2024_RVBAGSO_00012 - Transitietraject Antwerpen-Borsbeek - Overname onderwijsinstellingen Borsbeek op 1 september 2024 - Goedkeuring

De raad van bestuur nam in januari 2023 kennis van de vrijwillige samenvoeging van de stad Antwerpen met de gemeente Borsbeek en de voorbereiding van de overname van de onderwijsinstellingen (2023_RVBAGSO_00002).

In dat besluit werd er al op gewezen dat, hoewel de fusie zou voltrokken zijn vanaf 1 januari 2025, beide gemeenten ernaar streven om de school en de academie vanaf 1 september 2024 te laten starten bij het Stedelijk Onderwijs. Dat betekent dat er een overgangsperiode van vier maanden voor de eigenlijke bestuurlijke fusie uitgewerkt zal worden waarin de school en de academie al functioneren als instellingen van het Stedelijk Onderwijs. Dat heeft een impact op de processen financiën, juridische zaken, vastgoed en patrimonium, personeel van onze organisatie. De ondersteunende diensten brengen momenteel in kaart hoe die periode kan worden overbrugd. 

• Artikel 107 van het decreet basisonderwijs van 25 februari 1997, zoals gewijzigd.
• Artikel 132 van het decreet deeltijds kunstonderwijs van 9 maart 2018, zoals gewijzigd.
• Artikel 74 van het decreet van 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor leerlingenbegeleiding, zoals gewijzigd.
• Decreet van 15 februari 2018 over het lokaal bestuur, zoals gewijzigd.
• Draaiboek vrijwillige fusies van gemeenten van het Agentschap Binnenlands Bestuur  van 11 januari 2024.

De raad van bestuur is bevoegd voor de overname van onderwijsinstellingen van een ander schoolbestuur.

Bevoegdheid Stedelijk Onderwijs als schoolbestuur

De gemeenteraad van de stad Antwerpen keurde op 18 december 2023 (2023_GR_000770) het gezamenlijk voorstel goed tot samenvoeging van de stad Antwerpen met de gemeente Borsbeek met ingang van 1 januari 2025, waarbij Borsbeek een district zal worden.

Het autonoom gemeentebedrijf Stedelijk Onderwijs Antwerpen werd op 26 oktober 2009 opgericht door de gemeenteraad van de stad Antwerpen (jaarnummer 1660) en belast met de beleidsuitvoerende taak om op te treden als schoolbestuur (inrichtende macht) voor het inrichten en organiseren van het officieel gesubsidieerd onderwijs van de stad Antwerpen. Na een evaluatie van de beheersovereenkomst tussen de stad en het autonoom gemeentebedrijf en de verzelfstandiging zelf werd deze bevoegdheid bevestigd in 2014 en 2019.

Het autonoom gemeentebedrijf Stedelijk Onderwijs Antwerpen zal na de vrijwillige fusie het schoolbestuur blijven van de onderwijsinstellingen van de stad Antwerpen, tenzij de gemeenteraad hiertoe uitdrukkelijk anders beslist. Ook al voorziet het Decreet Lokaal Bestuur hiertoe geen specifieke bepalingen, lijkt het logisch dat de onderwijsinstellingen van Borsbeek van rechtswege zullen overgaan naar het schoolbestuur autonoom gemeentebedrijf Stedelijk Antwerpen.

Dit zal mee het voorwerp uitmaken van de beheersovereenkomst die zal worden afgesloten tussen de nieuwe fusiegemeente (Antwerpen met Borsbeek als een district) en het autonoom gemeentebedrijf.

Omdat de uitbreiding van de opdracht van het autonoom gemeentebedrijf tot de onderwijsinstellingen van de gemeente Borsbeek een uitbreiding inhoudt van de beheersovereenkomst die het autonoom gemeentebedrijf heeft afgesloten met de stad, is het aangewezen dat deze tijdelijke uitbreiding vooraf wordt goedgekeurd door de gemeenteraad van de stad Antwerpen. De overdracht van de onderwijsinstellingen voor de fusie moet gebeuren onder voorbehoud van deze goedkeuring.

