2023_CBS_08444 - Omgevingsvergunning - OMV_2023128874. Boterlaarbaan 337. District Deurne - Goedkeuring

Er werd een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend bij het college van burgemeester en schepenen, die behandeld wordt volgens de vereenvoudigde procedure van het Omgevingsvergunningendecreet.

Omschrijving stedenbouwkundige handelingen

Relevante voorgeschiedenis

-          21/04/2023: vergunning (OG 2023 15) voor het verbouwen en uitbreiden van een eengezinswoning en bouwen van een tuinberging;

-          01/09/1977: vergunning (19774176) voor het uitvoeren van een voorgevelverandering.

Vergunde toestand

-          functie: eengezinswoning;

-          bouwvolume: 2 bouwlagen met plat dak; 

-          gevelafwerking:

• gevel afgewerkt in roodbruine gevelsteen;
• schrijnwerk in zwarte aluminium;
• dorpels in blauwe hardsteen;
• kroonlijst in zwarte vezelcementplaat;
• garagepoort aan linkerzijde in zwarte aluminium.

Bestaande toestand

-          gevelafwerking: voordeur in grijs aluminium.

Nieuwe toestand

-          functie: eengezinswoning;

-          bouwvolume: 2 bouwlagen met plat dak; 

-          gevelafwerking:

• gevel geïsoleerd en afgewerkt in licht grijze crepi (14 cm);
• schrijnwerk in zwarte aluminium;
• dorpels en plint in blauwe hardsteen;
• kroonlijst in zwarte vezelcementplaat;
• garagepoort aan linkerzijde in zwarte aluminium.

Inhoud van de aanvraag 

-          wijzigen van de voorgevel door aanbrengen isolatie met een nieuwe afwerking.

Het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, het decreet betreffende het integraal handelsvestigingsbeleid, het decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu en hun uitvoeringsbesluiten zijn van toepassing.

Conform artikel 15 van het Omgevingsvergunningsdecreet is het college van burgemeester en schepenen voor zijn ambtsgebied in eerste administratieve aanleg bevoegd voor volgende aanvragen van:

1. de gemeentelijke projecten;
2. andere gevallen dan deze waarvoor de Vlaamse regering of de deputatie bevoegd is.

Voorafgaand aan zijn beslissing neemt het college kennis van het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar.

Het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar luidt:

Adviezen

Externe adviezen

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen, goedgekeurd op 19 juni 2009.

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een gebied voor service-residentie. De gebieden die als gebied voor service-residentie zijn aangeduid, zijn bestemd voor residentiële bebouwing ten behoeve van personen die niet, of slechts moeilijk in hun verzorging kunnen voorzien, met bijhorende accommodatie die betrekking heeft op de diverse aspecten van de nagestreefde dienstverlening. De aard van de residentiële bebouwing wordt door de plaatselijke omstandigheden bepaald. Kunnen onder meer worden toegelaten: homes, paviljoenen, woningen, flats, appartementen en in het algemeen elke vorm van residentiële huisvesting.

In dit gebied wordt de maximale bouwhoogte afgestemd op de volgende criteria:

- de in de onmiddellijke omgeving aanwezige bouwhoogten;

- de eigen aard van het betrokken gebied;

- de breedte van het voor het gebouw gelegen openbaar domein.

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een woongebied in de stedelijke agglomeratie van Antwerpen, dit is het gedeelte van de stad gelegen tussen de Kleine Ring en respectievelijk de reservatiestrook voor de aanleg van lijninfrastructuur (de A102) tussen Merksem en Wommelgem, de R11 tussen Wommelgem en Mortsel, de oostelijke grens van Mortsel en Hove en de reservatiestrook voor pijpleidingen tussen Hove/Kontich en Hemiksem.

