De gemeenteraad stelde op 28 april 2014 (jaarnummer 377) de huidige Bouwcode definitief vast waarna op 9 oktober 2014 de deputatie van de Provincie Antwerpen deze verordening goedkeurde. De goedkeuringsbeslissing van de verordening werd bij uittreksel bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad op 15 oktober 2014 en trad in werking op 25 oktober 2014.
Op 25 september 2017 (jaarnummer 556) stelde de gemeenteraad de herziening van de artikels 30 'Autostalplaatsen en autoparkeerplaatsen' en 27 'Open ruimte' van de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening ‘Bouwcode’ definitief vast. Beide artikels traden op 1 maart 2018 in werking.
Op 20 maart 2020 (jaarnummer 00696) keurde het college de gunning goed voor het afsluiten van een raamovereenkomst voor het opmaken van ruimtelijke instrumenten, ruimtelijke veiligheidsrapporten ter uitvoering van de Seveso-richtlijn en milieueffectenrapporten, op basis van bestek GAC_2019_00696.
Op 27 april 2023 (jaarnummer 2812) keurde het college het voorontwerp van de stedenbouwkundige verordening ‘Bouwcode’ en de bestelbon 4005547332 aan Antea Belgium nv, voor het ‘maken van een plan-MER voor de herziening van de Bouwcode’ goed.
De Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO), in het bijzonder de artikelen 2.3.2, 2.3.2. §2/1 en 2.3.2 § 2/2 leggen de procedure vast voor de opmaak van gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen.
Artikel 43 §5, 1° van de wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten bepaalt dat wanneer een raamovereenkomst met meer dan één ondernemer wordt gesloten, die raamovereenkomst wordt uitgevoerd volgens de voorwaarden van de raamovereenkomst, zonder dat de opdracht opnieuw voor mededinging wordt opengesteld, wanneer de overeenkomst alle voorwaarden bevat met betrekking tot de uitvoering van de betrokken werken, leveringen of diensten alsmede de objectieve voorwaarden ter bepaling van de ondernemers die deze als partij bij de raamovereenkomst zullen uitvoeren; laatstbedoelde voorwaarden worden vermeld in de opdrachtdocumenten voor de raamovereenkomst.
Art. 2.3.2. §2 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) stelt dat het college van burgemeester en schepenen belast is met het opmaken van gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen en de nodige maatregelen tot opmaak neemt.
Art. 56, §3, 4° van het Decreet Lokaal Bestuur stelt dat het college bevoegd is voor het voeren van de plaatsingsprocedure, de gunning en de uitvoering van overheidsopdrachten.
Het bestuursakkoord 'De Grote Verbinding. Akkoord voor de bestuursperiode van 2019 tot 2024' bevat een passage over de vereenvoudiging van de Bouwcode. Bij die vereenvoudiging worden de hoofdlijnen van de ruimtelijke kwaliteit bewaakt en worden verder de technische vereisten voor veiligheid, woonkwaliteit en mobiliteit gehandhaafd.
Het voorontwerp van de Bouwcode werd op 27 april 2023 (jaarnummer 2812) goedgekeurd. Na de goedkeuring van het voorontwerp werd het aan een extern juridisch nazicht onderworpen. Parallel toetsten de gemeentelijke omgevingsambtenaren bij de dienst Vergunningen in overleg met Toezicht en Handhaving de Bouwcode op gebruik en uitvoerbaarheid.
Beide toetsen gaven aanleiding tot verduidelijkingen in de voorschriften om ze juridisch sterker te maken en het gebruik en de uitvoerbaarheid te verbeteren. Er werden geen inhoudelijke wijzigingen aangebracht.
De Bouwcode wordt gestructureerd rond zeven hoofdstukken. Naast de Algemene bepalingen, komen Omgevingskwaliteit, Gebruikskwaliteit, Open ruimte, Wonen, Werken en Parkeren aan bod.
De Bouwcode geldt voor het grondgebied van de stad Antwerpen, met uitzondering van het havengebied zoals bepaald in het GRUP Afbakening Zeehavengebied. Als op termijn de fusie met de gemeente Borsbeek wordt doorgevoerd, vergroot het toepassingsgebied van de Bouwcode tot dat nieuwe deel van het grondgebied.
Plan-MER-procedure
De procedure van de Bouwcode wordt gekoppeld aan een plan-MER-procedure. De keuze om een plan-MER op te maken steunt op juridisch advies na de evoluerende rechtspraak op dat vlak.
