2022_GR_00337 - Stadshaven. Bonapartedok - Principes en voorwaarden plaatsingsprocedure - Goedkeuring

Op 10 juli 2020 (jaarnummer 6026) keurde het college het Stadshavenplan 2020-2030 goed. Het Stadshavenplan is opgesteld om de ontwikkeling van activiteiten met betrekking tot de watervlakken te bepalen. Het Bonapartedok wordt in het Stadshavenplan onder meer voorzien voor watergebonden evenementen en recreatie.

Op 14 december 2020 (jaarnummer 774) keurde de gemeenteraad de kosteloze overdracht goed van het Havenbedrijf naar de stad Antwerpen van de watervlakken van het Kattendijkdok, Houtdok, Kempisch Dok, Asiadok en Bonapartedok, alsook de opstallen van de Nassau- en Willembrug. De notariële akte werd verleden op 8 juli 2021.

Het politiereglement voor de Stadshaven werd initieel goedgekeurd door de gemeenteraad op 26 oktober 2015 (jaarnummer 598) en trad in werking op 1 januari 2016. Het politiereglement werd een laatste keer gewijzigd door de gemeenteraad op 26 april 2021 (jaarnummer 214).

Op 24 februari 2022 (jaarnummer 1619) keurde het college principieel goed om een marktoproep te lanceren voor het Bonapartedok waarbij waterrecreatie- en beleving centraal zijn. AG Vespa kreeg in hetzelfde besluit op basis van de beheersovereenkomst 2019-2024, goedgekeurd door de gemeenteraad op 25 november 2019 (jaarnummer 652), de bijzondere opdracht om in samenwerking met de bedrijfseenheden Stadsontwikkeling en Maatschappelijke Veiligheid/Stadshavendienst onder meer de marktoproep voor te bereiden en de voorwaarden en principes voor te leggen aan het bevoegde orgaan.

1. Ambities

Het Bonapartedok is gelegen in één van de meest aantrekkelijke delen van de stad Antwerpen met het MAS als eyecatcher. Het is de wens van de stad Antwerpen om van het dok een trekpleister te maken voor inwoners en toeristen. Waterbeleving en levendigheid op het water spelen daarbij een belangrijke rol en moeten uitgespeeld worden.

De stad Antwerpen heeft nog nood aan extra zwemmogelijkheden en wil ook hierin bijkomende stappen ondernemen. Door het Bonapartedok open te stellen voor zwemmen en waterrecreatie, creëert de stad Antwerpen een nieuwe plek voor haar bewoners en bezoekers om in een familiaal kader recreatief van het water te kunnen genieten. 

Gelet op de steeds warmer wordende zomers, biedt de mogelijkheid tot waterrecreatie in het Bonapartedok tevens een antwoord op de toenemende behoefte van bewoners en toeristen om verkoeling in waterlopen te zoeken. 

De stad Antwerpen wenst bovendien beweging, sport en recreatie te stimuleren. Door de centrale ligging van het Bonapartedok zijn de ontspanningsmogelijkheden erg goed bereikbaar.

De stad Antwerpen ambieert om voormelde redenen een hoogwaardige, commerciële invulling voor het Bonapartedok waarbij waterrecreatie- en beleving centraal staan. De stad Antwerpen zoekt voor de realisatie van deze ambitie een concessiehouder die aan het Bonapartedok een ponton met zwemvoorziening bouwt en exploiteert. De concessiehouder kan naast waterrecreatie, met inachtname van het toepasselijke omgevingsrechtelijke kader, binnen de concessiezone ook bij waterrecreatie aansluitende activiteiten voorzien (bijvoorbeeld wellness, horeca,…). Daarnaast bestaat er de mogelijkheid tot het organiseren van zwemmen in het dok. Dergelijke invulling houdt uiteraard specifieke aandachtspunten in die betrekking hebben op de veiligheid en de waterkwaliteit. De waterkwaliteit van het dok is doorgaans van zwemkwaliteit.

