2024_RMW_00017 - Schuldsanering - Doelgroep, vormen en toekenning - Goedkeuring

De raad voor maatschappelijk welzijn van 20 december 2021 (jaarnummer 50) keurde de opstart van het proefproject 'Schuldsanering' goed. 

Het project startte op 1 januari 2022 en liep tot en met 31 december 2023. Er werd gelijktijdig een impactonderzoek uitgevoerd door de Karel De Grote Hogeschool Antwerpen om de effectiviteit van deze actie te meten. De resultaten van het impactonderzoek bevestigen dat schuldsanering een positief effect heeft op welzijn, financiële vaardigheden en bijdraagt aan het afbouwen van de schuldenlast.

Wet betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn van 8 juli 1976.

Decreet over het Lokaal Bestuur van 22 december 2017, artikel 78, tweede lid, 3°.

1.Algemeen kader

Schuldsanering is een aanvullende financiële ondersteuning voor klanten met een schuldhulpverleningstraject binnen de dienst Budget en Schulden. Het is een vorm van maatschappelijke dienstverlening gericht op het versterken van kwetsbare mensen met een structurele schuldenoverlast.

2. Doelgroep

Schuldsanering heeft als doelgroep klanten met een actief schuldhulpverleningstraject bij de dienst Budget en Schulden.

De doelgroep wordt afgebakend op basis van:

• Werkzaamheid en activering:
  • Klanten hebben een inkomen op basis van arbeid- of loondienst en moeten dit ook behouden gedurende de begeleiding.
  • Indien klanten uitkeringsgerechtigd zijn, zoals bijvoorbeeld een werkloosheidsuitkering, ziekte-uitkering of leefloon, dan dienen zij een activeringstraject te doorlopen. 
  • Voor niet-professioneel activeerbare klanten is de medewerking aan een begeleidingstraject een minimumvoorwaarde. Een klant wordt als niet-professioneel activeerbaar beschouwd indien hij:
    • ofwel 66% arbeidsongeschikt is (te staven met een officieel attest);
    • ofwel + 65 jaar is (voorheen 60 jaar);
    • ofwel een individuele beslissing heeft van het BCSD dat hij professioneel niet activeerbaar is.
• Naleven van het traject schuldhulpverlening:
  • De aanvullende financiële ondersteuning kan geweigerd of afgeschaft worden indien de klant niet meewerkt aan het  traject schuldhulpverlening.

3. Vormen van schuldsanering

Er kunnen binnen de verschillende trajecten schuldhulpverlening volgende vormen van schuldsanering gehanteerd worden: 

• Stap 1:
  • A. Schuldsaneringsbudget
    • Een maandelijkse financiële ondersteuning (niet in leen) t.b.v. 150,00 euro die gedurende 12 maanden wordt verstrekt aan de klant. 
    • De klant beschikt hierdoor over enerzijds voldoende leefgeld en kunnen schulden stelselmatig worden weggewerkt. 
    • Het saneringsbudget kan slechts één keer per klant toegekend worden.
  • B. Saneringskrediet
    • Dit is een financiële ondersteuning (in leen) t.b.v. maximaal 1.800,00 euro. Deze wordt verstrekt zodanig dat verschillende schuldeisers gebundeld afbetaald kunnen worden.
    • De klant betaalt de verleende steun terug aan het OCMW.
    • Het saneringskrediet kan slechts één keer per klant toegekend worden. 
• Stap 2:
  • A. Schuldovername
    • Een schuldovername is een éénmalige financiële ondersteuning (niet in leen) van maximum 3.600,00 euro die niet in leen wordt verstrekt. Het betreft het ten laste nemen van de schulden van de klant. 
    • De schuldovername kan toegepast worden:
      • Indien het schuldsaneringsbudget onvoldoende effect heeft gehad;
      • Indien de klant insolvabel is;
      • Indien de klant reeds 1 jaar in begeleiding is.
    • Volgende schulden zullen niet ten laste genomen worden:
      • schulden aan OCMW;
      • strafrechtelijke schulden;
      • fiscale schulden;
      • sociale zekerheidsschulden;
      • vergoedingen aan burgerlijke partijen;
      • hypotheken. 

4. Werkwijze 

Zowel nieuwe klanten als klanten met een lopend hulpverleningstraject komen in aanmerking voor Schuldsanering. Klanten dienen geen individuele aanvraag in. De maatschappelijk werkers binnen Budget en Schulden zullen de sociaal-financiële situatie van hun klanten onderzoeken.

Het voorstel voorleggen gebeurt in eerste instantie aan de screening Schuldhulpverlening i.f.v. een advies en in tweede instantie aan het subcomité van het bijzonder comité voor de sociale dienst. Het subcomité van het bijzonder comité voor de sociale dienst beslist. De uitbetaling gebeurt via de toepassing: e-Vita.

5. Opvolging impact

De opvolging van het langetermijneffect van Schuldsanering blijft een aandachtspunt - binnen de actieve begeleidingstrajecten van Budget en Schulden - na de uitrol van deze vorm van maatschappelijke dienstverlening. Daarnaast wordt de impact op het begeleidings- en schuldhulpverleningstraject van de klant in beeld gebracht.

De vorm van schuldsanering zal via een voorstel aanvullende bijstand in e-Vita beslist worden.

Het schuldsaneringskrediet zal teruggevorderd worden conform het principe van de Uitzonderlijke Financiële Bijstand.

Er wordt ingeschat dat 1 werkingsjaar 270.000,00 EUR aan uitgaven genereert en 15.000,00 EUR aan ontvangsten.