In het gemeenteraadsbesluit van 31 mei 2021 (jaarnummer 309) werden de bovenlokale straten en pleinen vastgelegd. Dit stadsproject omvat bovenlokale investeringen in lokaal openbaar domein, bovenlokaal openbaar domein en nieuw openbaar domein. Ontwikkelingen (nieuw openbaar domein) en mobiliteit en verkeersmaatregelen blijven een bevoegdheid van het college.
Gezien de grondige wijzigingen aan de structuur van het openbaar domein wordt in bijlage een overzichtskaart toegevoegd met de opsplitsing in:
De inhoudelijke toelichting van het voorontwerp volgt de structuur van het toekomstig openbaar domein.
Op 25 november 2019 (jaarnummer 652) keurde de gemeenteraad de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen de stad Antwerpen en AG Vespa goed. Artikel 6 - 4.4 bepaalt dat AG Vespa publiek domein kan (laten) realiseren. De opdracht aan AG Vespa betreft het plaatsen en uitvoeren van de overheidsopdrachten in eigen naam en voor rekening van de stad Antwerpen. De beleidsbeslissing omtrent het realiseren van het publiek domein ligt bij de stad Antwerpen.
Projectdefinitie & Conceptontwerp - Masterplan publieke ruimte Slachthuiswijk
De projectdefinitie vormt de basis van dit project en bevat een contextueel kader, algemene en project specifieke ambities met betrekking tot de publieke ruimte en ontwerprichtlijnen waarmee de ontwerpers rekening dienen te houden, gebaseerd op de concepten van het stadsproject met betrekking tot de bebouwde omgeving en het raamwerk publieke ruimte.
Het conceptontwerp situeert de publieke ruimte als groene verbinder tussen de bestaande en nieuwe wijk, met een gedifferentieerd aanbod van speel-, sport- en ontmoetingsruimte voor de huidige en nieuwe bewoners.
Het conceptontwerp voorziet, rekening houdend met het verruimde Kalverpad, een autoluwe inrichting, met een langzaam verkeersnetwerk dat de unieke deelruimtes met elkaar verbindt. Dit netwerk vormt het raamwerk voor de parken, tuinen om het gewenste programma op vlak van groen, sport en spel op te vangen. De klimaat robuuste groenstrategie voorziet een aanleg van circa 39.000 m² groene publieke ruimte, wat voldoende is om vandaag en in de toekomst het streefcijfer van 4 m² groene publieke ruimte te voorzien per inwoner van de wijk.
Het gewenste programma is ruimer dan de beschikbare ruimte waardoor een strategie van gebalanceerd programmeren, dubbel ruimtegebruik en overlappingen, tot een geïntegreerd conceptontwerp hebben geleid, waarbij de ondersteunende studie voor het speelruimteweefsel (externe expertise aan het ontwerpteam) een structurerend element vormt parallel aan de opmaak van het conceptontwerp. De ruimtelijke organisatie van het parkeren werd aangepast aan de behoefte van de bestaande wijk, rekening houdend met de gewenste groenstrategie van het project, waarbij het bestaande aanbod voor openbaar vervoer behouden blijft.
Van conceptontwerp naar voorontwerp
1. Adviezen en participatie
Het conceptontwerp werd geadviseerd door de COD, de districtsraad Antwerpen en de kwaliteitskamer publieke ruimte, met volgende belangrijkste aandachtspunten in functie van de opmaak van het voorontwerp (zie ook collegebesluit 2021_953):
Het conceptontwerp werd via een participatief traject toegelicht en bevraagd in de Slachthuiswijk, met volgende belangrijkste aandachtspunten in functie van de opmaak van het voorontwerp (zie bijlagen participatie):
Tijdens de opmaak van het voorontwerp werd nog een extra werkatelier georganiseerd met buurtbewoners om de verschillende ontwerpen te duiden en mits gerichte vragen van het ontwerpteam bij te sturen, hierbij werden volgende elementen als belangrijkste elementen aangegeven:
2. Ondersteunende studies
Gelijklopend met de opmaak van het voorontwerp werden volgende ondersteunende studies opgemaakt en/of verder uitgewerkt:
De waterstudie ‘Slachthuiswijk’ geeft inzichten naar lokale en bovenlokale ingrepen die noodzakelijk zijn voor een duurzaam waterbeheer in de Slachthuiswijk en de omliggende gebieden. De studie omvat een toepassing van de bouwstenen uit het Waterplan van de stad Antwerpen in de wijken Dam, Steenborgerweert, Slachthuiswijk en Oud-Borgerhout met als doel het alsnog afvloeiende regenwater gravitair af te voeren naar Het Schijn (via de bestaande koker in de Slachthuislaan/Noordersingel).
De studie nadert de eindfase waarbij volgende elementen nog worden onderzocht:
Deze studie zal gefinaliseerd worden bij de start van de opmaak van het definitief ontwerp in het najaar van 2021 en zal via een afzonderlijk traject ter goedkeuring voorgelegd worden aan de stad Antwerpen, Aquafin in samenwerking met Water-link en VMM.
De waterstudie voorziet volgende waterconcepten voor de publieke ruimte van het Slachthuiswijk, gebaseerd op de bouwstenen van het Waterplan Antwerpen:
Deze concepten werden in het voorontwerp voor de publieke ruimte opgenomen.
De bomentoets van de Groendienst van stad Antwerpen en de boominventaris van het ontwerpteam voor het stadsproject Slachthuissite.
De bomentoets werd opgemaakt voor de volledige projectcontour van fase 1 en fase 2 van het stadsproject. De groendienst heeft hierbij de bestaande situatie geanalyseerd en gekwalificeerd, waarbij abstractie werd gemaakt van de toekomstige positie van de bomen in openbaar domein of bouwpercelen cfr. het masterplan / RUP voor het stadsproject. Deze benadering heeft tot doel om de hoeveelheid te compenseren bladmassa te kunnen bepalen die op termijn dient gerealiseerd te worden in de nieuwe publieke ruimte. Deze bladmassa-balans zal opgemaakt worden bij de opmaak van het definitief ontwerp en toegevoegd worden aan elke aanvraag voor een omgevingsvergunning voor het openbaar domein. In deze bomentoets werd alle bomen gekwalificeerd in absoluut te behouden, bij voorkeur te behouden, mogelijk te behouden en te verwijderen.
Aanvullend werd door het ontwerpteam een boominventaris opgemaakt voor de bomen die in het toekomstige openbaar domein van het stadsproject aanwezig zijn. Deze kwalificatie vertrekt van de bomentoets van de groendienst en wordt aangevuld met technische, veiligheids- en ontwerpafwegingen, waarbij volgende indeling werd toegepast:
Deze gegevens werden gebundeld in een inventaris met individuele boomfiches en een overzichtskaart met identificatie naar bovenstaande kwalificaties. In het voorontwerp werd een bijkomende overzichtskaart toegevoegd en werd per projectonderdeel een argumentatie toegevoegd van ontwerpmatige of technische keuzes.
Voorontwerp
Het basisprincipe van een groene verbindende publieke ruimte tussen de bestaande wijk en de nieuwe ontwikkeling wordt in het voorontwerp verder uitgewerkt waarbij enkele overkoepelende ruimte strategieën worden toegevoegd. De overlappende structuur van programma, materialen en bomen wordt aangevuld met een raamwerk van paden, bufferzones en één continue lineaire verbinding tussen de verschillende deelruimtes. Deze ‘Dam-route’ vormt een lineaire verbinding tussen alle sport-, spel en verblijfselementen. De route is een integraal toegankelijk element doorheen de groene publieke ruimte en biedt ruimte voor gebruikers van alle leeftijd.
Op basis van de adviezen, het participatietraject, de waterstudie en de bomeninventaris werd het voorontwerp verder uitgewerkt met volgende concepten voor de verschillende deelruimten:
Fase 1 – Stadsproject – Slachthuissite (opmaak definitief ontwerp aansluitend op voorontwerp)
Lobroekplein – Huiskamer van de wijk met een intiem horecaplein
Het buurtplein werd verder uitgewerkt tot een inclusieve pleinruimte met een warme uitstraling, waarbij het ruimte biedt aan terrassen voor de bestaande en nieuwe horecazaken, een speelfontein, een sportveld en een ruime multifunctionele centrale open ruimte.
De bestaande bomenrijen worden op basis van ruimtelijke onderzoek en technische randvoorwaarden (onder liggend aanvoerleiding en brandweereisen naar bestaande bebouwing) niet weerhouden en vervangen door een beeldbepalende bomenzoom van bloemrijke lindebomen rondom het centrale plein.
De centrale plein ruimte kan ruimte bieden aan seizoensgebonden eilandterrassen, een lokale markt, een buurtfeest, een rommelmarkt of muziekevent op maat van de wijk. Aanvullend zal een speelfontein, een sportveld en enkele speelaanleidingen het dagelijks gebruik van het buurtplein ondersteunen.
De excentrische rijloper wordt uitgewerkt als een gedeeltelijk verdiepte rijbaan met suggestiestroken voor fietsers (zie aanpassing na COD juli 2021). Om veiligheidsredenen worden er aan de pleinzijde geen parkeerplaatsen voorzien, zodat de verschillende gebruikers in deze ruimte maximaal zichtbaar zijn. Aan de zuidelijke rand van het plein wordt een brandweg voor de bestaande gebouwen gecombineerd met een laad- en loszone met venstertijden (ANPR). Aan de zijde van de nieuwe gebouwen wordt een laad- en loszone voorzien in de parkeerstrook.
De centrale pleinruimte wordt voorzien van een beeldbepalend materiaal (nader te bepalen in definitief ontwerp). De randen van het plein worden aangelegd in waterdoorlatende betonstraatstenen, die tevens doorlopen in het Hallenplein. De excentrische rijloper wordt uitgevoerd in gegoten beton, aansluitend op het materiaal in de rand. Aan de overgang naar de Kalverwei worden lichte boomsoorten gecombineerd met struiken en bolgewassen.
Kalverwei – Een buurtpark voor ontmoetingen in het groen.
De Kalverwei wordt verder uitgewerkt als een landschappelijke buurtpark met schaduwrijke plekken en een natuurlijke inrichting. De speel- en sportplekken worden gebundeld in het centrale deel van het park, zodat er voldoende vrij invulbare ruimte beschikbaar is voor alle vormen van ontmoeting.
Het park wordt aan de zijde van de Slachthuislaan afgeschermd met een beplante heuvel met zitelementen. Deze heuvel kan in een volgende fase van het stadsproject voorzien worden van een helling naar een brug over de Slachthuis, richting Kadepark en het Ringpark Lobroekdok. In afwachting van de realisatie van fase 3 van het stadsproject wordt deze verbinding indien nodig voorzien als een tijdelijke gelijkgrondse oversteekplaats met verkeerslichten die op aanvraag functioneren.
De Weilandstraat wordt ingericht als woonstraat / schoolstraat, met enkelzijdig langsparkeren en een keerpunt op het einde van de straat. In het verlengende van deze straat wordt één wandelpad voorzien als dienstweg/brandweg voor de bediening van een sorteerstraat. De parkpaden worden voorzien in een warme kleur beton, met enkele accenten op de Dam-route.
De groenstructuur van dit park bestaat uit een reeks bestaande grote bomen, aangevuld met een diversiteit van inheemse bomen (al dan niet vruchtdragend), struiken en struweel, bloemrijke grasmengsel en sportgras.
De sport- en speelinfrastructuur, alsmede de kunstobjecten, hebben een indicatieve invulling gekregen en zullen van het definitief ontwerp in een afzonderlijke opdracht uitgewerkt worden.
Hallenplein – Een bomenplein met een groen karakter.
