2020_CBS_08752 - Omgevingsvergunning - OMV_2020030936. Paardenmarkt 1. District Antwerpen - Goedkeuring

Voorafgaand aan zijn beslissing neemt het college kennis van het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar.

Het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar luidt:

Adviezen

Interne adviezen

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen, goedgekeurd op 19 juni 2009.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP Binnenstad, goedgekeurd op 26 april 2012. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zone: artikel  1:   zone voor wonen - (wo1).

(Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (GRUP's) kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/grup. Gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP's) kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘goedgekeurde BPA’s en RUP’s'.)

De aanvraag ligt niet in een verkaveling.

De aanvraag is in overeenstemming met de bepalingen van het ruimtelijk uitvoeringsplan.

Gewestelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Hemelwater: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juli 2013 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater (verder genoemd verordening hemelwater).
(De verordening hemelwater kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > verordening hemelwater)
De verordening hemelwater is niet van toepassing op de aanvraag.

-          Toegankelijkheid: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juni 2009 tot vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake toegankelijkheid (verder genoemd verordening toegankelijkheid).
(De verordening toegankelijkheid kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > verordening toegankelijkheid)
De verordening toegankelijkheid is niet van toepassing op de aanvraag.
 

Algemene bouwverordeningen

-          Voetgangersverkeer: het besluit van de Vlaamse regering van 29 april 1997 houdende de vaststelling van algemene bouwverordeningen inzake wegen voor voetgangersverkeer (verder genoemd verordening voetgangersverkeer), en de omzendbrief RO/98/2 van 23 maart 1998 betreffende de algemene bouwverordening inzake wegen voor voetgangersverkeer.
(De verordening voetgangersverkeer kan u raadplegen via www.ruimtelijkeordening.be, ga naar WETGEVING > Verordeningen)
De verordening voetgangersverkeer is niet van toepassing op de aanvraag.
 

Gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Bouwcode: de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening (verder genoemd bouwcode), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 28 april 2014 en goedgekeurd bij besluit van de deputatie van de provincie Antwerpen van 9 oktober 2014.
(De bouwcode kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)
De aanvraag is strijdig  met de bepalingen van de bouwcode.

-          Artikel 11: Afwerken van gevels en materiaalgebruik

De lichte kleurstelling wordt verwijderd.

-          Artikel 5: Cultuurhistorisch erfgoed.

Voorgestelde gevelwijziging is niet in overeenstemming met de erfgoedwaarde van het gebouw.
 

Sectorale regelgeving

-          MER-screening: de overheid die beslist over de ontvankelijkheid en volledigheid van de vergunningsaanvraag, beslist of er een project-MER moet worden opgesteld. De betrokken overheid doet dat op het ogenblik van de beslissing over de ontvankelijk- en volledigheid van de vergunningsaanvraag of, bij gebreke daaraan, binnen 90 dagen na de datum van ontvankelijk- en volledigheid.
Rekening houdend met de kenmerken van de aanvraag en zijn omgeving wordt geoordeeld dat de mogelijke milieueffecten van het project niet aanzienlijk zijn.

-          Watertoets: overeenkomstig artikel 1.3.1.1 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid dient een vergunningsaanvraag onderworpen te worden aan de zogenaamde watertoets.
Het voorliggende project heeft een beperkte oppervlakte en ligt niet in een overstromingsgevoelig gebied, zodat in alle redelijkheid dient geoordeeld dat geen schadelijk effect wordt veroorzaakt.

-          Vlaamse Wooncode: het decreet van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode.
(De kwaliteitsnormen voor woningen, die in uitvoering van de Vlaamse Wooncode zijn opgemaakt, kan u raadplegen via www.wonenvlaanderen.be, zoek op ‘kwaliteitsbesluit’)
De aanvraag valt onder het toepassingsgebied van de Vlaamse Wooncode.

-          Rooilijndecreet: het decreet van 8 mei 2009 houdende vaststelling en realisatie van de rooilijnen
(Het Rooilijndecreet kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Decreet houdende vaststelling en realisatie van de rooilijnen)
Het Rooilijndecreet is niet van toepassing op de aanvraag.
 

Beleidsrichtlijnen in het kader van goede ruimtelijke ordening (overeenkomstig artikel 4.3.1, §2, 2° van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening)

-          BGO Wonen: de beleidsmatig gewenste ontwikkeling woninggrootte, woningmix en beschermen van eengezinswoningen (verder genoemd BGO Wonen), goedgekeurd door de gemeenteraad in zitting van 24 juni 2019.
(De BGO Wonen kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)
De BGO Wonen is niet van toepassing op de aanvraag.