De concessiehouder kan naast waterrecreatie binnen de concessiezone zelf, ook vanop het ponton waterrecreatie op de centrale zone van het Bonapartedok faciliteren. Dit bijvoorbeeld door de verhuur van kajakken, pedalo’s en suppen. De concessiehouder neemt hierbij de regels inzake de goede werking van de Stadshaven en het politiereglement voor het stedelijk havengebied in acht. Het voorzien van sport- en recreatieactiviteiten op het water, zorgt voor een grotere beleving op het Bonapartedok.

De gekozen concessiehouder zal het door hem voorgestelde project, met in het bijzonder de bouw van het ponton voor waterrecreatie, zelf moeten financieren.

De nieuwe, kwalitatieve invulling van het Bonapartedok beoogt een familiaal karakter en houdt rekening met de leefbaarheid van de omgeving. Daarnaast moet het project passen binnen een totaalvisie voor het Eilandje en het Stadshavenplan. Een massief (hoog-) bouwvolume is niet wenselijk.   

Het is aangewezen om een concessie toe te staan voor een voldoende lange periode zodat de concessiehouder voormelde ambities en verwachtingen kan inlossen en het project financieel haalbaar is. 

2. Procedure

De opdracht voor de bouw en uitbating van een drijvend ponton met het oog op waterrecreatie op het Bonapartedok, laat zich kwalificeren als een concessie voor werken in de zin van artikel 2, 7°, a van de wet van 17 juni 2016 betreffende de concessieovereenkomsten. Het doel is om een architecturaal hoogwaardig, duurzaam en realistisch ontwerp te bouwen binnen de afgebakende zone. De concessiehouder zal op het ponton een zwemgelegenheid voorzien.

De concessiehouder staat in voor zowel het ontwerp, de bouw, het onderhoud, de financiering en de exploitatie, rekening houdend met de nautische en technische veiligheidsvoorwaarden die door de Stadshaven worden opgelegd. Daarbij draagt de concessiehouder het exploitatierisico. 

De offertes van de inschrijvers zullen op basis van selectie- en gunningscriteria worden beoordeeld. Hierbij zullen in beginsel de volgende criteria beoordeeld worden: 

• selectiecriteria:
  Beoordeling van enerzijds de financiële en economische draagkracht en anderzijds de technische- en beroepsbekwaamheid van de inschrijver. De inschrijver toont aan dat hij over voldoende financiële draagkracht, bekwaamheid en ervaring beschikt om het project te realiseren.

• gunningscriteria: 
  • projectvoorstel: inhoudelijke, kwalitatieve beoordeling van het voorgestelde programma waarbij onder meer het familiaal karakter, de mate van waterrecreatie- en waterbeleving, de diversiteit van de aangeboden activiteiten en de flexibiliteit van het programma in functie van de verschillende seizoenen, worden beoordeeld;
  • ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid: beoordeling van onder meer het schetsontwerp, de ruimtelijke en architectonische kwaliteit, de impact op de leefbaarheid van de omgeving zoals aandacht voor geluids- en lichtoverlast, de zichtassen vanuit de omgeving op het dok,  het aanwezige erfgoed en het nieuwe project in het dok, alsook het duurzame karakter van onder meer de materialen, technieken, afvalverzameling en waterkwaliteit; 
  • financieel voorstel: beoordeling van het financieel -en businessplan, prijszetting/tarifering, alsook de onderhoudsplanning;
  • timing: beoordeling van de timing, met bijzondere aandacht voor de periode tussen het sluiten van de concessie en de opening voor het publiek.

 Voormelde criteria zullen in de selectie- en gunningsleidraad verder uitgewerkt en/of verfijnd  worden. 

3. Domeinconcessie: 

Aan de gekozen concessiehouder zal, onderliggend aan de concessie van werken, een domeinconcessierecht worden verleend waarbij de watervlakken ter beschikking gesteld worden rekening houdend met de volgende voornaamste voorwaarden:

