2022_CBS_02056 - Stadshaven. Beëindiging samenwerkingsovereenkomst betreffende de inrichting van infrastructuur voor de levering van walstroom tussen het Havenbedrijf Antwerpen en stad Antwerpen - Overdracht walstroominstallaties Kattendijkdok-Westkaai - Goedkeuring

Op 20 maart 2002 (jaarnummer 3278 werd het Masterplan Eilandje door het college goedgekeurd. Het masterplan Eilandje fungeert als onderlegger voor de verdere ontwikkeling van het Eilandje.

In zitting van 7 mei 2004 (jaarnummer 4652) werd het Waterplan Eilandje goedgekeurd door het college. Dit plan fungeert als sturingselement en dient enerzijds als direct beoordelingskader om allerlei (lopende) aanvragen voor ligplaatsen voor schepen, diverse initiatieven en dergelijke te kunnen beoordelen en anderzijds om de nieuwe ontwikkelingen (gecombineerde land-water projecten) in goede banen te leiden en maximale ruimte te bieden voor productontwikkeling in de watergebonden vrijetijdseconomie. Het Waterplan vormt een noodzakelijke aanvulling op het Masterplan Eilandje. De hoofddoelstelling van het Waterplan is het maximaal ontwikkelen van het maritieme karakter van het Eilandje.

Op 23 september 2011 (jaarnummer 13845) keurde het college het schetsontwerp steigers en walvoorzieningen Eilandje goed. Walvoorzieningen omvatten meer specifiek onder meer walstroomvoorzieningen. Deze laten aan vaartuigen die aanmeren toe dat voor stroomgebruik aan boord geen generatoren gebruikt moeten worden, wat de uitstoot van uitlaatgassen ter plaatse gevoelig vermindert. De zone waar riviercruiseschepen aanmeren in het Kattendijkdok maakt onderdeel uit van de lage emissiezone Antwerpen, de walstroomvoorzieningen dragen er dus bij aan het bereiken van de doelstellingen.

Via de gemeenteraadsbeslissing van 22 oktober 2012 (jaarnummer 1097) werd een eeuwigdurende erfdienstbaarheid gevestigd waarbij de stad Antwerpen het recht ontving tot het plaatsen van de installaties voor de walstroom, het recht tot het aanbrengen, de instandhouding en het onderhoud van de leidingen teneinde vanuit de walstroominstallaties de effectieve stroomtoevoer aan de kaaimuur te verzekeren en het recht van doorgang en toegang over de gemeenschappelijke delen van de Parkeergarage 3-4 in Toren 3 en 4 gelegen in gebouwencomplex “Kattendijkdok-Westkaai”.

Op 13 november 2015 (jaarnummer 9484) keurde het college een samenwerkingsovereenkomst tussen de stad Antwerpen en het Havenbedrijf Antwerpen goed met betrekking tot de installatie van walstroomvoorzieningen voor riviercruises op de Westkaai van het Kattendijkdok. Het Havenbedrijf plaatste deze voorzieningen in het kader van een ruimer Europees project rond walstroom. In de samenwerkingsovereenkomst werden afspraken vastgelegd inzake de oprichting van de walstroominstallatie, het beheer van de installatie en de wederzijdse engagementen. In de overeenkomst werd voorzien dat van zodra de investering door het Havenbedrijf is terugverdiend, de walstroominstallatie en het beheer ervan worden overgedragen aan de stad, welke dan de exploitatie en het onderhoud ervan op zich neemt.

Op 10 april 2020 (jaarnummer 3339) keurde het college het beheer van de exploitatie walstroominstallatie Scheldekaaien door de dienst Maatschappelijke Veiligheid/Stadshaven goed. Daarnaast keurde het college de opstart van een concessie van openbare werken en diensten voor de exploitatie van een walstroominstallatie Scheldekaaien en bij uitbreiding het hele stadshavengebied goed.

Op 10 juli 2020 (jaarnummer 6026) keurde het college het Stadshavenplan 2020-2030 goed. In dit Stadshavenplan werd ook de visie van de stad Antwerpen met betrekking tot de walstroom geïntegreerd, zijnde een extra focus op het realiseren van walstroomvoorzieningen op het Eilandje en de Scheldekaaien door middel van het opstarten van een concessie.

