Eind 2016 werd overleg opgestart tussen Woonhaven (WHA) en de dienst Stadsontwikkeling/Ruimte (SW/R). Aanleiding was de precaire bouwkundige toestand van het modernistisch patrimonium, namelijk de 287 sociale woningen (Renaat Braem), op de Arenawijk. Er was dringend nood aan een integrale ontwikkelingsvisie voor deze bebouwing. Uit behoefteanalyse voor de omgeving bleek ook de nood aan andere openbare voorzieningen, onder andere onderwijs en sportinfrastructuur. In onderling overleg en met betrokkenheid van andere stedelijke diensten zoals Onroerend Erfgoed, Stadsbeheer, Cultuur en Sport, Ontwerp & Uitvoering en onder leiding van de Stadsbouwmeester werd voorgesteld om een inrichtingsplan voor de Arenawijk op te maken.
Het college keurde op 6 juli 2018 (jaarnummer 6378) het plan van aanpak voor de herontwikkeling van de Arenawijk en omgeving goed.
Op 25 november 2019 (jaarnummer 652) keurde de gemeenteraad de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen de stad Antwerpen en AG Vespa goed.
Op 3 april 2020 (jaarnummer 3084) keurde het college de opdracht aan AG Vespa goed voor de begeleiding van de respectieve stadsprojecten waarbij de opdracht ‘Arena’ stond opgenomen in de overzichtslijst. In gedeeld opdrachthouderschap tussen AG Vespa en Woonhaven Antwerpen en in samenwerking met de stedelijke diensten en het district Deurne werd de projectdefinitie voor herontwikkeling van de Arenawijk opgemaakt.
De raad van bestuur van AG Vespa keurde op 24 april 2020 het selectiebestek voor de opmaak van een inrichtingsplan voor de Arenawijk en de samenwerkingsovereenkomst tussen Woonhaven Antwerpen en AG Vespa goed.
Het directiecomité van AG Vespa keurde op 11 mei 2020 de samenstelling van de jury goed.
Het college keurde op 12 juni 2020 (jaarnummer 4808) de projectdefinitie goed.
De raad van bestuur van AG Vespa keurde op 26 juni 2020 het gunningsbestek voor de opmaak van een inrichtingsplan voor de Arenawijk goed en gaf mandaat aan het directiecomité van AG Vespa om drie kandidaten te selecteren.
Het directiecomité van AG Vespa selecteerde op 6 juli 2020 drie ontwerpteams.
De raad van bestuur van AG Vespa keurde op 23 oktober 2020 het addendum aan de samenwerkingsovereenkomst tussen de stad Antwerpen, Woonhaven en AG Vespa goed.
Het directiecomité van AG Vespa keurde op 18 januari 2021 goed om de opmaak van het inrichtingsplan 'Arenawijk Deurne' te gunnen aan BULK architecten met in onderaanneming CLUSTER landscape, WIT architecten en KARUUR architecten.
Het directiecomité van AG Vespa keurde op 13 december 2021 de opdracht voor opmaak van een aanvullende studie voor het inrichtingsplan van de Arenawijk Deurne goed.
Het directiecomité van AG Vespa keurde op 19 april 2022 de ontwerpovereenkomst voor de studieopdracht openbaar domein van de Arenawijk Deurne goed.
De raad van bestuur van AG Vespa keurde op 29 april 2022 de samenwerkingsovereenkomst tussen Water-link en AG Vespa goed.
Het college keurde op 25 november 2022 (jaarnummer 8703) de vastgoedafspraken tussen Woonhaven Antwerpen en de stad Antwerpen goed.
De districtsraad Deurne adviseerde op 15 december 2022 (jaarnummer 144) het schetsontwerp voor het nieuw openbaar domein Arena gunstig.
Het voorliggende schetsontwerp is het resultaat van een eerste fase in het studietraject van het deelproject openbaar domein Arena. Dit deelproject ontwikkelt zich binnen de richtlijnen en parameters die worden uitgezet in het inrichtingsplan Arena. Op vrijdag 29 april 2022 is de tijdelijke vereniging Infrabo-Cluster, aangesteld binnen het raamcontract 'pool ontwerpers publieke ruimte', van start gegaan met het studie- en ontwerpwerk.