Het groene plein biedt ruimte voor verblijven, spelen en sport voor alle leeftijden. Centraal worden twee grotere grasvelden voorzien die naar behoefte een andere (tijdelijke) invulling kunnen krijgen, bv. een samentuin, sportplek of een volledig vrije programmering. De twee centrale open ruimten worden geflankeerd door drie boomgroepen die de ruimte structuur en beschutting geven. Deze drie boomplekken bieden ruimte voor ontmoeting, kunstobjecten en bewegingsobjecten voor ouderen.
Het plein is aansluitend op de Hallentuin volledig autovrij, met uitzondering voor vergunninghouders (bewoners – ANPR). De verbinding naar de expeditiestraat wordt fysiek afgeschermd met zitelementen. De toegankelijkheid van deze zone (via ANPR) zal in een latere fase vastgesteld worden, afgestemd op de ontwikkeling van de Slachthuishallen. De ingang van de nieuwe Hogeschool wordt voorzien van een trappenpartij die ruimte biedt aan informele ontmoetingen tussen studenten.
De verharding in de randen rondom het centrale plein wordt voorzien in een zelfde verharding in waterdoorlatende betonstenen conform de randen van het Lobroekplein (zie aanpassing na COD juli 2021).
Hallentuin - Verdiepte watertuin
De Hallentuin wordt ingericht als een stille en waterrijke watertuin met een trappenpartij en zitplekken langsheen de nieuwe hogeschool. Een wandelroute, in halfverharding, met speelplek voor kleine kinderen, loopt doorheen de watertuin naar de centrale plataan en het bestaande paviljoen.
De groenstructuur bestaat uit een enkele solitaire bomen, een groene buffer langsheen de woningen en een waterminnende beplanting van grassen en vaste planten in de watertuin. De verharding langsheen de woningen wordt voorzien in waterdoorlatende betonstraatstenen en zal enkel toegankelijk zijn voor voertuigen met vergunning (ANPR – bewoners).
Oude Kalverstraat - De entree van de Slachthuiswijk
De entree van de Slachthuiswijk heeft als hoofdstraat een ruime maat met een groene uitstraling. De straat is veilig voor al haar gebruikers, door twee verkeersplateau’s ter hoogte van de Kalvereibuurtstraten en langse fiets- en voetpaden gescheiden van de rijbaan door een groene berm. In de straat wordt onder een dubbele bomenrij geparkeerd. Ter hoogte van het kruispunt met de Slachthuislaan wordt een middenberm met bomenrij voorzien ter begeleiding van het in- en uitrijdend bestemmingsverkeer.
De voorziene verhoogde kruispunten ondersteunen het gevraagde tragere snelheidsregime en bieden de noodzakelijke ruimte voor keerbewegingen naar de parking voor de Slachthuishallen. Het nieuw in te richten kruispunt op de Slachthuislaan wordt ingericht conform het huidige kruispunt aan de Kalverstraat, maar zal bijkomend voorzien worden van een oversteekplaats voor voetgangers en fietsers aan de zuidzijde van het kruispunt (zie aanpassing na COD juli 2021).
Kalverweibuurtstraten - Leefbare woonstraten
In afwijking van het conceptontwerp worden deze straten uitgewerkt als woonerven met een uitbreiding van de groenstructuren langsheen de gebouwen en bijkomende ontmoetings- en zitplekken. De woonerven worden vanaf de voetpaden in de Oude Kalverstraat tot aan de Kalverwei uitgevoerd in waterdoorlatende betonstraatstenen, waarbij de gemarkeerde parkeerplaatsen worden uitgevoerd in een aangepaste kleur.
De groenstructuur voorziet diepe geveltuinen bij grondgebonden woningen en ondiepe geveltuinen bij bel-etage woontypologieën. De bestaande platanen in deze woonerven (waarvan één dient gekapt te worden in functie van de wegenis) worden aangevuld met zuilvormige bomen die het begin of einde van een parkeervak begrenzen.
Lange Lobroekstraat – groene strip
De Lange Lobroekstraat wordt ingericht als een woonstraat met een langse groenstrook van het huidige Ceulemanshofke tot aan het Lobroekplein. De groenstrook wordt verhoogd aangelegd, waarbij deze buffer tot de wegenis ruimte biedt voor ontmoetingsplekken voor bewoners. De aangrenzende Mouterijsteeg wordt ingericht als woonerf. De groenstructuur langsheen de bestaande bebouwing wordt maximaal behouden, rekeninghoudend met de brandweertoegankelijkheid, aan de zijde van de groenstrip worden nieuwe solitaire bomen en boomgroepen voorzien in functie van schaduwrijke ontmoetingsplekken. Lokaal wordt een bijkomend verkeersplateau voorzien ter ondersteuning van de gevraagde snelheid beperkende maatregelen.
Hallenparking & Slachthuislaan – een overgang naar een expeditiestraat en plein voor een school
De verbreding van de Slachthuislaan voor de Slachthuishallen maakt de combinatie van drie elementen, een parking, een ontsluiting van een groene expeditiestraat en een ontmoetingsplek als inkom voor de nieuwe hogeschool. De parking wordt ingericht als een eiland omringd door voetpaden, waarbij de groenstructuur de overgang maakt naar een ontmoetingsplaats aan de school. De inrichting van de uitgang van de expeditiestraat werd aangepast zodat deze verkeerskundig sterker geaccentueerd wordt ten opzichte van de parkeerplaatsen (zie aanpassing na COD juli 2021).
Fase 2 – Stadsproject – Noordschippersdok (opmaak definitief ontwerp vanaf 2028)
Kalverpad - Avontuurlijk spelen in een stukje stadsnatuur
Het Kalverpad wordt autovrij ingericht als een waterrijke ruimte voor mens, kind en dieren. De paden doorheen deze ruimte bakenen verschillende plekken af voor waterpartijen, speelplekken, rustplekken, een samentuin en een gedeelde speelplek voor kinderen van de aangrenzende school en/of jeugdwerk.
De groenstructuur voorziet een bloemrijk grasland in de randen en een maximaal behoud van de bestaande bomen. De aanvullingen worden voorzien in verschillende ‘groene bouwstenen’ die het natuurlijke en waterrijke karakter van deze lage plek in de stad moeten ondersteunen. De parkpaden worden voorzien in een warme kleur van gegoten beton en tot een functioneel minimum beperkt, waarbij tussen de Twee Netenstraat en de Rupelstraat een verbreding wordt voorzien voor een dienstweg (ANPR) voor de bediening van de sorteerstraten.
De ruimte zal in een latere fase van het stadsproject uitgewerkt worden tot een definitief ontwerp, waarbij de verschillende sport- en speelplekken mogelijks via afzonderlijke opdrachten zullen uitgewerkt worden.
Frontstraten & Slachthuislaan - De vierde berm
De Frontstraten worden uitgewerkt als een autovrije groene publieke ruimte, volgens de inrichtingsprincipes van het Kalverpad, met centraal een wandelpad dat tevens dienst doet als brandweg. De publieke ruimte langsheen de Slachthuislaan wordt ingericht als vierde groene berm van de Slachthuislaan, waarbij de bestaande bomenrij maximaal behouden blijft (met uitzondering van enkele bomen op de brandwegen naar de frontstraten). De vierde berm wordt geflankeerd door een fietspad aan de straatzijde en een wandelpad/voetpad aan de gebouwzijde. De zone van het wandelpad is ook de noodzakelijke toegang en opstelplaats voor de brandweer. De toegang en uitgang worden lokaal georganiseerd vanaf een in- en uitvoegstrook op de Slachthuislaan.
De parking aan de Samberstraat is uitgebreid om de parkeerbehoefte van de aangrenzende rivierstraten te kunnen opvangen. De inrichting van deze ruimte is een voorloper/uitloper van de vierde berm in de Slachthuislaan, waarbij de parking als een eiland wordt omringd met voetpaden vanuit de woonwijk. Centraal zorgt een voetgangersdoorsteek voor een bijkomende toegankelijkheid van de parking en de omliggende voetpaden. De parking wordt ontsloten vanuit de Samberstraat, waarbij in de toekomst een bijkomend inrit vanaf de Slachthuislaan onderzocht kan worden.
Thematische overzicht - voorontwerp
De groenbalans voor de nieuwe publieke ruimte blijft bij uitwerking van het voorontwerp ongewijzigd en voorziet een aanleg van circa 39.000m² groene publieke ruimte, wat voldoet om vandaag en in de toekomst het streefcijfer van 4m² groene publieke ruimte te voorzien per inwoner.
De groenstructuur voor de nieuwe publieke ruimte werd aangevuld en uitgewerkt op basis van de bomentoets/boominventaris opgemaakt door de groendienst en het ontwerpbureau. Waar mogelijk werden bestaande kwalitatieve bomen geïntegreerd in het ontwerp, rekening houdend met het verzoek om maximaal de bestaande bomen te behouden in de publieke ruimte. Het ontwerpteam heeft de keuze en argumentatie van het voorontwerp opgemaakt op basis van de kwalitatieve evaluatie van de bestaande bomen (opmeting, visuele evaluatie, bodem- en wortelonderzoek), de technische randvoorwaarden (bodem, techniek, wegenis, brandweer) en ontwerpmatige afwegingen (programma, ruimtelijke ambitie op lange termijn). De conclusie werd gebundeld in een overzichtsplan en de ontwerpmatige afwegingen werden opgenomen in het betreffende deelproject. Bij de opmaak van het definitieve ontwerp zal de bladmassa-balans opgemaakt worden per (deel)project.
Op vlak van mobiliteit werden de voorziene wijzigingen in de wijkcirculatie behouden en verder uitgewerkt in het voorontwerp. Het raamwerk van verhardingen voorziet een integraal toegankelijk netwerk van paden voor voetgangers en fietsers, waarbij de ‘Dam-route’ een koppeling vormt van alle verschillende programmaonderdelen. De nodige parkeerplaatsen voor fietsers (inclusief velostations) worden in verschillende locaties en maatvoering voorzien doorheen het project op maat van het aanwezige programma. De noodzakelijke dienstwegen, ten behoeve van de sorteerstraten, worden op een geïntegreerde wijze voorzien in het Kalverpad en de Kalverwei.
De ontsluitingsstructuur voor het autoverkeer werd verder uitgewerkt vertrekkende van de wijzigingen in het conceptontwerp, waarbij bijkomend voorzien wordt in snelheidsbeperkende elementen in de Oude Kalverstraat en Lange Lobroekstraat. De typologieën van de straten werden verder uitgewerkt rekening houdend met de behoefte aan groene publieke ruimte, verblijfskwaliteit en parkeren. In de autovrije gebieden is een beperkte toegankelijkheid nog mogelijk voor verhuisbewegingen, uitzonderlijke leveringen en werken onder controle van een ANPR systeem.
In de ruimtelijke uitwerking van de verschillende deelruimten werd er rekening gehouden met het gewenste programma van 293 parkeerplaatsen en de verschuiving van een deel van het aanbod naar het noorden van de wijk. Rekening houdend met de ruimtelijke en programmatorische elementen in de verschillende deelruimten kan een totaal aanbod van 269 parkeerplaatsen gerealiseerd worden met een zwaartepunt op de parkings langsheen de Slachthuislaan. De volledige realisatie van het gevraagde aanbod is alsnog realiseerbaar mits afwegingen ten aanzien van andere programmapunten aan het Lobroekplein en de Kalverwei.
In de aanloop van de realisatie van een gemeenschappelijke bezoekersparking centraal in de Kalverweibuurt, werd het ontwerp van de Oude Kalverstraat aangepast in functie van een in- en uitrit van deze bezoekersparking. Het voorontwerp voorziet ook enkele strategieën in de publieke ruimte waarbij bezoekersparkeerplaatsen voorzien in de publieke ruimte, geïntegreerd en dus verplaatst worden in deze bezoekersparking. Deze principes maken deel uit van een afzonderlijk traject en besluitvorming waarvan de resultaten verwerkt worden in het definitief ontwerp.