Het Havenbedrijf Antwerpen realiseerde de walstroominstallaties ter hoogte van Kattendijkdok-Westkaai. De installaties bestaan uit een aantal aansluitpunten aan de kaai die via een ondergronds kabelnet verbonden werden aan een hoogspannings- en laagspanningscabine die werd opgesteld in het aanpalende appartementsgebouw. De kabels, kasten en cabine staan aangeduid op het plan in bijlage. Deze walstroominstallaties horen ingevolge de voormelde samenwerkingsovereenkomst in eigendom toe aan het Havenbedrijf Antwerpen, tot op het moment dat de investeringen met betrekking tot de walstroominstallaties zijn terugverdiend.

Het is aangewezen om de samenwerkingsovereenkomst tussen de stad Antwerpen en het Havenbedrijf Antwerpen nu te beëindigen zodat de stad Antwerpen eigenaar wordt van deze walstroominstallaties. Vooreerst is deze overdracht voor de stad zeer belangrijk omdat op deze manier de walstroominstallaties mee opgenomen kunnen worden in het businessplan en de concessieovereenkomst die zal worden afgesloten met de private partner in het kader van de DBFMO walstroom. Op deze manier verhogen de inkomsten voor de concessiehouder en zal de stad Antwerpen een lagere concessievergoeding moeten betalen voor de diensten die de concessiehouder levert. Daarnaast is het aangewezen om in het kader van ‘eenheid van beheer’ de eigendom van alle walstroominstallaties te centraliseren bij de stad Antwerpen. Tot slot ressorteert het gebied waar de walstroominstallaties werden gerealiseerd, niet meer onder het beheers-/bevoegdheidsgebied van het Havenbedrijf Antwerpen.

Artikel 11 van de samenwerkingsovereenkomst van 1 november 2015 voorziet betreffende een overdracht van de walstroomkasten letterlijk hetgeen volgt: "Indien de samenwerkingsovereenkomst door de Stad Antwerpen eenzijdig wordt beëindigd voordat het Havenbedrijf de gemaakte investeringen heeft kunnen terugverdienen en zonder dat deze beëindiging het gevolg is van een fout of wanprestatie te wijten aan het Havenbedrijf, zal de Stad Antwerpen het Havenbedrijf vergoeden ten belope van de op dat moment volgens haar open boekhouding niet gerecupereerde investeringen."

Het Havenbedrijf Antwerpen heeft berekend dat ze tot op vandaag onvoldoende omzet heeft gegenereerd om de investeringen terug te verdienen. Om die reden vragen ze een vergoeding van 206.000,00 EUR (exclusief btw).

De overeenkomst inzake de beëindiging van de samenwerking en de overdracht van de eigendom van de walstroominstallaties, dient te voorzien in de volgende voornaamste bepalingen:

• een vergoeding te betalen door de stad Antwerpen aan het Havenbedrijf voor de niet gerecupereerde investeringen, hetzij een bedrag van 206.000,00 EUR (exclusief btw);
• de verwerving van de eigendom van de walstroominstallaties door de stad Antwerpen;
• de overdracht van risico's vindt plaats vanaf de eigendomsoverdracht;
• indien van toepassing dient de eigendomsoverdracht van de walstroominstallaties te worden opgeschort tot aan de gunning van het bestek betreffende de walstroomvoorzieningen door het bevoegde overheidsorgaan.

Het beheer van de walstroominstallaties wordt na de eigendomsoverdracht opgenomen door de stad Antwerpen, dewelke op haar beurt het beheer en de exploitatie onmiddellijk uitbesteed aan een private partner door middel van de toekenning van een concessie van openbare werken en diensten ingevolge het voormeld besluit van het college van 10 april 2020 en het afzonderlijk besluit van het college van 18 maart 2022 betreffende de gunning van de concessie walstroom.

Volgens artikel 56 §3 1° van het decreet lokaal bestuur is het college van burgemeester en schepenen bevoegd voor de daden van beheer over de gemeentelijke inrichtingen en eigendommen, binnen de door de gemeenteraad desgevallend vastgestelde algemene regels.

Het beheer en de exploitatie van de walstroominstallaties zal door de stad Antwerpen worden uitbesteed en gegund aan een private partner ingevolge een DBFMO-procedure. De gunning maakt deel uit van afzonderlijke besluitvorming. De kosten inzake onderhoud, exploitatie en beheer zijn ten laste van de toegewezen concessiehouder.