Het schetsontwerp is het resultaat verschillende werksessies en bilateraal overleg met diverse partijen en stadsdiensten. Op maandag 27 juni 2022 is het schetsontwerp gebracht op het coördinatieoverleg openbaar domein waarbij het project werd onthaald met gunstig advies mits voorwaarden. Om aan die voorwaarden te voldoen zijn er nog twee workshops georganiseerd die integraal verschillende stadsdiensten samenbracht. Het schetsontwerp is uit deze feedback gefinaliseerd.
Het schetsontwerp openbaar domein Arena en de toelichtingsnota zijn terug te vinden als bijlage van dit besluit.
1.1 Mobiliteit - autoverkeer
Met de herinrichting zal de toegang tot het gebied vereenvoudigd worden. De bezoekersparkings worden zoveel mogelijk langs de randen van het projectgebied gepositioneerd en het bewonersparkeren wordt maximaal ondergronds voorzien of in kleine pocketparkings. Het doorkruisen van de wijk is enkel mogelijk voor hulpdiensten en vanuit bepaalde straten kunnen bewoners het gebied binnenrijden naar de toegangen tot de ondergrondse parkeergarages en de pocketparking voor bewoners.
1.2 Mobiliteit - parkeren
Om tegemoet te komen aan de huidige parkeerdruk, worden enkele parkeerpockets voorzien aan de randen van de wijk. Het totale aantal parkeerplaatsen in deze parkings komt zo op 179. Ter hoogte van het dienstencentrum komen er twee mindervalide plaatsen. Het totale aantal dagelijkse parkeerplaatsen komt op 559, dit is inclusief de bestaande en nieuwe parkeerkelders. De VIP/overstroom parking aan de Arenahal is niet opgenomen in dit aantal omdat deze parking voorbehouden is voor de Arenahal.
Voor de eerste fase van de renovatie van de Braemblokken zal er tijdelijk maaiveldparkeren worden voorzien in de zuidrand.
1.3 Mobiliteit - circulatie voetgangers en fietsers
In het ontwerp voorzien we breed gedimensioneerde verbindingspaden voor dubbel gebruik voor fietsers en voetgangers tussen de belangrijkste hoofdroutes. Het huidige hoofdpad wordt verbreed om conflicten te vermijden. Het kruispunt van de Muggenberglei met de Van Havrelei is een van de toegangen voor fietsers doorheen de Arenawijk. Van hieruit kunnen de trage weggebruikers zich vlot verplaatsen naar de Herentalsebaan, de August Petenlei en de Frans Baetenstraat. We voorzien een extra doorsteek in de oost-west richting langs de noordzijde van het Fortje, met behoud van het open glooiende karakter van de Arenaweide.
1.4 Mobiliteit - brandweer
De Arenawijk wordt een autoluwe wijk. Er zal enkel nog doorgaand verkeer mogelijk zijn voor hulpdiensten, laden en lossen en verhuisbewegingen. Omwille van verhuisbewegingen dienen alle appartementen bereikbaar te zijn via een eigen gevelopening. Om een teveel aan extra wegenis te vermijden, worden de verhuis- en brandweerpaden in grasdallen of gewapend gras voorzien, of worden de fietspaden occasioneel ingezet.
1.5 Mobiliteit - evenementen en markt
Het verharde voorplein kan dienst doen als plein voor extra activiteiten (in samenspraak met uitbater Arenahal). Het vormt zo samen met de Arenahal en Arenaweide het multifunctionele hart van de Arenawijk. Bestaande evenementen zoals de markt en mobiel containerpark kunnen er plaats blijven vinden. De Arenaweide kan worden gebruikt voor kleine lokale evenementen. Het voorplein dient ook als toegewezen parking voor events in de sporthal die hier nood aan hebben. Deze werkwijze is er vandaag ook al.