Omgevingstoets

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening

Beoordeling afwijking stedenbouwkundige voorschriften

In de voorliggende aanvraag wordt vastgesteld dat de voorgestelde werken afwijken van de geldende stedenbouwkundige voorschriften.

Voorgestelde  gevelafwerking is niet in harmonie met het referentiebeeld en strijdig met artikel 2.1.7 van het RUP-Binnenstad.

De voorliggende gevelwijziging is strijdig met artikel 5 en 11 van de bouwcode. Conform artikel 5 van de bouwcode genieten inventarispanden of panden is CHE-gebied van de wenselijkheid van behoud. Omdat de historiciteit van de gevel wordt aangetast is de aanvraag strijdig met artikel 5 van de bouwcode.

Artikel 11 van de bouwcode stelt dat de lichte kleurstelling van historisch waardevolle gevels bewaard of hersteld moeten worden. Dit om de beeldkwaliteit en historische waarde te behouden of te versterken. De aanvraag voldoet hieraan niet en is aldus strijdig met dit voorschrift. 

Een afwijking op bovenvermelde voorschriften is mogelijk mits een deugdelijk openbaar onderzoek werd gevoerd. Er wordt aan het college voorgesteld om op gemotiveerde wijze af te wijken van de geldende voorschriften. Deze motivering wordt in de onderstaande rubriek uitgewerkt.

Visueel-vormelijke elementen en cultuurhistorische aspecten

De voorgestelde gevelwijziging ingevolge een muurschildering werd voorgelegd aan de stedelijke dienst monumentenzorg en het atelier van de Stadsbouwmeester.  Het advies monumentenzorg luidt als volgt:

Het pand Paardemarkt 1, ‘De Gecroonde Swaen’, is opgenomen op de inventaris van het bouwkundig erfgoed, vastgesteld bij ministerieel besluit van 14 maart 2019. Daarnaast is het volgens het RUP Binnenstad gelegen in een zone met culturele, historische en/of esthetische waarde, waar de wenselijkheid van het behoud vooropgesteld wordt.

Het is een diephuis waarvan de geschiedenis minstens opklimt tot in de 17de eeuw. De voorgestelde beschildering is atypisch voor de gevelafwerking van dergelijke waardevolle historische panden en doet afbreuk aan de erfgoedwaarde. Binnen de ruimere context van het kruispunt en de aansluitende straten is er geen relatie tussen het historisch patrimonium en het voorstel voor de stripmuur. Vanuit erfgoedzorg wordt dit voorstel ongunstig beoordeeld.

Atelier Stadsbouwmeester sluit zich aan bij het advies van monumentenzorg en adviseren beiden de aanvraag bijgevolg ongunstig. De aangevraagde muurschildering verstoort de beeldkwaliteit van het historische diephuis. De muurschildering wordt aangebracht op een voor/zijgevel van een hoekpand en niet op een wachtgevel of onafgewerkte gevels, wat een tijdelijke situatie betreft.

In tegensteling tot het tijdelijk karakter van een beschildering op een wachtgevel, zijn de gevels van dit hoekpand overhoeks, blijvend waarneembaar én hebben de beide gevels een degelijke materialiteit en kleurstelling, hetgeen door een “brandwand-beschildering” wordt verstoord.

Op basis van het advies monumentenzorg is het duidelijk dat de gevraagde uitvoering van de beschildering de erfgoedwaarde van het gebouw in belangrijke mate aantast.

Bovenvermelde adviezen worden vanuit stedenbouwkundig oogpunt gedeeltelijk bijgetreden. In het kader van de uitvoering van de muurschildering kunnen voorwaarden worden opgelegd om de impact van de muurschildering op het pand te milderen. Er wordt geadviseerd om voor de muurschildering slechts een tijdelijke omgevingsvergunning voor een periode van 10 jaar af te leveren,  zodat de impact van de muurschildering op het pand in de tijd wordt beperkt en de muurschildering dus geen permanent karakter krijgt.

Verder kan de maat of de grootte van de muurschildering worden beperkt zodoende dat de muurschildering niet als een “brandwand-schildering” wordt ervaren. De indeling van de gevel dient leesbaar te blijven. Door afstand te houden van de voorgevellijn blijft het bestaande overhoeks zicht vanaf de as Klapdorp-Paardenmarkt grotendeels gevrijwaard. Om die reden wordt geadviseerd om de muurschildering slechts op een kleiner centraal  gedeelte van de zijgevel uit te voeren, zoals aangeduid op de plannen in rood. Er zullen bijgevolg voorwaarden worden gekoppeld aan de omgevingsvergunning.