De woongebieden zijn bestemd voor wonen, alsmede voor handel, dienstverlening, ambacht en kleinbedrijf voor zover deze taken van bedrijf om redenen van goede ruimtelijke ordening niet in een daartoe aangewezen gebied moeten worden afgezonderd, voor groene ruimten, voor sociaal-culturele inrichtingen, voor openbare nutsvoorzieningen, voor toeristische voorzieningen, voor agrarische bedrijven. Deze bedrijven, voorzieningen en inrichtingen mogen echter maar worden toegestaan voor zover ze verenigbaar zijn met de onmiddellijke omgeving, (Artikel 5 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen).

In dit gebied wordt de maximale bouwhoogte afgestemd op de volgende criteria:

- de in de onmiddellijke omgeving aanwezige bouwhoogten;

- de eigen aard van het betrokken gebied;

- de breedte van het voor het gebouw gelegen openbaar domein.

(Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (GRUP's) kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/grup. Het gewestplan kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/gewestplan.)

De aanvraag ligt niet in een verkaveling.

De aanvraag is in overeenstemming met de bepalingen van het gewestplan.

Gewestelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Hemelwater: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juli 2013 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater (verder genoemd verordening hemelwater).
(De verordening hemelwater kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > verordening hemelwater)
De verordening hemelwater is niet van toepassing op de aanvraag.
 

-          Toegankelijkheid: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juni 2009 tot vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake toegankelijkheid (verder genoemd verordening toegankelijkheid).
(De verordening toegankelijkheid kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > verordening toegankelijkheid)
De verordening toegankelijkheid is niet van toepassing op de aanvraag.
 

Algemene bouwverordeningen

-          Voetgangersverkeer: het besluit van de Vlaamse regering van 29 april 1997 houdende de vaststelling van algemene bouwverordeningen inzake wegen voor voetgangersverkeer (verder genoemd verordening voetgangersverkeer), en de omzendbrief RO/98/2 van 23 maart 1998 betreffende de algemene bouwverordening inzake wegen voor voetgangersverkeer.
(De verordening voetgangersverkeer kan u raadplegen via www.ruimtelijkeordening.be, ga naar WETGEVING > Verordeningen)
De verordening voetgangersverkeer is niet van toepassing op de aanvraag.
 

Gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Bouwcode: de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening (verder genoemd bouwcode), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 28 april 2014 en goedgekeurd bij besluit van de deputatie van de provincie Antwerpen van 9 oktober 2014.
(De bouwcode kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)
De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de bouwcode op volgend punt:

• artikel 6 Harmonie en draagkracht:

Gebouwen dienen qua vorm, grootte, materiaalkeuze, plaatsing en kleur afgestemd te zijn op de architectuur van de omgeving. In de straat zijn de gevels kenmerkend afgewerkt in gevelsteen. Aan deze straatwand binnen dit bouwblok komen geen met crepi afgewerkte gevels voor.

Sectorale regelgeving

-          MER-screening:

Rekening houdend met de kenmerken van de aanvraag en zijn omgeving wordt geoordeeld dat de mogelijke milieueffecten van het project niet aanzienlijk zijn.

-          Watertoets: overeenkomstig artikel 1.3.1.1 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid, gecoördineerd op 15 juni 2018 (verder genoemd Waterwetboek), dient een vergunningsaanvraag onderworpen te worden aan de zogenaamde watertoets. Deze wordt uitgevoerd overeenkomstig het besluit van de Vlaamse Regering van 20 juli 2006 tot vaststelling van nadere regels voor de toepassing van de watertoets, tot aanwijzing van de adviesinstanties en tot vaststelling van nadere regels voor de adviesprocedure bij de watertoets, vermeld in artikel 1.3.1.1 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid, gecoördineerd op 15 juni 2018 (verder genoemd Watertoetsbesluit).

Het project is gelegen in een zone met een kleine pluviale overstromingskans (T1000) onder toekomstig (2050) klimaat (score B).

Het project is gelegen in een zone met een kleine fluviale overstromingskans (T1000) onder toekomstig (2050) klimaat (score B).

Het project is niet gelegen in een signaalgebied.

