Op 29 mei 2017 (jaarnummer 307) besliste de gemeenteraad om beheersoverdracht aan IMEA te doen voor de activiteit warmte.
Op 27 november 2017 (jaarnummer 708) werd een analoge beheersoverdracht aan IVEG gedaan. Het uitgangsprincipe is telkens dat beide maatschappijen binnen hun toenmalige gasdistributiegebied in Antwerpen ook de beoogde partijen vormen voor de uitbouw van de warmtedistributie. Sinds de fusie van IMEA en IVEG op 1 juli 2018 neemt Fluvius de rol op van warmtenetbeheerder voor Stad Antwerpen. Op dit moment nam Fluvius ook de door IMEA en IVEG aangegane engagementen met betrekking tot de activiteit warmte over.
Op 6 juli 2018 (jaarnummer 6376) keurde het college de resultaten van het voortraject van de actualisatie klimaatplan 2030 (luik mitigatie) goed. Hierin wordt de rol van warmtenetten gevoed met restwarmte ook voor de periode 2020-2030 benadrukt als strategische doelstelling.
Op 27 april 2020 (jaarnummer 2485) keurde het college de warmtezoneringskaart goed. Dit is een ruimtelijk analysemodel dat een kader wil bieden voor het lange termijn energiebeleid van de stad wat betreft de warmtevoorziening, met oog op klimaatneutraliteit in 2050. De analyse toont aan dat warmtenetten een belangrijke rol kunnen spelen in de verduurzaming van de warmtevraag voor grote delen van de stad. Ze laten toe om duurzame warmtebronnen te koppelen aan de aanwezige warmtevraag van de bebouwde omgeving.
Op 18 mei 2020 (jaarnummer 295) keurde de gemeenteraad het Plan van Aanpak warmtenetten goed. Dit plan legt vast welke rollen en prioritaire opdrachten nodig zijn om te komen tot investeringsbeslissingen in pilootzones voor warmtenetten, verdeelt deze over de deelnemende partijen en maakt concrete afspraken naar timing.
Op 14 december 2020 (jaarnummer 775) keurde de gemeenteraad het geactualiseerde klimaatplan 2030 van de stad Antwerpen goed. Warmtenetten worden hierin genoemd als belangrijke netwerkinfrastructuur om de beoogde klimaatdoelstellingen van 2030 en 2050 (CO2-neutrale stad) te bereiken.
Op 1 oktober 2021 (jaarnummer 7976) nam het college kennis van het ontwerp van de Roadmap 2030 voor de uitrol van een stadsbreed warmtenet en valideerde de vervolgstappen. Deze Roadmap legt de basis voor de efficiënte inzet en organisatie van middelen om het stadsbreed warmtenet en de bijhorende strategische doelstellingen te realiseren. De roadmap bouwt daarbij voort op het Klimaatplan 2030 en het Plan van Aanpak Warmtenetten, welke samen de kern vormen van het strategisch energiebeleid van de stad Antwerpen aangaande warmtenetten. Het succesvol uitvoeren van de stappen in de roadmap zorgt ervoor dat de investeringsbesluiten voor de grote investeringen in backbones en uitkoppeling van warmtebronnen kunnen genomen worden.
In vervolg op het Plan van Aanpak warmtenetten heeft de stad samen met de strategische partners Fluvius, het Havenbedrijf, de Provincie Antwerpen, POM en Fineg het ontwerp van “Roadmap 2030 | Stadsbreed warmtenet Antwerpen” met bijhorende masterplanning opgesteld.
Het college nam op 1 oktober 2021 kennis van het ontwerp van deze roadmap. Daarbij nam ze de beslissing om alvast uitvoering te geven aan de aanbeveling om een consultatie van stakeholders op te zetten. De uitkomst van deze bevraging werden verwerkt in een definitieve versie van de "Roadmap 2030 | Stadsbreed warmtenet Antwerpen".
Op 21 april 2022 vernietigde de Raad voor Vergunningsbetwistingen (RvVb) twee aan ISVAG verleende omgevingsvergunningen. Daardoor is de beschikbaarheid van de grootste restwarmtebron in het zuidelijk deel van Antwerpen onzeker geworden op (middel)lange termijn. Er werd voor gekozen om de ontwikkelingsstrategie van het warmtenet en de bronnen voor dit zuidelijk deel voorlopig uit de roadmap te lichten en nader te evalueren. De bron- en netstrategie voor het Zuiden zal opnieuw bij de roadmap worden gevoegd van zodra de resultaten gekend zijn. Ook de strategie voor sommige andere zones werd aangepast, onder meer op vlak van temperatuurniveaus.
In deze versie van de roadmap werd ook rekening gehouden met de recente bekendmaking van de Europese Commissie dat de stad Antwerpen - voor wat betreft het deel van de stad gelegen op de linker Scheldeoever - in het kader van de "Climate-Neutral and Smart Cities Mission" werd geselecteerd bij de 100 Europese steden die tegen 2040 reeds klimaatneutraal willen worden. Deze selectie opent de deuren naar bijkomende begeleiding en ondersteuning vanuit de Europese Commissie maar vereist ook een verhoogd ambitieniveau in het fossielvrij maken van de gebouwen op Linkeroever.
