2023_CBS_05157 - Omgevingsvergunning - OMV_2023019587. Mechelseplein 7-19, Sint-Jorispoort 1-27. District Antwerpen - Goedkeuring

Er werd een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend bij het college van burgemeester en schepenen, die behandeld wordt volgens de gewone procedure van het Omgevingsvergunningendecreet.

Omschrijving stedenbouwkundige handelingen

Relevante voorgeschiedenis

-          29/03/2019: vaststelling als bouwkundig erfgoed:
https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/5497.

Onderstaande beschrijving beperkt zich enkel tot het onderwerp van de aanvraag, namelijk het wijzigen van de voorgevels vanaf de 1ste verdieping en de 2de verdieping. Alle andere handelingen maken geen deel uit van de aanvraag.

Geacht vergunde toestand en bestaande toestand

-          de functie van de panden maakt geen deel uit van de aanvraag;

-          bouwvolume:

• ingesloten eenheidsbebouwing van 3 bouwlagen met een doorlopend zadeldak;

-          gevelafwerking:

• uniforme, neoclassicistische bebouwing;
• voorgevels in rode baksteen;
• verschillende houten puien ter hoogte van de gelijkvloerse verdieping - deze maken geen deel uit van de aanvraag;
• wit geschilderd houten schrijnwerk, uitgezonderd ter hoogte van Mechelseplein 17;
• bruin houten schrijnwerk ter hoogte van Mechelseplein 17;
• verschillende borstweringen ter hoogte van de raamopeningen op de eerste verdieping;
• een hijsbalk ter hoogte van Sint-Jorispoort 9;
• verschillende gevelaccenten zoals gietijzeren muurankers;
• wit geschilderde houten kroonlijst over de volledige bebouwing.

Nieuwe toestand

Overeenkomstig met de vergunde toestand met volgende wijzigingen of aanvullingen:

-          de functie van de panden maakt geen deel uit van de aanvraag;

-          bouwvolume blijft ongewijzigd;

-          gevelafwerking:

• voorgevels in uniforme bepleistering naar historisch uitzicht van de neoclassicistische eenheidsbebouwing;
• verschillende houten puien ter hoogte van de gelijkvloerse verdieping blijven behouden - deze maken geen deel uit van de aanvraag;
• wit geschilderd houten gevelschrijnwerk op de 1ste en 2de verdieping voor alle gebouwen in voorliggende aanvraag;
• nieuwe borstweringen in aluminium;
• houten kroonlijst wit geschilderd.

Inhoud van de aanvraag

-          wijzigen van de voorgevels bij eenheidsbebouwing.

Het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, het decreet betreffende het integraal handelsvestigingsbeleid, het decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu en hun uitvoeringsbesluiten zijn van toepassing.

Conform artikel 15 van het Omgevingsvergunningsdecreet is het college van burgemeester en schepenen voor zijn ambtsgebied in eerste administratieve aanleg bevoegd voor volgende aanvragen van:

1. de gemeentelijke projecten;
2. andere gevallen dan deze waarvoor de Vlaamse regering of de deputatie bevoegd is.

Voorafgaand aan zijn beslissing neemt het college kennis van het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar.

Het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar luidt:

Adviezen

Externe adviezen

Interne adviezen

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen, goedgekeurd op 19 juni 2009.

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan RUP Binnenstad, goedgekeurd op 26 april 2012. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zones: artikel 1: zone voor wonen - (wo1), artikel 5: zone voor centrumfuncties - publieksgerichte gebouwen (ce5) en artikel 8: zone voor publiek domein - (pu).

(Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (GRUP's) kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/grup. Gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP's) kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘goedgekeurde BPA’s en RUP’s'.)

De aanvraag ligt niet in een verkaveling.

De aanvraag wijkt af van de bepalingen van het ruimtelijk uitvoeringsplan op volgend punt:

-          artikel 2.1.1 Culturele, historische en\of esthetische waarde:
Het hele plangebied is een gebied met culturele, historische en/of esthetische waarde. In dit gebied wordt de wijziging van de bestaande toestand onderworpen aan de wenselijkheid van het behoud. Dit geldt zowel voor het exterieur en het interieur van gebouwen, als voor de bijhorende buitenruimten.
De gevels worden opnieuw bepleisterd naar historisch uitzicht. Sommige elementen gaan verloren. De hijsbalk ter hoogte van Sint-Jorispoort 9 wordt verwijderd en gietijzeren muurankers worden overpleisterd.

Gewestelijke stedenbouwkundige verordeningen

-      Hemelwater: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juli 2013 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater (verder genoemd verordening hemelwater).
(De verordening hemelwater kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > verordening hemelwater)
De verordening hemelwater is niet van toepassing op de aanvraag.
 

