In 2013 besloot de Vlaamse Regering signaalgebieden in te zetten voor het vrijwaren van het waterbergend vermogen. De Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid (CIW) kreeg opdracht om voor elk gebied waarvan blijkt dat de ontwikkeling volgens de huidige bestemming het overstromingsrisico verhoogt, bijkomende voorwaarden te voorzien of een alternatief ontwikkelingsperspectief voor te stellen.
Van 2014 tot 2017 keurde de Vlaamse Regering de vervolgtrajecten goed voor alle voorgestelde signaalgebieden. In dit vervolgtraject legt de Vlaamse Regering het ontwikkelingsperspectief voor een signaalgebied vast. Op grondgebied van stad Antwerpen werd voor vijf signaalgebieden een vervolgtraject opgemaakt en goedgekeurd door de Vlaamse Regering, waaronder 'Het Laar' (district Ekeren). Het westelijk deel van dit gebied is gelegen in woongebied volgens gewestplan, het oostelijk deel in gemeenschapsvoorzieningen.
Voor een deel van dit signaalgebied werd de realisatie van een bouwvrije herbestemming goedgekeurd. Hiervoor werd een gunstig advies gegeven door de districtsraad op 23 mei 2016 (jaarnummer 33) en het college op 10 juni 2016 (jaarnummer 5191).
Op 22 november 2017 organiseerde de CIW een werkgroep met ambtelijke en politieke vertegenwoordiging van de stad Antwerpen met als doel de beslissing van de Vlaamse Regering over de signaalgebieden door te vertalen op perceelniveau ter voorbereiding van de aanduiding als watergevoelig openruimtegebied (WORG). Lopende planprocessen, vergunningsaanvragen en suggesties werden besproken. Op basis daarvan werden de contouren van het te herbestemmen gebied vastgelegd.
Op 12 maart 2018 maakte de CIW een voorstel voor de voorlopige aanduiding van het watergevoelige openruimtegebied over aan de bevoegde minister met het oog op verdere besluitvorming.
Op 24 mei 2018 heeft de CIW advies gevraagd over het voornemen tot voorlopige aanduiding van het gebied als watergevoelig openruimtegebied. Het gunstig advies van het college van burgemeester en Schepenen van Antwerpen werd gegeven op 29 juni 2018 (jaarnummer 6105).
De Vlaamse Regering keurde op 15 juni 2018 het besluit met betrekking tot de procedure voor de opmaak van WORG goed.
Op 15 december 2023 heeft de Vlaamse Regering het signaalgebied ‘Het Laar' in Antwerpen voorlopig aangeduid als watergevoelig openruimtegebied. De plancontour is verkleind ten opzichte van de eerste adviesronde in 2018. Het openbaar onderzoek loopt van 9 januari tem 8 maart 2024. Er wordt een advies aan de gemeenteraad gevraagd. De documenten zijn raadpleegbaar via https://beslissingenvlaamseregering.vlaanderen.be/HetLaar.
Artikel 3 BVR van 15 juni 2018 houdende nadere regels voor de aanduiding van watergevoelige openruimtegebieden
Artikel 5.6.8, §2, lid 1 dat bepaalt dat de Vlaamse regering de voorgenomen aanduiding aan een openbaar onderzoek onderwerpt en hiertoe onder meer advies inwint bij de gemeenteraden van de gemeenten waar de voor aanduiding gebieden in kwestie liggen.
De voorliggende voorlopige aanduiding ‘Het Laar’ is 2,2 ha groot en maakt deel uit van het Benedenscheldebekken. Het omvat voornamelijk enkele weiden en verruigde terreinen. In het noordwesten wordt een perceel opgenomen dat deels is ingenomen door een parking en bijgebouwen van de (buiten het gebied) gelegen feestzaal/horecazaak.
Het gebied is volgens het gewestplan Antwerpen gelegen in een bestemming die bebouwing mogelijk maakt, met name woongebied. Volgens het fluviaal overstromingsmodel is er een klein risico op overstromingen onder klimaatverandering gemodelleerd voor twee grachten die doorheen het gebied stromen. Het pluviale model toont een groter risico op overstromingen dan het fluviale model. Ter hoogte van de aanwezige grachten is er een middelgroot of klein risico gemodelleerd. Een deel van de parking binnen het gebied kent eveneens een klein risico op pluviale overstromingen.
In functie van de voorlopige aanduiding als WORG werd de plancontour verkleind ten opzichte van de ontwerp-afbakening voorgelegd voor advies in 2018, en dit op basis van de recente watertoetskaarten, waarbij nu enkel het overstromingsgevoelige gedeelte in woongebied is opgenomen.
Uit de pluviale watertoetskaarten blijkt het klein tot middelgroot risico vanuit de aanwezige grachten echter niet te stoppen aan de plangrens van de voorlopige afbakening. In functie van een eenduidige beoordeling stelt het college daarom voor om een uitbreiding van de voorlopige aanduiding door een contour (offset) rond de totaliteit van het klein en middelgroot pluviaal overstromingsrisico mee te nemen.
Vrijwaring van dit gebied voor bebouwing is aangewezen en ondersteunt de realisatie van bijkomende waterberging. De aanduiding als watergevoelig openruimtegebied op het grafisch plan en de bijhorende stedenbouwkundige voorschriften garanderen de vrijwaring als onbebouwd gebied zodat het kan functioneren als onderdeel van het watersysteem. De aanduiding als WORG is in lijn met de intenties van het Waterplan en Groenplan van de stad Antwerpen en met het nieuwe strategische ruimteplan (SRA) dat in opmaak is.
De gemeenteraad adviseert de voorlopige aanduiding van het gebied 'Het Laar' als watergevoelig openruimtegebied gunstig. De gemeenteraad beveelt wel een uitbreiding van de voorlopige aanduiding aan door een contour (offset) rond de totaliteit van het klein en middelgroot pluviaal overstromingsrisico mee te nemen.