De opbouw van de roadmap blijft, behoudens het hoofdstuk "VI. Contingency plan", grotendeels ongewijzigd ten opzichte van het ontwerp zoals uiteengezet in de collegebeslissing van 1 oktober 2021. Er werden naar aanleiding van de consultatierondes, de arresten rond ISVAG en de bekendmaking van de Europese Commissie wel aanpassingen en verduidelijkingen in de tekst doorgevoerd. Ook werden 10 bijkomende beleidsaanbevelingen geformuleerd.
De consultatiesessies werden eind 2021 georganiseerd in 4 verschillende focusgroepen (Patrimonium, Restwarmtebedrijven, Warmtesector en Nutsbedrijven). In deze groepen werd de roadmap besproken en werd de deelnemers gevraagd hun bevindingen te delen met de stad Antwerpen. In een nota in bijlage van dit besluit Hierbij geven we een beknopt overzicht van de resultaten van deze consultatie, het advies van de klimaatraad en de resulterende wijzigingen in het document.
In dialoog met VEKA, als beheerder van het voornaamste steunkanaal voor warmtetransitieprojecten, de Call Groene Warmte (CGW), worden oplossingen gezocht om de benodigde steun te structureren op maat van de noden in de roadmap 2030. Deze gesprekken zijn nog niet afgerond maar moeten leiden tot een engagement tussen het Vlaamse Gewest, Stad Antwerpen en Fluvius over een gepast subsidiekader waarbinnen het instrument van de CGW aangevuld wordt met elementen die ondersteunend werken voor de “programmatorische” aanpak van de roadmap 2030. Daarvoor worden principes zoals terugvorderingsmechanismen, als bescherming tegen oversubsidiëring, en overkoepelende overeenkomsten, ter bevordering van de investeringszekerheid over langere termijn, onderzocht.
Waar het ontwerp van de roadmap 2030 nog zeer summier de financiële haalbaarheid van het project beschreef werd op basis van meer gedetailleerde businessmodellen, opgemaakt door Fluvius, meer inzicht verkregen in financiële haalbaarheid en de benodigde overheidssteun. De resulterende investeringskosten werden overeenkomstig aangepast in de definitieve versie van de roadmap 2030. Volgende tabel geeft de totale (voorlopige en indicatieve) investeringsomvang, inclusief de investeringen voor de verdere volloop van de vraaggebieden na 2030 en gedragen door de netbeheerder, van de roadmap 2030 weer.
| Partij | Investeringsbedrag [M€] |
Incl verdere volloop vraaggebieden na 2030 (middel en grootverbruik) | ||
Backbones | Fluvius | 188 |
Distributienetten | Fluvius / andere leverancier | 200 |
Aansluitingen gebouwen excl. bijdrage eindgebruiker | Fluvius / andere leverancier | 62 |
WOS’en | Fluvius | 37 |
Piekinstallaties | Te contracteren door Fluvius | 22 |
Uitkoppeling basislast bronnen | Warmteproducenten | p.m. |
Aansluitbijdrage eindgebruikers | Eindgebruikers | p.m. |
Transitiekosten eindgebruikers | Eindgebruikers | p.m. |
TOTAAL |
| 510 + p.m. |
Hierin wordt nog rekening gehouden met de onzekerheden die eigen zijn aan deze fase van het project. Met deze ramingen wordt geen voorafname gedaan over de effectieve structurering van concrete projecten.
Het projectteam warmtenetten kwam in de voorbije periode ook tot een aantal inzichten die niet rechtstreeks voortvloeiden uit de consultatie van stakeholders. Deze inzichten werden waar relevant verwerkt in de finale versie van de roadmap. Zo werden volgende passages toegevoegd aan het einddocument:
De definitieve versie van de roadmap 2030 bevat 18 beleidsaanbevelingen die terug te vinden zijn in de managementsamenvatting. Ze bieden het college een houvast bij de verdere uitvoering van het warmtebeleid. De uitvoering ervan wordt opgedragen aan SW/K&L, de partners van het Plan van Aanpak en de betrokken stadsdiensten.
Het college van burgemeester en schepenen legt het volgende voor aan de gemeenteraad:
De gemeenteraad keurt de ‘Roadmap 2030 – Stadsbreed warmtenet Antwerpen’ goed.
Het college geeft opdracht aan:
Dienst | Taak |
SW / K&L | Uitvoeren en opvolgen van de beleidsaanbevelingen van de roadmap 2030 in samenwerking met de partners van het Plan van Aanpak en de betrokken stadsdiensten. |
| SW / K&L | In overleg met warmtenetbeheerders Fluvius System Operator cv tot een evaluatie komen van de bron- en netstrategie voor het Zuiden en de resultaten voorleggen aan het college van burgemeester en schepenen en de gemeenteraad als uitbreiding van deze roadmap. |
| SW /Communicatie en Participatie | Opmaken van een communicatie en participatieplan |
| SW / K&L | Opzetten van een organisatie voor de periodieke opvolging van het programma voor de realisatie van een stadsbreed warmtenet met het 6- wekelijkse coördinatieoverleg warmtenetten in een sturende rol met het college van burgemeester en schepenen in de beslissende rol. |