Na onderzoek blijkt dat het project waarschijnlijk geen schadelijke effecten op het watersysteem veroorzaakt.

(Kijk de score van uw project na op (https://www.waterinfo.be/informatieplicht)

-          Vlaamse codex Wonen 2021: Gecodificeerde decreten over het Vlaamse woonbeleid, gecodificeerd op 17 juli 2020.
(De kwaliteitsnormen voor woningen, die in uitvoering van de Vlaamse codex Wonen van 2021 zijn opgemaakt, kan u raadplegen via www.wonenvlaanderen.be, zoek op “besluit Vlaamse codex Wonen van 2021”)
De aanvraag valt onder het toepassingsgebied van de Vlaamse codex Wonen van 2021.

-          Rooilijn: artikel 4.3.8 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) van 15 mei 2009.
(De VCRO kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO))
Artikel 4.3.8 is van toepassing op de aanvraag. De aanvraag is hiermee in overeenstemming.

Omgevingstoets

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening

Functionele inpasbaarheid

De aanvraag voorziet in het na-isoleren en afwerken van de voorgevel van een vergunde eengezinswoning.

Deze voorgestelde werken tasten de bestaande functie van eengezinswoning niet aan.

Schaal – ruimtegebruik – bouwdichtheid

Er worden behalve de isolatie geen wijzigingen voorzien aan de vergunde volumetrie, waardoor de beoordeling inzake schaal en ruimtegebruik gunstig is.

Visueel-vormelijke elementen

De aanvraag betreft het aanbrengen van isolatie plus een afwerking in lichtgrijze crepi op de voorgevel, en dit met een totale dikte van 14 cm.

Naast het isoleren van de gevel wordt ook nieuw schrijnwerk voorzien in zwart aluminium. Onderaan de voorgevel wordt een plint in blauwe hardsteen geplaatst.

Het straatbeeld wordt in de ruime omgeving qua materialisatie gekenmerkt door baksteen en natuursteen. Binnen dit bouwblok aan deze kant van de Boterlaarbaan, komt geen enkele gevel voor in crepi. Het voorzien van pleisterwerk past bijgevolg niet in deze omgeving, waardoor de aanvraag niet voldoet aan artikel 6 van de bouwcode. Pleisterwerk zorgt tevens voor een vervlakking van de gevels en een verarming van het straatbeeld, terwijl natuursteen en gevelsteen meer diepte en reliëf brengen. Afhankelijk van de bouwtechnische detaillering (o.m. afwerking dagkanten), kan isolatie en een nieuwe gevelbekleding toegestaan worden, mits toepassing van steenstrips in een kleur die aansluit bij de kleuren van de gevels in de omgeving.

Dit zal als voorwaarde bij een vergunning opgelegd worden.

Om vervlakking van het straatbeeld tegen te gaan, moet er vanuit de zorg voor de architecturale kwaliteit aandacht worden besteed aan een aantal ontwerpdetails bij het opnieuw bekleden van de gevel. De arrière-corps is een veel voorkomend detail bij aaneengesloten bebouwing. Ter hoogte van de perceelsgrens springt het gevelvlak terug, en dit over de volledige gevelhoogte. Dit levert een verticale ritmering op die percelering in het straatbeeld nuanceert. Het is wenselijk om dit detail, eigen aan de stedelijke context, te behouden. Dit wordt ook zo aangeduid op de geveltekening van de nieuwe toestand. De natuurstenen dorpels moeten bewaard of vervangen worden en moeten steeds evenveel uit het vernieuwde gevelvlak springen als in de bestaande toestand het geval is.

Advies aan het college

Advies over de stedenbouwkundige handelingen

Aan het college wordt voorgesteld om voor de stedenbouwkundige handelingen de omgevingsvergunning te verlenen onder voorwaarden.

Geadviseerde stedenbouwkundige voorwaarden

1. De voorgevel is af te werken met steenstrips in een kleur die aansluit bij de kleuren van de gevels in de omgeving.

2. De bestaande elementen in natuursteen zijn te behouden of te vervangen door nieuwe elementen in natuursteen die evenveel uitsteken na het uitvoeren van de werken dan in de oorspronkelijke situatie.