Op vlak van waterbeheer werden in de waterstudie bijkomende concepten voorzien voor een klimaatbestendig waterbeheer op korte en lange termijn. Deze concepten werden geïntegreerd in het voorontwerp publieke ruimte door middel boven/ondergrondse infiltratie- en buffervoorzieningen. De voorgestelde concepten betreffen een gemengd concept van waterbeheer vanuit de publieke ruimte en de aangrenzende private gebouwen, in functie een optimale waterkwaliteit van de bovengrondse (speel)waterelementen. In aanvulling van de projecten in de publieke ruimte zal er technisch en financieel onderzocht worden of de ondergrondse installatie van de bestaande waterzuivering op de Slachthuissite ingezet kan worden voor het hergebruik van regenwater ten behoeve van de voorziene groenstructuur (deze infrastructuur is heden niet voorzien in het budget voor de publieke ruimte).
Het voorontwerp voorziet in de deelruimten verschillende concepten voor sport en spel, alsmede diverse speelaanleidingen. Met de betreffende stadsdiensten zal er voorafgaand aan het definitief ontwerp een evaluatie gemaakt worden welke onderdelen van het project via een afzonderlijk ontwerp/participatie/bouw traject zullen verlopen. Langsheen de Dam-route zijn enkele locaties voorzien voor een kunstobject in de publieke ruimte. Kunst in de publieke ruimte zal in een afzonderlijk traject opgestart worden, gelijklopend met de opmaak definitief ontwerp, waarbij de opdrachtgevers, in samenwerking met de dienst Kunst in de stad, één of meerdere opdrachten/projecten kunnen afbakenen. Dit project kan een onderdeel vormen van het project publieke ruimte maar vormt momenteel geen onderdeel van het budget bij voorontwerp.
In overleg met brandweer Antwerpen werd het voorontwerp verder afgestemd op de bestaande en nieuwe bebouwing. De brandroutes werden afgestemd met de ontwerpprincipes voor een maximale groene publieke ruimte, waarbij de parkpaden verhard worden in verhouding tot de functionele behoefte van de gebruikers. De bijkomende breedte voor brandweer wordt uitgevoerd in versterkte grasstroken. Enkel specifieke aanpassingen werden doorgevoerd in het voorontwerp:
De (re)organisatie van de sorteerstraten werd geïntegreerd in het voorontwerp rekening houdend met de spreiding in functie van de nieuwe ontwikkeling en de uitdrukkelijk vraag om geen keer- of achteruitbewegingen te maken met de betreffende dienstvoertuigen.
In functie de opmaak van het definitief ontwerp publieke ruimte heeft AG Vespa volgende bijkomende opdrachten ontvangen van het college:
Volgende projectplanning is voorzien voor het masterplan publieke ruimte en de realisatie van drie strategische deelprojecten:
mei 2020 - januari 2022: | ontwerpfase |
februari 2022 - december 2022: | aanbesteding en vergunning |
vanaf januari 2023:
|
realisatie |
In samenwerking met de betreffende stadsdiensten en externe consultants werden meerdere inspraakmomenten voorzien naar bewoners, kinderen en de horecacluster aan het nieuwe Lobroekplein, waarbij volgende items werden opgezet om bewoners te informeren en bevragen naar het programma en inrichting van de publieke ruimte:
Voorontwerp ( februari 2021 – juni 2021)
Deze informatie werd door het participatieteam gebundeld in een verslag aan het ontwerpteam, waarna het voorontwerp voor de publieke ruimte werd opgemaakt. Deze gegevens zijn tevens publiek raadpleegbaar gesteld op www.slachthuiswijk.agvespa.be.
Definitief ontwerp
Als vervolgtraject op het voorontwerp zullen de externe consultants nog een dialoogmarkt organiseren in de Slachthuiswijk om gericht nog in dialoog te gaan met bewoners met betrekking tot de uitwerking van het ontwerp van de publieke ruimte tot een definitief ontwerp.
De stad Antwerpen heeft al geruime tijd de ambitie om in dit gehele projectgebied Slachthuissite / Noordschippersdok / Lobroekdok een herontwikkeling te starten tot een gemengd, kwalitatief en ontsluitbaar project met bestemming wonen, diensten, recreatie en bedrijvigheid. In de herontwikkeling van het projectgebied Slachthuissite / Noordschippersdok / Lobroekdok neemt AG Vespa de rol van projectbegeleider op. Daarbij hoort de begeleiding naar een kwaliteitsvol uitvoeringsgericht stadsproject en het opmaken van een samenwerkingsovereenkomst tussen de eigenaars van de site.
Op 17 november 2017 (jaarnummer 9862) keurde het college zowel het definitieve masterplan goed, als het voorontwerp RUP, dat de juridische vertaling vormt van dit masterplan.
Op 25 juni 2018 (jaarnummer 496) keurde de gemeenteraad de samenwerkingsovereenkomst tussen de stad Antwerpen, AG Vespa, Urban Living Projects NV (ULP) en Urban Living Belgium NV (ULB) goed in het kader van de ontwikkeling van het stadsproject Slachthuissite / Noordschippersdok / Lobroekdok. In deze samenwerkingsovereenkomst zijn onder meer afspraken over de aanleg van het openbaar domein opgenomen, waarbij de private partij het projectgebonden openbare domein op zijn kosten aanlegt en het ruimere openbaar domein wordt aangelegd door de publieke partijen, met name de stad Antwerpen / AG Vespa. Het ruimere openbaar domein bestaat uit de Oude Kalverstraat, Lobroekplein, Kalverwei, Kalverpad en de kade Lobroekdok.
Op de gemeenteraad van 25 februari 2019 (jaarnummer 79) werd de definitieve vaststelling van het ontwerp RUP Slachthuissite / Noordschippersdok / Lobroekdok goedgekeurd.
Op de gemeenteraad van 25 maart 2019 (jaarnummer 240) werd het definitieve onteigeningsbesluit in het kader van het ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) Slachthuissite / Noordschippersdok / Lobroekdok goedgekeurd.
Op het college van 28 juni 2019 (jaarnummer 4551) werd de projectdefinitie voor de publieke ruimte van de Slachthuiswijk goedgekeurd.
Op het college van 10 juli 2020 (jaarnummer 5927) werd de nota 'Verfijning visie ontwikkeling Slachthuissite - Noordschippersdok - Lobroekdok' goed als kader voor de herontwikkeling van het gebied.
Op de gemeenteraad van 14 december 2020 (jaarnummer 778) werd, in het kader van de realisatie van het stadsproject Slachthuissite - Noordschippersdok - Lobroekdok, de overdracht van stadsgronden en de toekenning van een (achtergestelde) lening aan AG Vespa goedgekeurd.
Op 5 februari 2021 keurde het college van stad Antwerpen het conceptontwerp voor de publieke ruimte Slachthuiswijk goed.
Op het college van 5 februari 2021 (jaarnummer 953) werd het conceptontwerp voor de publieke ruimte van de Slachthuiswijk goedgekeurd.
Op de districtsraad Antwerpen van 15 maart 2021 (jaarnummer 38) werd het conceptontwerp voor de publieke ruimte van de Slachthuiswijk voorwaardelijk gunstig geadviseerd.
Op het college van 24 september 2021 (jaarnummer te bepalen) werd het voorontwerp voor de publieke ruimte van de Slachthuiswijk goedgekeurd.
De heraanleg van deze publieke ruimte vormt een onderdeel van de samenwerkingsovereenkomst tussen de stad Antwerpen, AG Vespa, Urban Living Projects nv(ULP-I) en Urban Living Belgium (ULB) (2018_GR_0496).
De raming van het voorontwerp publieke ruimte voor fase 1 en fase 2, inclusief riolering en optionele elementen bedraagt 14.214.376,00 euro ibtw en voldoet aan het taakstellend budget (15.605.642,00 euro ibtw) opgenomen in de projectdefinitie. Dit bedrag is ten laste van meerdere partijen, stad Antwerpen - Waterlink ism. Aquafin en ULB, op basis van de samenwerkingsovereenkomsten tussen deze partijen.
De raming van de projectonderdelen worden als volgt opgesplitst per partner en projectfase:
Fase 1 (uitvoering vanaf 2023) - raming bij voorontwerp
Opdrachtgever | Onderdeel | Taakstellend budget | Raming Voorontwerp |
Stad Antwerpen – AG Vespa | Ruimer Openbaar domein | 6.460.468,00 euro ibtw | 6.420.028,00 euro ibtw |
Aquafin ism Water-link | Riolering binnen het aandeel van de Stad Antwerpen – AG Vespa | 2.204.537,00 euro ibtw | 1.093.440,00 euro ibtw |
ULB | Openbaar domein en riolering | 3.701.148,00 euro ibtw | 3.585.525,00 euro ibtw |
Totaal raming voorontwerp |
| 12.366.153,00 euro ibtw | 11.098.993,00 euro ibtw |
De raming voor fase 1 voldoet aan de taakstellende budgetten per partner voorzien in de projectdefinitie.
De investering in de publieke ruimte - fase 1 ten laste van de Stad Antwerpen, ten bedrage 6.420.028,00 euro ibtw, is voorzien in het meerjarenplan 2020-2025.
Het krediet in het stedelijk meerjarenplan 2020-2025 voor het project Openbaar Domein Slachthuissite bedraagt 12.465.713,29 euro voorzien op het boekingsadres SUB_NR/INTERN/5291630000/224/2WNS020202PA3719/2SA050610 voor budgetperiodes 2000/2100/2200/2300/2400/2500.
Fase 2 (uitvoering vanaf 2028) - raming voorontwerp
De verdeling van de kosten voor fase 2 is nog nader te bepalen in een addendum op de samenwerkingsovereenkomst tussen partners. De raming wordt enkel globaal geëvalueerd en vormt geen onderdeel van het meerjarenplan 2020-2025.
Openbaar domein | 2.773.714,00 euro ibtw |
Riolering | 341.669,00 euro ibtw |
Totaal raming voorontwerp | 3.115.383,00 euro ibtw |
De raming voor fase 2 voldoet aan het taakstellend budget (3.239.489,00 euro ibtw) voorzien in de projectdefinitie.
Het districtscollege Antwerpen keurt het voorontwerp publieke ruimte Slachthuiswijk goed, voor wat betreft het lokaal openbaar domein op voorwaarde dat:
Algemeen:
Specifiek:
Lobroekplein:
Lange Lobroekstraat tussen Lobroekplein en Ceulemansstraat:
Weilandstraat uit te tekenen als woonerf. Materialisatie woonerf conform woonerven 19° eeuwse gordel.
Lange Lobroekstraat tussen Lange Slachterijstraat en Weilandstraat: straatbomen en integraal toegankelijke bushalte te voorzien.
Korte Lobroekstraat en Korte Slachterijstraat:
Lange Slachterijstraat bij aansluiten op Lobroekplein: aansluiting op Lobroekplein voorzien van uitstulping met boom.
In het gemeenteraadsbesluit van 31 mei 2021 (jaarnummer 309) werden de bovenlokale straten en pleinen vastgelegd. Dit stadsproject omvat bovenlokale investeringen in lokaal openbaar domein, bovenlokaal openbaar domein en nieuw openbaar domein. Ontwikkelingen (nieuw openbaar domein) en mobiliteit en verkeersmaatregelen blijven een bevoegdheid van het college.
Gezien de grondige wijzigingen aan de structuur van het openbaar domein wordt in bijlage een overzichtskaart toegevoegd met de opsplitsing in:
De inhoudelijke toelichting van het voorontwerp volgt de structuur van het toekomstig openbaar domein.
Op 25 november 2019 (jaarnummer 652) keurde de gemeenteraad de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen stad Antwerpen en AG Vespa goed. Artikel 6 - 4.4 bepaalt dat AG Vespa publiek domein kan (laten) realiseren. De opdracht aan AG Vespa betreft het plaatsen en uitvoeren van de overheidsopdrachten in eigen naam en voor rekening van stad Antwerpen. De beleidsbeslissing omtrent het realiseren van het publiek domein ligt bij stad Antwerpen.
