Binnen Horizon Europe, het onderzoek- en innovatieprogramma van de Europese Commissie, staat tot 26 april 2022 de oproep ‘Integrating social innovation actors in innovation ecosystems’ (Horizon-EIE-2022-CONNECT-01) open, (vrij vertaald: Integratie van sociaal innovatieve actoren in innovatieve ecosystemen). Deze Europese oproep focust op de integratie van inclusieve en meer efficiënte ecosystemen in Europa om in te zetten op maatschappelijke uitdagingen inclusief klimaat, digitalisering en sociale inclusie.
Rebel Group wenst samen met UpSocial en Eurocities een projectvoorstel in te dienen dat voortbouwt op het zogenaamde Rikx model. De Gemeente Rotterdam won in januari 2022 de Bloomberg Mayors Challenge met het Rikx model. Het idee voor Rikx, een economisch systeem rond sociale impact, ontstond bij het adviesbureau Rebel. Met Rikx kunnen bedrijven die graag willen bijdragen aan een sociale, inclusieve arbeidsmarkt maar daar binnen hun eigen bedrijf geen mogelijkheden voor hebben, geld investeren in sociale projecten. Sociale ondernemers die kansarmen opleiden en naar werk begeleiden, presenteren hun projecten op een digitale marktplaats. Deze marktplaats faciliteert investeringen vanuit de reguliere economie in lokale sociale ondernemers. Rikx meet de impact die sociale ondernemers met hun projecten inzichtelijk maken en zet deze om in financiële waarde. Ondernemers met een maatschappelijk verantwoord ondernemen-beleid (MVO) kunnen via Rikx zinvol investeren in één van de deelnemende projecten. Rikx is een systeeminnovatie, gebaseerd op economische theorie en de principes van vraag en aanbod in marktsystemen. Zo kan Rikx dienen als aanvulling op bestaande subsidieregelingen van lokale overheden en andere social return-instrumenten die nu worden gebruikt.
Rotterdam won de Bloomberg challenge op basis van haar innovatieve, schaalbare concept om kwetsbare inwoners van de stad te helpen met een actieve betrokkenheid van lokale, private en particuliere investeerders. De komende 3 jaar gaat Rikx doorontwikkelen en opschalen. Eerst lokaal, naar andere gemeentes binnen Nederland, en vervolgens internationaal.
De deelname aan voorliggende Horizon Europe oproep past binnen deze strategie. Het gaat om een Coordination and Support Action, waarbij de acties gericht zijn op kennisdeling, netwerking en opschaling (eerder dan onderzoek en ontwikkeling). Indien het project geselecteerd wordt voor financiering, reikt de EU een forfaitair bedrag uit aan de projectpartners (Rebel, Upsocial en Eurocities) die vervolgens een model zullen uitwerken om het Rikx model ook in andere steden toe te passen.
De stad Antwerpen werd gevraagd om (naast andere steden zoals Dublin, Warschau, Barcelona en Bilbao) als ondersteunende stad op te treden. Indien het project goedgekeurd wordt, betekent dit dat de stad samen met de projectpartners als “early adopter” zal bekijken of het Rikx model ook voor stad Antwerpen interessant is, en op welke manier. Door de ondertekening van de steunbrief worden geen financiële engagementen genomen. Het biedt wel de opportuniteit om in het kader van de Eurocities werkgroepen, kennis te delen over het Rikx model en ondersteuning te krijgen vanuit de projectpartners om de toepassing van het model in Antwerpen te onderzoeken.Via de stedelijke doelstelling 2LWS0904 'De stad wil het sociale engagement van ondernemers versterken', zet de stad Antwerpen sterk in op het creëren van tewerkstellingsplaatsen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Als lokale regisseur sociale economie rolt de stad Antwerpen acties uit om de Antwerpse sociale economie en het lokaal sociaal ondernemerschap te stimuleren en ondersteunen.
De stad Antwerpen ondersteunt sociale economie-bedrijven momenteel vanuit haar regierol sociale economie, onder andere via een ondersteuningsreglement waarbij samenwerking tussen sociale en reguliere ondernemingen gestimuleerd wordt. Het stimuleren van maatschappelijk verantwoord ondernemen maakt deel uit van de opdracht als regisseur sociale economie van de stad Antwerpen en breder de afdeling werk binnen ondernemen en stadsmarketing met onder andere de accountmanagers die inzetten op een sociaal aanwervingsbeleid bij reguliere bedrijven.
Rebel en stichting Rikx, partner Upsocial (Barcelona) en Eurocities werken momenteel aan een opschaling van Rikx en het bijhorende platform voor bedrijven in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het project heeft de intentie om:
Het onderzoeken van de mogelijkheden, knelpunten en de mogelijke kennisdeling rond dit model zijn interessant voor de stad Antwerpen met het oog op het versterken van sociaal ondernemerschap en het aan het werk krijgen van kwetsbare groepen in de reguliere economie of via private middelen. Indien het Horizon Europe project geselecteerd wordt voor financiering, zal de opvolging van het project worden opgenomen vanuit de reguliere werking van de dienst Ondernemen en Stadsmarketing/Werk.
Art. 8 van het besluit van de gemeenteraad van 25 maart 2019 (jaarnummer 154): het college is bevoegd om namens de stad Antwerpen in te tekenen op projectoproepen die worden georganiseerd door een hogere overheid en om met diezelfde overheid daarover overeenkomsten te sluiten.
Het college keurt de ondersteuning van het Horizon Europe projectvoorstel Rikx goed en ondertekent hiertoe de steunbrief in bijlage.