2024_CBS_05834 - District Antwerpen. Beatrijslaan. Scheldeboorden-zuid. SWOU12824 - Definitief ontwerp - Goedkeuring

De Vlaamse Waterweg werkt in het kader van het Sigmaplan aan de ophoging van de dijken te Linkeroever. Het stadsbestuur grijpt de dijkophoging op Linkeroever aan om langs de Scheldeoever tegenover de Antwerpse rede een groene promenade te maken. Die zal lopen van de geplande fiets- en wandelbrug ten zuiden van de stad langs beide oevers tot aan de Oosterweelfietstunnel. 

Op 19 februari 2021 (jaarnummer 1429) gunde het college de opdracht "Scheldeboorden Linkeroever. Opmaak masterplan en ontwerp- en uitvoeringsdossier publieke ruimte" aan Bureau Bas Smets bvba, Madouplein 8 te 1210 Sint-Joost-Ten-Node (ondernemingsnummer 0808.532.315), op basis van bestek GAC_2019_01097.

De opdracht van Bureau Bas Smets bestaat uit twee luiken: 

• de opmaak van een masterplan, gekoppeld aan een actieplan en een landschapsontwerp en een beheerplan; 
• de opmaak van ontwerp- en uitvoeringsdossiers publieke ruimte voor deelgebieden Scheldeboorden-noord, Scheldeboorden-midden en Scheldeboorden-zuid. 

Het college keurde in zitting van 26 januari 2024 (jaarnummer 671) het voorontwerp voor Beatrijslaan. Scheldeboorden-zuid, district Antwerpen goed.

Het studiebureau Bureau Bas Smets heeft het voorontwerp vertaald in een definitief ontwerp.

Met de collegebeslissing van 12 mei 2017 (jaarnummer 4463) werden de bevoegdheden van de districtscolleges vastgelegd. Artikel 11 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor lokale straten en pleinen. Artikel 12 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor lokale parken en groenaanplanting. In het gemeenteraadsbesluit van 31 mei 2021 (jaarnummer 309) werden de bovenlokale locaties vastgesteld.
De Beatrijslaan is een lokale straat.

Het college is bevoegd voor het bovenlokale budget en de mobiliteitsvoorwaarden.

Het studiebureau Bureau Bas Smets maakte een definitief ontwerp op dat vertrekt vanuit de drie centrale ambities  die in het masterplan worden geformuleerd: ‘een divers oeverlandschap’, ‘een continue boord, doorwaadbaar en verbonden’ en ‘een levendig park’. 

De wijzigingen ten opzichte van het voorontwerp liggen in de verfijning van het wegontwerp en de groenstructuur en specificeren van materialen en meubilair.

Het definitief ontwerp bestaat uit grondplannen, snedes en een nota. Daarin worden de twee deelzones, Burchtse Weel en Galgenweel, toegelicht met elk hun specifieke randcondities. De nota geeft ook nog een thematische toelichting bij de deelaspecten van het ontwerp zijnde ‘circulatie’, ‘verhardingen en materialisatie’, ‘vegetatie’, ‘stedelijk meubilair’, ‘brandweer‘, ‘evenementen’ en ‘intelligent waterbeheer’. De nota formuleert tot slot nog de te nemen acties.

De voornaamste wijzigingen ten opzichte van het voorontwerp zijn:

• het voorzien van extra fietsstallingen;
• het fietspad aan gebouwkant werd verbreed naar 3.5m;
• het verschuiven van de bushalte en bijhorende oversteekplaats ter hoogte van het Galgenweel zodat die de verschillende clubs beter bedient;
• de verfijning van de vegetatie na een bijkomende terreininventarisatie;
• het verfijnen van het aantal afvalbakken;
• het toevoegen van zitbanken in de Beatrijslaan ter hoogte van Galgenweel;
• verdere verfijning van de positionering van lichtarmaturen op basis van een lichtstudie;
• het aanvullen van informatiedragers langs het dijkpad om wandelaars te informeren over bijvoorbeeld de sportieve en recreatieve lussen, de aanwezige Scheldenatuur,…
• een bijkomende integraal toegankelijke helling in het zuiden van het projectgebied;
• de locaties voor buurtobservatiecamera’s;
• speelaanleiding langs het dijkpad.