Projectdefinitie & Conceptontwerp - Masterplan publieke ruimte Slachthuiswijk
De projectdefinitie vormt de basis van dit project en bevat een contextueel kader, algemene en project specifieke ambities met betrekking tot de publieke ruimte en ontwerprichtlijnen waarmee de ontwerpers rekening dienen te houden, gebaseerd op de concepten van het stadsproject met betrekking tot de bebouwde omgeving en het raamwerk publieke ruimte.
Het conceptontwerp situeert de publieke ruimte als groene verbinder tussen de bestaande en nieuwe wijk, met een gedifferentieerd aanbod van speel-, sport- en ontmoetingsruimte voor de huidige en nieuwe bewoners.
Het conceptontwerp voorziet, rekening houdend met het verruimde Kalverpad, een autoluwe inrichting, met een langzaam verkeersnetwerk dat de unieke deelruimtes met elkaar verbindt. Dit netwerk vormt het raamwerk voor de parken, tuinen om het gewenste programma op vlak van groen, sport en spel op te vangen. De klimaat robuuste groenstrategie voorziet een aanleg van circa 39.000 m² groene publieke ruimte, wat voldoende is om vandaag en in de toekomst het streefcijfer van 4 m² groene publieke ruimte te voorzien per inwoner van de wijk.
Het gewenste programma is ruimer dan de beschikbare ruimte waardoor een strategie van gebalanceerd programmeren, dubbel ruimtegebruik en overlappingen, tot een geïntegreerd conceptontwerp hebben geleid, waarbij de ondersteunende studie voor het speelruimteweefsel (externe expertise aan het ontwerpteam) een structurerend element vormt parallel aan de opmaak van het conceptontwerp. De ruimtelijke organisatie van het parkeren werd aangepast aan de behoefte van de bestaande wijk, rekening houdend met de gewenste groenstrategie van het project, waarbij het bestaande aanbod voor openbaar vervoer behouden blijft.
Van conceptontwerp naar voorontwerp
1. Adviezen en participatie
Het conceptontwerp werd geadviseerd door de COD, de districtsraad Antwerpen en de kwaliteitskamer publieke ruimte, met volgende belangrijkste aandachtspunten in functie van de opmaak van het voorontwerp (zie ook collegebesluit 2021_953):
Het conceptontwerp werd via een participatief traject toegelicht en bevraagd in de Slachthuiswijk, met volgende belangrijkste aandachtspunten in functie van de opmaak van het voorontwerp (zie bijlagen participatie):
Tijdens de opmaak van het voorontwerp werd nog een extra werkatelier georganiseerd met buurtbewoners om de verschillende ontwerpen te duiden en mits gerichte vragen van het ontwerpteam bij te sturen, hierbij werden volgende elementen als belangrijkste elementen aangegeven:
2. Ondersteunende studies
Gelijklopend met de opmaak van het voorontwerp werden volgende ondersteunende studies opgemaakt en/of verder uitgewerkt:
De waterstudie ‘Slachthuiswijk’ geeft inzichten naar lokale en bovenlokale ingrepen die noodzakelijk zijn voor een duurzaam waterbeheer in de Slachthuiswijk en de omliggende gebieden. De studie omvat een toepassing van de bouwstenen uit het Waterplan van de stad Antwerpen in de wijken Dam, Steenborgerweert, Slachthuiswijk en Oud-Borgerhout met als doel het alsnog afvloeiende regenwater gravitair af te voeren naar Het Schijn (via de bestaande koker in de Slachthuislaan/Noordersingel).
De studie nadert de eindfase waarbij volgende elementen nog worden onderzocht:
Deze studie zal gefinaliseerd worden bij de start van de opmaak van het definitief ontwerp in het najaar van 2021 en zal via een afzonderlijk traject ter goedkeuring voorgelegd worden aan de stad Antwerpen, Aquafin in samenwerking met Water-link en VMM.
De waterstudie voorziet volgende waterconcepten voor de publieke ruimte van het Slachthuiswijk, gebaseerd op de bouwstenen van het Waterplan Antwerpen:
Deze concepten werden in het voorontwerp voor de publieke ruimte opgenomen.
De bomentoets van de Groendienst van stad Antwerpen en de boominventaris van het ontwerpteam voor het stadsproject Slachthuissite.
De bomentoets werd opgemaakt voor de volledige projectcontour van fase 1 en fase 2 van het stadsproject. De groendienst heeft hierbij de bestaande situatie geanalyseerd en gekwalificeerd, waarbij abstractie werd gemaakt van de toekomstige positie van de bomen in openbaar domein of bouwpercelen cfr. het masterplan / RUP voor het stadsproject. Deze benadering heeft tot doel om de hoeveelheid te compenseren bladmassa te kunnen bepalen die op termijn dient gerealiseerd te worden in de nieuwe publieke ruimte. Deze bladmassa-balans zal opgemaakt worden bij de opmaak van het definitief ontwerp en toegevoegd worden aan elke aanvraag voor een omgevingsvergunning voor het openbaar domein. In deze bomentoets werd alle bomen gekwalificeerd in absoluut te behouden, bij voorkeur te behouden, mogelijk te behouden en te verwijderen.
Aanvullend werd door het ontwerpteam een boominventaris opgemaakt voor de bomen die in het toekomstige openbaar domein van het stadsproject aanwezig zijn. Deze kwalificatie vertrekt van de bomentoets van de groendienst en wordt aangevuld met technische, veiligheids- en ontwerpafwegingen, waarbij volgende indeling werd toegepast:
Deze gegevens werden gebundeld in een inventaris met individuele boomfiches en een overzichtskaart met identificatie naar bovenstaande kwalificaties. In het voorontwerp werd een bijkomende overzichtskaart toegevoegd en werd per projectonderdeel een argumentatie toegevoegd van ontwerpmatige of technische keuzes.
Voorontwerp
Het basisprincipe van een groene verbindende publieke ruimte tussen de bestaande wijk en de nieuwe ontwikkeling wordt in het voorontwerp verder uitgewerkt waarbij enkele overkoepelende ruimte strategieën worden toegevoegd. De overlappende structuur van programma, materialen en bomen wordt aangevuld met een raamwerk van paden, bufferzones en één continue lineaire verbinding tussen de verschillende deelruimtes. Deze ‘Dam-route’ vormt een lineaire verbinding tussen alle sport-, spel en verblijfselementen. De route is een integraal toegankelijk element doorheen de groene publieke ruimte en biedt ruimte voor gebruikers van alle leeftijd.
Op basis van de adviezen, het participatietraject, de waterstudie en de bomeninventaris werd het voorontwerp verder uitgewerkt met volgende concepten voor de verschillende deelruimten:
Fase 1 – Stadsproject – Slachthuissite (opmaak definitief ontwerp aansluitend op voorontwerp)
Lobroekplein – Huiskamer van de wijk met een intiem horecaplein
Het buurtplein werd verder uitgewerkt tot een inclusieve pleinruimte met een warme uitstraling, waarbij het ruimte biedt aan terrassen voor de bestaande en nieuwe horecazaken, een speelfontein, een sportveld en een ruime multifunctionele centrale open ruimte.
De bestaande bomenrijen worden op basis van ruimtelijke onderzoek en technische randvoorwaarden (onder liggend aanvoerleiding en brandweereisen naar bestaande bebouwing) niet weerhouden en vervangen door een beeldbepalende bomenzoom van bloemrijke lindebomen rondom het centrale plein.
De centrale plein ruimte kan ruimte bieden aan seizoensgebonden eilandterrassen, een lokale markt, een buurtfeest, een rommelmarkt of muziekevent op maat van de wijk. Aanvullend zal een speelfontein, een sportveld en enkele speelaanleidingen het dagelijks gebruik van het buurtplein ondersteunen.
De excentrische rijloper wordt uitgewerkt als een gedeeltelijk verdiepte rijbaan met suggestiestroken voor fietsers (zie aanpassing na COD juli 2021). Om veiligheidsredenen worden er aan de pleinzijde geen parkeerplaatsen voorzien, zodat de verschillende gebruikers in deze ruimte maximaal zichtbaar zijn. Aan de zuidelijke rand van het plein wordt een brandweg voor de bestaande gebouwen gecombineerd met een laad- en loszone met venstertijden (ANPR). Aan de zijde van de nieuwe gebouwen wordt een laad- en loszone voorzien in de parkeerstrook.
De centrale pleinruimte wordt voorzien van een beeldbepalend materiaal (nader te bepalen in definitief ontwerp). De randen van het plein worden aangelegd in waterdoorlatende betonstraatstenen, die tevens doorlopen in het Hallenplein. De excentrische rijloper wordt uitgevoerd in gegoten beton, aansluitend op het materiaal in de rand. Aan de overgang naar de Kalverwei worden lichte boomsoorten gecombineerd met struiken en bolgewassen.
Kalverwei – Een buurtpark voor ontmoetingen in het groen.
De Kalverwei wordt verder uitgewerkt als een landschappelijke buurtpark met schaduwrijke plekken en een natuurlijke inrichting. De speel- en sportplekken worden gebundeld in het centrale deel van het park, zodat er voldoende vrij invulbare ruimte beschikbaar is voor alle vormen van ontmoeting.
Het park wordt aan de zijde van de Slachthuislaan afgeschermd met een beplante heuvel met zitelementen. Deze heuvel kan in een volgende fase van het stadsproject voorzien worden van een helling naar een brug over de Slachthuis, richting Kadepark en het Ringpark Lobroekdok. In afwachting van de realisatie van fase 3 van het stadsproject wordt deze verbinding indien nodig voorzien als een tijdelijke gelijkgrondse oversteekplaats met verkeerslichten die op aanvraag functioneren.
De Weilandstraat wordt ingericht als woonstraat / schoolstraat, met enkelzijdig langsparkeren en een keerpunt op het einde van de straat. In het verlengende van deze straat wordt één wandelpad voorzien als dienstweg/brandweg voor de bediening van een sorteerstraat. De parkpaden worden voorzien in een warme kleur beton, met enkele accenten op de Dam-route.
De groenstructuur van dit park bestaat uit een reeks bestaande grote bomen, aangevuld met een diversiteit van inheemse bomen (al dan niet vruchtdragend), struiken en struweel, bloemrijke grasmengsel en sportgras.
De sport- en speelinfrastructuur, alsmede de kunstobjecten, hebben een indicatieve invulling gekregen en zullen van het definitief ontwerp in een afzonderlijke opdracht uitgewerkt worden.
Hallenplein – Een bomenplein met een groen karakter.
Het groene plein biedt ruimte voor verblijven, spelen en sport voor alle leeftijden. Centraal worden twee grotere grasvelden voorzien die naar behoefte een andere (tijdelijke) invulling kunnen krijgen, bv. een samentuin, sportplek of een volledig vrije programmering. De twee centrale open ruimten worden geflankeerd door drie boomgroepen die de ruimte structuur en beschutting geven. Deze drie boomplekken bieden ruimte voor ontmoeting, kunstobjecten en bewegingsobjecten voor ouderen.
Het plein is aansluitend op de Hallentuin volledig autovrij, met uitzondering voor vergunninghouders (bewoners – ANPR). De verbinding naar de expeditiestraat wordt fysiek afgeschermd met zitelementen. De toegankelijkheid van deze zone (via ANPR) zal in een latere fase vastgesteld worden, afgestemd op de ontwikkeling van de Slachthuishallen. De ingang van de nieuwe Hogeschool wordt voorzien van een trappenpartij die ruimte biedt aan informele ontmoetingen tussen studenten.
De verharding in de randen rondom het centrale plein wordt voorzien in een zelfde verharding in waterdoorlatende betonstenen conform de randen van het Lobroekplein (zie aanpassing na COD juli 2021).
