Op 28 maart 2011 (jaarnummer 373) stelde de gemeenteraad het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) Post X definitief vast. Het RUP is een onderdeel van wat een RUP Top- en kantoorlocatie Berchem station moest worden. Het deel-RUP werd versneld opgesteld omwille van de goedkeuring van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen waarin Post X als gebied voor stedelijke activiteiten werd opgenomen. Om de stedelijke visie door te vertalen en ongewenste ontwikkelingen tijdens het onderzoeksproces in functie van een een uitgebreid RUP Top- en kantoorlocatie Berchem station te voorkomen was het noodzakelijk om op korte termijn het GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen voor het deelgebied Post X op een aantal vlakken te verfijnen.
Op 17 maart 2023 (jaarnummer 1640) besliste het college tot opmaak RUP Posthofbrug en om de opdracht te gunnen aan studiebureau Sweco Belgium nv.
Op 26 mei 2023 (jaarnummer 3607) keurde het college de proces- en startnota van het RUP Posthofbrug goed.
Op 27 oktober 2023 (jaarnummer 7577) keurde het college de scopingnota en het voorontwerp van het RUP Posthofbrug goed.
Art. 2.2.18 en volgende van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) die de procedure vastleggen voor de opmaak van de gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP).
Artikel 138 van het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017:
Naast de beslissingsbevoegdheden waarover de districtsraad beschikt op grond van dit decreet, heeft de districtsraad een algemene adviesbevoegdheid voor alle aangelegenheden die betrekking hebben op het district. De districtsraad kan bij reglement die algemene adviesbevoegdheid of delen ervan overdragen aan het districtscollege.
Afbakening plangebied
Het plangebied van voorliggend RUP maakt deel uit van de wijk Groenenhoek binnen het district Berchem en ligt in de onmiddellijke omgeving van station Antwerpen-Berchem. Concreet situeert het gebied zich tussen de Binnensingel (R10), de spoorweginfrastructuur, de fietssnelweg Antwerpen-Mechelen en de lokale weg Posthofbrug. De totale oppervlakte van het plangebied bedraagt circa 1,15 hectare.
Opzet van het RUP
De stad heeft al langer de ambitie om de omgeving van treinstation Berchem uit te bouwen tot een top- en kantoorlocatie. In de bindende bepalingen van het s-RSA is het gebied opgenomen als een van de 15 hefboomprojecten waaraan hoge prioriteit gegeven dient te worden voor de implementatie van het actief beleid voor de stad. Initieel zou hiertoe een RUP 'Top- en kantoorlocatie Berchem station' opgemaakt worden. Omwille van de bestemmingswijziging van het gebied Post X naar gebied voor stedelijke activiteiten in het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen werd een eerste deel-RUP Post X opgemaakt. Dit was noodzakelijk om de stedelijke visie op het gebied door te vertalen, het GRUP te verfijnen en ongewenste ontwikkelingen tijdens het onderzoeksproces in functie van een uitgebreid RUP 'Top- en kantoorlocatie' te voorkomen. De visie op de omgeving van het station werd bevestigd in de beleidsnota Ruimtelijke economie waarin de omgeving van station Berchem aangeduid wordt als toplocatie voor grootschalige kantoorontwikkelingen. Het RUP Posthofbrug vormt een tweede deel-RUP om de gebiedsambitie voor de omgeving Berchem station waar te maken. Het plangebied van het RUP bevindt zich aansluitend ten zuidwesten van het gebied Post X aan de overkant van het spoor. Een stedelijke ontwikkeling naar analogie met Post X zal mogelijk gemaakt worden met het RUP.
Reikwijdte en detailleringsgraad
Het gebied is momenteel bestemd als gemeenschaps- en openbare nutsvoorzieningen. Het RUP zal het gebied herbestemmen naar 'zone voor gemengde functies - kantoren en recreatie/maatschappelijke functies (Ge)' zodanig dat kantoorontwikkelingen mogelijk worden in combinatie met recreatieve en maatschappelijke functies. Daarbij worden een aantal ruimtelijke concepten doorvertaald in stedenbouwkundige voorschriften de kwaliteit van toekomstige ontwikkelingen waarborgen op verschillende vlakken.
