2023_DCAN_00232 - Erfgoedbeheerplan voor plantentuin Den Botaniek - Definitief ontwerp - Goedkeuring

De plantentuin 'Den Botaniek' bevindt zich in de Leopoldstraat naast het Sint-Elisabeth ziekenhuis. De tuin heeft zijn oorsprong als medicinale tuin voor het hospitaal. Den Botaniek bevindt zich in een verstedelijkte context met een veelheid aan bijhorende ontwikkelingen en uitdagingen.

Een goed en duurzaam beheer van parken vereist een beheerplan. Als gevolg van het inwerking treden van het nieuwe Onroerenderfgoeddecreet op 1 januari 2015 kunnen nu ook erfgoedbeheerplannen worden opgemaakt voor het beschermd historisch bouwkundig erfgoed en landschappen die als monument zijn beschermd. 

Op het eerste gezicht lijkt plantentuin Den Botaniek een historische groene plek in de stad die de tand des tijds goed heeft doorstaan. Een tuin in een stedelijke omgeving die al lange tijd een stabiele inrichting kent. Maar schijn bedriegt. Een dynamische stad als Antwerpen verandert doorlopend. Gebruik van omringende gebouwen, de waarde die de samenleving aan groen toekent en de interactie tussen openbare en publieke ruimte zijn continu in beweging. En dit heeft zijn weerslag op de inrichting en het gebruik van de plantentuin. 

Het is deze dynamiek die bij Stad Antwerpen vragen heeft doen rijzen over de huidige en toekomstige rol van den Botaniek. Is het een tuin of een park? Is het een historisch parel die geconserveerd moet worden of een tuin die -analoog aan de stad- juist steeds opnieuw uitgevonden moet worden? Moet de plantentuin onvoorwaardelijk ten dienste staan aan de behoefte van Antwerpenaren om in het groen te vertoeven of daartegen juist in bescherming worden genomen? Dit zijn zonder meer legitieme vragen die niet eenvoudig te beantwoorden zijn. 

Een en ander heeft het districtsbestuur doen besluiten een beheervisie op te laten stellen waarin vraagstukken over de maatschappelijke positionering, het veiligstellen van het erfgoed en gewenste en ongewenste ontwikkelingen in de toekomst helder en eenduidig worden vastgelegd. 

Artikel 43 §5 van de wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten bepaalt dat als een een raamovereenkomst is gesloten met meer dan één ondernemer, wordt die raamovereenkomst uitgevoerd op een van de volgende wijzen: 

1° volgens de voorwaarden van de raamovereenkomst, zonder dat de opdracht opnieuw voor mededinging wordt opengesteld, wanneer de overeenkomst alle voorwaarden bevat met betrekking tot de uitvoering van de betrokken werken, leveringen of diensten alsmede de objectieve voorwaarden ter bepaling van de ondernemers die deze als partij bij de raamovereenkomst zullen uitvoeren; laatstbedoelde voorwaarden worden vermeld in de opdrachtdocumenten voor de raamovereenkomst;

 2° wanneer de raamovereenkomst alle voorwaarden bevat voor de betrokken werken, leveringen en diensten, ten dele zonder opnieuw tot mededinging op te roepen overeenkomstig punt 1° en ten dele met een nieuwe oproep tot mededinging tussen de ondernemers die partij zijn bij de raamovereenkomst overeenkomstig punt 3°, wanneer de aanbestedende overheden deze mogelijkheid in de opdrachtdocumenten voor de raamovereenkomst hebben vermeld. De keuze of specifieke werken, leveringen of diensten worden verkregen na een nieuwe oproep tot mededinging dan wel rechtstreeks volgens de voorwaarden van de raamovereenkomst, wordt gemaakt aan de hand van objectieve criteria, die in de opdrachtdocumenten voor de raamovereenkomst worden opgenomen. In deze opdrachtdocumenten wordt ook aangegeven welke voorwaarden aan een nieuwe oproep tot mededinging kunnen worden onderworpen.

De mogelijkheden als voorzien in het eerste lid van dit punt gelden tevens voor elk perceel van een raamovereenkomst waarvoor in de raamovereenkomst de voorwaarden zijn vastgelegd met betrekking tot de werken, diensten en leveringen, ongeacht de vraag of alle voorwaarden met betrekking tot de werken, diensten en leveringen in kwestie in het kader van andere percelen, zijn vastgelegd;

Binnengemeentelijke decentralisatie
Met de collegebeslissing van 12 mei 2017 (jaarnummer 4463) werden de bevoegdheden van de districtscolleges vastgelegd. Artikel 12 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor lokaal groen.

Gunningswijze
Met het collegebesluit van 17 augustus 2007 (jaarnummer 10513) besliste het college om de bevoegdheden waarover het beschikt op grond van artikels 57 § 3, 4°, 5° en 6) van het Gemeentedecreet en op grond van het gemeenteraadsbesluit van 25 juni 2007 (jaarnummer 1521) binnen de beleidsnormen van de districten, over te dragen aan de districtscolleges met ingang van 1 oktober 2007.

Voor de opmaak van het herwaarderingsplan werd een participatiestrategie uitgewerkt op maat van de specifieke doelgroepen. Deze worden betrokken als vaste gesprekspartner, als actiepartner of bij de dialoogmomenten. 

Na de goedkeuring van het voorontwerp werd een infomoment voor de bewoners en stakeholders, een dialoogmoment, georganiseerd op 19 mei 2022. Het dialoogmoment werd georganiseerd in de vorm van een openluchttentoonstelling. Het studiebureau, stad en district Antwerpen waren aanwezig voor het beantwoorden van de vragen.