Overname op 1 september 2024

De wijziging van schoolbestuur op 1 januari kan leiden tot een zekere rechtsonzekerheid:

• Leerlingen en ouders verklaarden zich akkoord met een schoolreglement en het pedagogisch project van een schoolbestuur en een eenzijdige wijziging van het schoolreglement in de loop van een schooljaar is niet mogelijk.
• Het wijzigen van schoolbestuur kan een impact hebben op de rechtspositie van personeelsleden. Ook al behouden personeelsleden alle rechten en plichten is het in het voordeel van personeelsleden dat het schoolbestuur in de loop van het schooljaar niet wijzigt (dit kan een impact hebben op de toepassing van voorrangsrechten binnen het schoolbestuur).
• De overheveling van een school naar een ander schoolbestuur heeft ten aanzien van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming pas uitwerking op 1 september.

Daarom is het aangewezen om de overdracht van schoolbestuur te laten plaatsvinden op 1 september 2024. De onderwijsreglementering laat dit toe.

Impact op gesubsidieerd personeel

De personeelsleden van een instelling die door een andere inrichtende macht wordt overgenomen, verkrijgen de hoedanigheid van personeelslid van de overnemende instelling.

De personeelsleden van de academie van Borsbeek worden personeelslid van een schoolbestuur met meerdere academies. Dit heeft voor hen een positieve impact op de tewerkstellingskansen, zowel als tijdelijk als vastbenoemd personeelslid.
Omdat de basisschool van Borsbeek tot en met 31 augustus 2026 deel blijft uitmaken van zijn huidige scholengemeenschap, heeft de overdracht weinig impact op de decretaal verplichte tewerkstelling van de personeelsleden. De interne mobiliteit verhoogt wel, zowel voor de personeelsleden van Borsbeek als van Stedelijk Onderwijs.

Zakelijke processen

Om de periode september-december 2024 te overbruggen worden voor de zakelijke processen samenwerkingsafspraken gemaakt met de gemeente Borsbeek en de stad Antwerpen.

Besluitvorming en timing - delegatie handtekenbevoegdheid

Stedelijk Onderwijs 

De overheveling van een onderwijsinstelling naar een ander schoolbestuur moet worden meegedeeld aan het Vlaams Ministerie voor Onderwijs en Vorming. Voor het deeltijds kunstonderwijs moet dit gebeuren voor 1 maart van het voorgaande schooljaar. De deadline voor basisonderwijs is 31 augustus voorafgaand. De overheveling moet worden goedgekeurd door beide schoolbesturen en meegedeeld aan Agodi via specifieke formulieren. Het is aangewezen dat de bevoegdheid om de formulieren te ondertekenen wordt gedelegeerd aan de directeur Onderwijsorganisatie om praktische redenen.

Stad Antwerpen

De gemeenteraad van de stad Antwerpen zal op 26 februari 2024 beslissen dat het autonoom gemeentebedrijf Stedelijk Onderwijs Antwerpen in uitvoering van de beheersovereenkomst kan optreden als schoolbestuur van de instellingen van Borsbeek.

Gemeente Borsbeek

De gemeenteraad van Borsbeek zal op 26 februari 2024 beslissen om zijn onderwijsinstellingen over te dragen aan het schoolbestuur autonoom gemeentebedrijf Stedelijk Onderwijs Antwerpen.

De overdracht werd onderhandeld op het Afzonderlijk Bijzonder Comité van 6 februari 2024.

In overeenstemming met de engagementen uit de transitienota, goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen op 8 december 2023 (2023_CBS_08921)  zal de ondersteuning van de instellingen gebeuren op model van het autonoom gemeentebedrijf Stedelijk Onderwijs Antwerpen zodat ze dezelfde kwalitatieve ondersteuning en uitrusting krijgen als de andere 120 scholen van het autonoom gemeentebedrijf Stedelijk Onderwijs Antwerpen en binnen de richtlijnen van de stad Antwerpen. De financiële gevolgen hiervan worden momenteel in kaart gebracht en worden vertaald in een aanpassing van de dotaties aan het autonoom gemeentebedrijf Stedelijk Onderwijs Antwerpen in de eerstvolgende aanpassing van het meerjarenplan van de stad Antwerpen (najaar 2024).