De plan-MER-procedure begint met de publicatie van de kennisgevingsnota. Deze nota bevat onder meer een beschrijving van de Bouwcode en een voorstel van methodiek om de milieueffecten te onderzoeken. Het voorstel van kennisgevingsnota wordt ter kennisneming aan het college voorgelegd. Vervolgens is het aan het Team Omgevingseffecten van het departement Omgeving om de kennisgevingsnota volledig te verklaren. Na de volledigverklaring wordt een terinzagelegging voor het publiek en een raadpleging van adviesinstanties georganiseerd.
In deze fase van het proces kan nog niet beoordeeld worden of er bij de opmaak van het plan-MER rekening gehouden moet worden met grensoverschrijdende effecten van de Bouwcode. Dit is een aandachtspunt omwille van de grens met Nederland.
Het Team Omgevingseffecten zal oordelen of grensoverschrijdende effecten onderzocht zullen worden. Zij zal dit doen op basis van de kennisgevingsnota.
Het al dan niet onderzoeken van grensoverschrijdende effecten tijdens de plan-MER-procedure heeft invloed op de doorlooptijd van het proces. Zonder grensoverschrijdende effecten duurt de terinzagelegging van de kennisgevingsnota 30 dagen; met grensoverschrijdende effecten duurt die 60 dagen. De adviesperiode over het ontwerp-plan-MER duurt 45 dagen zonder grensoverschrijdende effecten in plaats van 105 dagen bij grensoverschrijdende effecten. In totaal duurt de procedure met grensoverschrijdende effecten dus 90 dagen langer. In de fasering in dit collegebesluit is rekening gehouden met die langere doorlooptijd.
Bouwcode | Plan-MER | Planning | Optimalisering |
College: goedkeuring eerste ontwerp Bouwcode | College: kennisname kennisgevingsnota plan-MER | 16 juni 2023 | |
| Kennisgevingsnota + eerste ontwerp Bouwcode overmaken aan Team Omgevingseffecten | Formeel na goedkeuring CB | Informeel reeds gebeurd 8 juni 2023 |
| Volledigverklaring kennisgevingsnota (20 dagen termijn van orde) | 6 juli 2023 | Ordetermijn niet overschrijden owv tijdig ontvangen kennisgevingsnota |
| Raadpleging adviesinstanties + terinzagelegging adviesinstanties (60 dagen) | 7 juli - 6 september 2023 | |
| Opstellen richtlijnen door Team Omgevingseffecten (20 dagen) | Moet klaar zijn voor start openbaar onderzoek | Moet klaar zijn voor start openbaar onderzoek |
| Richtlijnenvergadering | Als richtlijnen afgewerkt zijn | Optioneel (niet steeds nodig) |
Opmaak ontwerp plan-MER door Antea (start parallel aan opstellen richtlijnen door Team Omgevingseffecten) | 7 september - 6 oktober 2023 | 7 augustus - 6 september 2023 | |
College: goedkeuring tweede ontwerp Bouwcode | College: kennisname ontwerp plan-MER | Informeel voortraject: goede samenwerking Stad Antwerpen, Antea en Team Omgevingseffecten in functie van optimalisering procedure | |
| Aankondiging openbaar onderzoek (14 dagen) |
| |
Start openbaar onderzoek (60 dagen) organisatie Stad Antwerpen | Start openbaar onderzoek + adviesaanvraag adviesinstanties (60 dagen) | 23 oktober 2023 | 23 september 2023 |
Ontvangst adviezen GECORO + departement + deputatie |
|
| |
Einde openbaar onderzoek | Einde openbaar onderzoek | 21 december 2023 | 21 november 2023 |
Verwerken openbaar onderzoek | Ontvangst adviezen (105 dagen na start adviesperiode) | 4 februari 2024 | Team Omgevingseffecten checkt of 45d adviesinstanties in openbaar onderzoek kan geïntegreerd worden ? 6 november 2023 |
| Aanpassen ontwerp plan-MER door Antea | 4 maart 2024 | 21 december 2023 |
| Goedkeuring plan-MER door Team Omgevingseffecten (uiterlijk voor de definitieve vaststelling verordening (30 dagen termijn van orde) | 4 april 2024 | Team Omgevingseffecten verwacht deze maand te kunnen inkorten indien informeel voortraject vlot loopt ? 5 januari 2024 |
College definitieve vaststelling |
| 19 april 2024 | 19 januari 2024 |
Gemeenteraad definitieve vaststelling |
| Mei 2024 | Februari 2024 |
Ontvangst definitieve vaststelling |
|
| |
Start schorsingsperiode (45 dagen) |
|
| |
Einde schorsingsrecht |
|
| |
Publicatie goedkeuring in Belgisch Staatsblad |
|
| |
Inwerkingtreding Bouwcode |
|
|
Datums in vet en cursief zijn ramingen. De fasering is een indicatieve timing.
Het college neemt kennis van de kennisgevingsnota van het plan-MER voor de stedenbouwkundige verordening ‘Bouwcode’.