Realisatie Sigmakering en Masterplan Scheldekaaien
In 2005 keurde de Vlaamse regering het geactualiseerde Sigmaplan goed, waarin bepaald wordt dat de waterkering ter hoogte van Antwerpen van 8,35 meter TAW (Tweede Algemene Waterpassing) tot 9,25 meter TAW wordt opgehoogd om de stad in de toekomst te blijven beschermen tegen overstromingen. Op 9 juli 2010 (jaarnummer 8556) keurde het college het Masterplan Scheldekaaien goed als het richtinggevend document voor alle uitvoeringsprojecten bij de heraanleg van de Scheldekaaien.
Kaaivlakte Rijnkaai
De kaaivlakte langs de Rijnkaai is net als de volledige Scheldekaaien in eigendom van het Vlaamse Gewest. Het Vlaamse Gewest kende in 1997 aan de stad Antwerpen een concessie toe op de Scheldekaaien voor een periode van 100 jaar.
Op de kaaivlakte aan de Rijnkaai zijn concessies gesloten met private concessiehouders voor Hangar 26/27 en Kaai 29 (Waagnatie). Er werd een terbeschikkingstellingsovereenkomst afgesloten met het Gemeentelijk Autonoom Parkeerbedrijf Antwerpen (nu : Mobiliteit en Parkeren Antwerpen) voor de inrichting van Kaai 28 als publieke parking en locatie voor evenementen en manifestaties.
RUP Rijnkaai
Op 17 december 2018 (jaarnummer 733) werd het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) Rijnkaai definitief vastgesteld door de gemeenteraad van de stad Antwerpen.
Met het RUP Rijnkaai werd de ruimtelijke ontwikkelingsvisie voor kaaivlakte aan de Rijnkaai uit het strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (s-RSA), het Masterplan Scheldekaaien en het Masterplan Eilandje overgenomen en verder geconcretiseerd.
Het plangebied voor het RUP Rijnkaai is gelegen tussen de Schelde aan de westzijde, Kattendijksluis en het toekomstige Droogdokkenpark aan de noordzijde (grens plangebied RUP Droogdokken), de Bonapartesluis in het zuiden en de Montevideowijk in het oosten (grens plangebied RUP Eilandje).
Algemene doelstellingen en krachtlijnen van het RUP Rijnkaai zijn de volgende:
In het RUP Rijnkaai zijn, naast de algemene stedenbouwkundige voorschriften, een aantal specifieke voorschriften gekoppeld aan een zonering bepaald in het grafisch plan, opgenomen:
Deze zone is bestemd voor groene en/of verharde ruimte met verblijfskarakter in open lucht, wegenis, infrastructuur voor openbaar vervoer, langzame verkeersvoorzieningen en parkeren. De voorschriften leggen een inrichting op als een kwalitatieve en toegankelijke publieke ruimte die de onderlinge samenhang tussen de gebouwen en objecten kan versterken. Aan waterzijde van de waterkering wordt langs de Blauwe steen een zone van 10 meter te allen tijde obstakelvrij gehouden. Enkel constructies die het publiek functioneren van de ruimte ondersteunen, een parkeergebouw en/of noodzakelijke stijgpunten naar ondergrondse parking zijn toegelaten.
Deze zone is bedoeld voor kantoren, diensten, horeca, gemeenschapsvoorzieningen, vrijetijdsvoorzieningen, socio-culturele voorzieningen en groene en/of verharde ruimte als hoofdfunctie. Detailhandel en parkeren zijn nevenfuncties. De inrichtingsvoorschriften leggen het behoud van de havenloodsen op. Aanpassingen zijn toegelaten in zoverre afgestemd op identiteit van het gebouw. De maximale uitbreidingsmogelijkheden zijn vastgelegd.
Raad van State: verzoek tot nietigverklaring
Tegen het besluit van de gemeenteraad tot definitieve vaststelling van het RUP Rijnkaai werd een verzoek tot nietigverklaring (dd. 19 april 2019) ingediend bij de Raad van State.
Op 9 juli 2021 heeft de Raad van State een arrest geveld. Daarbij wordt het annulatieberoep ontvankelijk en gegrond verklaard en vernietigde de Raad de beslissing van de gemeenteraad om het RUP Rijnkaai definitief vast te stellen.
Na consultatie van DLA Piper, die de stad Antwerpen in het kader van de procedure voor de Raad van State heeft bijgestaan, werd een herstelprocedure voor het RUP Rijnkaai uitgezet.