3. De arrière-corps is te behouden en vrij te laten van materiaal en isolatie.

4. Na uitvoering van de werken te voldoen aan de elementaire veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsvereisten, opgelegd door de Vlaamse Codex Wonen van 2021 en het Besluit van de Vlaamse Regering tot uitvoering van de Vlaamse Codex Wonen van 2021.

Standpunt college

Het college sluit zich gedeeltelijk aan bij het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar.

Het college stelt vast dat de bouwcode geen éénduidige uitspraak doet ten opzichte van dit soort aanvragen. Artikelen 6 en 11 moeten samen gelezen worden, inclusief hun toelichtende teksten.

Artikel 6 Harmonie en draagkracht:

§2 In een omgeving waar de bestaande bebouwing homogene kenmerken vertoont, moeten de op te richten of de te verbouwen gebouwen zodanig worden ontworpen dat ze in harmonie zijn met de kenmerken van de omgeving. De kenmerken van de omgeving worden bepaald door het referentiebeeld. Het referentiebeeld wordt gevormd door de gebouwde omgeving die de begrenzing vormt met de buitenruimte en bestaat uit de gebouwen welke inzake harmonische samenhang het talrijkste zijn en dus kenmerkend voor de betreffende omgeving kunnen genoemd worden.

En dan toelichtend, dus niet verordenend:

… Met “harmonie met de omgeving” wordt bedoeld het samengaan van het gebouw met zijn omgeving. In gebieden waar de bebouwing een sterke samenhang vertoont, zal het over het algemeen wenselijk zijn om de schaal en de geleding van de bestaande bebouwing te volgen.

Dat wil nog niet zeggen dat alle uiterlijke kenmerken zomaar gekopieerd moeten worden. Het gebouw moet dus niet uniform of eenvormig zijn met zijn omgeving maar wel een bewuste relatie aangaan met zijn omgeving. In sommige gevallen is het denkbaar dat ook een contrast of een interpretatie kan zorgen voor het goed samengaan van het gebouw met de omgeving,

…

Harmonie is niet eenduidig of kwantitatief te definiëren. Elke aanvraag zal daarom apart beschouwd moeten worden, waarbij ook rekening kan gehouden worden met toekomstige ontwikkelingen. In de ontwikkeling van de stad tekenen zich vaak tendensen af voor een nakende transformatie. Het bestaande referentiekader hoeft daarom niet zomaar bevroren te worden. Het kan morgen al voorbijgestreefd zijn. Daarom is het mogelijk om op basis van artikel 3 gemotiveerd af te wijken op deze harmonieregel waarbij men moet aantonen dat een afwijking op het huidige referentiebeeld noodzakelijk is om kwaliteitsvolle evoluties te faciliteren en zo de stedelijke omgeving te verbeteren. De harmonieregel staat dan ook open voor voortschrijdend inzicht bij kwaliteitsvolle feitelijke of lopende ontwikkelingen. Deze regel werkt graduele evoluties niet tegen en laat toe het referentiebeeld ten goede te veranderen.

Art. 11 Afwerken van gevels en materiaalgebruik

§4: Het materiaalgebruik van alle onderdelen van een gebouw, constructie, afsluiting of aanleg moet duurzaam, kwalitatief, constructief en esthetisch verantwoord zijn. Omwille van de stedelijke opwarming, de beeldkwaliteit en de historische waarde moet de lichte kleurstelling van bepleisterde en geschilderde gevels bewaard of hersteld worden. Afwijkingen hierop, vanuit beeldkwaliteit, harmonie en/of historische argumenten moeten gemotiveerd worden conform de bepalingen uit Artikel 3 “Afwijkingsmogelijkheid”.