• voorwerp concessie: als richtkader wordt aan de kandidaten een indicatieve concessiezone voorgesteld waarvan de voorlopige contouren op het plan in bijlage staan aangeduid in het Bonapartedok als de donkergrijze zone (ongeveer 6.000 m²) en een zone in blauwe stippellijn (ongeveer 2.400 m²). De concessiezone is uitgetekend ter hoogte van de noordelijke en westelijke kaai, zodat de beschikbare oostelijke “ligplaatsen” ter hoogte van het MAS en de zuidelijke kaaien niet geïmpacteerd worden door de commerciële invulling en te allen tijde bruikbaar blijven voor de Stadshaven. De toegangsweg van en naar het Bonapartedok via de Nassaubrug dient bevaarbaar te blijven voor de scheepvaart. Indien de concessiehouder een afwijking van de indicatieve concessiezone voorstelt, zal deze alternatieve concessiezone in samenspraak met de Stadshaven, als beheerder van het watervlak, worden beoordeeld.
• invulling: waterrecreatie, met inbegrip van bij waterrecreatie aansluitende nevenactiviteiten, zoals reeds hierboven toegelicht;
• de uitbating van een discotheek of activiteiten die de facto overlast veroorzaken voor de omgeving, zijn niet toegelaten. De activiteiten die op basis van het politiereglement voor het stedelijk havengebied niet zijn toegelaten, zoals jetski's, speedboten, worden eveneens uitgesloten; 
• vergoeding: rekening houdend met enerzijds de grootschalige investering van de concessiehouder en de operationele kosten voor de bouw en het onderhoud van een ponton en anderzijds de voorgestelde ambities en verwachtingen van de stad Antwerpen, wordt er geen concessievergoeding aangerekend aan de concessiehouder; 
• belastingen: alle belastingen en kosten verbonden aan het gebruik en het genot van het goed en de exploitatie ervan, zijn ten laste van de concessiehouder;
• duur: de toegekende concessie zal, in beginsel, een looptijd van minimaal twintig en maximaal dertig jaar bedragen. De concessiedocumenten kunnen desgevallend een passende verlengingsmogelijkheid voorzien;
• veiligheid: de concessiehouder is als enige verantwoordelijk voor de veiligheid van de infrastructuur en de activiteiten die hij organiseert. Het ponton dient volledig afgesloten te worden buiten de openingsuren en beveiligd tegen inklimmen. De concessiehouder organiseert het toezicht;
• de stad Antwerpen kan geen garanties geven voor wat betreft de waterkwaliteit in de concessiezone, noch voor het centraal deel van het watervlak;
• onderhoud: gedurende de ganse duur van de concessie staat de concessiehouder in voor zowel het eigenaars- als het huurdersonderhoud;
• werken, - en inrichtingsverplichting overeenkomstig het ingediende projectvoorstel met concrete en vooraf bepaalde uitvoeringstermijnen; 
• de concessiehouder staat in voor het verkrijgen van alle vereiste vergunningen; 
• de concessiehouder is verplicht zich te houden aan alle bestaande en toekomstige reglementeringen inzake brandveiligheid, geluidsnormen, politiereglement stadshaven en andere;
• aansprakelijkheid: de stad Antwerpen kan niet aansprakelijk gesteld worden voor wat zich afspeelt op de infrastructuur, noch op het water, noch voor schade door derden aan de infrastructuur zelf. De stad Antwerpen kan ook niet aansprakelijk worden gesteld voor schade door materiaal van de concessionaris aan andere gebruikers van het dok;
• aan het einde van de concessie moeten door de concessiehouder opgerichte constructies in beginsel op zijn kosten en risico worden afgebroken. De concessiedocumenten kunnen niettemin een afwijkende regeling voorzien. Deze afwijkende regeling kan er echter niet in bestaan dat de stad verplicht zou kunnen worden om de constructies op eigen kosten af te breken of een overnamevergoeding te betalen.

Overeenkomstig artikel 41, tweede lid, 11° jo. 56, § 3, 8°, b) van het Decreet Lokaal Bestuur, is het college van burgemeester en schepenen bevoegd voor daden van beschikking in verband met concessierechten van meer dan negen jaar, behalve voor wat het vaststellen van de contractvoorwaarden betreft (waarvoor de gemeenteraad bevoegd blijft). 

Volgens artikel 17 van het politiereglement, goedgekeurd door de gemeenteraad op 26 april 2021 (jaarnummer 214), moeten concessieovereenkomsten van meer dan negen jaar worden goedgekeurd door de gemeenteraad.

Dit besluit handelt enkel over de goedkeuring van de principes voor de plaatsingsprocedure.