Procedure
Het geïntegreerde planningsproces voorziet in de opmaak van een procesnota en een startnota die door het college werd goedgekeurd op 26 mei 2023 (jaarnummer 3607). Het college heeft advies gevraagd over de startnota. De adviesronde liep van 12 juni 2023 tot en met 10 augustus 2023. Het college informeerde en raadpleegde de bevolking over de startnota en organiseerde op 27 juni 2023 van19.00 uur tot 20.00 uur een digitaal participatiemoment. Op 6 juni 2023 werd de startnota ter advies voorgelegd aan de verschillende adviesinstanties. Het college bezorgde op 18 augustus 2023 de startnota, de adviezen, de reacties en het verslag van het participatiemoment aan de bevoegde dienst voor milieueffectrapportage en veiligheidsrapportage. Alle opmerkingen en adviezen op de startnota van het RUP zijn verwerkt en opgenomen in een scopingnota. Op basis daarvan werd een voorontwerp-RUP opgemaakt. De procesnota werd geactualiseerd. Het college zal de scopingnota aan de bevoegde dienst voor milieueffectrapportage en veiligheidsrapportage bezorgen en vragen tot de ontheffing van de MER-plicht.
Inspraak
Er werden 12 reacties naar aanleiding van de publieke consultatie ontvangen en een aantal reacties gegeven tijdens het publiek participatiemoment. De inhoudelijke verwerking van de resultaten van het participatiemoment, reacties tijdens de publieke consultatie en adviezen werd uitgebreid opgenomen in de scopingnota. De adviezen naar aanleiding van de terinzagelegging worden samengevat onder de rubriek ‘Adviezen’. De scopingnota bevat tevens de volledige adviezen en het verslag van het participatiemoment.
Collegebesluit: start- en procesnota | 26 mei 2023 |
Ter inzagelegging | 12 juni 2023 - 10 augustus 2023 |
Districtsraad: advies startnota | 20 juni 2023 |
GECORO: advies startnota | 29 juni 2023 |
Collegebesluit: scopingsnota | 27 oktober 2023 |
Collegebesluit: voorontwerp-RUP | 27 oktober 2023 |
GECORO: advies voorontwerp-RUP | 9 november 2023 |
Districtsraad: advies voorontwerp-RUP | 21 november 2023 |
Collegebesluit: voorstel aan gemeenteraad om ontwerpRUP voorlopig vast te stellen | Januari 2024 |
Gemeenteraad: voorlopige vaststelling ontwerp-RUP | Januari 2024 |
Openbaar onderzoek (60 dagen) | Februari 2024 - maart 2024 |
GECORO: advies | Mei 2024 |
Collegebesluit: voorstel aan gemeenteraad om RUP definitief vast te stellen | Juni 2024 |
Gemeenteraad: definitieve vaststelling | Juni 2024 |
Schorsingstermijn Vlaamse regering/deputatie (45 dagen) | Juni 2024 - juli 2024 |
Publicatie Belgisch Staatsblad | Augustus 2024 |
De districtsraad adviseert de procesnota en de startnota mits er rekening gehouden wordt met het volgende advies:
- het District roept op om bezorgdheden van geluidsoverlast (geen klankkast voor de buurt) en te weinig groen mee te nemen, zodat de leefbaarheid van de woonbuurten gegarandeerd worden. Dit waren ook algemene klachten bij de bestaande ontwikkeling van Post X;
Het kantoorgebouw binnen voorliggend RUP betreft een solitair gebouw dat aldus geen weerkaatsende wand vormt zoals bij Post X. Binnen de discipline geluid is in de m.e.r.-screening onderzocht wat de impact van het kantoorgebouw is. De nabijheid van de Singel en de spoorweg maken dat het plangebied nagenoeg volledig omgeven is door vervoersinfrastructuur die veel geluidshinder veroorzaakt waardoor deze van de kantoorontwikkeling binnen het plangebied verwaarloosbaar is.