Op 18 november 2021 werd de opdracht ‘Herstelprocedure RUP Rijnkaai’ toegewezen binnen de raamovereenkomst voor het opmaken van ruimtelijke instrumenten, ruimtelijke veiligheidsrapporten en milieueffectenrapporten aan Sweco Belgium nv.
Met deze herstelprocedure wordt een gewijzigde RUP Rijnkaai beoogd dat een juridisch robuust stedenbouwkundig kader zal kunnen vormen voor de verdere ontwikkeling van het plangebied aan de Rijnkaai.
Door DLA Piper is aangegeven dat met een herformulering van de stedenbouwkundige voorschriften en een bijkomende motivering in de toelichtende nota tegemoet gekomen kan worden aan de beoordeling en opmerkingen uit het arrest van de Raad van State en het verslag van de Auditeur.
Op 18 november 2021 werd de opdracht ‘Herstelprocedure RUP Rijnkaai’ toegewezen binnen de raamovereenkomst voor het opmaken van ruimtelijke instrumenten, ruimtelijke veiligheidsrapporten en milieueffectenrapporten aan Sweco Belgium nv.
In het gewijzigd RUP Rijnkaai zijn geen inhoudelijke aanpassingen aan de stedenbouwkundige voorschriften en/of aan de toelichtende nota gebeurd. De aanpassingen zijn louter verduidelijkingen die steeds door de stad Antwerpen bedoeld werden en volgen uit het arrest van de Raad van State of het verslag van de Auditeur. Tot slot zijn een beperkt aantal vormelijke aanpassingen gebeurd.
Een overzicht van de aanpassingen is opgenomen in de onderstaande overzichtstabel.
Overzichtstabel inhoudelijke aanpassingen :Thema parkeren | |
Formulering initieel RUP Rijnkaai | Artikel 1. Zone voor publiek domein – artikel 1.2.5 ‘parkeren’ “(…) parkeerplaatsen op maaiveld zijn te beschouwen als overgangsmaatregel (en enkel toegelaten indien zij het OD niet domineren en de toegankelijkheid van de kaaivlakte niet belemmeren Toelichtingsnota : “(…) huidige autoparking is tijdelijk en wordt beschouwd als overgangsmaatregel in afwachting van definitieve parkeeroplossing na kaaimuurstabilisatie en bouw nieuwe keermuur” |
Arrest Raad van State | In het arrest worden 2 opmerkingen aangehaald :
|
Aanpassing RUP Rijnkaai | Artikel 1. Zone voor publiek domein – artikel 1.2.5 ‘parkeren’ (…) Met uitzondering van de langsparkeerplaatsen langs de Kaaiweg, zijn de parkeerplaatsen op het maaiveld op de Kaaivlakte te beschouwen als overgangsmaatregel. Dit betekent dat de aanwezige parkeerplaatsen op het maaiveld op de Kaaivlakte, met uitzondering van de langsparkeerplaatsen langs de Kaaiweg, moeten worden opgeheven :
De opheffing van het maaiveldparkeren kan gefaseerd binnen het plangebied gebeuren. Toelichtingsnota (blz. 32) “(…) Met een nieuwe parkeeroplossing of parkeervorm wordt een andere of alternatieve parkeeroplossing bedoeld voor de huidige parkeerplaatsen op het maaiveld op de Kaaivlakte (in de vorm van een ondergrondse parking, een parking onder verhoogd maaiveld, of een parkeergebouw).” |
Effecten op de grondwaterstroming | |
Formulering initieel RUP Rijnkaai | Algemene voorschriften (Artikel 1.6 Maaiveld en ondergrondse constructies) “(…) ondergrondse constructies zijn toegelaten in zoverre geen negatieve gevolgen op veiligheid en waterhuishouding.” Toelichtingsnota: “(…) om aan te tonen dat er geen negatieve gevolgen zijn op waterhuishouding, dient onder meer het advies van de bevoegde adviesinstantie te worden toegevoegd.” |
Verslag Auditeur | De Auditeur formuleert 2 opmerkingen in zijn verslag. Hoewel de Raad van State hierop niet is ingegaan in haar beoordeling wordt toch voorgesteld om de voorschriften aan te passen aan de opmerkingen van de Auditeur.