Hallentuin - Verdiepte watertuin
De Hallentuin wordt ingericht als een stille en waterrijke watertuin met een trappenpartij en zitplekken langsheen de nieuwe hogeschool. Een wandelroute, in halfverharding, met speelplek voor kleine kinderen, loopt doorheen de watertuin naar de centrale plataan en het bestaande paviljoen.
De groenstructuur bestaat uit een enkele solitaire bomen, een groene buffer langsheen de woningen en een waterminnende beplanting van grassen en vaste planten in de watertuin. De verharding langsheen de woningen wordt voorzien in waterdoorlatende betonstraatstenen en zal enkel toegankelijk zijn voor voertuigen met vergunning (ANPR – bewoners).
Oude Kalverstraat - De entree van de Slachthuiswijk
De entree van de Slachthuiswijk heeft als hoofdstraat een ruime maat met een groene uitstraling. De straat is veilig voor al haar gebruikers, door twee verkeersplateau’s ter hoogte van de Kalvereibuurtstraten en langse fiets- en voetpaden gescheiden van de rijbaan door een groene berm. In de straat wordt onder een dubbele bomenrij geparkeerd. Ter hoogte van het kruispunt met de Slachthuislaan wordt een middenberm met bomenrij voorzien ter begeleiding van het in- en uitrijdend bestemmingsverkeer.
De voorziene verhoogde kruispunten ondersteunen het gevraagde tragere snelheidsregime en bieden de noodzakelijke ruimte voor keerbewegingen naar de parking voor de Slachthuishallen. Het nieuw in te richten kruispunt op de Slachthuislaan wordt ingericht conform het huidige kruispunt aan de Kalverstraat, maar zal bijkomend voorzien worden van een oversteekplaats voor voetgangers en fietsers aan de zuidzijde van het kruispunt (zie aanpassing na COD juli 2021).
Kalverweibuurtstraten - Leefbare woonstraten
In afwijking van het conceptontwerp worden deze straten uitgewerkt als woonerven met een uitbreiding van de groenstructuren langsheen de gebouwen en bijkomende ontmoetings- en zitplekken. De woonerven worden vanaf de voetpaden in de Oude Kalverstraat tot aan de Kalverwei uitgevoerd in waterdoorlatende betonstraatstenen, waarbij de gemarkeerde parkeerplaatsen worden uitgevoerd in een aangepaste kleur.
De groenstructuur voorziet diepe geveltuinen bij grondgebonden woningen en ondiepe geveltuinen bij bel-etage woontypologieën. De bestaande platanen in deze woonerven (waarvan één dient gekapt te worden in functie van de wegenis) worden aangevuld met zuilvormige bomen die het begin of einde van een parkeervak begrenzen.
Lange Lobroekstraat – groene strip
De Lange Lobroekstraat wordt ingericht als een woonstraat met een langse groenstrook van het huidige Ceulemanshofke tot aan het Lobroekplein. De groenstrook wordt verhoogd aangelegd, waarbij deze buffer tot de wegenis ruimte biedt voor ontmoetingsplekken voor bewoners. De aangrenzende Mouterijsteeg wordt ingericht als woonerf. De groenstructuur langsheen de bestaande bebouwing wordt maximaal behouden, rekeninghoudend met de brandweertoegankelijkheid, aan de zijde van de groenstrip worden nieuwe solitaire bomen en boomgroepen voorzien in functie van schaduwrijke ontmoetingsplekken. Lokaal wordt een bijkomend verkeersplateau voorzien ter ondersteuning van de gevraagde snelheid beperkende maatregelen.
Hallenparking & Slachthuislaan – een overgang naar een expeditiestraat en plein voor een school
De verbreding van de Slachthuislaan voor de Slachthuishallen maakt de combinatie van drie elementen, een parking, een ontsluiting van een groene expeditiestraat en een ontmoetingsplek als inkom voor de nieuwe hogeschool. De parking wordt ingericht als een eiland omringd door voetpaden, waarbij de groenstructuur de overgang maakt naar een ontmoetingsplaats aan de school. De inrichting van de uitgang van de expeditiestraat werd aangepast zodat deze verkeerskundig sterker geaccentueerd wordt ten opzichte van de parkeerplaatsen (zie aanpassing na COD juli 2021).
Fase 2 – Stadsproject – Noordschippersdok (opmaak definitief ontwerp vanaf 2028)
Kalverpad - Avontuurlijk spelen in een stukje stadsnatuur
Het Kalverpad wordt autovrij ingericht als een waterrijke ruimte voor mens, kind en dieren. De paden doorheen deze ruimte bakenen verschillende plekken af voor waterpartijen, speelplekken, rustplekken, een samentuin en een gedeelde speelplek voor kinderen van de aangrenzende school en/of jeugdwerk.
De groenstructuur voorziet een bloemrijk grasland in de randen en een maximaal behoud van de bestaande bomen. De aanvullingen worden voorzien in verschillende ‘groene bouwstenen’ die het natuurlijke en waterrijke karakter van deze lage plek in de stad moeten ondersteunen. De parkpaden worden voorzien in een warme kleur van gegoten beton en tot een functioneel minimum beperkt, waarbij tussen de Twee Netenstraat en de Rupelstraat een verbreding wordt voorzien voor een dienstweg (ANPR) voor de bediening van de sorteerstraten.
De ruimte zal in een latere fase van het stadsproject uitgewerkt worden tot een definitief ontwerp, waarbij de verschillende sport- en speelplekken mogelijks via afzonderlijke opdrachten zullen uitgewerkt worden.
Frontstraten & Slachthuislaan - De vierde berm
De Frontstraten worden uitgewerkt als een autovrije groene publieke ruimte, volgens de inrichtingsprincipes van het Kalverpad, met centraal een wandelpad dat tevens dienst doet als brandweg. De publieke ruimte langsheen de Slachthuislaan wordt ingericht als vierde groene berm van de Slachthuislaan, waarbij de bestaande bomenrij maximaal behouden blijft (met uitzondering van enkele bomen op de brandwegen naar de frontstraten). De vierde berm wordt geflankeerd door een fietspad aan de straatzijde en een wandelpad/voetpad aan de gebouwzijde. De zone van het wandelpad is ook de noodzakelijke toegang en opstelplaats voor de brandweer. De toegang en uitgang worden lokaal georganiseerd vanaf een in- en uitvoegstrook op de Slachthuislaan.
De parking aan de Samberstraat is uitgebreid om de parkeerbehoefte van de aangrenzende rivierstraten te kunnen opvangen. De inrichting van deze ruimte is een voorloper/uitloper van de vierde berm in de Slachthuislaan, waarbij de parking als een eiland wordt omringd met voetpaden vanuit de woonwijk. Centraal zorgt een voetgangersdoorsteek voor een bijkomende toegankelijkheid van de parking en de omliggende voetpaden. De parking wordt ontsloten vanuit de Samberstraat, waarbij in de toekomst een bijkomend inrit vanaf de Slachthuislaan onderzocht kan worden.
Thematische overzicht - voorontwerp
De groenbalans voor de nieuwe publieke ruimte blijft bij uitwerking van het voorontwerp ongewijzigd en voorziet een aanleg van circa 39.000m² groene publieke ruimte, wat voldoet om vandaag en in de toekomst het streefcijfer van 4m² groene publieke ruimte te voorzien per inwoner.
De groenstructuur voor de nieuwe publieke ruimte werd aangevuld en uitgewerkt op basis van de bomentoets/boominventaris opgemaakt door de groendienst en het ontwerpbureau. Waar mogelijk werden bestaande kwalitatieve bomen geïntegreerd in het ontwerp, rekening houdend met het verzoek om maximaal de bestaande bomen te behouden in de publieke ruimte. Het ontwerpteam heeft de keuze en argumentatie van het voorontwerp opgemaakt op basis van de kwalitatieve evaluatie van de bestaande bomen (opmeting, visuele evaluatie, bodem- en wortelonderzoek), de technische randvoorwaarden (bodem, techniek, wegenis, brandweer) en ontwerpmatige afwegingen (programma, ruimtelijke ambitie op lange termijn). De conclusie werd gebundeld in een overzichtsplan en de ontwerpmatige afwegingen werden opgenomen in het betreffende deelproject. Bij de opmaak van het definitieve ontwerp zal de bladmassa-balans opgemaakt worden per (deel)project.
Op vlak van mobiliteit werden de voorziene wijzigingen in de wijkcirculatie behouden en verder uitgewerkt in het voorontwerp. Het raamwerk van verhardingen voorziet een integraal toegankelijk netwerk van paden voor voetgangers en fietsers, waarbij de ‘Dam-route’ een koppeling vormt van alle verschillende programmaonderdelen. De nodige parkeerplaatsen voor fietsers (inclusief velostations) worden in verschillende locaties en maatvoering voorzien doorheen het project op maat van het aanwezige programma. De noodzakelijke dienstwegen, ten behoeve van de sorteerstraten, worden op een geïntegreerde wijze voorzien in het Kalverpad en de Kalverwei.
De ontsluitingsstructuur voor het autoverkeer werd verder uitgewerkt vertrekkende van de wijzigingen in het conceptontwerp, waarbij bijkomend voorzien wordt in snelheidsbeperkende elementen in de Oude Kalverstraat en Lange Lobroekstraat. De typologieën van de straten werden verder uitgewerkt rekening houdend met de behoefte aan groene publieke ruimte, verblijfskwaliteit en parkeren. In de autovrije gebieden is een beperkte toegankelijkheid nog mogelijk voor verhuisbewegingen, uitzonderlijke leveringen en werken onder controle van een ANPR systeem.
In de ruimtelijke uitwerking van de verschillende deelruimten werd er rekening gehouden met het gewenste programma van 293 parkeerplaatsen en de verschuiving van een deel van het aanbod naar het noorden van de wijk. Rekening houdend met de ruimtelijke en programmatorische elementen in de verschillende deelruimten kan een totaal aanbod van 269 parkeerplaatsen gerealiseerd worden met een zwaartepunt op de parkings langsheen de Slachthuislaan. De volledige realisatie van het gevraagde aanbod is alsnog realiseerbaar mits afwegingen ten aanzien van andere programmapunten aan het Lobroekplein en de Kalverwei.
In de aanloop van de realisatie van een gemeenschappelijke bezoekersparking centraal in de Kalverweibuurt, werd het ontwerp van de Oude Kalverstraat aangepast in functie van een in- en uitrit van deze bezoekersparking. Het voorontwerp voorziet ook enkele strategieën in de publieke ruimte waarbij bezoekersparkeerplaatsen voorzien in de publieke ruimte, geïntegreerd en dus verplaatst worden in deze bezoekersparking. Deze principes maken deel uit van een afzonderlijk traject en besluitvorming waarvan de resultaten verwerkt worden in het definitief ontwerp.
Op vlak van waterbeheer werden in de waterstudie bijkomende concepten voorzien voor een klimaatbestendig waterbeheer op korte en lange termijn. Deze concepten werden geïntegreerd in het voorontwerp publieke ruimte door middel boven/ondergrondse infiltratie- en buffervoorzieningen. De voorgestelde concepten betreffen een gemengd concept van waterbeheer vanuit de publieke ruimte en de aangrenzende private gebouwen, in functie een optimale waterkwaliteit van de bovengrondse (speel)waterelementen. In aanvulling van de projecten in de publieke ruimte zal er technisch en financieel onderzocht worden of de ondergrondse installatie van de bestaande waterzuivering op de Slachthuissite ingezet kan worden voor het hergebruik van regenwater ten behoeve van de voorziene groenstructuur (deze infrastructuur is heden niet voorzien in het budget voor de publieke ruimte).
