2023_CBS_06493 - Stedelijk havengebied - Bestemming commerciële ligplaats 'De Ark' - Goedkeuring

Op 10 juli 2020 keurde het college het Stadshavenplan 2020-2030 goed (jaarnummer 6026). Dit nieuwe plan vormt het beleidskader voor de Stadshaven waarin de krachtlijnen voor de ontwikkeling van het Eilandje en de Scheldekaaien zone stad wordt vastgelegd evenals de invulling en bestemming van de ligplaatsen voor de periode 2020-2030. Daarnaast bepaalt het Stadshavenplan 2020-2030 diverse projecten die de visie op de Stadshaven mee vorm moeten geven in deze periode. Hieronder valt ook de toekenning van innames Stadshaven.  

De Stadshaven ondersteunt zeer uiteenlopende watergebonden activiteiten, die daarom vaak een verschillend type van inname ligplaats of wateroppervlak in de Stadshaven vragen. In het verleden werd er vaak exclusief gewerkt met concessies. Om voldoende flexibel te kunnen inspelen op de gewenste dynamiek in de Stadshaven of opportune ad-hoc vraag naar bijzondere bestemmingen en ligplaatsen, werd de visie uit dit Stadshavenplan vertaald in een transparant ligplaatsbeheer dat gebruikt wordt voor de toekenning van innames naast de drie types van concessies: (watergebonden) landconcessie, concessie woonboten en concessie jachthaven.

Het Stadshavenplan 2020-2030 en het politiereglement voor het stedelijk havengebied bepalen de huidige bestemmingen waarbinnen deze ligplaatsen flexibel kunnen worden toegekend.

De omgebouwde duwboot 'De Ark', ooit door architect Bob van Reeth omgebouwd tot theaterzaal in het kader van Antwerpen '93, ligt momenteel afgemeerd aan de zuidelijke kaai van de waterweg "het Albertkanaal” dat de verbinding maakt tussen het Straatsbrugdok en Amerikadok, ter hoogte van de Siberiastraat, bevoegdheid van De Vlaamse Waterweg. Het vaartuig fungeert momenteel als polyvalente ruimte voor evenementen, gelegen naast restaurant 'Het Pomphuis'. In het belang van de werkzaamheden door Lantis in het kader van de Oosterweelverbinding werd de huidige ligplaats door De Vlaamse Waterweg opgezegd waardoor de zaakvoerder op korte termijn op zoek moest gaan naar een tijdelijke en alternatieve locatie voor zijn activiteiten in 'Het Pomphuis' en naar een tijdelijke en alternatieve ligplaats voor het vaartuig aldaar gemeerd.

De zaakvoerder van 'De Ark' nam hiertoe contact op met de stad Antwerpen in functie van een alternatieve ligplaats in het stedelijk havengebied Antwerpen voor de duwboot 'De Ark'. Om deze aanvraag ten gronde te kunnen beoordelen, werd door de havenmeester van de stad Antwerpen in overleg gegaan met de zaakvoerder van het vaartuig, De Vlaamse Waterweg en de omgevingsmanager van Lantis om te bekijken wat de effectieve veiligheidstoestand is van het vaartuig en welke alternatieve mogelijkheden er zouden zijn voor de exploitatie en/of doel met het vaartuig. ‘De Ark’ is een gekende landmark binnen Antwerpen, een meerwaarde voor de havengemeenschap en een historisch gegeven van de periode Antwerpen ‘93 als Europese hoofdstad. 

‘De Ark' dient volgens Lantis de huidige ligplaats te verlaten uiterlijk einde kalenderjaar 2023. In de directe omgeving van de huidige ligplaats blijkt na feedback van Lantis, de Port of Antwerp-Bruges, AG Vespa en de Stadshaven door de diverse lopende werken rondom het Albertkanaal, Straatsburgdok, de Siberiabrug en de Royersluis geen geschikte alternatieve ligplaats beschikbaar op korte termijn. Om een einde te stellen aan de onduidelijke bestemmingssituatie van ‘De Ark’ in functie van de verdere exploitatie is het aangewezen om de zaakvoerder duidelijkheid te verschaffen rond het al dan niet toekennen van een tijdelijke en alternatieve ligplaats binnen het stedelijk havengebied. 

Op deze wijze kan de zaakvoerder zich desgevallend gericht verder organiseren voor het veiligheidsluik, de bedrijfsvoering en het transport over het water naar het stedelijk havengebied Antwerpen in overleg met de dienst Stadshaven.

Na analyse van de beschikbare ligplaatsen, toekomstige werfzones en de fasering van de werkzaamheden van Lantis voor de Kanaaltunnel wordt de voorkeur gegeven aan een tijdelijke en alternatieve ligplaats in het Kattendijkdok ter hoogte van kaai 20A-B (overzijde Droogdok 1), dit voor de duurtijd van fase 1 van de werken van de Kanaaltunnel, gelijklopend met de sperring van de Siberiabruggen (ingeschat tot eind 2027). Na deze sperring eindigen immers de werken uit fase 1 en zijn de ligplaatsen voor de passagiersvaart en het cruisetoerisme terug nodig voor het stedelijk havengebied, waardoor er een interferentie ontstaat met de voorgestelde tijdelijke commerciële ligplaats van ‘De Ark’.

De locatie Kattendijkdok-Oostkaai is in het Stadshavenplan 2020-2030 niet bestemd als commerciële ligplaats maar voorbehouden voor passagiersvaart, waardoor er aan het college eerst een afwijking van de bestemming dient te worden voorgelegd. 

Het toekennen van de voorgestelde commerciële ligplaats binnen het stedelijk havengebied zal afhankelijk gesteld worden van een aantal voorwaarden die opgenomen zullen worden in het besluit burgemeester tot concrete toewijzing van de ligplaats. Primordiaal dient het veiligheidsluik van het vaartuig in het belang van de algemene veiligheid, drijfwaardigheid en brandveiligheid besproken en aangetoond te worden aan de stad Antwerpen alvorens een ligplaats via de burgemeester toegekend en ingenomen kan worden. Daarnaast dient de bedrijfsvoering aangepast te worden naar een kwalitatieve invulling die in harmonie is met de stedelijke context van de directe omgeving en geen overlast mag genereren. De zaakvoerder gaf tijdens de voorbereidende gesprekken aan bereid te zijn, zijn zaakvoering hieraan aan te willen passen.

In het kader van de mobiliteit van zijn uitbating zal de zaakvoerder voor exploitatie ook een mobiliteitsvisie dienen op te maken, rekening houdende met de beschikbare vervoersmogelijkheden in de nabijheid. De zaakvoerder dient de nodige nutsvoorzieningen te voorzien en de kosten hiervoor te dragen.