1.6 Mobiliteit - aanwerking omliggende straten
In de volgende fase zal nog bekeken worden hoe de aanwerking aan de omliggende straten verfijnd zal worden. Dit vanuit de bezorgdheid dat recent aangelegde voet en fietspaden niet onnodig versnipperd en versneden worden. Voetgangers en fietscomfort moet bekeken worden. Indien een heraanleg aangewezen wordt dient ook bekeken te worden of betere maatvoering voor de aan te werken zones aangewezen is.
2. Afvalbeheer
Om de autoluwheid van de wijk te waarborgen zal de wekelijkse afvalophaling worden vervangen door sorteerstraten. De locaties van deze sorteerstraten zijn zo gekozen dat deze vlot bereikbaar zijn voor de ledigingsvoertuigen, dat er zo weinig mogelijk conflict is tussen de ledigingsvoertuigen en zacht verkeer en dat deze ledigingsvoertuigen zo weinig mogelijk manoeuvres moeten uitvoeren. Verder is rekening gehouden met een straal van 150m zodat de bewoners elks een sorteerstraat in de onmiddellijke nabijheid hebben. De sorteerstraat ter hoogte van de Muggenberglei zal vijf afvalfracties hebben, glas, pmd, gft, papier/karton en rest. De overige sorteerstraten slechts vier, pmd, gft, papier/karton en rest.
3. Programma
We voorzien twee hondenweides, een kleinere van 310m² en een grote van 533m². Idealiter worden deze hondenweides onderverdeeld in een weide voor grote en kleine honden. De noordelijke speeltuin tussen de bouwblokken is voorzien voor kinderen van 0-6 jaar. Rondom de Arenahal wordt de bestaande speeltuin verder uitgebreid zodat deze verspreid staat onder de gebouwen, deze is iets avontuurlijker ingericht en is voorzien voor kinderen van 6-12 jaar. De functie van het basketbalveld op het voorplein blijft behouden. Op het nieuwe voorplein wordt er een voetbalveld toegevoegd.
4. Materialisatie
Voor het voorplein is er gekozen voor een (waterdoorlatende) kasseiklinker. Deze past bij het historisch karakter van het Fortje. De doorgaande paden zullen uitgevoerd worden in gladde beton, dit maakt de paden goed toegankelijk. Er wordt bekeken of de recent aangelegde betonplaat voor het gebouw kan behouden blijven vanuit duurzaam materiaalgebruik en financieel oogpunt.
5. Verlichtingsplan
Er wordt geopteerd om twee types verlichtingen (niveau 1 + 3) toe te passen. Niveau 1 is verlichting op vier meter voor de woonerven, en voet- en fietspaden. Aangezien er geen doorgaande wegen zijn in de gehele wijk moet er geen gebruik worden gemaakt van verlichting niveau 2. De kunstwerken op de hoek van de Zuidelijk Braemblokken, de waardevolle beuk en de gevel van de Arenahal zullen apart wordt uitgelicht (niveau 3) waardoor de eigenheid van de plek zal worden versterkt.
6.1 Zone: Voorplein Arenahal
Aan de hand van historische kaarten kunnen we de contouren van het oude fort terug zichtbaar maken op de bestaande toestand. Langs de voorkant van de Arenahal laten we de typerende driehoekige verdedigingsstructuur terugkomen. In zijn nieuwe vorm is het geen talud maar een verdiepte zone die ook dienst doet als wateropvangbekken en wadi.
6.2 Zone: Arenaweide
Deze centrale zone heeft bijzondere landschappelijke kwaliteiten die we maximaal willen behouden. Door de talud tegen het fort op te hogen verschuift het beeld van het fort dat verscholen ligt achter een heuvel naar een fort dat statig op een heuvel staat en uitkijkt over de weide en de schans. De verhoogde terraszone die hier aan zal grenzen vormt een aangename verpozingsruimte met mooi zicht over het park en de spelende kinderen.
7.1 Groen: Bomen: Te verwijderen bomen door bomentoets
Voor de opbouw van het schetsontwerp openbaar domein hanteren we de bomentoets als een belangrijke leidraad doorheen het ontwerp en proberen we waar mogelijk zoveel mogelijk bomen te behouden. Aan de bomen die gemarkeerd staan als ‘absoluut te behouden’ wordt dus ook zeker niet geraakt.