-      Toegankelijkheid: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juni 2009 tot vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake toegankelijkheid (verder genoemd verordening toegankelijkheid).
(De verordening toegankelijkheid kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > verordening toegankelijkheid)
De verordening toegankelijkheid is niet van toepassing op de aanvraag.

Algemene bouwverordeningen

-      Voetgangersverkeer: het besluit van de Vlaamse regering van 29 april 1997 houdende de vaststelling van algemene bouwverordeningen inzake wegen voor voetgangersverkeer (verder genoemd verordening voetgangersverkeer), en de omzendbrief RO/98/2 van 23 maart 1998 betreffende de algemene bouwverordening inzake wegen voor voetgangersverkeer.
(De verordening voetgangersverkeer kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > verordening wegen voor voetgangersverkeer)
De verordening voetgangersverkeer is niet van toepassing op de aanvraag.
 

Gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen

-      Bouwcode: de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening (verder genoemd bouwcode), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 28 april 2014 en goedgekeurd bij besluit van de deputatie van de provincie Antwerpen van 9 oktober 2014.
(De bouwcode kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)
De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de bouwcode op volgend punt:

• artikel 5 Cultuurhistorisch erfgoed:
  in CHE-gebied, bij beschermd erfgoed, worden de wijzigingen tegenover de bestaande toestand onderworpen aan de wenselijkheid van behoud. Dit geldt zowel voor het exterieur als voor het interieur. De gevels worden opnieuw bepleisterd naar historisch uitzicht. Sommige elementen gaan verloren. De hijsbalk ter hoogte van Sint-Jorispoort 9 wordt verwijderd en gietijzeren muurankers worden overpleisterd.

Sectorale regelgeving

-      MER-screening: de overheid die beslist over de ontvankelijkheid en volledigheid van de vergunningsaanvraag, beslist of er een project-MER moet worden opgesteld. De betrokken overheid doet dat op het ogenblik van de beslissing over de ontvankelijk- en volledigheid van de vergunningsaanvraag of, bij gebreke daaraan, binnen 90 dagen na de datum van ontvankelijk- en volledigheid.
Rekening houdend met de kenmerken van de aanvraag en zijn omgeving wordt geoordeeld dat de mogelijke milieueffecten van het project niet aanzienlijk zijn.
 

-      Watertoets: overeenkomstig artikel 1.3.1.1 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid, gecoördineerd op 15 juni 2018 (verder genoemd Waterwetboek), dient een vergunningsaanvraag onderworpen te worden aan de zogenaamde watertoets. Deze wordt uitgevoerd overeenkomstig het besluit van de Vlaamse Regering van 20 juli 2006 tot vaststelling van nadere regels voor de toepassing van de watertoets, tot aanwijzing van de adviesinstanties en tot vaststelling van nadere regels voor de adviesprocedure bij de watertoets, vermeld in artikel 1.3.1.1 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid, gecoördineerd op 15 juni 2018 (verder genoemd Watertoetsbesluit).
Het voorliggende project is gedeeltelijk gelegen in een zone waarvoor De Vlaamse Waterweg aangewezen is als adviesinstantie.

Voor het project is geen pluviale overstromingskans gemodelleerd

Voor het project is geen fluviale overstromingskans gemodelleerd.

Het project is niet gelegen in een signaalgebied

Na onderzoek blijkt dat het project waarschijnlijk geen schadelijke effecten op het watersysteem veroorzaakt.

-      Vlaamse codex Wonen van 2021: Gecodificeerde decreten over het Vlaamse woonbeleid, gecodificeerd op 17 juli 2020.
(De kwaliteitsnormen voor woningen, die in uitvoering van de Vlaamse codex Wonen van 2021 zijn opgemaakt, kan u raadplegen via www.wonenvlaanderen.be, zoek op “besluit Vlaamse codex van 2021”)
De aanvraag valt niet onder het toepassingsgebied van de Vlaamse codex Wonen van 2021.
Rooilijn: artikel 4.3.8 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) van 15 mei 2009.
(De VCRO kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO))
Artikel 4.3.8 is niet van toepassing op de aanvraag.

Omgevingstoets

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening

Functionele inpasbaarheid

De aanvraag voorziet enkel wijzigingen aan de gevels. De verschillende woonfuncties en commerciële functies zijn functioneel inpasbaar in de omgeving. Verbeteringswerken aan de gevel komen de omgeving ten goede.
 