Het voorontwerp voorziet in de deelruimten verschillende concepten voor sport en spel, alsmede diverse speelaanleidingen. Met de betreffende stadsdiensten zal er voorafgaand aan het definitief ontwerp een evaluatie gemaakt worden welke onderdelen van het project via een afzonderlijk ontwerp/participatie/bouw traject zullen verlopen. Langsheen de Dam-route zijn enkele locaties voorzien voor een kunstobject in de publieke ruimte. Kunst in de publieke ruimte zal in een afzonderlijk traject opgestart worden, gelijklopend met de opmaak definitief ontwerp, waarbij de opdrachtgevers, in samenwerking met de dienst Kunst in de stad, één of meerdere opdrachten/projecten kunnen afbakenen. Dit project kan een onderdeel vormen van het project publieke ruimte maar vormt momenteel geen onderdeel van het budget bij voorontwerp.
In overleg met brandweer Antwerpen werd het voorontwerp verder afgestemd op de bestaande en nieuwe bebouwing. De brandroutes werden afgestemd met de ontwerpprincipes voor een maximale groene publieke ruimte, waarbij de parkpaden verhard worden in verhouding tot de functionele behoefte van de gebruikers. De bijkomende breedte voor brandweer wordt uitgevoerd in versterkte grasstroken. Enkel specifieke aanpassingen werden doorgevoerd in het voorontwerp:
De (re)organisatie van de sorteerstraten werd geïntegreerd in het voorontwerp rekening houdend met de spreiding in functie van de nieuwe ontwikkeling en de uitdrukkelijk vraag om geen keer- of achteruitbewegingen te maken met de betreffende dienstvoertuigen.
In functie de opmaak van het definitief ontwerp publieke ruimte heeft AG Vespa volgende bijkomende opdrachten ontvangen van het college:
Volgende projectplanning is voorzien voor het masterplan publieke ruimte en de realisatie van drie strategische deelprojecten:
mei 2020 - januari 2022: | ontwerpfase |
februari 2022 - december 2022: | aanbesteding en vergunning |
vanaf januari 2023:
|
realisatie |
In samenwerking met de betreffende stadsdiensten en externe consultants werden meerdere inspraakmomenten voorzien naar bewoners, kinderen en de horecacluster aan het nieuwe Lobroekplein, waarbij volgende items werden opgezet om bewoners te informeren en bevragen naar het programma en inrichting van de publieke ruimte:
Voorontwerp (februari 2021 – juni 2021)
Deze informatie werd door het participatieteam gebundeld in een verslag aan het ontwerpteam, waarna het voorontwerp voor de publieke ruimte werd opgemaakt. Deze gegevens zijn tevens publiek raadpleegbaar gesteld op www.slachthuiswijk.agvespa.be.
Definitief ontwerp
Als vervolgtraject op het voorontwerp zullen de externe consultants nog een dialoogmarkt organiseren in de Slachthuiswijk om gericht nog in dialoog te gaan met bewoners met betrekking tot de uitwerking van het ontwerp van de publieke ruimte tot een definitief ontwerp.
Stad Antwerpen heeft al geruime tijd de ambitie om in dit gehele projectgebied Slachthuissite / Noordschippersdok / Lobroekdok een herontwikkeling te starten tot een gemengd, kwalitatief en ontsluitbaar project met bestemming wonen, diensten, recreatie en bedrijvigheid. In de herontwikkeling van het projectgebied Slachthuissite / Noordschippersdok / Lobroekdok neemt AG Vespa de rol van projectbegeleider op. Daarbij hoort de begeleiding naar een kwaliteitsvol uitvoeringsgericht stadsproject en het opmaken van een samenwerkingsovereenkomst tussen de eigenaars van de site.
Op 17 november 2017 (jaarnummer 9862) keurde het college zowel het definitieve masterplan goed, als het voorontwerp RUP, dat de juridische vertaling vormt van dit masterplan.
Op 25 juni 2018 (jaarnummer 496) keurde de gemeenteraad de samenwerkingsovereenkomst tussen stad Antwerpen, AG Vespa, Urban Living Projects NV (ULP) en Urban Living Belgium NV (ULB) goed in het kader van de ontwikkeling van het stadsproject Slachthuissite / Noordschippersdok / Lobroekdok. In deze samenwerkingsovereenkomst zijn onder meer afspraken over de aanleg van het openbaar domein opgenomen, waarbij de private partij het projectgebonden openbare domein op zijn kosten aanlegt en het ruimere openbaar domein wordt aangelegd door de publieke partijen, met name stad Antwerpen / AG Vespa. Het ruimere openbaar domein bestaat uit de Oude Kalverstraat, Lobroekplein, Kalverwei, Kalverpad en de kade Lobroekdok.
Op de gemeenteraad van 25 februari 2019 (jaarnummer 79) werd de definitieve vaststelling van het ontwerp RUP Slachthuissite / Noordschippersdok / Lobroekdok goedgekeurd.
Op de gemeenteraad van 25 maart 2019 (jaarnummer 240) werd het definitieve onteigeningsbesluit in het kader van het ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) Slachthuissite / Noordschippersdok / Lobroekdok goedgekeurd.
Op het college van 28 juni 2019 (jaarnummer 4551) werd de projectdefinitie voor de publieke ruimte van de Slachthuiswijk goedgekeurd.
Op het college van 10 juli 2020 (jaarnummer 5927) werd de nota 'Verfijning visie ontwikkeling Slachthuissite - Noordschippersdok - Lobroekdok' goed als kader voor de herontwikkeling van het gebied.
Op de gemeenteraad van 14 december 2020 (jaarnummer 778) werd, in het kader van de realisatie van het stadsproject Slachthuissite - Noordschippersdok - Lobroekdok, de overdracht van stadsgronden en de toekenning van een (achtergestelde) lening aan AG Vespa goedgekeurd.
Op 5 februari 2021 keurde het college van stad Antwerpen het conceptontwerp voor de publieke ruimte Slachthuiswijk goed.
Op het college van 5 februari 2021 (jaarnummer 953) werd het conceptontwerp voor de publieke ruimte van de Slachthuiswijk goedgekeurd.
Op de districtsraad Antwerpen van 15 maart 2021 (jaarnummer 38) werd het conceptontwerp voor de publieke ruimte van de Slachthuiswijk voorwaardelijk gunstig geadviseerd.
Op het college van 24 september 2021 (jaarnummer te bepalen) werd het voorontwerp voor de publieke ruimte van de Slachthuiswijk goedgekeurd.
De heraanleg van deze publieke ruimte vormt een onderdeel van de samenwerkingsovereenkomst tussen stad Antwerpen, AG Vespa, Urban Living Projects nv(ULP-I) en Urban Living Belgium (ULB) (2018_GR_0496).
De raming van het voorontwerp publieke ruimte voor fase 1 en fase 2, inclusief riolering en optionele elementen bedraagt 14.214.376,00 euro inclusief BTW en voldoet aan het taakstellend budget (15.605.642,00 euro inclusief BTW) opgenomen in de projectdefinitie. Dit bedrag is ten laste van meerdere partijen, stad Antwerpen - Waterlink ism. Aquafin en ULB, op basis van de samenwerkingsovereenkomsten tussen deze partijen.
De raming van de projectonderdelen worden als volgt opgesplitst per partner en projectfase:
Fase 1 (uitvoering vanaf 2023) - raming bij voorontwerp
Opdrachtgever | Onderdeel | Taakstellend budget | Raming Voorontwerp |
Stad Antwerpen – AG Vespa | Ruimer Openbaar domein | 6.460.468,00 euro ibtw | 6.420.028,00 euro ibtw |
Aquafin ism Water-link | Riolering binnen het aandeel van de Stad Antwerpen – AG Vespa | 2.204.537,00 euro ibtw | 1.093.440,00 euro ibtw |
ULB | Openbaar domein en riolering | 3.701.148,00 euro ibtw | 3.585.525,00 euro ibtw |
Totaal raming voorontwerp |
| 12.366.153,00 euro ibtw | 11.098.993,00 euro ibtw |
De raming voor fase 1 voldoet aan de taakstellende budgetten per partner voorzien in de projectdefinitie.
De investering in de publieke ruimte - fase 1 ten laste van stad Antwerpen, ten bedrage 6.420.028,00 euro inclusief BTW, is voorzien in het meerjarenplan 2020-2025.
Het krediet in het stedelijk meerjarenplan 2020-2025 voor het project Openbaar Domein Slachthuissite bedraagt 12.465.713,29 euro voorzien op het boekingsadres SUB_NR/INTERN/5291630000/224/2WNS020202PA3719/2SA050610 voor budgetperiodes 2000/2100/2200/2300/2400/2500.
Fase 2 (uitvoering vanaf 2028) - raming voorontwerp
De verdeling van de kosten voor fase 2 is nog nader te bepalen in een addendum op de samenwerkingsovereenkomst tussen partners. De raming wordt enkel globaal geëvalueerd en vormt geen onderdeel van het meerjarenplan 2020-2025.
Openbaar domein | 2.773.714,00 euro ibtw |
Riolering | 341.669,00 euro ibtw |
Totaal raming voorontwerp | 3.115.383,00 euro ibtw |
De raming voor fase 2 voldoet aan het taakstellend budget (3.239.489,00 euro inclusief BTW) voorzien in de projectdefinitie.
De districtsraad Antwerpen adviseert het voorontwerp publieke ruimte Slachthuiswijk, voor wat betreft het nieuw openbaar domein en bovenlokaal openbaar domein.
Met de collegebeslissing van 12 mei 2017 (jaarnummer 4463) werden de bevoegdheden van de districtscolleges vastgelegd. Artikel 11 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor lokale straten en pleinen.
In het gemeenteraadsbesluit van 31 mei 2021 (jaarnummer 309) werden de bovenlokale locaties vastgesteld. De Jacob Jacobsstraat is een lokale straat.
De Jacob Jacobsstraat is een enkelrichtingsstraat met tweezijdig parkeren en een verkeersplateau ter hoogte van de Terliststraat. In het midden van de straat tussen de Simonsstraat en de Terliststraat komt nog een extra verkeersplateau. Fietsenstallingen worden verspreid voorzien doorheen de straat. Aan het kruispunt met de Quinten Matsijslei en de Terliststraat staan zes bestaande bomen. Er worden 22 extra bomen met grote plantvakken voorzien, die de parkeerstroken afbakenen. Aan gebouwen met een publiek karakter zijn voetpaduitstulpingen voorzien in waterpasserende betonstraatstenen met open voegen. Zo krijgen de voetgangers meer plaats en is er ruimte voor zitgelegenheid en speelaanleidingen.
Mobiliteitsvoorwaarden
Parkeerbalans
Het concept resulteert in een parkeerbalans van 45 plaatsen in de bestaande toestand naar 35 plaatsen in de nieuwe toestand door een nieuw verkeersplateau tussen de Terliststraat en de Simonsstraat en het afbakenen van de parkeerstroken en voetpaduitstulpingen met bomen.
Bomenbalans
Het concept resulteert in een positieve bomenbalans van zes bomen in de bestaande toestand naar 28 bomen in de nieuwe toestand.
Hemelwaterplan
Op 19 januari 2018 (jaarnummer 501) keurde het college het hemelwaterplan goed.
De Vlaamse wetgeving en het hemelwaterplan van de stad Antwerpen stellen dat maximaal moet worden gestreefd naar bronmaatregelen om hemelwater op te vangen en te verwerken.
De Jacob Jacobsstraat ligt in een zone waar het rioleringsstelsel gescheiden aangelegd moet worden. Voor deze zone wordt een gescheiden systeem met waar mogelijk bronmaatregelen (hergebruik, infiltratie, buffering) voorgesteld. Zo worden de parkeerstroken voorzien in kasseiverharding met open voeg en worden er grote plantvakken voorzien voor extra infiltratie. Bij de verdere uitwerking van het ontwerp wordt onderzocht of een afwatering naar het Stadspark haalbaar en wenselijk is.
fase | actie | datum | jaarnummer |
advies | Coördinatieoverleg Openbaar Domein | 28 juni 2021 | --- |
De ambitie is het creëren van een nieuwe, aangename woonstraat zone 30 met aandacht voor de nodige verkeersvertragende maatregelen, langsparkeerzones, meer ruimte voor groen en meer infiltratiemogelijkheden voor water.