Parkeerbalans
Het voorontwerp resulteert in een parkeerbalans van 617 plaatsen in de bestaande toestand naar 706 plaatsen in de nieuwe toestand.  In het Masterplan Scheldeboorden Linkeroever werd in het kader van de ambitie ‘een continue boord’ gewerkt aan een parkeerstrategie voor het gebied. Vandaag zijn immers veel verharde parkeerplaatsen aanwezig die een groot deel van het jaar niet worden gebruikt. Het idee is de parkeerplaatsen in de toekomst in te richten op het werkelijke gebruik. De strategie betreft een verhaal op drie lijnen:  

• langsparkeerstroken over de hele lengte van de lanen voorzien in de nood aan dagdagelijks parkeren; 
• parkeerclusters vangen de bijkomende nood op aan parkeergelegenheid bij zonnige dagen en kleine evenementen;  
• evenementenparkeerplaatsen kunnen worden ingezet bij uitzonderlijke momenten zoals grote evenementen. Een belangrijk aandachtspunt daarbij is dat bij grote evenementen in de eerste plaats moet worden ingezet op het openbaar vervoer, de fiets en de P&R. Het gebruik van de evenementenparkeerplaatsen zal beperkt worden tot enkele keren per jaar. 

Deze parkeerstrategie werd toegepast op deelgebied Scheldeboorden-zuid. Van de 706 parkeerplaatsen worden er 450 voorzien in de vorm van langsparkeren waarvan 3 voor mensen met een beperking, 66 in een parkeercluster waarvan 3 voor mensen met een beperking en 190 in de vorm van evenementenparkeerplaatsen. 

Bomenbalans
Het uitgangspunt is dat bomen maximaal behouden blijven. Het definitief ontwerp voorziet het rooien van 1 boom en voorziet 325 nieuwe bomen waarvan 117 in segment Burchtse Weel en 208 in segment Galgenweel. Dat resulteert in een positieve bomenbalans van 352 bomen in de bestaande toestand naar 676 bomen in de nieuwe toestand. 

Langsheen Burchtse Weel zijn plantvakken voorzien van 4m op 16m van elkaar. Ter hoogte van het Galgenweel wordt een meer open boomstructuur voorzien. Daar staan de plantvakken van 16m lang op 60m van elkaar zodat er zo weinig mogelijk negatieve impact is van de bomen op de windwerking van het Galgenweel. 

Het ontwerp voorziet verschillende soorten. In de Beatrijslaan wordt de bestaande bomenrij aangevuld met Smalbladige es, Europese netelboom, Japanse honingboom, Zachte es, Eenstijlige meidoorn, Zwarte populier en Oosterse plataan. In de clusterparking ten zuiden van Galgenweel is een mengeling van Grijze els, Zoete kers, Wintereik, Gewone es, Veldesdoorn, Zomereik, Meidoorn en Winterlinde voorzien. Aangezien op 1 boom na al de bomen behouden blijven, werd geen bomentoets uitgevoerd. 

Hemelwaterplan
Op 19 januari 2018 (jaarnummer 501) keurde het college het hemelwaterplan goed.  De Vlaamse wetgeving en het hemelwaterplan van de stad Antwerpen stellen dat maximaal moet worden gestreefd naar bronmaatregelen om hemelwater op te vangen en te verwerken. Ook hier zal het essentieel zijn het water dat op de site terecht komt zo lang mogelijk vast te houden en vertraagd te laten infiltreren. Hiervoor is het ontharden en vergroenen van de wegenis belangrijk.  

Het streven is een hemelwaterneutrale site. Het regenwater dat valt op de wegenis zal afwateren naar de parkeerstroken. Deze worden aangelegd in kasseien met open voegen. Water kan hier verzamelen en vertraagd infiltreren. De parkeerstroken hellen vervolgens af richting de plantvakken, waar het water zich kan verzamelen. Waar de plantvakken voldoende breed zijn, zullen ze licht verdiept worden aangelegd zodat het water hier kan infiltreren. Indien de plantvakken vol komen te staan, wordt het water afgevoerd met poreuze RWA-buizen waar het regenwater verder kan infiltreren. Het verwerken van het water dat op de fietspaden en voetpaden valt, verloopt op een gelijkaardige manier. Het water zal rechtstreeks in het groen afwateren en daar vertraagd infiltreren.  

Omgevingsvergunning
 Voor deze werken is een omgevingsvergunning vereist.

De opdracht voor de Scheldeboorden Linkeroever heeft als ambitie een integraal en gedragen project te zijn. Talrijke gesprekken met de verschillende stadsdiensten hielpen het projectteam een betere kennis te verkrijgen van de site en de inhoud van de opdracht. 

Parallel aan het ontwerptraject loopt een participatief traject. Na goedkeuring van het voorontwerp werden de aangelanden aangeschreven en bevraagd. Daarna werd een werkatelier georganiseerd om de ideeën af te toetsen. Waar mogelijk werd de input meegenomen in het definitief ontwerp voor de Beatrijslaan. Scheldeboorden-zuid. 

Het voor deze opdracht vereist budget is voorzien op 2WNS020201M01997/5153000000/226/SUB_NR/INTERN/2400-2600.

De jaarlijkse onderhoudskost (na de waarborgperiode) voor openbaar groen is geraamd op 86.430,85 EUR, inclusief btw. Het college zal het nodige budget voorzien voor het onderhoud van het bovenlokaal openbaar domein.