- het district adviseert om ontwikkelingen die voortkomen uit het RUP Posthofbrug eerder in relatie zouden moeten staan met het Park Brialmont en het natuurgebied Wolvenberg in de plaats van de bestaande site Post X;
Het vergunde kantoorgebouw en het RUP in opmaak passen binnen de visie zoals bepaald door o;a. het beeldkwaliteitspan Groene Singel. De gemaakte keuzes voor het ontwerp van het publiek toegankelijke onthaalplein en het kantoorgebouw zijn daar dus een gevolg van. Zowel de vernieuwde als de bestaande bouwcode nemen reeds bepalingen op rond de verplichting tot aanleg van groendaken.
- de hoogte van nieuwe ontwikkelingen moeten afgestemd zijn op hun omgeving, en zeker niet hoger dan Post X;
De bouwhoogte van nieuwe ontwikkelingen wordt steeds beoordeeld bij de omgevingsvergunningsaanvraag en wordt o.a. afgestemd met de richtlijnen van de luchtvaart (nabijheid luchthaven te Deurne).
- communicatie naar de buurt duidelijk en tijdig en liefst een centraal aansprekingspunt;
Het decreet Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) voorziet twee momenten van inspraak bij de bevolking in een RUP procedure, namelijk in fase startnota en tijdens het openbaar onderzoek. De plannende overheid informeert de bevolking van de betrokken gemeenten over de inhoud van de startnota, raadpleegt de bevolking over de startnota gedurende een termijn van 60 dagen, organiseert hierover ten minste één participatiemoment en maakt daarvan een verslag (Art. 2.2.18, § 2, derde lid VCRO (gemeentelijk RUP)). Een eerste inspraakmoment werd online georganiseerd op 27 juni 2023. Na de voorlopige vaststelling van het ontwerp RUP wordt het RUP aan een openbaar onderzoek onderworpen (Art. 2.2.21, § 2, eerste lid VCRO (gemeentelijk RUP)) waarbij het publiek bezwaren of opmerkingen kan indienen die de basis kunnen vormen om het ontwerp-RUP aan te passen. De stad zal in deze fase ook de bevolking raadplegen.
- omdat de locatie zo ideaal is voor de bereikbaarheid per fiets en het openbaar vervoer zou er voldoende plaats voor beveiligde fietsenstallingen, enerzijds voor het station maar anderzijds ook voor de buurt moeten zijn;
Het meervoudig gebruik van fietsenparking is wenselijk en werd opgenomen als één van de concepten binnen de ontwikkelingsvisie van dit RUP. Zo zou de fietsenstalling gebruikt kunnen worden voor overflow fietsenstalling station en/of buurtfietsenstalling. Wel kan in de stedenbouwkundige voorschriften niet opgenomen worden wie deze parkeerplaatsen effectief zal gebruiken. Hiervoor zijn andere instrumenten nodig dan een RUP.
- deze locatie lijkt het district zeer aangewezen voor onder andere co-working en creatieve bedrijven, passend bij het karakter en de identiteit van Berchem.
Het valt buiten de bevoegdheid van een RUP om te bepalen wie precies een plek kan vinden binnen het plangebied. Het RUP maakt verschillende invullingen mogelijk.
De Gecoro adviseert gunstig, maar vraagt rekening te houden met volgende aandachtspunten:
- een multimodale knoop en toplocatie zoals Berchem Station vraagt voorafgaandelijk om een gebiedsgericht planningsinitiatief in samenwerking met de verschillende vervoersmaatschappijen (NMBS, De lijn..) op het niveau van de volledige multimodale knoop. De logica van de planning dicteert dat je hiermee begint vooraleer er voor verschillende deelsites Ruimtelijke Uitvoeringsplannen worden opgemaakt;
In diverse plannen, waarnaar in het RUP verwezen wordt, is reeds onderzoek verricht naar deze multimodale knoop. Tevens sluit het RUP, waarvan het plangebied enkel privaat domein omvat, geen nieuwe plan- of projectinitiatieven in de omgeving of het gebied zelf uit. In tegendeel, de bestemming wordt verruimd.
