2024_DCBO_00004 - Ontwerp Regionaal Mobiliteitsplan Vervoerregio Antwerpen - Advies - Goedkeuring

De districtsraad adviseert gunstig met betrekking tot het ontwerp Regionaal Mobiliteitsplan van de Vervoerregio Antwerpen en ontwerp plan-MER onder de voorwaarden dat:

Algemeen

• De modal shift-doelstelling binnen de vervoerregio Antwerpen ambitieuzer wordt, 60 duurzaam vervoer / 40 niet-duurzaam vervoer. Binnen het district Borgerhout, zeker in de wijken binnen de Singel, is de vooropgezette modal shift van 50/50 al gehaald. En het volume niet-duurzaam vervoer in absolute cijfers wordt terug gedrongen.        
• De in het Toekomstverbond afgesproken downsizing van de Ring met Oosterweel tot een ‘ring voor de stad’ wordt overgenomen in het Routeplan 2030 i.p.v. de Oosterweel ‘heavy’.
• De logische hiërarchie van een duurzaam mobiliteitsbeleid (STOP-principe) wordt toegevoegd. 
• Er aandacht wordt gegeven aan het concept vervoersarmoede en de rol van een goed functionerend openbaar vervoer hierin. Mensen die kampen met vervoersarmoede zijn extra kwetsbaar in een overstapmodel.
• De link wordt gemaakt met beleid dat de mobiliteitsvragen stuurt. Het Routeplan 2030 is niet afgestemd op de beleidsplannen ruimte op Vlaams, provinciaal en stedelijk vlak. Noch is het afgestemd op de plannen van mobiliteitsaanbieders als De Lijn, laat staan de mogelijkheden die zij krijgen van de overheid.
• De vervoerregio een signaal geeft aan de Vlaamse overheid om te stoppen met investeren in de verlieslatende luchthaven van Deurne.
• De maximumsnelheid beperkt wordt en uitgaat van een standaard van 30 km/uur.   
• Er ook aandacht voor andere verplaatsing dan woon/werk en woon/school verkeer is, bijv. verplaatsingen in het kader van recreatie, mantelzorg, etc.

 Parkeren

• Er een overkoepelende visie mbt parkeren wordt uitgewerkt, zoals het terugdringen van het aantal beschikbare parkeerplaatsen in het stedelijk gebied, om het aantal autoverplaatsingen van en naar de stad te beperken.  
• Er een globale mobiliteitsstudie wordt toegevoegd die de uitbouw, plaatsing en capaciteit van de P&R's rondom Antwerpen onderbouwt
• Er een stappenplan komt om het parkeren op het grondgebied van de stad Antwerpen (eerste fase binnen de Ring, tweede fase buiten de Ring) door bezoekers te ontmoedigen
• Er een afbouw komt van de veel te hoge parkeernorm in Antwerpen 
• Er in Antwerpen en in de VRR werk wordt gemaakt van gebundeld parkeren in plaats van straatparkeren, het plaatsen van nieuwe fietsenstallingen op auto-parkeerplaatsen in plaats van op voetpaden, er geen voetpad meer wordt ingenomen voor laadpalen 
• Voor het fietsparkeren in bewaakte stallingen de eerste 24 uur gratis is met extra fietshersteldienst van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat

Openbaar vervoer

• Er veel sneller dan voorzien werk gemaakt wordt van een sneltramnet. Dit netwerk, met de kwaliteitsvereisten zoals opgenomen in het plan op vlak van frequentie, amplitude en doorstroming, zou vandaag al operationeel moeten zijn. Het Routeplan 2030 erkent het belang op korte termijn als minderhinderaanpak tijdens de werken aan de Ring. Toch strookt dit niet met hoe het huidige tramnet functioneert en met de plannen die op korte termijn op tafel liggen. Aan volgende voorwaarden is nog niet voldaan:
  • commerciële snelheid van min. 25 km/u
  • volledig eigen baan en prioriteit bij kruisingen
  • 90% van de ritten niet meer dan 2 min te laat
  • toegankelijke overstaphaltes
  • het routeplan maakt ook geen melding van de renovatieplannen van de premetrokoker Plantin-Linkeroever: de slagader van het sneltramnetwerk. Zeker in combinatie met de Oosterweelwerf zal dit zorgen voor verkeerschaos. Het routeplan gaat niet dieper in op de maatregelen die nodig zijn om dit te ondervangen.
• Er garanties worden ingebouwd in het Routeplan 2030 zodat de kwaliteitsvereisten van het sneltramnetwerk zoals opgenomen in het plan op korte termijn gerealiseerd worden op het huidige tramnetwerk.
• Er in de lijst van hefboomprojecten (op p. 45) dure, nutteloze projecten worden geschrapt (bijv. autotunnel onder de kaaien), prioriteiten worden aangeduid en de lijst wordt beperkt zodat met de uitgespaarde middelen andere modal shift projecten kunnen gerealiseerd worden. 
• Er prioritair werk wordt gemaakt van het onderhoud van de bestaande premetro, vrije trambanen en andere doorstomingsmaatregelen op bestaande bovengrondse tramlijnen en de aanleg van nieuwe sneltramlijnen bovengronds. De rechtstreekse tramverbinding tussen oud-Borgerhout en het stadscentrum (Melkmarkt) dient te worden hersteld. 
• De teksten van de plannota correct en duidelijk de status van de implementatie van het nieuwe kernnet weergeven. Dit kernnet zou volgens de tekst (p. 50) "eind 2021 geïmplementeerd moeten worden" maar het deel van de trams is nog niet geïmplementeerd. We vragen dit correct weer te geven in de plannota.
• Het volledige tracé van tram 11 opnieuw in gebruik genomen wordt en voor de stadstrams de nodige doorstromingsmaatregelen genomen worden
• De problematiek van de stelplaatsen voor trams wordt opgenomen in het Routeplan 2030 en evenveel aandacht krijgt als het autoparkeren.
• Ook de haven ontsloten wordt met een vlot openbaar vervoer dat is afgestemd op de shiften. 