|
Aanpassing RUP Rijnkaai | DLA geeft aan dat conform het nieuwe Omgevingsvergunningenbesluit de samenstelling van een Omgevingsaanvraagdossier decretaal is vastgelegd. Het ontbreken van andere stukken kan niet leiden tot onvolledigheid/onontvankelijkheid van het dossier. Voorstel van aanpassing : Artikel 1.6 Maaiveld en ondergrondse constructies (…)Voorgaande moet blijken uit het aanvraagdossier door deze informatie op te nemen in de verplichte dossierstukken of door het toevoegen van bijkomende stukken. (…) Toelichtingsnota : (blz. 31) “(…) Voor het aantonen dat een wijziging van het maaiveld en de aanleg van ondergrondse constructies geen negatieve gevolgen hebben op de waterhuishouding, kan de aanvrager van een omgevingsvergunning onder meer een pre-advies van de bevoegde adviesinstantie toevoegen aan het aanvraagdossier. De aanvrager kan daarnaast ook bijkomende info bieden via de verantwoordingsnota, de project-m.e.r.-screeningsnota of de project-MER of middels een studie inzake de impact van het project op de waterhuishouding (al dan niet geïntegreerd in de project-m.e.r.-screeningsnota of de project-MER).” |
Benoemen van functies | |
Stadsontwikkeling – Vergunningen (hierna : SW – Vergunningen) | Door SW – Vergunningen werd gevraagd om de functies onder de bestemmingsvoorschriften te benoemen conform de functies opgenomen in de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (hierna : VCRO) |
Aanpassing RUP Rijnkaai | In de toelichtingsnota (blz. 32 en 33) wordt het volgende toegevoegd: Wat betreft Artikel 1. Zone voor publiek domein : “Omwille van de duidelijkheid wordt voor bepaalde functies of activiteiten, vermeld in de bestemmingsvoorschriften van de zone voor publiek domein (artikel 1), hieronder aangegeven onder welke functies conform het Besluit van de Vlaamse Regering van 14 april 2000 tot bepaling van de vergunningsplichtige functiewijzigingen deze ressorteren:
Wat betreft Artikel 2. Zone voor centrumfuncties. “Omwille van de duidelijkheid wordt voor bepaalde functies of activiteiten, vermeld in de bestemmingsvoorschriften van de zone voor centrumfuncties (artikel 2), hieronder aangegeven onder welke functies conform het Besluit van de Vlaamse Regering van 14 april 2000 tot bepaling van de vergunningsplichtige functiewijzigingen deze ressorteren:
|
Andere aanpassingen | |
| Aanpassing nummering elementen in het plangebied met erfgoedwaarde :
Toevoeging aan de definitie van de Kaaiweg : “Binnen het plangebied wordt met de Kaaiweg de wegzate van de Rijnkaai bedoeld.” Toevoeging van de definitie van vrijetijdsvoorzieningen : “Vrijetijdsvoorzieningen Culturele, recreatieve en sportieve voorzieningen, exclusief horeca en detailhandel.” |
Plan-m.e.r.-screening
De aanpassingen in het kader van voorliggende herstelprocedure (een beperkte herformulering van de stedenbouwkundige voorschriften en bijkomende motivering in de toelichtingsnota, in lijn met het arrest), zijn niet van die aard dat deze leiden tot een aanpassing van de plan-m.e.r.-screening.
De conclusie van 31 mei 2018 van de dienst MER dat het voorgenomen plan geen aanleiding geeft tot aanzienlijke negatieve milieugevolgen en dat de opmaak van een plan-MER niet nodig is, blijft behouden.
Art.2.2.18 en volgende van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) die de procedure vastleggen voor de opmaak van de gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP).
Art.2.2.21.§1 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) bepaalt dat de gemeenteraad het ontwerp-RUP voorlopig vaststelt.
Na de voorlopige vaststelling van het aangepaste RUP Rijnkaai wordt een nieuwe openbaar onderzoek georganiseerd. De definitieve vaststelling van het RUP Rijnkaai wordt voorzien in het najaar van 2022.
Ontwerp RUP |
|
Besluit College | 22 april 2022 |
Gemeenteraad | 30 mei 2022 |
Openbaar onderzoek | 13 juni 2022 – 11 augustus 2022 |
Advies district Antwerpen | juni 2022 |
Advies Gecoro | september - oktober 2022 |
Definitief RUP |
|
College | november 2022 |
Gemeenteraad | november 2022 |
Data in vet/cursief zijn ramingen
De gemeenteraad beslist om het ontwerp-RUP 'Rijnkaai', met Algplan_ID 11002_214_10041_00001, voorlopig vast te stellen.
Dit ontwerp bestaat uit een grafisch plan, het grafisch register, een plan van de bestaande en de juridische toestand, de stedenbouwkundige voorschriften en een toelichtingsnota.