7.2 Groen: Bomen: Nieuwe bomen masterplan
De nieuw aan te planten bomen situeren zich voornamelijk aan de voorzijde van de Arenahal en bij de nieuwe ontwikkelingen van Woonhaven omdat deze zone de grootste metamorfose ondergaat. De boomgroepen die daar worden aangeplant zorgen voor zowel schaduw, geluidsbuffering, vergroening en verkoeling. Er zal een duurzame bomen keuze worden gemaakt. De voorkeur zal gaan naar klimatologische bomen/inheemse bomen. Basis voor de assortimentskeuze is het bomenplan 2.0 van de stad Antwerpen.
8. Concept rond regenwaterafvoer (RWA)
Hierin vormde het 'Hemelwaterplan Antwerpen' de voornaamste leidraad. Het concept rond regenwaterafvoer zet maximaal in op de infiltratie, de buffering en de vertraagde doorvoer van hemelwater op het openbaar domein. Er zullen verschillende open wadi's worden landschappelijk verweven worden aangelegd op de ganse site waarop verharde en onverharde oppervlakten op aansluiten.
9. Concept rond droogweerafvoer (DWA)
Het concept DWA voorziet in het gebruik van twee (bestaande) aansluitpunten: één aan de Muggenberglei en één aan de Frans Baetenstraat. Het bestaande tracé van de DWA riool wordt grotendeels gevolgd zodat alle bestaande en nieuwe gebouwen hierop kunnen aansluiten. De DWA wordt aangelegd in een gravitair stelsel met voldoende dekking en aansluitdiepte.
Artikel 30, §1 van de wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten bepaalt met betrekking tot in-house-toezicht volgende voorwaarden:
1° de aanbestedende overheid oefent op die rechtspersoon toezicht uit zoals op haar eigen diensten;
2° meer dan 80 % van de activiteiten van de gecontroleerde rechtspersoon behelst de uitvoering van taken die hem zijn toegewezen door de controlerende aanbestedende overheid of door andere, door diezelfde aanbestedende overheid gecontroleerde rechtspersonen; en
3° er is geen directe participatie van privékapitaal in de gecontroleerde rechtspersoon, met uitzondering van geen controle of blokkerende macht opleverende vormen van participatie van privékapitaal, vereist krachtens de nationale wetgeving, in overeenstemming met de verdragen, die geen beslissende invloed uitoefenen op de gecontroleerde rechtspersoon”.
Met collegebeslissing van 12 mei 2017 (jaarnummer 4463) werden de bevoegdheden van de districtscolleges gecoördineerd. Artikel 11 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor openbaar domein. Ontwikkelingen (nieuw openbaar domein) en mobiliteitsvoorwaarden blijven een bevoegdheid van het college. Het districtsbestuur heeft een adviesbevoegdheid.
Op 25 november 2019 (jaarnummer 652) keurde de gemeenteraad de beheersovereenkomst 2019-2024 tussen de stad Antwerpen en AG Vespa goed. Specifiek met betrekking tot de begeleiding van stadsontwikkelingsprojecten zijn onder andere volgende artikels van toepassing:
454 personen gaven hun mening tijdens de inspraakfase (online en fysiek). We hebben gestreefd iedereen de maximale mogelijkheid te geven om te participeren deze inspraakronde. Met deze informatie gaan we tijdens het voorontwerp openbaar domein verder aan de slag.
AG Vespa voert de opdracht uit in eigen naam en voor rekening van de stad Antwerpen en Water-link. De projectuitgaven worden verrekend op project P001354 Arena binnen AG Vespa.
In het meerjarenplan 2020 – 2025 van de stad Antwerpen is 3.000.00,00 2.937.210,26 euro inclusief btw beschikbaar voor het project Arena op het boekingsadres: SUB_NR/INTERN/2200-2300-2400-
2500/5291620000/220/2WNS020202PA3717/2SA050610. Dit projectbudget van dit stadsproject komt voort uit het meerjarenplan 2020-2025.
Via deze samenwerkingsovereenkomst wordt een kader vastgelegd met betrekking tot de projectkosten tot het einde van het studietraject.