Het voor deze opdracht vereist budget is voorzien op SUB_NR/INTERN/2300/5002500000 /224/2ANT010502M02035/2AN090610 .
Het coördinatieoverleg openbaar domein geeft gunstig advies op voorwaarde dat:
Het districtscollege keurt de projectdefinitie en het concept (28 juni 2021) voor de wegeniswerken in de Jacob Jacobsstraat , district Antwerpen, goed op voorwaarde dat:
Het districtscollege neemt kennis van de mobiliteitsvoorwaarden.
Het districtscollege geeft opdracht aan:
Dienst | Taak |
SW/PR/ONT |
|
SW/PR/ADM | mobiliteitsvoorwaarden ter goedkeuring voorleggen aan het college |
Bestuurscoördinator district | communicatie en participatietraject organiseren nodige budgetten voorzien |
Artikel 2.2.18. § 1. van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) zegt dat het college belast is met de opmaak van gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen en de nodige maatregelen neemt voor de samenstelling van het planteam en voor het voeren van het geïntegreerde planningsproces.
Procedure
RUP Vogelzang volgt de nieuwe geïntegreerde procedure waarbij het planmilieueffectrapport (plan-mer) en andere effectbeoordelingen in het planningsproces van een ruimtelijke uitvoeringsplan (RUP) geïntegreerd worden.
De startnota is de eerste stap in de opmaak van een RUP binnen de geïntegreerde procedure. In de startnota wordt het RUP gekaderd binnen de bestaande en juridische context. Deze nota bepaalt tevens de contour van het RUP en doet een voorstel voor de krachtlijnen van het RUP.
De procesnota is een aparte nota die het volledige planningsproces omschrijft, zowel hoe het proces wordt gepland als hoe het effectief werd uitgevoerd. De procesnota is een document met louter toelichtende waarde dat enkel een feitelijk relaas is van de te doorlopen procedure en de ondernomen stappen. De procesnota is voor het publiek als het ware een 'leeswijzer" van de te doorlopen planningsprocedure en de vervolgstappen.
De startnota is:
Het college van burgemeester en schepenen vraagt advies over de startnota aan de bevoegde instanties, opgesomd in artikel 2.2.18, § 2 VCRO. Het advies wordt uitgebracht binnen een termijn van zestig dagen, die ingaat op de dag na de ontvangst van de adviesvraag. Het college van burgemeester en schepenen informeert de bevolking van de gemeente uiterlijk de eerste dag van die termijn over de inhoud van de startnota, raadpleegt de bevolking over de startnota gedurende dezelfde termijn, organiseert hierover ten minste één participatiemoment en maakt daarvan een verslag.
De publieke consultatie wordt gehouden in de periode van 16 november 2021 tot en met 14 januari 2022. Het participatiemoment wordt georganiseerd op datum van 18 november 2021.
De reacties worden uiterlijk de laatste dag van de termijn van de inspraak aan het college bezorgd. De wijze waarop reacties bezorgd kunnen worden, alsook de uiterste datum worden uitdrukkelijk vermeld in de informatie over de startnota. Het college bezorgt de startnota, de adviezen, de reacties en het verslag van het participatiemoment aan de bevoegde dienst voor milieueffectrapportage en veiligheidsrapportage binnen een termijn van drie dagen na het afsluiten van de termijn.
Afbakening plangebied
Het plangebied van het RUP ‘Vogelzang’ is ca. 16,5 ha groot en gelegen in district Antwerpen langs de Ring. Het plangebied maakt deel uit van de wijk Middelheim en grenst in het noorden aan Markgrave, in het oosten aan Middelheim, in het zuiden aan de Wilrijkse pleinen en in het westen aan de Tentoonstellingswijk aan de overzijde van de Jan Van Rijswijcklaan. Kenmerkende plekken in de omgeving zijn het Mastvestpark, de BP-building als landmark, kunstsite deSingel, het olympisch zwembad Wezenberg en de Wilrijkse pleinen.
De plancontour omvat het volledige bouwblok afgebakend door de Gérard Le Grellelaan, Vogelzanglaan, Jan Van Rijswijcklaan en de Ring.
Het plangebied omvat volgens het gewestplan drie verschillende bestemmingsgebieden: (1) gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut, (2) parkgebieden en (3) gebieden voor verblijfsrecreatie.
Ruimtelijke visievorming
De ontwikkeling van het plangebied speelt zich af binnen bestaande beleidskaders zoals het sRSA uit 2006 en de visie Groene Singel.
sRSA : 'Cultuurpark' en 'Groene Singel'
In het sRSA wordt het concept ‘Cultuurpark’ neergelegd. Het ‘Cultuurpark’ omvat het plangebied van het voorliggende RUP samen met de zone intra muros ter hoogte van De Singel en het Wezenbergzwembad. Het ‘Cultuurpark’ werd benoemd als onderdeel van het programma ‘Zuiderpark’ binnen ‘de zachte ruggengraat’ en als onderdeel van het programma 'Singel-Zuid' binnen de ‘Groene Singel’. Het sRSA stelde de opmaak van een totaalconcept voor de gehele site als toplocatie in de stad voorop. De continuïteit van het aanwezige parksysteem en een leesbare nieuwe parkstructuur met verbindingen voor langzaam verkeer werden in dit concept meegenomen. De verruiming van Antwerp Expo werd als motor van het Cultuurpark meegenomen waarbij aandacht dient uit te gaan naar ontsluiting, parkeren en ondersteunende functies.
Ruimtelijk kader TV MAKH (2015 - 2016)
Beide beleidskaders werden verder uitgewerkt in een aanzet voor het totaalconcept en een ruimtelijk raamwerk opgemaakt in samenwerking met TV MAKH (Maxwan, Karres & Brands, Hub, Universiteit Antwerpen, Goudappel Coffeng).
Ruimtelijke concepten
In de startnota worden de volgende ruimtelijke concepten meegenomen voor het plangebied:
Ruimtelijk programmatorisch evenwicht
Er wordt ingezet op een ruimtelijk en programmatorisch haalbaar evenwicht tussen de groene open ruimte en het toekomstperspectief voor de aanwezige functies.
Antwerp Expo is sinds vele jaren verankerd in het plangebied. De huidige exploitant wil het complex vernieuwen en uitbreiden tot een multifunctioneel en hedendaagse accommodatie. Met het voorliggend RUP worden de ruimtelijke randvoorwaarden en de stedenbouwkundige principes vastgelegd voor de herontwikkeling van de site Antwerp Expo:
Daarnaast zijn de hoek Vogelzanglaan – Gerard Le Grellelaan en de hoek Vogelzanglaan – Jan Van Rijswijcklaan aangeduid als potentiële verdichtingslocaties. Het potentieel van het verdichten van deze zones wordt verder onderzocht in relatie tot de omgeving.
Tot slot wordt aan Crowne Plaza (voormalige Esso Motor Hotel gebouwd door Léon Stynen) de kans gegeven voor de verdere uitbouw van de huidige functies.
Bereikbare en kwalitatieve open ruimte
De (her)ontwikkeling van het plangebied omvat eveneens de bestendiging en de structurering van zachte verbindingen in het plangebied gekoppeld aan het versterken van de continuïteit van de groenstructuur. De relatie tussen het Ringpark Groene Vesten en het plangebied wordt daarbij versterkt.
Collectief parkeren
Binnen het plangebied wordt er gezocht naar een locatie voor een collectieve parkeervoorziening in een parkeergebouw en/of op het dak van de te ontwikkelen functies.
Verlegging Vogelzanglaan
Het verleggen van de Vogelzanglaan mag, tot ruimtelijk en verkeerskundig onderzoek verder inzicht verschaft in de noodzaak en wenselijkheid ervan, niet worden gehypothekeerd.
Reikwijdte en detailleringsgraad
De plandoelstelling is een combinatie van functies binnen het gebied toe te laten om een kwalitatieve verdichting mogelijk te maken met aandacht voor:
Stap | Datum |
Collegebesluit: start- en procesnota | 24 september 2021 (jaarnummer 7356) |
Districtsraad: advies start- en procesnota | 15 november 2021 |
GECORO: advies start- en procesnota | december 2021 |
Collegebesluit : scopingnota | december 2021 |
Collegebesluit: voorontwerp RUP | maart 2022 |
GECORO: advies voorontwerp RUP | april 2022 |
Districtsraad: advies voorontwerp RUP | april 2022 |
Collegebesluit: voorstel aan gemeenteraad om ontwerp-RUP voorlopig vast te stellen | september 2022 |
Gemeenteraad: voorlopige vaststelling | september 2022 |
Openbaar onderzoek (60 dagen) |
|
GECORO: advies | december 2022 |
Collegebesluit: voorstel aan gemeenteraad om RUP definitief vast te stellen | januari 2023 |
Gemeenteraad: definitieve vaststelling | januari 2023 |
Schorsingstermijn Vlaamse regering / deputatie (45 dagen) |
|
Publicatie in Belgisch Staatsblad | april 2023 |
Data in vet cursief zijn ramingen.
Art. 2.2.18 en volgende van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) die de procedure vastleggen voor de opmaak van de gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen.
Op 25 juni 2018 (jaarnummer 456) werd door de gemeenteraad een voorwaardelijk gunstig planologisch attest afgeleverd voor de uitbreiding van de Antwerp Expo met hal ‘5’. Dit voorwaardelijk gunstig planologisch attest is de aanleiding om het voorliggend RUP ‘Vogelzang’ op te starten.
Op 20 november 2020 (jaarnummer 9560) bevestigde het college de intentie tot opmaak van het RUP en besliste het college een ruimere plancontour dan het planologisch attest te hanteren.
Met het RUP en de ruimere plancontour wil stad Antwerpen een nieuwe stap zetten in de ontwikkeling van het plangebied als toplocatie in de stad voor de vestiging van een grootstedelijke voorziening.
De ontwikkeling van het plangebied als toplocatie is in overeenstemming met het strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (sRSA) en wordt opgevat als een compacte maar dense ontwikkeling, maximaal gericht op het openbaar vervoer, ondersteund door een parkeersysteem ontsloten op korte afstand via het hoger wegennetwerk en waarbij de uitstraling van de aanwezige functies, de bebouwing en de open (publieke) ruimte van bijzonder belang is.
Het voorliggende RUP omvat de vertaling van het ruimtelijke raamwerk uitgewerkt door TV MAKH in 2015-2016. In dit ruimtelijk kader zijn de randvoorwaarden vastgelegd voor de verdere ontwikkeling van het plangebied opgehangen aan een verruiming van de Antwerp Expo.
Het grootste deel van plangebied bestaat uit de open ruimte van de voormalige stadscamping Vogelzang. Dit gebied is in onbruik geraakt na de verhuis van de stadscamping naar Linkeroever. In het voorliggend RUP ‘Vogelzang’ wordt de ruimtelijke ontwikkeling van deze zone meegenomen De ruimtelijk samenhang van het plangebied en de versterking van de publieke ruimte als verbindend element tussen de verschillende programma’s wordt daarbij vooropgesteld.
Het RUP zal tot slot ook de visie van het aanliggende toekomstige Ringpark Groene Vesten mee integreren en een antwoord bieden aan de huidige zonevreemde activiteiten en functies langs de Gérard Le Grellelaan (site Crown Plaza en tankstation).
Op 24 september 2021 (jaarnummer 7356) keurde het college de proces- en startnota goed.
De districtsraad adviseert de startnota en de procesnota van het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Vogelzang met Algplan_ID 11002_214_10038_00001.
Het districtscollege bepaalt het aantal raden en het aantal commissiezittingen, evenwel rekening houdende met het minimum aantal raadszittingen van tien per jaar.