Cultuurhistorische aspecten en Visueel-vormelijke elementen

Hoewel de voorschriften van het RUP Binnenstad en de bouwcode uitgaan van de wenselijkheid van behoud van de bestaande toestand in een plangebied met culturele, historische en/of esthetische waarde, vormen voorliggende ingrepen een verbetering van het straatbeeld en herstellen ze het oorspronkelijk bepleisterde gevelbeeld, waardoor ze gunstig geadviseerd kunnen worden. Dit gunstig advies baseert zich eveneens op het voorwaardelijk gunstig advies van de dienst Monumentenzorg:

“De aanvraag heeft betrekking op een neoclassicistische éénheidsbebouwing van winkelhuizen op de hoek van Mechelseplein en Sint-Jorispoort, opgetrokken door het Bestuur der Burgerlijke Godshuizen van Antwerpen vanaf 1825. Bouwhistorisch onderzoek in de jaren 1970 zou een traditionele kern hebben uitgewezen, te dateren in de tweede helft van de 16de eeuw. Oorspronkelijk bepleisterd en beschilderd, werden de gevels vermoedelijk in de naoorlogse periode gedecapeerd. Van de houten winkelpuien die in de jaren 1872-1876 in de heersende neoclassicistische stijl werden vernieuwd, zijn er nog dertien bewaard. In Sint-Jorispoort 5 is behalve de winkelpui ook een gaaf bewaard winkelinterieur aanwezig van de tabakswinkel Meinertzhagen. Het geheel is opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

De aangevraagde werken omvatten een herstel van het oorspronkelijk bepleisterde gevelbeeld. De geplande ingrepen werden voorafgaand aan de aanvraag besproken met de stedelijke dienst monumentenzorg. De restauratieconcepten zijn het resultaat van een onderbouwde en nauwgezette archiefstudie en onderzoek in situ.

Het buitenschrijnwerk van de ramen op +1 en +2 werd reeds grotendeels vervangen door houten ramen naar historisch model. Het pand Mechelseplein 17 bevat recenter schrijnwerk in een bruine kleur. Als voorwaarde wordt opgelegd dit te schilderen in een witte kleur, identiek aan het overige schrijnwerk.

Indien schilderwerken gepland worden aan de 19de eeuwse houten winkelpuien, dient voorafgaandelijk een materiaal-technisch kleurenonderzoek te worden uitgevoerd. Resultaten van dit onderzoek zijn voor te leggen aan de stedelijke dienst monumentenzorg vóór uitvoering van de schilderwerken.”

Bovenstaande zal worden opgenomen in de voorwaarden van de vergunning.

De aanvraag beperkt zich tot de verdiepingen van de verschillende panden die behoren tot de eenheidsbebouwing. Op de foto’s is duidelijk dat er veel wijzigingen werden aangebracht aan de gevelpuien en vaak zaak-gebonden publiciteit werd voorzien, meestal zonder vergunning. Deze zullen uitgesloten worden uit de vergunning.

Hinderaspecten – gezondheid – gebruiksgenot – veiligheid in het algemeen

Het advies van de Lijn kan als volgt worden samengevat:

“Gezien de nabijheid van bestaande tramroutes, zowel op het Mechelseplein als de Sint Jorispoort, én de aanwezigheid van bovenleidingen en muurankers is het noodzakelijk om de bijlages aan dit advies als bindend te beschouwen en daar naar te handelen. Het is dan ook nuttig om nu reeds met de collega's van De Lijn, zoals vernoemd in de bijlage, contact te zoeken om proactief aan de werken in overleg te gaan.”

Dit advies zal worden overgenomen in de voorwaarden van de vergunning.

Mobiliteitsimpact (onder andere toetsing parkeerbehoefte)

Het algemene principe is dat elke omgevingsvergunningsaanvraag een parkeerbehoefte genereert. Om te vermijden dat de parkeerbehoefte (geheel of gedeeltelijk) wordt afgewenteld op het openbaar domein, is het de bedoeling om parkeren maximaal op eigen terrein te voorzien. Dit is het zogenaamde POET principe (Parkeren Op Eigen Terrein).

De parkeerparagraaf is niet van toepassing aangezien de inhoud van de aanvraag geen impact heeft op de parkeerbehoefte.

Advies aan het college

Advies over de stedenbouwkundige handelingen

Aan het college wordt voorgesteld om voor de stedenbouwkundige handelingen de omgevingsvergunning te verlenen onder voorwaarden.

Geadviseerde stedenbouwkundige voorwaarden

1.    De ramen op +1 en +2 van het pand Mechelseplein 17 zijn te schilderen in een witte kleur.

2.    Indien schilderwerken gepland worden aan de 19de -eeuwse houten winkelpuien, dient voorafgaandelijk een materiaal-technisch kleurenonderzoek te worden uitgevoerd. Resultaten van dit onderzoek zijn voor te leggen aan de stedelijke dienst monumentenzorg vóór uitvoering van de schilderwerken.

3.    Het advies van De lijn strikt na te leven en proactief aan de werken met hen in overleg te gaan. 

4.    Alle handelingen, werken en wijzigingen aan de winkelpuien worden uitgesloten uit de vergunning.

De aanvraag werd onderworpen aan 1 openbaar onderzoek.

Ingediende bezwaarschriften en petitielijsten