En toelichtend:

De gebruikte materialen, de textuur en de kleuren doen steeds een duidelijke uitspraak over de architectuur van een gebouw en bepalen in belangrijke mate de beeldkwaliteit van het gebouw en de samenhang van het gebouw met zijn omgeving.

Omwille van duurzaamheidseisen is het belangrijk om de stedelijke opwarming te verminderen. Een van de oorzaken van deze stedelijke opwarming is het huidige materiaalgebruik voor verharding en daken. Oppervlaktes met een lage energetische reflectiefactor

…

Voor gevels raadt de stad het gebruik van lichte kleuren en bij voorkeur witte kleuren aan. Antwerpen en in het bijzonder de kernstad is immers historisch een “witte” stad.

Het college stelt vast dat de toelichting veel meer mogelijk maakt dan beide artikels laten uitschijnen. Daarbij zijn twee zaken fundamenteel. Enerzijds het samengaan van het gebouw met zijn omgeving, en anderzijds het feit dat die omgeving mag transformeren in functie van maatschappelijke ontwikkelingen.

Wat dit tweede aspect betreft, het staat buiten kijf dat de energietransitie en de klimaatdoelstellingen een belangrijke maatschappelijke transitie betekenen. Concreet zal die transformatie ook steeds een begin moeten kennen, een eerste project dat de toon zet, in die straat.

Artikel 6 veronderstelt dat het eenvoudig is vast te stellen welke gebouwen inzake harmonische samenhang het talrijkste zijn, zonder dat echter vast te pinnen op een bepaald gevelmateriaal. De toelichting wijst eerder op schaal en geleding, maar het college voegt daar ook kleurstelling, textuur en geveltektoniek aan toe. De toelichting geeft ook aan dat zelfs een contrasterende architectuur wenselijk kan zijn, maar reserveert dit toch eerder voor de uitzonderlijke gevallen.

Hieruit concludeert het CBS dat een transformatie kan, zonder beperkend te zijn, in de keuze van het gevelmateriaal, maar dat contrasten slechts bij uitzonderlijke bouwprogramma’s of locaties wenselijk zijn.

1. In straten met een gemengd gevelbeeld, waar dus zowel lichtgekleurde pleisters of geverfde gevels voorkomen, als bakstenen gevels in hun specifieke aarde-kleuren, zal het college de transformatie naar lichtkleurige, gepleisterde gevels voorstaan. Ongeacht of de bakstenen gevels of andere kleurstellingen momenteel nog in het overtal zijn, tenzij het straatbeeld erfgoedkenmerken vertoont of eenheidsarchitectuur (bv. uniforme panden in een tuinwijk) bevat. Dit streeft ook naar een reductie van de hitte-stress ten gevolge van massieve en weinig reflecterende gevels, en laat aanvragers toe te kiezen voor de meest kostenefficiënte oplossing.

2. In straten waar lichtgekleurde pleisters het talrijkste zijn, is het evident deze samenhang te versterken.

3. In straten waar bakstenen gevels overduidelijk het talrijkste zijn, zal het college ook pleisterafwerking toelaten, zij het echter in een kleurstelling die aansluit bij bet bestaande pallet aan baksteenkleuren.

4. Wanneer het straatbeeld erfgoedkenmerken vertoont of eenheidsarchitectuur bevat, waarbij de voorliggende gevel mede beeldbepalend, beeldondersteunend of deel van de eenheidsarchitectuur is, dan is het gebruik van gelijkaardig materiaal aangewezen als dit materiaal kenmerkend is voor de erfgoedwaarde of de eenheidsarchitectuur.

Voor het college is het vergunnen van een pleisterafwerking in een kleurstelling die aansluit bij bet bestaande pallet aan baksteenkleuren, geen afwijking op artikel 6 van de Antwerpse Bouwcode.

Het college past voorwaarde 1 in die zin dan ook aan.

Er zijn geen aanpalende eigenaars waarvan de scheidingsmuren met het project zouden worden opgericht, uitgebreid of afgebroken, die om hun standpunt gevraagd moesten worden.