Artikel 17 van het Decreet over het lokaal bestuur legt het principe vast dat de raadsleden een presentiegeld ontvangen op kosten van hun gemeente. Deze artikels zijn ook van toepassing op de districten (artikel 119 § 1 van het Decreet voor het lokaal bestuur), met dien verstande dat de districtsraad in de plaats treedt van de gemeenteraad.
Besluit van de Vlaamse regering over het statuut van de lokale mandataris, goedgekeurd op 6 juli 2018.
Op 21 oktober 2019 (jaarnummer 607) besliste de gemeenteraad dat het bedrag van de presentiegelden voor gemeenteraadsleden werd aangepast naar 213,33 EUR, vanaf 1 januari 2020. Bovendien besliste de gemeenteraad dat dit bedrag nadien automatisch geïndexeerd zou worden. Na automatische indexering bedraagt het nu 217,59 EUR.
De districtsraad besliste op 18 november 2019 (jaarnummer 215) ook om de presentiegelden met ingang van 1 januari 2020 te verhogen naar 213,33 EUR. Dit bedrag wordt automatisch geïndexeerd.
De zitpenningen voor de districtsraadsleden vallen ten laste van het district.
In het derde kwartaal van 2021 gaat het om 80 zitpenningen, voor een totaal bedrag van 17.407,20 EUR.
De financiële gevolgen voor het derde kwartaal 2021 kunnen verrekend worden op de doelstelling 2ANT010603A00000. Hierop is een exploitatiebudget van 165.000,00 EUR voorzien in 2021.
Het districtscollege keurt de presentiegelden en de uitbetaling ervan voor de zittingen van de districtsraad en de raadscommissies van het derde kwartaal van 2021 voor een totaalbedrag van 17.407,20 EUR, goed.
Omschrijving | Bedrag | Boekingsadres | Bestelbon |
Presentiegelden Antwerpen derde kwartaal | 17.407,20 EUR | budgetplaats: 5000100000 budgetpositie: 6200 functiegebied: 2ANT010603A00000 subsidie: SUB_NR fonds: INTERN begrotingsprogramma: 2AN090190 budgetperiode: 2100 | Betaald via weddesysteem van stad Antwerpen |
De gouverneur heeft met het besluit van 29 september 2021 de jaarrekening 2020 van district Antwerpen goedgekeurd. Met dit besluit wordt de goedkeuring van de gouverneur ter kennisneming voorgelegd aan de districtsraad.
Het Decreet lokaal bestuur van 22 december 2017:
artikel 332, §1, derde lid dat alle besluiten en opmerkingen van de toezichthoudende overheid ter kennis worden gebracht op de eerstvolgende vergadering van de gemeenteraad of van de raad voor maatschappelijk welzijn.
Het besluit van de Vlaamse Regering van 25 juni 2010 betreffende de beleids- en beheerscyclus van de gemeenten, de provincies en de openbare centra voor maatschappelijk welzijn:
De districtsraad heeft de jaarrekening 2020 vastgesteld in de zitting van 17 mei 2021 (jaarnummer 84). Na vaststelling van de jaarrekening door de districtsraad, werd de jaarrekening voor goedkeuring verzonden aan de gouverneur.
De districtsraad neemt kennis van het besluit van de gouverneur van 29 september 2021, waarin de jaarrekening 2020 van district Antwerpen wordt goedgekeurd.
Artikel 56 §3, 4° van het Decreet lokaal bestuur van 22 december 2017 stelt dat het college van burgemeester en schepenen bevoegd is voor het voeren van de plaatsingsprocedure, de gunning en de uitvoering van overheidsopdrachten.
Artikel 134, 2e lid, 2° van het Decreet lokaal bestuur bepaalt dat het college bevoegdheden, die door andere overheden werden opgedragen, kan overdragen aan de districtscolleges, voor zover de regel die het college deze bevoegdheid toewees, het college daartoe machtigt.
Met de collegebeslissing van 12 mei 2017 (jaarnummer 04463) werden de bevoegdheden van de districtscolleges vastgelegd. Artikel 12 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor lokaal groen.
De dienstnota financiën “Bestellen en betalen binnen de stad, districten en OCMW” van 17 december 2018 bepaalt dat voor normale bestellingen > 5.500,00 EUR en <= 30.000,00 EUR exclusief btw op het exploitatiebudget de betreffende bestelbonnen - met uitzondering van correctiebestellingen - op lijst mogen worden verzameld door de bedrijven of diensten. Het college keurt als budgethouder deze lijsten goed.
District Antwerpen ondersteunt initiatieven die de leefomgeving verbeteren. Het district kiest hier bij uitstek voor duurzame vergroening.
Artikel 43 §4 van de wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten bepaalt dat als een raamovereenkomst is gesloten met één enkele deelnemer, de erop gebaseerde opdrachten aan hem worden gegund volgens de in de raamovereenkomst gestelde voorwaarden.
Op 7 januari 2019 (jaarnummer 4) keurde het districtscollege de aanpassing principes budgethouderschap, bestellen en goedkeuren voor het district goed.
Op 23 augustus 2021 (jaarnummer 497) keurde het districtscollege de raamovereenkomst voor het aanleggen van geveltuinen en boomvakken goed.
Voor Buurt in bloei worden in het najaar volgende geveltuinen en boomvakken aangelegd:
De totale kostprijs bedraagt 27.841,09 EUR.
Het districtscollege keurt op basis van raamcontract GAC_2021_01646 bestelbon 4005471227 voor het aanleggen van geveltuinen en boomvakken voor een bedrag van 27.841,09 EUR aan de firma Dolmans Landscaping BVBA, Bosstraat 38 3620 Lanaken, met ondernemingsnummer 0458.736.061, goed.
Omschrijving | Bedrag | Boekingsadres | Bestelbon |
Dolmans Landscaping BVBA Bosstraat 38 3620 Lanaken Ond.nr.: 0458.736.061 Ibannr.: BE55 4552 1102 3144 | 27.841,09 EUR | budgetplaats: 5004000000 budgetpositie:61414 functiegebied: 2ANT010205A00000 subsidie: SUB_NR fonds: INTERN begrotingsprogramma: 2AN090680 budgetperiode: 2100 | 4005471227 (positie 10,20,30,40,50 en 60) |
Binnengemeentelijke decentralisatie
Met de collegebeslissing van 12 mei 2017 (jaarnummer 04463) werden de bevoegdheden van de districtscolleges vastgelegd. Artikel 12 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor groen.
Gunningswijze
Met het collegebesluit van 17 augustus 2007 (jaarnummer 10513) besliste het college om de bevoegdheden waarover het beschikt op grond van artikels 57 § 3, 4°, 5° en 6) van het Gemeentedecreet en op grond van het gemeenteraadsbesluit van 25 juni 2007 (jaarnummer 1521) binnen de beleidsnormen van de districten, over te dragen aan de districtscolleges met ingang van 1 oktober 2007.
Artikel 56 §3, 4° van het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017 stelt dat het college van burgemeester en schepenen bevoegd is voor het voeren van de plaatsingsprocedure, de gunning en de uitvoering van overheidsopdrachten.
De bedrijfseenheid Stadsbeheer staat in voor het correcte onderhoud van alle groen en parken op het publiek domein.
Voor district Antwerpen werd beslist om het slib in de kleine vijver aan de rotstuin in park Den Brandt te ruimen nadat de vijver was afgekoppeld van het grondwatercircuit. De vijver heeft na verschillende jaren slib opgestapeld van zijn grondwatertoevoer die een hogere concentraties van metalen bevat waardoor de vijver licht oranje was. Nu dat er in de vijver circulair water is voorzien zijn de omstandigheden ideaal om het opgestapelde oranje slib te ruimen.
Wet op de overheidsopdrachten
Artikel 43 §4 van de wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten bepaalt dat als een raamovereenkomst is gesloten met één enkele deelnemer, de erop gebaseerde opdrachten aan hem worden gegund volgens de in de raamovereenkomst gestelde voorwaarden.
Fase | Bestuursorgaan | Datum | Jaarnummer |
Goedkeuring bestek en procedure | college | 20 maart 2020 | 02682 |
Gunning | college | 17 juli 2020 | 06193 |
Voor het ledigen van septische putten en vetputten en voor het ledigen van vetafscheiders en KWS-afscheiders werd raamcontract 2019/00693 opgemaakt. Dit bestek werd gegund aan de firma Roefs nv, Boerinnenstraat 26 bus H55 te 2030 Antwerpen, met ondernemingsnummer 0477.780.032.
De nodige kredieten voor het slibruimen van de parkvijver Den Brandt in district Antwerpen moeten worden vastgelegd.
Omschrijving | Bedrag | Boekingsadres | Bestelbon |
Slibruiming parkvijver Den Brandt Roefs NV | 9.341,20 EUR | budgetplaats: 5004000000 budgetpositie: 61414 functiegebied: 2ANT010407A00000 subsidie: SUB_NR fonds: INTERN begrotingsprogramma: 2AN090680 budgetperiode: 2100 |
4005468958
|
Binnengemeentelijke decentralisatie
Met de collegebeslissing van 12 mei 2017 (jaarnummer 4463) werden de bevoegdheden van de districtscolleges vastgelegd. Artikel 12 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor lokaal groen.
Gunningswijze
Met het collegebesluit van 17 augustus 2007 (jaarnummer 10513) besliste het college om de bevoegdheden waarover het beschikt op grond van artikels 57 § 3, 4°, 5° en 6) van het Gemeentedecreet en op grond van het gemeenteraadsbesluit van 25 juni 2007 (jaarnummer 1521) binnen de beleidsnormen van de districten, over te dragen aan de districtscolleges met ingang van 1 oktober 2007.
Artikel 56 §3, 4° van het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017 stelt dat het college van burgemeester en schepenen bevoegd is voor het voeren van de plaatsingsprocedure, de gunning en de uitvoering van overheidsopdrachten.
Parkwegen in het Galgenweelpark worden veel gebruikt door fietsers, wandelaars en spelende kinderen. De parkweg tussen de pontonnen aan de waterkant zal worden vernieuwd. Het merendeel van de parkwegen in het Galgenweel zijn reeds vernieuwd en zijn in goede staat. De fundering wordt opgebroken en hergebruikt, er zal een nieuwe toplaag in porfier worden aangebracht en het pad zal worden versmald tot originele breedte.
Wet op de overheidsopdrachten
Artikel 137 van het Koninklijk Besluit van 15 juli 2011 plaatsing overheidsopdrachten klassieke sectoren bepaalt dat als een raamovereenkomst is gesloten met één enkele deelnemer, de erop gebaseerde opdrachten aan hem worden gegund volgens de in de raamovereenkomst gestelde voorwaarden.
De bedrijfseenheid Stadsbeheer vraagt een vastlegging van de bestelbon voor het vernieuwen van een parkweg in het Galgenweelpark via het raamcontract GAC/2017_4746, goedgekeurd door het college op 6 oktober 2017 (jaarnummer 8752).
De uitvoering van deze werken zal gebeuren door de firma Green Road, Brugstraat 16C, 9260 Wichelen.
Het districtscollege keurt de gunning van de deelopdracht goed:
Deze werken mogen uitgevoerd worden door Green Road, Brugstraat 16 C, 9260 Wichelen, ondernemingsnummer: 0477.383.322.
De financieel directeur verleent zijn visum en regelt de financiële aspecten als volgt:
Omschrijving | Bedrag | Boekingsadres | Bestelbon |
Vernieuwen parkwegen leverancier: ondernemingsnummer: 0477.383.322
|
18.690,20 EUR | budgetplaats: 5004000000 budgetpositie: 220 functiegebied: 2ANT010507A00000 subsidie: SUB_NR fonds: INTERN begrotingsprogramma: 2AN090680 budgetperiode: 2100 |
4005471555 |