Het project werd voor advies voorgelegd aan de  commissie street art. De muurschildering zal deel uitmaken van een groter geheel namelijk de ‘Stripmurenroute’, die de stad op een positieve manier in de kijker zet. De muurschilderingen zorgen ook voor een positieve uitstraling van de straat. De buurt wordt op die manier opgewaardeerd. Het project speelt in op  ontmoeting via kunst in de publieke ruimte, wat zo bijdraagt aan toegankelijke cultuur. Het werk zal evenwel niet worden opgenomen in de collectie kunst in de openbare ruimte. De gestelde voorwaarden van de commissie street art zullen als voorwaarden worden gekoppeld aan de vergunning.

Mobiliteitsimpact (onder andere toetsing parkeerbehoefte)

Om te vermijden dat de parkeerbehoefte (geheel of gedeeltelijk) wordt afgewenteld op het openbaar domein, is het de bedoeling om parkeren maximaal op eigen terrein te voorzien, het zogenaamde POET principe (Parkeren Op Eigen Terrein).

De parkeerparagraaf is niet van toepassing omdat deze aanvraag betrekking heeft op werken die geen aanleiding geven tot de vermeerdering van het aantal woongelegenheden. 

Advies aan het college

Advies over de stedenbouwkundige handelingen

Aan het college wordt voorgesteld om voor de stedenbouwkundige handelingen de omgevingsvergunning te verlenen onder voorwaarden.

Geadviseerde stedenbouwkundige voorwaarden

1. De uitvoering van de muurschildering dient te worden beperkt in grootte, zoals aangeduid op plannen in rood;
2. De aanvrager is verantwoordelijk voor het onderhoud en behoud van het werk;
3. Het project mag geen enkele vorm van discriminatie inhouden op grond van het geslacht, nationaliteit, huidskleur, afkomst, etnische afstamming, leeftijd, seksuele geaardheid, burgerlijke staat, geboorte, vermogen, geloof of levensbeschouwing, politieke overtuiging, taal, huidige of toekomstige gezondheidstoestand, handicap, fysieke of genetische eigenschap, sociale afkomst, ... .

Geldigheidsduur

De handelingen, zijnde de muurschildering, waarvoor vergunning is verleend, mogen niet langer dan tien jaar na de datum waarop de huidige vergunning een definitief en niet langer voor administratief beroep vatbaar karakter verkrijgt, in stand blijven. Na het verstrijken van de geldigheidsduur van de vergunning moet de begunstigde de gevel herstellen in de staat waarin het zich bevond vóór de tenuitvoerlegging van de vergunning van bepaalde duur.

Standpunt college

Het college sluit zich gedeeltelijk aan bij het advies van de gemeentelijke omgevingsambtenaar, en schrapt enkele van de geformuleerde voorwaarden. Deze aanvraag past in het kader van het gekende en waardevolle project ‘stripmuren’, dat reeds op verschillende plaatsen in de stad te zien is. Eén van de kenmerkende factoren van deze stripmuren is dat het over werken gaat die de volledige gevel bedekken. Deze murals maar over een beperkt deel van de gevel uitvoeren, zorgt dus voor een discrepantie in de samenhang van alle werken die deel uitmaken van de stripmurenroute. Deze samenhang en uniciteit van het concept primeert hierbij op de gebruikelijke voorwaarde die gesteld werd vanuit erfgoed.  Deze stripmuren zijn allen zeer kwaliteitsvolle kunstwerken, die een grote meerwaarde vormen voor zowel de buurt waar ze geplaatst worden als voor de stad in zijn geheel. Het project ‘stripmuren’ zet immers de ambitie van de stad om zich te profileren als boekenstad letterlijk in de verf. Bovendien is dit project gekend in binnen- en buitenland en vandaar ook een toeristische troef. Tot slot is deze ingreep niet onomkeerbaar. De aanvrager heeft reeds bewezen op een gedegen manier zorg te dragen voor de geplaatste werken en voor de gevels waarop deze werden aangebracht. Indien gewenst, kan de gevel makkelijk in de oorspronkelijke staat terug gebracht worden. Een tijdelijke vergunning opleggen is overbodig, zeker ook gelet op de voorwaarde inzake het instandhouden van het werk.