milieukwaliteitsnormen niet afgeweken kan worden via een lozingsnorm. De lozingsnorm wordt niet toegekend en de gevraagde rubrieken voor lozing zijn zonder voorwerp. Het bemalingswater dat terug in de grond gebracht wordt, moet voldoen aan alle milieukwaliteitsnormen voor grondwater, bedoeld in artikel 2.4.1.1 van Vlarem II.
De VMM gaat akkoord dat, zoals voorzien in artikel 5.53.6.1.1§3, in de vergunning wordt opgenomen dat het bemalingswater behandeld mag worden voordat het terug in de grond wordt gebracht. Hieraan wordt als voorwaarde gekoppeld dat de exploitant de informatie over aanwezige verontreiniging in het grondwater en de waterzuivering die geplaatst wordt overmaakt aan het college.

Indien niet aan de MKN voor grondwater kan voldaan worden, moet geloosd worden op oppervlaktewater of een RWA-leiding die in verbinding staat met het hydrografisch net. Aangezien deze lozing niet voorzien is in de aanvraag, zal deze met bijhorende lozingsnormen aangevraagd moeten worden.

Uit addendum R53 blijkt dat er geloosd wordt in het RWA stelsel nabij de Blancefloerlaan en dus niet in de wadi’s. Dit zou impliceren dat de cumulatieve invloedzone van de bemalingen voor de projecten Azur en Castor tot net in het Habitatrichtlijngebied reiken. Uit het aanvraagdossier van de bemaling van Castor blijkt echter dat daar wel een deel van het bemalingswater afgevoerd zal worden via de wadi’s, waardoor de cumulatieve invloed in zekere mate beperkt wordt.

Advies VMM

De VMM bevoegd voor grondwateradvisering geeft voorwaardelijk gunstig advies voor de aangevraagde bemaling voor een termijn van één jaar en een debiet van maximum 546 m³/dag en 143.600 m³/jaar uit filters in de Quartaire Aquifersystemen (HCOV 0100) en het grondwaterlichaam CKS_0200_GWL_1 en een verlaging tot maximum 5,9m-mv. De VMM bevoegd voor afvalwater sluit zich aan bij dit advies.

Advies aan het college

Advies over de ingedeelde inrichtingen of activiteiten

Mits het naleven van de algemene, sectorale en de bijzondere milieuvoorwaarden worden de risico’s en de nadelige gevolgen voor mens en milieu tot een aanvaardbaar niveau beperkt. De vergunning wordt voorwaardelijk verleend voor een periode van één jaar vanaf de start van de bemaling.

Geadviseerde rubrieken

Gecoördineerde rubrieken

Geadviseerde bijzondere milieuvoorwaarden

Het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, het decreet betreffende het integraal handelsvestigingsbeleid, het decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu en hun uitvoeringsbesluiten zijn van toepassing.

Er zijn geen aanpalende eigenaars waarvan de scheidingsmuren met het project zouden worden opgericht, uitgebreid of afgebroken, die om hun standpunt gevraagd moesten worden.