Het ereloonpercentage voor de ontwerper/studiebureau wordt voor het studietraject openbaar domein vastgesteld op 4,79% rekening houdend het initieel budget en met de indicatieve barema’s zoals die zijn opgesteld door KVIV-FABI (Koninklijke Vlaamse Ingenieursvereniging, ereloonbarema I, klasse 1). Het initieel budget is gebaseerd op een raming en wordt hierbij vastgesteld op 8.500.000,00 euro inclusief btw. Dit initiële budget is het taakstellende budget. Dit budget is inclusief alle kosten, waaronder onder andere de studiekosten.
Het forfaitair ereloon voor het schetsontwerp komt hierbij neer op 81.430,00 euro. Er wordt in deze samenwerkingsovereenkomst een verdeelsleutel opgesteld die de verhouding bepaalt in welke mate de kosten verdeeld zullen worden. Deze verdeelsleutel is gebaseerd op een a rato inleg in het totaalbudget van de partijen. De uiteindelijke kosten in min of meer zullen volgens dezelfde verdeelsleutel worden omgeslagen. Er zal rechtstreeks a rato van de verdeelsleutel worden gefactureerd aan de partijen.
- Water-link heeft een aandeel van 23,5% rechtstreeks voortkomend uit de €2.000.000,00 inclusief btw aan haar beschikbaar budget. Dit vertaalt zich in circa €19.136 aan verschuldigd ereloon.
- AG Vespa heeft een aandeel van 76,5% rechtstreeks voortkomend uit het projectbudget uit het meerjarenplan 2020-2025 én de subsidies van VMSW* die door de stad ingeschreven en gebudgetteerd worden. Dit vertaalt zich in circa €62.294 aan verschuldigd ereloon.
* We gaan in deze overeenkomst ervan uit dat er een budget van circa €3.500.000,00 inclusief btw, via subsidies van VMSW verkregen kan worden. Het concrete bedrag van deze subsidies is vandaag niet gekend, dit wordt vastgelegd op de plenaire vergadering bij de goedkeuring voorontwerp (einde Fase 2 studietraject Openbaar Domein).
Op dinsdag 10 mei 2022 werd het project ‘openbaar domein Arena Deurne’ voorgesteld met als doel advies in te winnen bij de Brandweerzone Antwerpen (BZA) om de volgende fase van het ontwerp verder te verfijnen. Op het project werd een gunstig advies gegeven, mits volgende voorwaarden:
1. Op het brandweerplan dient een duidelijke aanduiding te komen van de individuele toegangen van de wooneenheden. De brandwegen hiernaar toe moeten ten alle tijden bereikbaar zijn.
2. Het gebruik van breekpalen is een obstructie die de vlotte toegankelijkheid van de brandweer kan belemmeren. De autoluwheid van de site dient door de ontwerper verder bekeken te worden.
3. Het bestand DOC 560 (versie april 2018) waarin de voorschriften m.b.t. de doorgang van op de openbare weg en de bereikbaarheid van gebouwen in binnengebieden wordt beschreven, dient als leidraad voor het ontwerp van het openbaar domein.
4. Een dichte boomkruin voor de gevels van de gebouwen is niet optimaal voor de brandweer aangezien dit interventies bemoeilijkt. De onbereikbaarheid van de gevel dient te worden gecompenseerd in het ontwerp op gebouwniveau.
5. De huidige bovengrondse hydranten voor de brandweer mogen niet verdwijnen bij de heraanleg van het openbaar domein.
Het coördinatieoverleg openbaar domein geeft gunstig advies op voorwaarden dat:
Bilateraal overleg kan maar het is belangrijk om tijdens workshops bezorgdheden aan te halen van alle verschillende diensten om tot een mooi geheel te komen. Er worden in de herwerkingsfase van het schetsontwerp nog twee workshops georganiseerd:
AG Vespa gaat deze voorwaarden mee nemen in de komende periode tijdens het verwerken van de opmerkingen die werden meegegeven in het COD.
Het college keurt het schetsontwerp voor het openbaar domein Arena goed.