Wegennet

• Het Routeplan 2030 duidelijkheid verschaft over de rol van tol in mobiliteitssturing. Het Routeplan maakt abstractie van het feit dat de nieuw aangelegde infrastructuur een aanzuigeffect zal hebben op nieuw wegverkeer. Ook de Havenuitbreidingen zullen nieuwe vrachtwagens op de weg brengen. De MER over het Oosterweelproject berekende duidelijk dat de files niet zullen verminderen in de toekomst. Het is dan niet correct om voor te spiegelen dat dit wel zal gebeuren.
• De intentie van het routeplan om het onderliggende, regionale weggennet minder aantrekkelijk te maken voor autovervoer te vertalen naar concreet beleid dat inzet op snelheidsverlaging, circulatieplannen, inrichting van fietsstraten, tuinstraten, leefstraten en andere concepten op maat van de bewoners en steeds met de diepgaande betrokkenheid van de bewoners in de totstandkoming. We vragen dat het Routeplan meer concrete acties opneemt om sluipverkeer in woonwijken te voorkomen. Het plan is hierin veel te vrijblijvend. Bestaande plannen zoals die van het stadsbestuur van Antwerpen om de Kaaitunnel aan te leggen zijn in strijd met de visie van het Routeplan 2030.
• De passage over het onderzoek van  een mogelijke verbreding van de E34/E313 wordt geschrapt.

 Vervoer op maat

 Het systeem van ‘Vervoer op maat’ grondig wordt geëvalueerd na 6 en 12 maanden en bijgesteld indien nodig. Een vraaggestuurd vervoer op maat systeem laat mensen in vervoersarmoede in de steek. Bovendien vragen we een constante monitoring van de vervoersarmoede en de modal shift op het niveau van het vervoer op maat.

Goederenvervoer

• De te weinig ambitieuze modal shift van 30/70 wordt bijgesteld. Het Routeplan 2030 moet minstens de federale ambitie van 20% spoorvolume overnemen. 
• Er werk wordt gemaakt van maatregelen om het aantal vervoerskilometers te beperken. Dat kan nochtans door als overheid lokale productie en consumptie stimuleert en vervoerskilometers zwaarder belast.
• Er maatregelen worden genomen om het goederenvervoer met vrachtwagens richting Luchthaven van Deurne te beperken.
• Er concrete doelstellingen worden toegevoegd om het goederenvervoer en leveringen met zware vrachtwagens in dichtbevolkte gebieden en in woonkernen stap voor stap te reduceren tot nul. Nochtans erkent de nota de problemen met de luchtvervuiling en verkeersveiligheid. 

Evaluatienota

• De evaluatienota SMART wordt geformuleerd. Wat zal tegen wanneer bereikt zijn? Welke acties zullen ondernomen worden indien de ambities niet behaald zijn? Wat zijn de tussentijdse doelen? De nota lijkt bewust zéér vaag gehouden 
• Bij het punt 16. Klimaat en luchtkwaliteit dient het punt luchtkwaliteit te worden toegevoegd en uitgewerkt.

De districtsraad vraagt om volgende concrete projecten die passen binnen de kaders van het Routeplan 2030, mee te nemen in het vervolgproces:

• De rechtstreeks tramverbinding tussen Borgerhout extramuros (omgeving Stenenbrug) – Borgerhout intramuros (halte Drink) en het stadscentrum (Melkmarkt) dient te worden hersteld
• De voormalige bushalte in de Collegelaan dient opnieuw bediend te worden
• Bus 31 dient opnieuw te worden ingevoerd
• Evaluatie en uitrollen proefproject verbod op vrachtwagen tussen Plantin- en Moretuslei en Turnhoutsebaan. Uitrol over hele district en uitbreiden tot niet enkel spitsuren.
• Wanneer het premetrostation Morckhoven in gebruik wordt genomen, mag de halte Joe English in geen geval verdwijnen. 
• Versnelde opening van de premetrostations Morckhoven en Drink
• Tram 4 dient opnieuw, naast tram 9, Borgerhout-Extramuros te bedienen

Dit besluit wordt overgemaakt aan de Vervoerregio Antwerpen.