- aangezien binnen het voorliggende ‘postzegel-RUP’ Posthofbrug ook al een omgevingsvergunning is afgeleverd voor het kantoorgebouw in kwestie dient voldoende aandacht geschonken aan de in de toekomst op te leggen stedelijke ontwikkelingskost (SOK) bij de toekomstige functiewijziging in uitvoering van het RUP; als voorbeeld van dergelijke SOK zou de realisatie van een voetgangersbrug naast de bestaande fietsbrug over de Singel kunnen opgelegd worden zodat fietsers op een veilige en comfortabele wijze van de nieuwe fietsstalling naar het station kunnen wandelen;
Er wordt akte genomen van dit advies. De wenselijkheid van de realisatie van een voetgangersbrug als (gedeeltelijke) SOK-invulling wordt bekeken.
- inzetten op een gedeeltelijk gebruik van de ‘oversized’ parking voor buurtparkeren, waardoor auto’s van buurtbewoners uit de aanpalende straten kunnen verdwijnen uit het straatbeeld, hetgeen opportuniteiten schept om deze woonstraten te vergroenen;
Er wordt akte genomen van dit advies. Het meervoudig gebruik van auto- en fietsenparking is wenselijk en werd opgenomen als één van de concepten binnen de ontwikkelingsvisie van dit RUP. Dit meervoudig gebruik kan mogelijks een buurtparking zijn na de kantooruren. Wel kan in de stedenbouwkundige voorschriften niet opgenomen worden wie deze parkeerplaatsen effectief zal gebruiken. Hiervoor zijn andere instrumenten nodig dan een RUP.
- bewaken van het groene karakter van gebied (en eventueel ook van de gebouwen) als reflectie op en implementatie van het beeldkwaliteitsplan Groene Singel;
De vergunde gebouwen en het RUP zijn getoetst aan het beeldkwaliteitplan. Verdere bepalingen worden in het RUP niet opgenomen omdat de vernieuwde bouwcode voldoende bepalingen hieromtrent bevat
- het vermijden van bijkomende verkeersbelasting van de ventweg in relatie tot het natuurreservaat Wolvenberg dat afgestemd is op huidig occasioneel gebruik.
De ventweg aan de westelijke zijde van Posthofbrug ligt buiten de plancontour van het RUP. Binnen de discipline mobiliteit is in de m.e.r.-screening onderzocht wat de impact van de bijkomende verkeersgeneratie door het planinitiatief is op de omgeving.
Defensie heeft geen bezwaar tegen het RUP.
Hier wordt akte van genomen.
Elia heeft hoogspanningsinstallaties in exploitatie in het plangebied van het RUP. Er moet rekening gehouden worden met de ondergrondse hoogspanningsleidingen gelegen langsheen de Binnensingel. Dit is gelegen in openbaar domein en hier zou geen diepgewortelde begroeiing mogen komen om beschadiging te voorkomen.
Hier wordt akte van genomen.
Fluxys bezit geen aardgasinstallaties die beïnvloed kan worden door de aanvraag.
Hier wordt akte van genomen.
Hier wordt akte van genomen.
Gunstig advies. AWV wenst verder betrokken te worden bij de procedure voor de opmaak van dit RUP.
Hier wordt akte van genomen.
Gunstig advies. Sport Vlaanderen wenst verder op de hoogte gehouden te worden van het planningsproces.
Hier wordt akte van genomen.
De districtsraad adviseert het voorontwerp van het RUP 'Posthofbrug’, district Berchem gunstig mits en rekening gehouden wordt met volgende opmerkingen van het districtscollege:
Dit RUP met Alg. plan_ID RUP_11002_214_20008_000 bestaat uit een toelichtingsnota, de stedenbouwkundige voorschriften, een grafisch plan en een plan van de bestaande toestand.